Dijital haklar yönetimi

Dijital haklar yönetimi (İngilizce: Digital rights management kısaca DRM), dijital medyaların (film, müzik, oyun gibi) günümüzde çok kolay bir şekilde kopyalanabilir olması sebebiyle lisans haklarını kontrol etmek amacıyla geliştirilmiş erişim kontrol sistemleri için kullanılan genel isim.

Dijital çağa uyum sağlamak için eser sahiplerinin haklarının korunması amacıyla DRM sistemleri geliştirilmektedir. Genellikle donanım üreticileri, oyun ve yazılım şirketleri, müzik şirketleri ve yayımcılar tarafından satış sonrasında korsanla mücadele etmek için kullanılmaktadır. Bununla birlikte güvenli veri aktarımı için de kullanımı mevcuttur.

Son zamanlarda, bu sistemler çeşitli nedenlerden dolayı tepki çekmektedir. Bunun en önemli nedenlerinden biri de genellikle bu tür kısıtlamalardan çoğunlukla ilgili medyayı yasal yollarla temin eden kullanıcıların etkilenmesi ve buna rağmen korsanın önüne geçmekteki başarısızlıktır. Bu başarısızlık karşısında DRM kullanımından vazgeçmeyen firmalar kullanıcılar tarafından eleştirilmektedir. Bu konu hakkında Free Software Foundation tarafından yürütülen Defective By Design hareketi DRM sistemlerine karşı çalışmalar yürütmektedir.

Bazı kullanıcılar, satın aldıkları medyayı; internete bağlı cihazı olmadan kullanamaması, bilgisayarının işletim sisteminin yeniden kurulumundan ve donanım değişiminden sonra medyanın yeniden kullanımının engellenmesi, oyun konsolları (örn. PS3 ve Xbox 360) ve çeşitli medya oynatıcılardaki (örn. iPod) kısıtlama ve uyumsuzluklar ile karşılaştıklarından dolayı kopya korumasını delen yama veya programları kullanabilmektedir.

Kaynakça

1. ^ "Intellectual Property Rights and Digital Rights Management Systems" (PDF). European Commission. 2004. 1 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.  41. harf sırasında bulunan |başlık= parametresi line feed character içeriyor ()