Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Ekim 2021) |
Demir (III) klorür FeCl
3 formüllü inorganik bir bileşiktir. Kristal bir katı olmasının yanı sıra görüş açısına bağlı olarak farklı renklerle gözlemlenebilir; koyu yeşil, mor-kırmızı. Sulu formu da katı formu da fiziksel görünüm olarak koyu kahverengi rengindedir.
Demir (III) klorürün susuz bileşeni nispeten düşük bir erime noktasına sahiptir. Buharı dimer hâlinde Fe
2Cl
6 olarak görülmektedir.
Demir (III) klorür dört tane hidrat oluşturabilmektedir. Tüm formları ligand olarak 2 veya daha fazla klorür içermektedir.
· hekzahidrat: FeCl3.6H2O yapısal formülü trans- [Fe (H2Ö)4Cl2] Cl.2H2Ö
· FeCl3.2.5H2O yapısal formüle sahip cis- [Fe (H2Ö)4Cl2] [FeCl4].H2Ö.
· dihidrat: FeCl3.2H2O yapısal formüle sahip trans- [Fe (H2Ö)4Cl2] [FeCl4].
· FeCl3.3.5H2O yapısal formüle sahip cis- [FeCl2(H2Ö)4] [FeCl4].3H2Ö.
Sulu demir 3 klorür çözeltileri sarı renkli olarak gözlenmektedir. Spektroskopik ölçümlerle incelendiğinde sulu çözeltilerindeki ana türler oktahedral komplekslidir.
Susuz demir 3 klorür aşağıdaki elementlerin reaksiyonu ile elde edilebilir.
2Fe (s) + 3Cl 2 (g) → FeCl 3 (s)
Endüstriyel olarak demir ve cevherden kapalı döngü şeklinde elde edilebilmektedirler.
1) Demir cevheri içerisinde hidroklorik asit çözülür.
Fe3O4 (s) + 8HCl (aq) → FeCl2 (aq) + 2FeCl3 (aq) + 4H2O
2) Demir 2 klorürün Klor ile oksidasyonu yapılır.
2FeCl2 (aq) + Cl2 (g) → 2FeCl2 (aq)
3) Demir 2 klorür ile Oksijen oksidasyonu yapılır.
4FeCl2 (aq) + O2 + 4HCl → 4FeCl3 (aq) + 2H2O
4) Demir(III) nitratın hidroklorik asit ile metatez tepkimesiyle yapılır
Fe(NO3)3(s)+3HCl(s)→FeCl3(aq)+3HNO3(s)
Hidratlı demir (III) klorürün ısıtılması susuz demir klorür vermez. Bunun yerine katı, hidroklorik asit ve demir oksiklorüre ayrışır. Hidratlı demir (III) klorür, tionil klorür ile işlenerek susuz forma dönüştürülebilir. Benzer şekilde, dehidrasyon trimetilsilil klorür ile gerçekleştirilebilir:
FeCl3.6H2O + 12Me3SiCl → FeCl3 + 6(Me3Si)2O + 12HCl
Tepkiler
Demir 3 klorür’ün kuvvetli asidik bir çözelti verebilmesi için hidrolize uğraması gerekmektedir. Demir 3 oksit ile 350 ° de ısıtıldığında demir oksiklorür vermektedir.
FeCl3 + Fe2O3 → 3FeOCl
Susuz tuz orta derecede güçlü lewis asidi, trifenilfosfin oksit olarak lewis üslerine eklenmektedir. FeCl3(OPPh3)2 ‘de fenil’in bulunduğu konum buna örnektir. Ayrıca sarı tetrahedral (FeCl4)- iyonlar vermek üzere diğer klorür tuzlari ile reaksiyona girer. (FeCl4)- tuzları HCl içerisinde dietil eter’e ekstrakte edilebilmektedir.
Saç yüzeyinde oluşan demir oksitler HCl’de çözündüğünde aşağıdaki tepkimeler olmaktadır;
Fe2O3 + Fe + 6HCl = 3 FeCl2 + 3H2O
Fe3O4 + Fe + 8HCl = 4FeCl2 + 4H2O
FeO + 2HCl = FeCl2 + H2O
Çelik yüzeylerindeki demir oksit HCl ile reaksiyonunda, demir (II) klorür (FeCl2) ve su oluşur. Yüzey temizleme işleminin uzun sürmesi ya da işlem sıcaklıklarının yüksek olması, metal çözünmesine de yol açmaktadır. FeCl3 üretiminde en yaygın yöntem; asitleme hatlarından çıkan kirli asit yüzeyinden demir kullanımı ile FeCl3 üretimidir. Genel FeCl3 üretim reaksiyonları aşağıda verilmiştir:
Fe + 2HCl = FeCl2 + H2
FeCl2 + HCl = FeCl3 + 1/2H2
Yukarıdaki verilen reaksiyonlar gereğince Fe+2 iyonları, Fe+3 yonlarına yükseltgenmektedir. Yükseltgenme, klor gazı, sodyum hypo klorür, hidrojen peroksit, potasyum perklorat, nitrik asit ve potasyum klorürü gibi oksitleyici maddelerle yapılmaktadır.
