Deli bal, arıların ve Kafkas ormangülü (Komar - Rhododendron ponticum ve Rhododendron flavum) çiçeklerinden elde ettiği, halk arasında 'bal tutması' denilen olaya (deli bal zehirlemesi) sebep olan arı ürünü. Halk arasında 'tutan bal' da denilir.
Ormangülleri türleri, Türkiye'de Türkiye'de Karadeniz ikliminin görüldüğü yerlerde deniz seviyesinden 0-3000 metre yükseklikte yetişir. Mayıs ayında açan çiçekler yüksek alanlarda yaz süresince açıktır. Dalı, yaprakları, çiçekleride zehirli olan bitkiye halk arasında kuzu katili, dana katili de denilmektedir.
Deli balı alışkın olmayan kişilerin az miktarda tüketmeleri bile sağlık sorunları oluşmasına neden olmaktadır. Avrupa'da doktor gözetiminde tansiyon düşürücü olarak kullanılmaktadır.
Acı balın içinde yer alan grayanotoksin maddesi zehirlenmeye neden olmaktadır. Belirtileri şunlardır; kalp ritmi bozukluğu, boğazda yanma, deride ve gözde kızarma, bulantı, kusma, ağız ve burunda kaşınma, tükürükte artış, bulanık görme veya geçici körlük, baş ağrısı ve dönmesi, ishal, tansiyon düşüklüğü, bilinç kaybı. Bir kaşık bal tüketilmesiyle genellikle 1-1,5 saat içinde etkileri görülmeye başlanır. Hafif etkiler tıbbi müdahaleye gerek kalmadan 24 saat içinde kendiliğinden geçer.
Kaynatılarak veya uzun süre bekletilerek zehirli etkisi yok olan Deli bal kahverengi renktedir. Deli bal zehirlenmesi, tarihte ilk defa Ksenofon tarafından kaydedilmiştir. Ksenofon, Perslerle girdikleri savaştan dönen 10 bin Yunan askerinin ishal, kusma ve bilinç bulanıklığından şikayetlerini not etmiştir. 10.000 Yunan askerinin zehirlendiği olay, tarihteki ilk kimyasal silahın acı bal olduğunu düşündürmektedir. Ksenofon'a göre, Güney Kolhis Savaşı sırasında deli balı kimyasal silah olarak Yunanlara karşı kullanan toplum Kolhislilerdir.
Halk tıbbında mide ağrısı, bağırsak rahatsızlıklarında şeker ve yüksek tansiyonda kullanılır. Bir çay kaşığından fazla tüketilmemesi tavsiye edilmektedir.
Deli bal zehirlemesi tıbbi müdahale yapılmazsa ölümlere neden olabilmektedir. Deli balın 1983 yılında tibbi olarak tanımlanmasından sonra ölüm vakalarına rastlanmamıştır. Son yıllardaki deli bal zehirlenmelerinin çoğunluğu Türkiye'de görülmektedir.
Kaynakça
- ^ a b BAŞGÜL, Dr.Ayda. . yogunbakimdergisi.org. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2014.
- ^ (PDF). Bal Ormanı Eylem Planı. ogm.gov.tr. 24 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2014.
- ^ YENGİL,Erhan ve ark. (PDF). 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2014.
- ^ a b "Deli bal hem ilaç hem zehir". hurriyet.com.tr. 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2014.
- ^ BÖLÜKBAŞI, Duygu Nur. (PDF). Deli Bal. 10 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Deli bal arilarin ve Kafkas ormangulu Komar Rhododendron ponticum ve Rhododendron flavum ciceklerinden elde ettigi halk arasinda bal tutmasi denilen olaya deli bal zehirlemesi sebep olan ari urunu Halk arasinda tutan bal da denilir Pembe cicekli ormangulu Ormangulleri turleri Turkiye de Turkiye de Karadeniz ikliminin goruldugu yerlerde deniz seviyesinden 0 3000 metre yukseklikte yetisir Mayis ayinda acan cicekler yuksek alanlarda yaz suresince aciktir Dali yapraklari cicekleride zehirli olan bitkiye halk arasinda kuzu katili dana katili de denilmektedir Deli bali aliskin olmayan kisilerin az miktarda tuketmeleri bile saglik sorunlari olusmasina neden olmaktadir Avrupa da doktor gozetiminde tansiyon dusurucu olarak kullanilmaktadir Aci balin icinde yer alan grayanotoksin maddesi zehirlenmeye neden olmaktadir Belirtileri sunlardir kalp ritmi bozuklugu bogazda yanma deride ve gozde kizarma bulanti kusma agiz ve burunda kasinma tukurukte artis bulanik gorme veya gecici korluk bas agrisi ve donmesi ishal tansiyon dusuklugu bilinc kaybi Bir kasik bal tuketilmesiyle genellikle 1 1 5 saat icinde etkileri gorulmeye baslanir Hafif etkiler tibbi mudahaleye gerek kalmadan 24 saat icinde kendiliginden gecer Kaynatilarak veya uzun sure bekletilerek zehirli etkisi yok olan Deli bal kahverengi renktedir Deli bal zehirlenmesi tarihte ilk defa Ksenofon tarafindan kaydedilmistir Ksenofon Perslerle girdikleri savastan donen 10 bin Yunan askerinin ishal kusma ve bilinc bulanikligindan sikayetlerini not etmistir 10 000 Yunan askerinin zehirlendigi olay tarihteki ilk kimyasal silahin aci bal oldugunu dusundurmektedir Ksenofon a gore Guney Kolhis Savasi sirasinda deli bali kimyasal silah olarak Yunanlara karsi kullanan toplum Kolhislilerdir Halk tibbinda mide agrisi bagirsak rahatsizliklarinda seker ve yuksek tansiyonda kullanilir Bir cay kasigindan fazla tuketilmemesi tavsiye edilmektedir Deli bal zehirlemesi tibbi mudahale yapilmazsa olumlere neden olabilmektedir Deli balin 1983 yilinda tibbi olarak tanimlanmasindan sonra olum vakalarina rastlanmamistir Son yillardaki deli bal zehirlenmelerinin cogunlugu Turkiye de gorulmektedir Kaynakca a b BASGUL Dr Ayda yogunbakimdergisi org 15 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2014 PDF Bal Ormani Eylem Plani ogm gov tr 24 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2014 YENGIL Erhan ve ark PDF 15 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2014 a b Deli bal hem ilac hem zehir hurriyet com tr 16 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2014 BOLUKBASI Duygu Nur PDF Deli Bal 10 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2014