Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Deep web (Türkçe: derin ağ, görünmez ağ veya gizli ağ); World Wide Web'in standart web arama motorları tarafından indekslenmeyen bölümleridir. Deep Web, İnternet kullanan herkesin erişebildiği yüzeysel web'in tersidir. Bilgisayar bilimci Michael K. Bergman, bu terimi 2001 yılında bir arama-indeksleme terimi olarak icat etmekle tanınır.
Derin web sitelerine doğrudan bir URL veya IP adresi ile erişilebilir, ancak gerçek içeriğe erişmek için bir şifre veya diğer güvenlik bilgilerinin girilmesi gerekebilir. Bu tür siteler e-posta servisleri, çevrimiçi bankacılık, bulut depolama, kısıtlı erişimli sosyal medya sayfaları ve profilleri, bazı web forumları gibi içeriği görüntülemek için kayıt olmayı gerektiren sitelere erişim için kullanılır. Ayrıca talep üzerine video ve bazı çevrimiçi dergi ve gazeteler gibi ödeme duvarlı hizmetleri de içerir.
İnternet siteleri çeşitli nedenlerden dolayı görüntülenmemek isteyebilir. Kütüphane arşivleri, kamu ve özel şirket bilgileri, kişisel bilgiler gibi genellikle herkes tarafından görülmesi istenmeyen veya endekslenmeleri zor olan içerik taşıdıkları için arama motorlarından ulaşılamazlar. Bunların dışında flash siteler, AJAX'lı siteler (jQuery ile çalışan), şifre ile girilen siteler, FTP siteler de arama motorları tarafından okunmaları zor olduğu için Deep Web'e dahildir. Güvenlik açıkları oluşmaması için forumlardaki ve sitelerdeki sistem ve yönetici klasörleri de otomatik olarak arama sonuçlarında gösterilmez. Kullanıcı güvenliği için bu bağlantılar normal tarayıcılar ile açılamaz. Deep Web'e farklı arama motorları kullanarak ulaşmak mümkündür. Ayrıca sitelere erişim için kullanılan proxyler mevcuttur. Bu proxyler sayesinde ek tarayıcı olmadan erişim sağlamaktadır ancak güvenliği oldukça düşüktür.
Sunulan bu özgürlükler neticesinde kötü amaçlı kullanımları ile de bilinen Deep Web, kullanıcıları için tehdit oluşturur. Virüs, Trojen, Fidye (Kripto) yazılımları, Kimlik hırsızlığı gibi zararlı yazılımlar, dolandırıcılar, bilgisayar korsanları bilinen başlıca tehditlerdir.
Kullanıcıların Deep Web'i kullanma sebepleri sadece bilgi erişimi değil aynı zamanda kullanıcı anonimliği, yasal olarak izlenemeyen servisler/sitelerin bulunması gibi sebeplerden ötürü muhbirliler, işkence mağdurları, federal güvenlik ve koruma kurumları da zaman zaman Deep Web'i tercih etmektedir.
2001 yılındaKaliforniya Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırmaya göre 7.5 petabayt büyüklüğünde bir verinin Deep Web üzerinde olduğu tahmin ediliyordu. Bu boyutta bir veriye sahip olma olasılığı nedeniyle WikiLeaks belgelerinin de Deep Web içerisinden elde edildiği iddia edilmektedir.
Deep Web adı verilen bu sisteme kapalı uçlu DNS yönlendirmeleri ile girilebilir. Bu da özel olarak tasarlanmış tarayıcı veya işletim sistemleri ile mümkündür. Tarayıcı uygulamalarının başında ilk olarak ABD Donanması tarafından üretilen, sonrasında iptal edilip internette paylaşılan Tor Browser gelmektedir.Tor Browser haricinde Freenet, I2P gibi yöntemler de kullanılabilmektedir.
Deep Web'in içerisinde yasa dışı içerik paylaşan İnternet sitelerinin tamamı Karanlık Ağ (İngilizce: Dark Web) olarak atfedilir. Yaygın olarak Dark Web terimi Deep Web yerine kullanılsa da, Dark Web, Deep Web'in küçük bir bölümünü kapsar.
