Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Derviş Korkut (Boşnakça: Derviš Korkut; d. 5 Mayıs 1888, ö. 28 Ağustos 1969), Bosnalı Müslüman âlim, kütüphaneci, öğretmen, hümanist ve doğubilimci. Kur'an'ı Boşnakçaya çevirmiş Besim Korkut'un kardeşi.
Bosna-Hersek Ulusal Müzesi'nin küratörü olarak görevde bulunmuş Derviş Korkut, İkinci Dünya Savaşı sırasında Saraybosna Agadası'nı Nazi ordusundan kurtardı. Ayrıca bir Yahudi kızı olan Mira Papo'yu kendi ailesinin içine alıp ve onun gerçek kimliğini gizleyip hayatını kurtardı. Savaş boyunca faşist örgüte üye olmayı reddetmiş Korkut, savaşın ardından Komünist Parti'ye üye olmayı da reddetti ve bundan dolayı sekiz sene hapis cezasına çarptırıldı. 'nde hapiste tutulmuş Korkut, cezasının altıncı senesini tamamladıktan sonra serbest bırakıldı, lâkin Korkut kendi sivil haklarından hariç tutulmaya devam etti. Serbest bırakılmasından hayatının sonuna kadar Saraybosna Şehir Müzesi'nin küratörü olarak çalıştı. 28 Ağustos 1969 tarihinde öldü. 1999 yılında eşi Serveta Ljuž ile beraber Yad Vaşem tarafından Uluslararası Dürüstler unvanıyla onurlandı.
Özgeçmişi
Korkut, 5 Mayıs 1888 tarihinde Travnik'te Dünya'ya geldi. Babası , anası ise Šahida Biščević. 16. yüzyılda Türkiye'den Bosna'ya göç etmiş köklü bir ulema ailesindendir. Dört erkek kardeşi ve beş kız kardeşi var. 1909 yılında Saraybosna Lisesi'nden mezun oldu; bunun ardından önce İstanbul sonra Sorbonne'da okudu. Türk, Arap, Fransız ve Alman dillerine hakimdi.
Korkut, 1914 yılında İstanbul Darülfünûnu İlahiyat bölümünden mezun oldu. Bir din adamı olarak askerlik hizmetinden normalde muaf tutulması gerektiğine rağmen, Temmuz 1917'de 'ne II. Sınıf komutan rütbesinde askerî imam olarak hizmete alındı.
Temmuz 1916 ile Ocak 1921 arası Korkut, Derbent'te Erkek Öğretmen Eğitim Okulu'nda din hocası olarak çalıştı. Bunun ardından bir süre boyunca Saraybosna İl Medresesi'nin ekonomi başkanı olarak görevde bulundu. 1921 ile 1923 yılları arasında Belgrad'daki Dinler Bakanlığı Müslüman bölümünün başkanı olarak çalıştı, lâkin üyelerinden kaynaklanan baskı nedeniyle istifa etmeye zorunda kaldı.
Eylül 1923'ten Ekim 1925'e kadar Ibrahim Maglajlić'in önderliği altındaki Sekreteri olarak çalıştı. 1927 yılından Eylül 1929'da Travnik müftüsü olarak atanmasına dek Ulusal Müze'nin küratörü olarak çalıştı. 1930 yılında Yugoslavya Krallığı yönetiminin kabul ettiği "İslam Dini Cemaati Kanunu"nun (Sırp-Hırvatça: Zakon o Islamskoj vjerskoj zajednici) yürürlüğe girmesiyle ile feshedildi. 1937 yılına dek Çetine Müzesi küratörü ve İslam Dini Cemaati Yüksek Konseyi üyesi olarak çalıştı.
1937 ile 1944 yılları arasında Korkut, Ulusal Müze'de tekrar küratörlük görevinde bulundu. 1940'ta Serveta Ljuža adında Kosova Mitroviçası'ndan gelme bir Arnavut ile evlendi. Serveta ile üç çocuğu var: oğlu Munib ile iki kızı Abida ile Lamija.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Korkut, Saraybosna Agadası'nı Nazi Alman işgalcilerden korumayı başardı ve Mira Papo adında bir Yahudi kızının hayatını kurtardı. Serveta, 2009 yılında Nacional gazetecilerine Derviş'in Agada'yı, kısa süre sonra da Mira Papo adına genç bir Yahudi kızını eve getirmesini şu şekilde anlattı: "Bizimle beraber kaldığı sürece Nazilerden saklasın diye ona çarşafımı verdim."
