Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Denişvay Olayı, 1906'da İngiliz ordusuna bağlı İngiliz subayların spor amacıyla gittikleri Mısır'ın Denişvay köyünde yaşadıkları olaydır. İngiliz tarihçi Peter Mansfield gibi bazı tarihçiler, bu olayı Mısır'daki İngiliz varlığının sona ermesine neden olan en önemli olay olarak kabul ederler.
Arka planı
Denişvay Olayı'na kadar Mısır'da birçok gerginlik yaşanmıştı. Zaten İngilizler, 1882'de Mısır'ı işgal etmesinden önce Mısır halkında milliyetçilik duygusu yüksekti. Hatta İngilizlerin Mısır'da etkisinin artması üzerine Arabi Paşa Ayaklanması dahi patlak vermişti. Ancak ayaklanma batırılmış ve Mısır tamamen İngiliz işgaline uğramıştı. İşgal ile birlikte Mısır'da ticaret gelişti. Mısır Hükûmeti, tarafından yönetilmeye başlandı. 'ın asıl görevi ekonomik reformlardı. Çünkü Mısır, İngilizlere yüklü miktarda borcu vardı. Ama , sadece ekonomik reformalarla uğraşmayıp politik ve sosyoljik reformalara girişti. Mısır'da Kavalalı Mehmet Ali Paşa'dan sonra en büyük eğitim seferberliği yaşandı. Ancak İngiliz işgalinden memnun olmayan bir yığın insan kitlesi vardı.
Olay
13 Haziran 1906'da bir grup İngiliz subayı, spor yapmak amcacıyla güvercin avlama kararı aldı. Askerler Denişvay köyüne gitti. Ancak askerlerin avlanmış oldukları güvercinler, köylüler tarafından yetiştirilmiş ve geçim kaynağı olarak kullanıyorlardı. Güvercinlerin avlanması köylüleri kızdırdı ve köylüler askerlere saldırdı. Asker ile köylüler arasında karışıklık patlak verdi. Karışıklık esnasında bir subayın silahı yanlışlıkla ateşlendi ve bir köylü kadını vurarak yaraladı. Bu durum köylüleri daha da kızdırdı. Subaylardan biri olay yerinden kaçmayı başardı ve havanın en sıcak olduğu saatlerde İngiliz kampına yürüyerek geri döndü. Asker kampın yakınlarında düştü ve güneş çarpması nedeniyle öldü. Askere yardıma gelen bir köylü kendisine yardım etmeye çalıştı ancak kamptaki diğer askerler köylüyü ölü subayın cesedinin yanında görünce askeri öldürdüğünü düşündüler ve köylü öldürüldüler.
İngilizlerin olaya müdahale etmesi
Ertesi günü İngiliz ordusu köye geldi. Köyde, Darweesh, Hasan Mahfuz ve Zahran da dâhil olmak üzere, mafya üyeleri olarak tanımlanan elli iki adamı tutukladı. Mısır ve İngiliz jüri üyeleriyle yapılan duruşmada olayın sorumluluğu belirlendi. Hasan, Darweesh, Zahran ve bir başka adama idam cezası verildi. Hasan, kendi evinin önüne asıldı. Mısır ve İngiliz yetkililer tarafından yapılan bu eylem, milliyetçi basın tarafından çok detaylı bir şekilde irdelendi. Diğerleri de idam edildiler. Abde'l-Nebi ve başka bir köylü ömür boyu hapis, yirmi altı köylüye çalışma cezası verildi.
Sonuçları
Büyüyen Mısır milliyetçiliği ile ilgili olarak İngiliz yetkililer önlem alınması gerektiğini düşünüyorlardı. Bunun için milliyetçi önderlere karşı acımasız olunup halkı sindirilmesi gerektiğini düşündüler. Bu amaçla liderlerin çoğunu tutuklayıp dördünü de idam ettiler.
Ancak bu karar tepkiye neden oldu. Bazı Mısır liderleri arasında Büyük Britanya olan işbirliğinin artık mümkün oluşamayacağı düşüncesini doğurdu. İş birliğinin imkânsız olduğu inancı liderleri korkutuyordu. Çünkü İngilizler, Mısır'da onlara karşı baskı yapabileceği orduları vardı. Bu yüzden Mısırlı liderler artık İngiliz ordusunun Mısır'dan çıkarılması için çalışacaktı.