Yazılım ve program açısından Tor gibi anonim tarayıcılar yasalara aykırı değildir ancak İran, Çin, Rusya, Ermenistan ve Mısır gibi bazı ülkelerde Tor Browser, hem kullanıcılar hem de sağlayıcılar tarafından yasa dışı faaliyetlerin gerçekleştirilebildiği ve bu faaliyetlerin izlenimi sağlanamadığı için erişim engeline uğratılmaktadır.
DeepPeep, Intute, Deep Web Technologies, Scirus ve Ahmia.fi deep web'e erişen birkaç arama motorudur. Intute'un finansmanı tükenmiştir ve Temmuz 2011 itibarıyla artık geçici bir statik arşivdir. Scirus ise Şubat 2014 itibarıyla ana sayfasının artık çalışmadığını belirtmiştir.
Terminoloji
"Deep web" ile "dark web" terimlerinin ilk kez bir araya getirilmesi, deep web arama terminolojisinin Freenet ve darknet üzerinde gerçekleşen yasadışı faaliyetlerle birlikte ele alındığı 2009 yılında gerçekleşmiştir. Bu suç faaliyetleri arasında kişisel şifrelerin, sahte kimlik belgelerinin, uyuşturucuların, ateşli silahların ve çocuk pornografisinin ticareti yer almaktadır.
O zamandan bu yana, medyanın karaborsa web sitesi Silk Road ile ilgili haberlerinde kullanılmasının ardından, medya kuruluşları genellikle 'deep web'i dark web ya da darknet ile eş anlamlı olarak kullanmıştır; bu karşılaştırma bazılarınca yanlış bulunmuş ve hâlâ birbirine karıştırılmaktadır. Deep web, geleneksel bir arama motoru tarafından erişilemeyen herhangi bir siteye atıfta bulunurken, dark web, deep web'in kasıtlı olarak gizlenmiş ve standart tarayıcılar ve yöntemlerle erişilemeyen bir kısmıdır.
Notlar
Kaynakça
- ^ Hamilton, Nigel (2003). "THE MECHANICS OF A DEEP NET METASEARCH ENGINE": 1034-1036. ISBN . 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ Devine, Jane; Egger-Sider, Francine (1 Temmuz 2004). "Beyond google: the invisible web in the academic library". The Journal of Academic Librarianship (İngilizce). 30 (4): 265-269. doi:10.1016/j.acalib.2004.04.010. ISSN 0099-1333.
- ^ Wright, Alex (23 Şubat 2009). "Exploring a 'Deep Web' That Google Can't Grasp". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 15 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ Madhavan, Jayant; Ko, David; Kot, Łucja; Ganapathy, Vignesh; Rasmussen, Alex; Halevy, Alon (Ağustos 2008). "Google's Deep Web crawl". Proceedings of the VLDB Endowment (İngilizce). 1 (2): 1241-1252. doi:10.14778/1454159.1454163. ISSN 2150-8097. 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ Bergman, Michael K (Ağustos 2001). "The Deep Web: Surfacing Hidden Value". The Journal of Electronic Publishing. 7 (1). doi:10.3998/3336451.0007.104. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2015.
- ^ http://www.deepwebtr.info/tor-projesi-guvenilir-mi/[]
- ^ . Jisc (İngilizce). 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2023.
