Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Diri fay veya aktif fay, tarihsel dönemde deprem oluşturmuş olan tüm faylara verilen isim. Yer kabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, (üzerinde deprem gerçekleşen ve hareket eden iki levha ya da levhacık arasındaki ara yüzey) fay olarak adlandırılır.
Fayların dirilikleri sadece yazılı tarihsel kataloglardan değil aynı zamanda tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir. Genç Kuvaterner çökellerini (2 milyon yıldan daha yaşlı olmayan) kesen faylar, ötelenmiş genç akarsu yatakları, ötelenmiş akarsu – denizel sekiler, ya da , gibi genç morfolojik şekiller oluşturmuş faylar, diri faylardır.
Diri fay sınıflaması
Herhangi bir bölge veya ülke için yapılabilecek diri fay sınıflaması eldeki verinin niteliği ve kullanım amacına göre değişir. Diri fayların sınıflamasında, kullanılan kriterlere göre değişen yaklaşımlar olup, aktif, potansiyel aktif, yetkin fay terimleri en çok kullanılanlardır. Bu tanımların çoğunda kullanılan başlıca kriter, depremler sonucu faylar boyunca yüzeyde veya yüzeye yakın derinliklerde meydana gelen “yer değiştirme” dir. Diri fayların alt gruplara ayrılarak sınıflamasında ise faylarda meydana gelmiş en son yüzey yırtılmasının oluş zamanı jeokronolojik ölçüt olarak kullanılmaktadır.
- Deprem yüzey kırığı. – 1900-Günümüz zaman aralığında yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay.
- Holosen fayı. –Holosen (son 11.000 yıl) ‘de yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay.
- Kuvaterner fayı. – Kuvaterner (son 2.600.00 yıl) ‘de yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş ancak, Holosen aktivitesi ve depremselliği kuşkulu fay.
- Olası Kuvaterner fayı veya çizgisellik.- Kuvaterner aktivitesi kuşkulu fay veya güncel topoğrafyada belirgin çizgisellik.
Bu sınıflamada, ilk üç kategoride tanımlanmış olan faylar gelecekte yüzey kırılmasıyla sonuçlanabilecek büyüklükte bir deprem üretebilecek tektonik yapılardır. Deprem yüzey kırığı ve Holosen faylarının dirilikleri üzerine olan veriler kesindir. Deprem tehlike değerlendirmeleri açısından bunların ülkedeki birinci derecede önemli deprem kaynakları oldukları kuşku götürmez. Ayrıca üst ölçekli planlamalar açısından bu iki sınıftaki faylar yüzey faylanması tehlikesi en yüksek olan fay zonları olarak önerilmektedir. Üçüncü sınıfta (Kuvaterner fayı) tanımlanmış olan faylar, son 11.000 yılda yüzey yırtılmasıyla sonuçlanan deprem üretip, üretmedikleri hakkında yeterli jeolojik ve jeomorfolojik veri toplanamayan faylardır. Bunlardaki veri eksikliğinin nedenleri araştırma yetersizliğine bağlanabileceği gibi, bu faylar içerisindeki yüzey yırtılması geliştiren büyük depremlerin 11.000 yılı aşan geniş bir tekrarlanma aralığı içerisinde gerçekleştiğine de yorumlanabilir. Bu nedenle, deprem yapabilirlikleri açısından Kuvaterner fayları potansiyel diri fay olarak kabul edilmelidir. Kuvaterner faylarının kesin deprem kaynakları olup olmadıkları, üzerinde yapılacak olan daha ayrıntılı paleosismolojik çalışmalarla ortaya konulmalıdır.