Kaynakça
- ^ Abdalla, Ahmed. "The Armed Forces and the Democratic Process in Egypt". Third World Quarterly. Cilt 10.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Denisvay Olayi 1906 da Ingiliz ordusuna bagli Ingiliz subaylarin spor amaciyla gittikleri Misir in Denisvay koyunde yasadiklari olaydir Ingiliz tarihci Peter Mansfield gibi bazi tarihciler bu olayi Misir daki Ingiliz varliginin sona ermesine neden olan en onemli olay olarak kabul ederler Arka planiDenisvay Olayi na kadar Misir da bircok gerginlik yasanmisti Zaten Ingilizler 1882 de Misir i isgal etmesinden once Misir halkinda milliyetcilik duygusu yuksekti Hatta Ingilizlerin Misir da etkisinin artmasi uzerine Arabi Pasa Ayaklanmasi dahi patlak vermisti Ancak ayaklanma batirilmis ve Misir tamamen Ingiliz isgaline ugramisti Isgal ile birlikte Misir da ticaret gelisti Misir Hukumeti tarafindan yonetilmeye baslandi in asil gorevi ekonomik reformlardi Cunku Misir Ingilizlere yuklu miktarda borcu vardi Ama sadece ekonomik reformalarla ugrasmayip politik ve sosyoljik reformalara giristi Misir da Kavalali Mehmet Ali Pasa dan sonra en buyuk egitim seferberligi yasandi Ancak Ingiliz isgalinden memnun olmayan bir yigin insan kitlesi vardi Olay13 Haziran 1906 da bir grup Ingiliz subayi spor yapmak amcaciyla guvercin avlama karari aldi Askerler Denisvay koyune gitti Ancak askerlerin avlanmis olduklari guvercinler koyluler tarafindan yetistirilmis ve gecim kaynagi olarak kullaniyorlardi Guvercinlerin avlanmasi koyluleri kizdirdi ve koyluler askerlere saldirdi Asker ile koyluler arasinda karisiklik patlak verdi Karisiklik esnasinda bir subayin silahi yanlislikla ateslendi ve bir koylu kadini vurarak yaraladi Bu durum koyluleri daha da kizdirdi Subaylardan biri olay yerinden kacmayi basardi ve havanin en sicak oldugu saatlerde Ingiliz kampina yuruyerek geri dondu Asker kampin yakinlarinda dustu ve gunes carpmasi nedeniyle oldu Askere yardima gelen bir koylu kendisine yardim etmeye calisti ancak kamptaki diger askerler koyluyu olu subayin cesedinin yaninda gorunce askeri oldurdugunu dusunduler ve koylu oldurulduler Ingilizlerin olaya mudahale etmesiErtesi gunu Ingiliz ordusu koye geldi Koyde Darweesh Hasan Mahfuz ve Zahran da dahil olmak uzere mafya uyeleri olarak tanimlanan elli iki adami tutukladi Misir ve Ingiliz juri uyeleriyle yapilan durusmada olayin sorumlulugu belirlendi Hasan Darweesh Zahran ve bir baska adama idam cezasi verildi Hasan kendi evinin onune asildi Misir ve Ingiliz yetkililer tarafindan yapilan bu eylem milliyetci basin tarafindan cok detayli bir sekilde irdelendi Digerleri de idam edildiler Abde l Nebi ve baska bir koylu omur boyu hapis yirmi alti koyluye calisma cezasi verildi SonuclariBuyuyen Misir milliyetciligi ile ilgili olarak Ingiliz yetkililer onlem alinmasi gerektigini dusunuyorlardi Bunun icin milliyetci onderlere karsi acimasiz olunup halki sindirilmesi gerektigini dusunduler Bu amacla liderlerin cogunu tutuklayip dordunu de idam ettiler Ancak bu karar tepkiye neden oldu Bazi Misir liderleri arasinda Buyuk Britanya olan isbirliginin artik mumkun olusamayacagi dusuncesini dogurdu Is birliginin imkansiz oldugu inanci liderleri korkutuyordu Cunku Ingilizler Misir da onlara karsi baski yapabilecegi ordulari vardi Bu yuzden Misirli liderler artik Ingiliz ordusunun Misir dan cikarilmasi icin calisacakti Kaynakca Abdalla Ahmed The Armed Forces and the Democratic Process in Egypt Third World Quarterly Cilt 10