Derviş Korkut ile kardeşi Besim, kınayan 'ni imzaladı. Derviş Korkut, Çingenelerin "" ait olduklarını ve sözde "Beyaz Çingenelerin" Boşnak halkının ayrılmaz bir parçasını oluşturduklarını savunan bir uzman çalışmasında katkıda bulundu; bu çalışmanın sonucu olarak Nazi kukla devleti olan Bağımsız Hırvatistan Devleti'ne bağlı İçişleri Bakanlığı, Ağustos 1941'de Çingenelere karşı işlenen zulümlere son verilmesi gerektiğini emretti.
Tüm bunlara rağmen, Derviş Korkut, savaş sonrasında yer almış hileli bir duruşmada "işgâlci işbirlikçisi" olarak ilân edildi; bu nedenle de sekiz sene hapis cezasına çarptırıldı. 'nde altı sene geçirdikten sonra serbest bırakıldı, lâkin kendi sivil haklarından hariç tutulmaya devam etti. Serbest bırakılmasından hayatının sonuna dek Derviş Korkut, Saraybosna Şehir Müzesi'nin küratörü olarak çalıştı. 28 Ağustos 1969 tarihinde öldü. Eşi Serveta ise 9 Eylül 2013 tarihine kadar yaşadı ve 92 yaşındayken öldü.
Derviş Korkut, kendi akademik çalışmaları kapsamında en çok Bosna-Hersek'in azınlıklarından (bilhassa Yahudiler ve ) ilgi duyar ve en çok bunların hakkında yazardı. Yazıları "La tribune des Peuples", "L'Abstinence", "", "Pravda", "Iršad", "Večernja pošta", "Glasnik Saveza trezvene mladosti", "Glasnik Zemaljskog muzeja", "Narodna starina", "Zapisi", "" ve diğer yayınlarda yer aldı. Çalışmaları çoğunlukla Osmanlı dönemi ile ilgili idi. Başta Türkçe üzerinden Boşnak diline girmiş yabancı kökenli alıntı kelimeleri ("") derleme çalışmaları olmak üzere filoloji alanında da katkıda bulundu. 1933'ten 1936'ya kadar "Glasnik IVZ" (İslam Dini Cemaati Gazetesi) yayınının editörü idi.
Kaynakça
- ^ [Sırbistan İslam Cemaati Tarihçesi] (Sırp-Hırvatça). Rijaset (Sırbistan İslam Cemaati). 19 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2023.
- ^ (Sırp-Hırvatça). Rijaset Islamske Zajednice u Bosni i Hercegovini. June 2007 [1941]. 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dervis Korkut Bosnakca Dervis Korkut d 5 Mayis 1888 o 28 Agustos 1969 Bosnali Musluman alim kutuphaneci ogretmen humanist ve dogubilimci Kur an i Bosnakcaya cevirmis Besim Korkut un kardesi Saraybosna Agadasi Bosna Hersek Ulusal Muzesi nin kuratoru olarak gorevde bulunmus Dervis Korkut Ikinci Dunya Savasi sirasinda Saraybosna Agadasi ni Nazi ordusundan kurtardi Ayrica bir Yahudi kizi olan Mira Papo yu kendi ailesinin icine alip ve onun gercek kimligini gizleyip hayatini kurtardi Savas boyunca fasist orgute uye olmayi reddetmis Korkut savasin ardindan Komunist Parti ye uye olmayi da reddetti ve bundan dolayi sekiz sene hapis cezasina carptirildi en nde hapiste tutulmus Korkut cezasinin altinci senesini tamamladiktan sonra serbest birakildi lakin Korkut kendi sivil haklarindan haric tutulmaya devam etti Serbest birakilmasindan hayatinin sonuna kadar Saraybosna Sehir Muzesi nin kuratoru olarak calisti 28 Agustos 1969 tarihinde oldu 1999 yilinda esi Serveta Ljuz ile beraber Yad Vasem tarafindan Uluslararasi Durustler unvaniyla onurlandi OzgecmisiKorkut 5 Mayis 1888 tarihinde Travnik te Dunya ya geldi Babasi sh anasi ise Sahida Biscevic 16 yuzyilda Turkiye den Bosna ya goc etmis koklu bir ulema ailesindendir Dort erkek kardesi ve bes kiz kardesi var 1909 yilinda Saraybosna Lisesi nden mezun oldu bunun ardindan once Istanbul sonra Sorbonne da okudu Turk Arap Fransiz ve Alman dillerine hakimdi Korkut 1914 yilinda Istanbul Darulfununu Ilahiyat bolumunden mezun oldu Bir din adami olarak askerlik hizmetinden normalde muaf tutulmasi gerektigine