- ^ Beckett, Andy (26 Kasım 2009). "The dark side of the internet". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 8 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ . TedX. 26 Nisan 2019. 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ bluemonkeydev. (İngilizce). 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ . Dictionary.com (İngilizce). 29 Mayıs 2020. 24 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ Lam, Kwok-Yan; Chi, Chi-Hung; Qing, Sihan (23 Kasım 2016). Information and Communications Security: 18th International Conference, ICICS 2016, Singapore, Singapore, November 29 – December 2, 2016, Proceedings (İngilizce). Springer. ISBN . 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ Akhgar, Babak; Bayerl, P. Saskia; Sampson, Fraser (1 Ocak 2017). Open Source Intelligence Investigation: From Strategy to Implementation (İngilizce). Springer. ISBN . 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ "What is the dark web and who uses it?". The Globe and Mail (İngilizce). 19 Ağustos 2015. 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Deep web ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Vikisözlük'te Deep Web ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Deep web Turkce derin ag gorunmez ag veya gizli ag World Wide Web in standart web arama motorlari tarafindan indekslenmeyen bolumleridir Deep Web Internet kullanan herkesin erisebildigi yuzeysel web in tersidir Bilgisayar bilimci Michael K Bergman bu terimi 2001 yilinda bir arama indeksleme terimi olarak icat etmekle taninir Yuzeysel Ag ve Derin Ag buzdagi grafigiyle aciklandi Derin web sitelerine dogrudan bir URL veya IP adresi ile erisilebilir ancak gercek icerige erismek icin bir sifre veya diger guvenlik bilgilerinin girilmesi gerekebilir Bu tur siteler e posta servisleri cevrimici bankacilik bulut depolama kisitli erisimli sosyal medya sayfalari ve profilleri bazi web forumlari gibi icerigi goruntulemek icin kayit olmayi gerektiren sitelere erisim icin kullanilir Ayrica talep uzerine video ve bazi cevrimici dergi ve gazeteler gibi odeme duvarli hizmetleri de icerir Internet siteleri cesitli nedenlerden dolayi goruntulenmemek isteyebilir Kutuphane arsivleri kamu ve ozel sirket bilgileri kisisel bilgiler gibi genellikle herkes tarafindan gorulmesi istenmeyen veya endekslenmeleri zor olan icerik tasidiklari icin arama motorlarindan ulasilamazlar Bunlarin disinda flash siteler AJAX li siteler jQuery ile calisan sifre ile girilen siteler FTP siteler de arama motorlari tarafindan okunmalari zor oldugu icin Deep Web e dahildir Guvenlik aciklari olusmamasi icin forumlardaki ve sitelerdeki sistem ve yonetici klasorleri de otomatik olarak arama sonuclarinda gosterilmez Kullanici guvenligi icin bu baglantilar normal tarayicilar ile acilamaz Deep Web e farkli arama motorlari kullanarak ulasmak mumkundur Ayrica sitelere erisim icin kullanilan proxyler mevcuttur Bu proxyler sayesinde ek tarayici olmadan erisim saglamaktadir ancak guvenligi oldukca dusuktur Sunulan bu ozgurlukler neticesinde kotu amacli kullanimlari ile de bilinen Deep Web kullanicilari icin tehdit olusturur Virus Trojen Fidye Kripto yazilimlari Kimlik hirsizligi gibi zararli yazilimlar dolandiricilar bilgisayar korsanlari bilinen baslica tehditlerdir Kullanicilarin Deep Web i kullanma sebepleri sadece bilgi erisimi degil ayni zamanda kullanici anonimligi yasal olarak izlenemeyen servisler sitelerin bulunmasi gibi sebeplerden oturu muhbirliler iskence magdurlari federal guvenlik ve koruma kurumlari da zaman zaman Deep Web i tercih etmektedir 2001 yilindaKaliforniya Universitesi nin yaptigi bir arastirmaya gore 7 5 petabayt buyuklugunde bir verinin Deep Web uzerinde oldugu tahmin ediliyordu Bu boyutta bir veriye sahip olma olasiligi nedeniyle WikiLeaks belgelerinin de Deep Web icerisinden elde edildigi iddia edilmektedir Deep Web adi verilen bu sisteme kapali uclu DNS yonlendirmeleri ile girilebilir Bu da ozel olarak tasarlanmis tarayici veya isletim sistemleri ile mumkundur Tarayici uygulamalarinin basinda ilk olarak ABD Donanmasi tarafindan uretilen sonrasinda iptal edilip internette paylasilan Tor Browser gelmektedir Tor Browser haricinde Freenet