Olası Kuvaterner fayı veya çizgisellik olarak haritalanmış olan faylar ise genelde Miyosen-Pliyosen’de gelişmiş ancak, Kuvaterner-Günümüz zaman aralığında aktivitelerini yitirmiş Neoteknik dönem yapıları veya güncel jeomorfolojiyi kontrol eden bazı Paleoteknik dönem yapıları olup, Kuvaterner aktiviteleri kanıtlanmamış fay veya çizgiselliklerdir. Deprem potansiyelleri açısından bu fay veya çizgisellikler hakkında kesin değerlendirmeler yapılabilmesi için daha ayrıntılı jeolojik, sismolojik ve uzun dönemli jeodetik verilere gereksinim vardır.
Diri fay haritaları
Diri Fay Haritaları, deprem tehlikesinin belirlenmesi ve deprem zararlarının azaltılmasında gerekli bilgi altyapısının temelini oluşturur. Diri fay haritaları ile birlikte
- Jeoloji haritaları
- Sismotektonik haritalar
- Diri fay bilgi altyapısı
- Tarihsel ve aletsel dönem deprem kayıt ve katalogları
- Jeodezik bilgiler
deprem kaynak zonlarının tanımlanmasında gerekli olan diğer verilerdir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Jennings, C.W: 1994. An explantory text to accompany the fault activity map of California and adjacent areas with locations and ages of recent volcanic eruptions 1:750000 scale. California Department of Conservation Division of Mines and Geology Publications and Information, Geological Data Map No:6, 92 p., Sacremento, California.
- ^ Emre, Ö.,vd., 2012. 1:250.000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası, 59 Pafta. MTA Genel Müdürlüğü Yayınları.
- ^ Duman, T.Y., 2012. Yenilenmiş Türkiye Diri Fay Haritaları ve Deprem Tehlikesinin Belirlenmesi Açısından Önemi, Teknik Doküman, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı.
- ^ Emre, Ömer. . Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2013.
Dış bağlantılar
- MTA'nın Yerbilimleri Harita Görüntüleyici 12 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Diri fay veya aktif fay tarihsel donemde deprem olusturmus olan tum faylara verilen isim Yer kabugundaki cesitli olcekteki kayma yuzeyleri uzerinde deprem gerceklesen ve hareket eden iki levha ya da levhacik arasindaki ara yuzey fay olarak adlandirilir Kuzey Anadolu Fay Hattinda 20 yy da gerceklesen depremlerin yuzey kirigi uzanimlari ve atim miktarlari Faylarin dirilikleri sadece yazili tarihsel kataloglardan degil ayni zamanda tarihi yapilari etkileyen faylanma isaretlerinden de anlasilabilir Genc Kuvaterner cokellerini 2 milyon yildan daha yasli olmayan kesen faylar otelenmis genc akarsu yataklari otelenmis akarsu denizel sekiler ya da gibi genc morfolojik sekiller olusturmus faylar diri faylardir Diri fay siniflamasiHerhangi bir bolge veya ulke icin yapilabilecek diri fay siniflamasi eldeki verinin niteligi ve kullanim amacina gore degisir Diri faylarin siniflamasinda kullanilan kriterlere gore degisen yaklasimlar olup aktif potansiyel aktif yetkin fay terimleri en cok kullanilanlardir Bu tanimlarin cogunda kullanilan baslica kriter depremler sonucu faylar boyunca yuzeyde veya yuzeye yakin derinliklerde meydana gelen yer degistirme dir Diri faylarin alt gruplara ayrilarak siniflamasinda ise faylarda meydana gelmis en son yuzey yirtilmasinin olus zamani jeokronolojik olcut olarak kullanilmaktadir Deprem yuzey kirigi 1900 Gunumuz zaman araliginda yuzey kirilmasiyla sonuclanan buyuklukte deprem uretmis fay Holosen fayi Holosen son 11 000 yil de yuzey kirilmasiyla sonuclanan buyuklukte deprem uretmis