Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Delta Scuti değişenleri (V-bandı genliği 0,3 mag'dan büyük olduğunda bazen cüce sefe olarak adlandırılır), dönemleri 0,3 günden kısa, A veya F tayf türünden, birkaç 0,001 kadirden 0,8 kadire kadar görsel bölge genliklerine sahip zonklayan değişenlerdir. H-R diyagramındaki içinde yer alırlar. δ Scuti'lerin H-R diyagramındaki konumları üstten klasik sefeler, alttan ise zonklayan beyaz cücelerle sınırlı geniş bir alandır. Bu derece geniş bir alanda yıldız çeşitliliği oldukça fazladır ve en genç disk popülasyonlarından yaşlı halo yıldızlarına kadar farklı yıldızlar δ Scuti türü değişenler grubuna girebilmektedir. Bu nedenle bir kısmı veya tüm grubu tarif eden çok farklı isimlerle de anılırlar; bunlardan bazıları cüce sefeler, RRs değişenleri, AI Velorum yıldızları, SX Phe yıldızları ve çok-kısa dönemli sefeler dir.
Çalışmalar
δ Scuti yıldızları oldukça karmaşık ışık değişimleri gösterebilmektedir. Bir kısmı sadece çapsal (radyal) modda zonklarken diğer bir kısmı ise çok sayıda çapsal ve çapsal olmayan modda aynı anda zonklama yapmaktadır. Bazılarında modların anlık kayboluşu ve tekrar ortaya çıkışı da söz konusu olmaktadır. Bu karmaşık yapıların detaylı incelemesi sonucu yıldızların iç yapıları hakkında önemli bilgiler elde edilmektedir. Bu türden çalışmalar genel olarak (Asteroseismology) adı ile anılır. Görsel mutlak parlaklıkları +3,0 ile 0,0 kadir arasında bulunan δ Scuti ve benzeri yıldızlardan, GCVS kataloğunda listelenmiş 200 adet örnek bulunmaktadır. Ancak çok düşük genlikli örneklerinin bulunduğu ve sayıca fazla oldukları hatırlanacak olursa, keşfedilmeyi bekleyen çok sayıda δ Scuti değişeninin var olabileceği açıktır. Bu konuda son yıllarda en büyük katkı Hipparcos astrometri uydusunun gözlemlerinden gelmiştir.
Örnekler
| Belirtme (isim) | Takımyıldız | Keşif | Kadir (Maksimum) | Kadir (Minimum) | Büyüklük aralığı | Dönem | Tayf türü | Açıklama |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gama Boötis | Çoban | 3m.02 | 3m.07 | 0,05 | 6,96 sa | A7III | ||
| Kral | 4m.15 | 4m.21 | 0,06 | 0,98 sa | F0IV | |||
| Delta Scuti | Kalkan | 4m.6 | 4m.79 | 0,19 | 4,65 sa | F2 IIIp | prototip |
Kaynakça
- Samus N.N., Durlevich O.V., et al. Combined General Catalog of Variable Stars (GCVS4.2, 2004 Ed.)
- AI Velae Star at scienceworld
- AI Velorum star5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, and Spaceflight
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Delta Scuti degisenleri V bandi genligi 0 3 mag dan buyuk oldugunda bazen cuce sefe olarak adlandirilir donemleri 0 3 gunden kisa A veya F tayf turunden birkac 0 001 kadirden 0 8 kadire kadar gorsel bolge genliklerine sahip zonklayan degisenlerdir H R diyagramindaki icinde yer alirlar d Scuti lerin H R diyagramindaki konumlari ustten klasik sefeler alttan ise zonklayan beyaz cucelerle sinirli genis bir alandir Bu derece genis bir alanda yildiz cesitliligi oldukca fazladir ve en genc disk populasyonlarindan yasli halo yildizlarina kadar farkli yildizlar d Scuti turu degisenler grubuna girebilmektedir Bu nedenle bir kismi veya tum grubu tarif eden cok farkli isimlerle de anilirlar bunlardan bazilari cuce sefeler RRs degisenleri AI Velorum yildizlari SX Phe yildizlari ve cok kisa donemli sefeler dir Delta Scuti icin Hipparcos verilerinden cizilen bir isik egrisiCalismalard Scuti yildizlari oldukca karmasik isik degisimleri gosterebilmektedir Bir kismi sadece capsal radyal modda zonklarken diger bir kismi ise cok sayida capsal ve capsal olmayan modda ayni anda zonklama yapmaktadir Bazilarinda modlarin anlik kaybolusu ve tekrar ortaya cikisi da soz konusu olmaktadir Bu karmasik yapilarin detayli incelemesi sonucu yildizlarin ic yapilari hakkinda onemli bilgiler elde edilmektedir Bu turden calismalar genel olarak Asteroseismology adi ile anilir Gorsel mutlak parlakliklari 3 0 ile 0 0 kadir arasinda bulunan d Scuti ve benzeri yildizlardan GCVS katalogunda listelenmis 200 adet ornek bulunmaktadir Ancak cok dusuk genlikli orneklerinin bulundugu ve sayica fazla olduklari hatirlanacak olursa kesfedilmeyi bekleyen cok sayida d Scuti degiseninin var olabilecegi aciktir Bu konuda son yillarda en buyuk katki Hipparcos astrometri uydusunun gozlemlerinden gelmistir OrneklerBelirtme isim Takimyildiz Kesif Kadir Maksimum Kadir Minimum Buyukluk araligi Donem Tayf turu AciklamaGama Bootis Coban 7002302000000000000 3m 02 7002307000000000000 3m 07 amp 1000000000000000 050000 0 05 amp 0000000000000006 960000 6 96 sa A7IIIKral 7002415000000000000 4m 15 7002421000000000000 4m 21 amp 1000000000000000 060000 0 06 amp 0000000000000000 980000 0 98 sa F0IVDelta Scuti Kalkan 7001460000000000000 4m 6 7002479000000000000 4m 79 amp 0000000000000000 190000 0 19 amp 0000000000000004 650000 4 65 sa F2 IIIp prototipKaynakca Light Curve Hipparcos ESA ESA 3 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Subat 2022 ESA 1997 The Hipparcos and Tycho Catalogues ESA SP 1200 Noordwijk Samus N N Durlevich O V et al Combined General Catalog of Variable Stars GCVS4 2 2004 Ed AI Velae Star at scienceworld AI Velorum star5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi at The Encyclopedia of Astrobiology Astronomy and Spaceflight