I2P gibi yontemler de kullanilabilmektedir Deep Web in icerisinde yasa disi icerik paylasan Internet sitelerinin tamami Karanlik Ag Ingilizce Dark Web olarak atfedilir Yaygin olarak Dark Web terimi Deep Web yerine kullanilsa da Dark Web Deep Web in kucuk bir bolumunu kapsar Yazilim ve program acisindan Tor gibi anonim tarayicilar yasalara aykiri degildir ancak Iran Cin Rusya Ermenistan ve Misir gibi bazi ulkelerde Tor Browser hem kullanicilar hem de saglayicilar tarafindan yasa disi faaliyetlerin gerceklestirilebildigi ve bu faaliyetlerin izlenimi saglanamadigi icin erisim engeline ugratilmaktadir DeepPeep Intute Deep Web Technologies Scirus ve Ahmia fi deep web e erisen birkac arama motorudur Intute un finansmani tukenmistir ve Temmuz 2011 itibariyla artik gecici bir statik arsivdir Scirus ise Subat 2014 itibariyla ana sayfasinin artik calismadigini belirtmistir Terminoloji Deep web ile dark web terimlerinin ilk kez bir araya getirilmesi deep web arama terminolojisinin Freenet ve darknet uzerinde gerceklesen yasadisi faaliyetlerle birlikte ele alindigi 2009 yilinda gerceklesmistir Bu suc faaliyetleri arasinda kisisel sifrelerin sahte kimlik belgelerinin uyusturucularin atesli silahlarin ve cocuk pornografisinin ticareti yer almaktadir O zamandan bu yana medyanin karaborsa web sitesi Silk Road ile ilgili haberlerinde kullanilmasinin ardindan medya kuruluslari genellikle deep web i dark web ya da darknet ile es anlamli olarak kullanmistir bu karsilastirma bazilarinca yanlis bulunmus ve hala birbirine karistirilmaktadir Deep web geleneksel bir arama motoru tarafindan erisilemeyen herhangi bir siteye atifta bulunurken dark web deep web in kasitli olarak gizlenmis ve standart tarayicilar ve yontemlerle erisilemeyen bir kismidir NotlarKaynakca Hamilton Nigel 2003 THE MECHANICS OF A DEEP NET METASEARCH ENGINE 1034 1036 ISBN 978 972 98947 0 1 31 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Devine Jane Egger Sider Francine 1 Temmuz 2004 Beyond google the invisible web in the academic library The Journal of Academic Librarianship Ingilizce 30 4 265 269 doi 10 1016 j acalib 2004 04 010 ISSN 0099 1333 Wright Alex 23 Subat 2009 Exploring a Deep Web That Google Can t Grasp The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 15 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Madhavan Jayant Ko David Kot Lucja Ganapathy Vignesh Rasmussen Alex Halevy Alon Agustos 2008 Google s Deep Web crawl Proceedings of the VLDB Endowment Ingilizce 1 2 1241 1252 doi 10 14778 1454159 1454163 ISSN 2150 8097 31 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Bergman Michael K Agustos 2001 The Deep Web Surfacing Hidden Value The Journal of Electronic Publishing 7 1 doi 10 3998 3336451 0007 104 28 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2015 http www deepwebtr info tor projesi guvenilir mi olu kirik baglanti Jisc Ingilizce 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Arsivlenmis kopya 26 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2023 Beckett Andy 26 Kasim 2009 The dark side of the internet The Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 8 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 TedX 26 Nisan 2019 31 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2023 bluemonkeydev Ingilizce 29 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Dictionary com Ingilizce 29 Mayis 2020 24 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Lam Kwok Yan Chi Chi Hung Qing Sihan 23 Kasim 2016 Information and Communications Security 18th International Conference ICICS 2016 Singapore Singapore November 29 December 2 2016 Proceedings Ingilizce Springer ISBN 978 3 319 50011 9 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Akhgar Babak Bayerl P Saskia Sampson Fraser 1 Ocak 2017 Open Source Intelligence Investigation From Strategy to Implementation Ingilizce Springer ISBN 978 3 319 47671 1 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 What is the dark web and who uses it The Globe and Mail Ingilizce 19 Agustos 2015 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Deep web ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikisozluk te Deep Web ile ilgili tanim bulabilirsiniz