fay Kuvaterner fayi Kuvaterner son 2 600 00 yil de yuzey kirilmasiyla sonuclanan buyuklukte deprem uretmis ancak Holosen aktivitesi ve depremselligi kuskulu fay Olasi Kuvaterner fayi veya cizgisellik Kuvaterner aktivitesi kuskulu fay veya guncel topografyada belirgin cizgisellik Bu siniflamada ilk uc kategoride tanimlanmis olan faylar gelecekte yuzey kirilmasiyla sonuclanabilecek buyuklukte bir deprem uretebilecek tektonik yapilardir Deprem yuzey kirigi ve Holosen faylarinin dirilikleri uzerine olan veriler kesindir Deprem tehlike degerlendirmeleri acisindan bunlarin ulkedeki birinci derecede onemli deprem kaynaklari olduklari kusku goturmez Ayrica ust olcekli planlamalar acisindan bu iki siniftaki faylar yuzey faylanmasi tehlikesi en yuksek olan fay zonlari olarak onerilmektedir Ucuncu sinifta Kuvaterner fayi tanimlanmis olan faylar son 11 000 yilda yuzey yirtilmasiyla sonuclanan deprem uretip uretmedikleri hakkinda yeterli jeolojik ve jeomorfolojik veri toplanamayan faylardir Bunlardaki veri eksikliginin nedenleri arastirma yetersizligine baglanabilecegi gibi bu faylar icerisindeki yuzey yirtilmasi gelistiren buyuk depremlerin 11 000 yili asan genis bir tekrarlanma araligi icerisinde gerceklestigine de yorumlanabilir Bu nedenle deprem yapabilirlikleri acisindan Kuvaterner faylari potansiyel diri fay olarak kabul edilmelidir Kuvaterner faylarinin kesin deprem kaynaklari olup olmadiklari uzerinde yapilacak olan daha ayrintili paleosismolojik calismalarla ortaya konulmalidir San Andreas Fayi sag yonlu dogrultu atimli bir diri fay karakterindedir olusturmustur Olasi Kuvaterner fayi veya cizgisellik olarak haritalanmis olan faylar ise genelde Miyosen Pliyosen de gelismis ancak Kuvaterner Gunumuz zaman araliginda aktivitelerini yitirmis Neoteknik donem yapilari veya guncel jeomorfolojiyi kontrol eden bazi Paleoteknik donem yapilari olup Kuvaterner aktiviteleri kanitlanmamis fay veya cizgiselliklerdir Deprem potansiyelleri acisindan bu fay veya cizgisellikler hakkinda kesin degerlendirmeler yapilabilmesi icin daha ayrintili jeolojik sismolojik ve uzun donemli jeodetik verilere gereksinim vardir Diri fay haritalariDiri Fay Haritalari deprem tehlikesinin belirlenmesi ve deprem zararlarinin azaltilmasinda gerekli bilgi altyapisinin temelini olusturur Diri fay haritalari ile birlikte Jeoloji haritalari Sismotektonik haritalar Diri fay bilgi altyapisi Tarihsel ve aletsel donem deprem kayit ve kataloglari Jeodezik bilgiler deprem kaynak zonlarinin tanimlanmasinda gerekli olan diger verilerdir Ayrica bakinizSismik boslukKaynakca Jennings C W 1994 An explantory text to accompany the fault activity map of California and adjacent areas with locations and ages of recent volcanic eruptions 1 750000 scale California Department of Conservation Division of Mines and Geology Publications and Information Geological Data Map No 6 92 p Sacremento California Emre O vd 2012 1 250 000 Olcekli Turkiye Diri Fay Haritasi 59 Pafta MTA Genel Mudurlugu Yayinlari Duman T Y 2012 Yenilenmis Turkiye Diri Fay Haritalari ve Deprem Tehlikesinin Belirlenmesi Acisindan Onemi Teknik Dokuman T C Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi Emre Omer Maden Tetkik Arama Genel Mudurlugu 17 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2013 Dis baglantilarMTA nin Yerbilimleri Harita Goruntuleyici 12 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde