Disosiyatif bozukluklar, kişide kimlik, bellek, algı ve çevre ile ilgili duyumlar gibi normalde bir bütün halinde çalışan işlevlerin bütünlüğünün bozulmasıdır. Dissosiyasyon çoğunlukla travmaya karşı bir savunma düzeneği olarak ortaya çıkar. Hastalık bu şekilde travmadan kaçmayı sağlarken aynı zamanda travmanın kişinin yaşamı üzerindeki etkisini de geciktirir.
Türleri
Disosiyatif bozukluklar 5 alt grupta incelenir.
Dissosiyatif amnezi
En sık rastlanan dissosiyatif bozukluktur. Genellikle stresli ve travmatik olaylara eşlik eder. Aşırı psikososyal vakalardan sonra geliştiğinde bu tanıyı koymak doğru olur. Çünkü bu tür hafıza kayıpları beyinde oluşan organik bozukluklardan da kaynaklanır. Başlıca belirtileri; belirli bir olayın hatırlanamaması, kişinin tüm yaşamını hatırlayamaması veya belirli bir zaman aralığını hatırlayamaması ya da her şeyi unutması olarak bilinir.
Dissosiyatif füg
Amnezinin bir türü de sayılabilir. Oldukça nadir görülen bir durumdur. Kişinin geçmişini ve adı veya ailesi gibi önemli kimlik bilgilerini unutup, evinden ya da alışageldiği ortamdan ayrılmasıdır. Kısmen ya da tamamen yeni bir kimliğe bürünür. Çoğunlukla saatler veya günler sürer. İyileşme genelde kendiliğinde olur. İyileşme sonrasında kişi füg başlangıcı zamanı hatırlayabilir, ancak füg esnasında yaptıklarını hatırlamaz.
Dissosiyatif kimlik bozukluğu (çoğul kişilik)
Bu hastalık genellikle küçüklükten kalan travma gibi olaylara kişi dayanamadığı için beyin bunlara dayanabilecek kişilikler veya bir kişilik yaratır. Yaratılan bu kişiliklerde genellikle her zaman bir duygu veya eskiden kalan bir anı olur. Kimi kişilikler iyi iken, şiddet canlısı kişilikler de vardır veya bazen intihara meyilli kişilikte görülebilir.Bu hastalığa yakalanan erkeklerde kadın kişilikler ve bu hastalığa yakalanan kadınlarda ise de erkek kişilikler rahatça yaratılabilirler. Genellikle hastalarda en fazla 10 kişilik görülür ama bunun sayısı aslında kişiden kişiye değişebilir. Bu alt egolar bazen aşık olabilirler, ancak kişilik şiddet yanlısı ise karşıdan tepki alamayınca bu sevgi öfkeye dönüşebilir. Ancak sadece şiddet yanlısı kişilikte görülmez, bu iyi kişiliklerde de görülebilir, hatta kişilik takıntı haline getirebilir ve bu yüzden bu sevgilerini normal bir kişi gibi sevdikleri kişiye söyleyebilirler. Bu yüzden erkekseniz ve bir kadın kişiliğiniz ya da kadınsanız ve bir erkek kişiliğiniz varsa onlar da aşık olabilir ve bunu dile getirebilirler. Tedavi edilirken önce doktor tarafından bu kişiliklerin tanınması, nasıl bir kişilik olduğu ve nereden geldiği tespit edilmelidir. Ve tespitten sonra birleştirme (birleştirme tedavisi: kişilikleri yok edip asıl karakterin kalmasını sağlamak) tedavisi başlar. Ancak tedavi sırasında da yeni kişilikler bazen çıkabilir. Tedavide bu çıkan yeni kişilikler ya kişiye yardım eder diğer kişiliklerin yok olmasını sağlar ya da tedaviyi zorlaştırabilirler. Ancak bu hastalığa yakalananlar mutlaka psikiyatri uzmanına gitmelidirler.
Depersonalizasyon bozukluğu
Kişinin kendi gerçeklik duygusundan ya da bedeninden ayrıldığı hissinin olduğu ya da sanki bunları dışarıdan bir gözlemci gibi izlediği hissini yaşadığı, sürekli veya yineleyen yaşantıların olduğu bir bozukluktur. Bu yaşantısı sırasında kişinin gerçeği değerlendirmesi bozulmaz.