ragmen Temmuz 1917 de en ne II Sinif komutan rutbesinde askeri imam olarak hizmete alindi Temmuz 1916 ile Ocak 1921 arasi Korkut Derbent te Erkek Ogretmen Egitim Okulu nda din hocasi olarak calisti Bunun ardindan bir sure boyunca Saraybosna Il Medresesi nin ekonomi baskani olarak gorevde bulundu 1921 ile 1923 yillari arasinda Belgrad daki Dinler Bakanligi Musluman bolumunun baskani olarak calisti lakin en uyelerinden kaynaklanan baski nedeniyle istifa etmeye zorunda kaldi Eylul 1923 ten Ekim 1925 e kadar Ibrahim Maglajlic in onderligi altindaki en Sekreteri olarak calisti 1927 yilindan Eylul 1929 da Travnik muftusu olarak atanmasina dek Ulusal Muze nin kuratoru olarak calisti 1930 yilinda Yugoslavya Kralligi yonetiminin kabul ettigi Islam Dini Cemaati Kanunu nun Sirp Hirvatca Zakon o Islamskoj vjerskoj zajednici yururluge girmesiyle sh ile sh feshedildi 1937 yilina dek Cetine Muzesi kuratoru ve Islam Dini Cemaati Yuksek Konseyi uyesi olarak calisti 1937 ile 1944 yillari arasinda Korkut Ulusal Muze de tekrar kuratorluk gorevinde bulundu 1940 ta Serveta Ljuza adinda Kosova Mitrovicasi ndan gelme bir Arnavut ile evlendi Serveta ile uc cocugu var oglu Munib ile iki kizi Abida ile Lamija Ikinci Dunya Savasi sirasinda Korkut Saraybosna Agadasi ni Nazi Alman isgalcilerden korumayi basardi ve Mira Papo adinda bir Yahudi kizinin hayatini kurtardi Serveta 2009 yilinda Nacional gazetecilerine Dervis in Agada yi kisa sure sonra da Mira Papo adina genc bir Yahudi kizini eve getirmesini su sekilde anlatti Bizimle beraber kaldigi surece Nazilerden saklasin diye ona carsafimi verdim Dervis Korkut ile kardesi Besim en kinayan en ni imzaladi Dervis Korkut Cingenelerin ait olduklarini ve sozde Beyaz Cingenelerin Bosnak halkinin ayrilmaz bir parcasini olusturduklarini savunan bir uzman calismasinda katkida bulundu bu calismanin sonucu olarak Nazi kukla devleti olan Bagimsiz Hirvatistan Devleti ne bagli Icisleri Bakanligi Agustos 1941 de Cingenelere karsi islenen zulumlere son verilmesi gerektigini emretti Tum bunlara ragmen Dervis Korkut savas sonrasinda yer almis hileli bir durusmada isgalci isbirlikcisi olarak ilan edildi bu nedenle de sekiz sene hapis cezasina carptirildi en nde alti sene gecirdikten sonra serbest birakildi lakin kendi sivil haklarindan haric tutulmaya devam etti Serbest birakilmasindan hayatinin sonuna dek Dervis Korkut Saraybosna Sehir Muzesi nin kuratoru olarak calisti 28 Agustos 1969 tarihinde oldu Esi Serveta ise 9 Eylul 2013 tarihine kadar yasadi ve 92 yasindayken oldu Dervis Korkut kendi akademik calismalari kapsaminda en cok Bosna Hersek in azinliklarindan bilhassa Yahudiler ve en ilgi duyar ve en cok bunlarin hakkinda yazardi Yazilari La tribune des Peuples L Abstinence sh Pravda Irsad Vecernja posta Glasnik Saveza trezvene mladosti Glasnik Zemaljskog muzeja Narodna starina Zapisi bs ve diger yayinlarda yer aldi Calismalari cogunlukla Osmanli donemi ile ilgili idi Basta Turkce uzerinden Bosnak diline girmis yabanci kokenli alinti kelimeleri sh derleme calismalari olmak uzere filoloji alaninda da katkida bulundu 1933 ten 1936 ya kadar Glasnik IVZ Islam Dini Cemaati Gazetesi yayininin editoru idi Kaynakca Sirbistan Islam Cemaati Tarihcesi Sirp Hirvatca Rijaset Sirbistan Islam Cemaati 19 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Eylul 2023 KB1 bakim Tanimlanamayan dil link Sirp Hirvatca Rijaset Islamske Zajednice u Bosni i Hercegovini June 2007 1941 17 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2011