Redoks Tepkimeleri
Demir 3 klorür hafif bir oksitleyici ajandır. Örneğin Bakır 1 klorürü, Bakır 2 klorüre oksitler.
FeCl3+ CuCl → FeCl2+ CuCl2
Denge reaksiyonunda, demir 2 klorür’ün oluşturulabilmesi için demir ile reaksiyona girmektedir.
2FeCl3 + Fe → 3FeCl2
Susuz demir 2 klorürün geleneksel bir sentezi, FeCl3’ün klorobenzen ile indirgenmesidir.
2FeCl3 + C6H5Cl → 2FeCl2 + C6H4Cl2 + HCl
Karboksilat anyonları ile
Oksalatlar sulu demir 3 klorür ile hızla reaksiyona girerek [Fe[C2O4]3]3- verir. Diğer karboksilat tuzları kompleksleri oluştur. Örneğin sitrat ve tartrat.
Alkali metal alkoksitler ile
Alkali metal alkoksitler, değişen karmaşıklıkta metal alkoksit kompleksleri vermek üzere reaksiyona girer. Bileşikler dimer ya da trimer olabilir. Katı fazdayken FeCl2, FeCl3 ve sodyum etoksit arasında nominal stokiyometrik reaksiyon için çeşitli çok çekirdekli kompleksler tanımlanmıştır.
FeCl3 + 3[C2H5O]-Na+ → Fe(OC2H5)3 + 3NaCl
Argonametalik bileşiklerle
Eter çözeltisi içerisindeki demir 3 klorür, metil lityum LiCH’ı ilk açık yeşilimsi sarı lityum tetrakloroferrat 3 LiFeCl’yi vermek için oksitler. Ardından metil lityum, lityum tetrakloferrat 2 Li2FeCl4 ilave edilir.
2FeCl3 + LiCH3 → FeCl2 + LiFeCl4 + .CH3
LideCl4 + LiCH3 → Li2FeCl4 + .CH3
Metil tadikalleri çoğunlukla birbirleriye birleşir ya da diğer bileşenlerle bağ yapar. Çoğunlukla Etan C2H6 ya da biraz metan CH4 elde edilir.
Kullanımı
Endüstriyel
Demir 3 klorür, kanalizasyon artıması ve içme suyu üretiminde pıhtılaştırıcı ve topaklaştırıcı olarak kullanılmaktadır. Bu uygulamada FeCl3 hafif bazik suyun içerisinde demir 2 hidroksit oluşturmak için reaksiyon girer. Daha kesin olarak FeO(OH)- şeklinde formüle edilebilir.
[Fe(H2O)6]3- + 4HO- → [Fe[H2O)2[HO4]- + 4H2O → [Fe(H2O)O(HO)2]- + H2O
Ayrıca klorür hidrometalarjisinde liç ajanı olarak kullanılır; FeSi’den gelen Si buna örnek olarak verilebilir.
Bir diğer Demir 3 klorür uygulaması ise baskılı devre kartlarının üretiminde bakır 1 klorüre ve ardından bakır 2 klorüre iki aşamalı redoks reaksiyonunda bakırın dağlanmasıdır.
FeCl2 + Cu → FeCl2 + CuCl
FeCl3 + CuCl → FeCl2 + CuCl2
Demir 3 klorür, etilenle klorür’ün reaksiyonunu katalize etmek için kullanılır. Etilen diklorür (1,2-dikloroetan), esas olarak endüstriyel vinil klorür üretimi için kullanılan önemki bir emtia kimyasalı oluşturmaktadır.
H2C=CH2 + Cl2 → ClCH2CH2Cl
Laboratuvar kullanımı
Laboratuvarda demir 3 klorür, aromatık bileşiklerin klorlanması ve aromatiklerin friedel-Crafts reaksiyonu gibi reaksiyonları katalize etmek için lewis asidi olarak yaygın olarak kullanılır. Alüminyum klorürden daha az güçlüdür ama bazı durumlarda daha yüksek verimlere de ulaşabilir örneğin: benzen’in alkilasyonu.
Ferrik klorür testi, fenoller için geleneksel bir kalorimetrik testidir. Bu testte hafif bir FeO(OH) çökeltisi oluşana kadar sodyum hidroksit ile nötralize edilmiş %1 demir 3 klorür çözeltisi kulanılmaktadır. Karışım kullanılmadan önce filtrelenir. Organik madde su, metanol veya etanol içinde çözülür daha sonra nötralize demir 3 klorür çözeltisi eklenir- geçici veya kalıcı bir renkleme (genellikle mor, yeşil veya mavi) bir fenol veya enolün varlığını göstermektedir.
Bu reaksiyon, bir fenolik Oh grubu içeren salisilatların özellikle salisilik asidin varlığını göstermek için kullanılan trinder spot testinde kullanılır.
Bu test, kırmızı-kahverengiye dönüşmesine neden olan gama-hidroksibutirik asit ve gama-butirolakton varlığını tespit etmek için kullanılabilir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Ekim 2021 Demir III klorur FeCl3 formullu inorganik bir bilesiktir Kristal bir kati olmasinin yani sira gorus acisina bagli olarak farkli renklerle gozlemlenebilir koyu yesil mor kirmizi Sulu formu da kati formu da fiziksel gorunum olarak koyu kahverengi rengindedir Demir III klorurun susuz bileseni nispeten dusuk bir erime noktasina sahiptir Buhari dimer halinde Fe2 Cl6 olarak gorulmektedir Demir III klorur dort tane hidrat olusturabilmektedir Tum formlari ligand olarak 2 veya daha fazla klorur icermektedir hekzahidrat FeCl3 6H2O yapisal formulu trans Fe H2O 4Cl2 Cl 2H2O FeCl3 2 5H2O yapisal formule sahip cis Fe H2O 4Cl2 FeCl4 H2O dihidrat FeCl3 2H2O yapisal formule sahip trans Fe H2O 4Cl2 FeCl4 FeCl3 3 5H2O yapisal formule sahip cis FeCl2 H2O 4 FeCl4 3H2O Sulu demir 3 klorur cozeltileri sari renkli olarak gozlenmektedir Spektroskopik olcumlerle incelendiginde sulu cozeltilerindeki ana turler oktahedral komplekslidir Susuz demir 3 klorur asagidaki elementlerin reaksiyonu ile elde edilebilir 2Fe s 3Cl 2 g FeCl 3 s Endustriyel olarak demir ve cevherden kapali dongu seklinde elde edilebilmektedirler 1 Demir cevheri icerisinde hidroklorik asit cozulur Fe3O4 s 8HCl aq FeCl2 aq 2FeCl3 aq 4H2O 2 Demir 2 klorurun Klor ile oksidasyonu yapilir 2FeCl2 aq Cl2 g 2FeCl2 aq 3 Demir 2 klorur ile Oksijen oksidasyonu yapilir 4FeCl2 aq O2 4HCl 4FeCl3 aq 2H2O 4 Demir III nitratin hidroklorik asit ile metatez tepkimesiyle yapilir Fe NO3 3 s 3HCl s FeCl3 aq 3HNO3 s Hidratli demir III klorurun isitilmasi susuz demir klorur vermez Bunun yerine kati hidroklorik asit ve demir oksiklorure ayrisir Hidratli demir III klorur tionil klorur ile islenerek susuz forma donusturulebilir Benzer sekilde dehidrasyon trimetilsilil klorur ile gerceklestirilebilir FeCl3 6H2O 12Me3SiCl FeCl3 6 Me3Si 2O 12HClTepkilerDemir 3 klorur un kuvvetli asidik bir cozelti verebilmesi icin hidrolize ugramasi gerekmektedir Demir 3 oksit ile 350 de isitildiginda demir oksiklorur vermektedir FeCl3 Fe2O3 3FeOCl Susuz tuz orta derecede guclu lewis asidi trifenilfosfin oksit olarak lewis uslerine eklenmektedir FeCl3 OPPh3 2 de fenil in bulundugu konum buna ornektir Ayrica sari tetrahedral FeCl4 iyonlar vermek uzere diger klorur tuzlari ile reaksiyona girer FeCl4 tuzlari HCl icerisinde dietil eter e ekstrakte edilebilmektedir Sac yuzeyinde olusan demir oksitler HCl de cozundugunde asagidaki tepkimeler olmaktadir Fe2O3 Fe 6HCl 3 FeCl2 3H2O Fe3O4 Fe 8HCl 4FeCl2 4H2O FeO 2HCl FeCl2 H2O Celik yuzeylerindeki demir oksit HCl ile reaksiyonunda demir II klorur FeCl2 ve su olusur Yuzey temizleme isleminin uzun surmesi ya da islem sicakliklarinin yuksek olmasi metal cozunmesine de yol acmaktadir FeCl3 uretiminde en yaygin yontem asitleme hatlarindan cikan kirli asit yuzeyinden demir kullanimi ile FeCl3 uretimidir Genel FeCl3 uretim reaksiyonlari asagida verilmistir Fe 2HCl FeCl2 H2 FeCl2 HCl FeCl3 1 2H2 Yukaridaki verilen reaksiyonlar geregince Fe 2 iyonlari Fe 3 yonlarina yukseltgenmektedir Yukseltgenme klor gazi sodyum hypo klorur hidrojen peroksit potasyum perklorat nitrik asit ve potasyum kloruru gibi oksitleyici maddelerle yapilmaktadir Redoks TepkimeleriDemir 3 klorur hafif bir oksitleyici ajandir Ornegin Bakir 1 kloruru Bakir 2 klorure oksitler FeCl3 CuCl FeCl2 CuCl2 Denge reaksiyonunda demir 2 klorur un olusturulabilmesi icin demir ile reaksiyona girmektedir 2FeCl3 Fe 3FeCl2 Susuz demir 2 klorurun geleneksel bir sentezi FeCl3 un klorobenzen ile indirgenmesidir 2FeCl3 C6H5Cl 2FeCl2 C6H4Cl2 HClKarboksilat anyonlari ileOksalatlar sulu demir 3 klorur ile hizla reaksiyona girerek Fe C2O4 3 3 verir Diger karboksilat tuzlari kompleksleri olustur Ornegin sitrat ve tartrat Alkali metal alkoksitler ileAlkali metal alkoksitler degisen karmasiklikta metal alkoksit kompleksleri vermek uzere reaksiyona girer Bilesikler dimer ya da trimer olabilir Kati fazdayken FeCl2 FeCl3 ve sodyum etoksit arasinda nominal stokiyometrik reaksiyon icin cesitli cok cekirdekli kompleksler tanimlanmistir FeCl3 3 C2H5O Na Fe OC2H5 3 3NaClArgonametalik bilesiklerleEter cozeltisi icerisindeki demir 3 klorur metil lityum LiCH i ilk acik yesilimsi sari lityum tetrakloroferrat 3 LiFeCl yi vermek icin oksitler Ardindan metil lityum lityum tetrakloferrat 2 Li2FeCl4 ilave edilir 2FeCl3 LiCH3 FeCl2 LiFeCl4 CH3 LideCl4 LiCH3 Li2FeCl4 CH3 Metil tadikalleri cogunlukla birbirleriye birlesir ya da diger bilesenlerle bag yapar Cogunlukla Etan C2H6 ya da biraz metan CH4 elde edilir KullanimiEndustriyelDemir 3 klorur kanalizasyon artimasi ve icme suyu uretiminde pihtilastirici ve topaklastirici olarak kullanilmaktadir Bu uygulamada FeCl3 hafif bazik suyun icerisinde demir 2 hidroksit olusturmak icin reaksiyon girer Daha kesin olarak FeO OH seklinde formule edilebilir Fe H2O 6 3 4HO Fe H2O 2 HO4 4H2O Fe H2O O HO 2 H2O Ayrica klorur hidrometalarjisinde lic ajani olarak kullanilir FeSi den gelen Si buna ornek olarak verilebilir Bir diger Demir 3 klorur uygulamasi ise baskili devre kartlarinin uretiminde bakir 1 klorure ve ardindan bakir 2 klorure iki asamali redoks reaksiyonunda bakirin daglanmasidir FeCl2 Cu FeCl2 CuCl FeCl3 CuCl FeCl2 CuCl2 Demir 3 klorur etilenle klorur un reaksiyonunu katalize etmek icin kullanilir Etilen diklorur 1 2 dikloroetan esas olarak endustriyel vinil klorur uretimi icin kullanilan onemki bir emtia kimyasali olusturmaktadir H2C CH2 Cl2 ClCH2CH2ClLaboratuvar kullanimiLaboratuvarda demir 3 klorur aromatik bilesiklerin klorlanmasi ve aromatiklerin friedel Crafts reaksiyonu gibi reaksiyonlari katalize etmek icin lewis asidi olarak yaygin olarak kullanilir Aluminyum klorurden daha az gucludur ama bazi durumlarda daha yuksek verimlere de ulasabilir ornegin benzen in alkilasyonu Ferrik klorur testi fenoller icin geleneksel bir kalorimetrik testidir Bu testte hafif bir FeO OH cokeltisi olusana kadar sodyum hidroksit ile notralize edilmis 1 demir 3 klorur cozeltisi kulanilmaktadir Karisim kullanilmadan once filtrelenir Organik madde su metanol veya etanol icinde cozulur daha sonra notralize demir 3 klorur cozeltisi eklenir gecici veya kalici bir renkleme genellikle mor yesil veya mavi bir fenol veya enolun varligini gostermektedir Bu reaksiyon bir fenolik Oh grubu iceren salisilatlarin ozellikle salisilik asidin varligini gostermek icin kullanilan trinder spot testinde kullanilir Bu test kirmizi kahverengiye donusmesine neden olan gama hidroksibutirik asit ve gama butirolakton varligini tespit etmek icin kullanilabilir