Başka türlü adlandırılamayan dissosiyatif bozukluk
Uzun süre ve yoğun şekilde beyin yıkama ve düşünce değiştirme gibi zorlayıcı ikna periyotlarına maruz kalan kişilerde belli derecelerde dissosiyasyon görülebilir.
Kaynakça
- ^ . dpsikiyatri.com. 21 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015.
- ^ . dpsikiyatri.com. 21 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015.
- ^ . dpsikiyatri.com. 21 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015.
- ^ . dpsikiyatri.com. 21 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015.
- ^ . dpsikiyatri.com. 21 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015.
Dış bağlantılar
- Dissosiyatif bozukluklar - Prof. Dr. Vedat Şar, İstanbul Üniversitesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Disosiyatif bozukluklar kiside kimlik bellek algi ve cevre ile ilgili duyumlar gibi normalde bir butun halinde calisan islevlerin butunlugunun bozulmasidir Dissosiyasyon cogunlukla travmaya karsi bir savunma duzenegi olarak ortaya cikar Hastalik bu sekilde travmadan kacmayi saglarken ayni zamanda travmanin kisinin yasami uzerindeki etkisini de geciktirir TurleriDisosiyatif bozukluklar 5 alt grupta incelenir Dissosiyatif amnezi En sik rastlanan dissosiyatif bozukluktur Genellikle stresli ve travmatik olaylara eslik eder Asiri psikososyal vakalardan sonra gelistiginde bu taniyi koymak dogru olur Cunku bu tur hafiza kayiplari beyinde olusan organik bozukluklardan da kaynaklanir Baslica belirtileri belirli bir olayin hatirlanamamasi kisinin tum yasamini hatirlayamamasi veya belirli bir zaman araligini hatirlayamamasi ya da her seyi unutmasi olarak bilinir Dissosiyatif fug Amnezinin bir turu de sayilabilir Oldukca nadir gorulen bir durumdur Kisinin gecmisini ve adi veya ailesi gibi onemli kimlik bilgilerini unutup evinden ya da alisageldigi ortamdan ayrilmasidir Kismen ya da tamamen yeni bir kimlige burunur Cogunlukla saatler veya gunler surer Iyilesme genelde kendiliginde olur Iyilesme sonrasinda kisi fug baslangici zamani hatirlayabilir ancak fug esnasinda yaptiklarini hatirlamaz Dissosiyatif kimlik bozuklugu cogul kisilik Bu hastalik genellikle kucuklukten kalan travma gibi olaylara kisi dayanamadigi icin beyin bunlara dayanabilecek kisilikler veya bir kisilik yaratir Yaratilan bu kisiliklerde genellikle her zaman bir duygu veya eskiden kalan bir ani olur Kimi kisilikler iyi iken siddet canlisi kisilikler de vardir veya bazen intihara meyilli kisilikte gorulebilir Bu hastaliga yakalanan erkeklerde kadin kisilikler ve bu hastaliga yakalanan kadinlarda ise de erkek kisilikler rahatca yaratilabilirler Genellikle hastalarda en fazla 10 kisilik gorulur ama bunun sayisi aslinda kisiden kisiye degisebilir Bu alt egolar bazen asik olabilirler ancak kisilik siddet yanlisi ise karsidan tepki alamayinca bu sevgi ofkeye donusebilir Ancak sadece siddet yanlisi kisilikte gorulmez bu iyi kisiliklerde de gorulebilir hatta kisilik takinti haline getirebilir ve bu yuzden bu sevgilerini normal bir kisi gibi sevdikleri kisiye soyleyebilirler Bu yuzden erkekseniz ve bir kadin kisiliginiz ya da kadinsaniz ve bir erkek kisiliginiz varsa onlar da asik olabilir ve bunu dile getirebilirler Tedavi edilirken once doktor tarafindan bu kisiliklerin taninmasi nasil bir kisilik oldugu ve nereden geldigi tespit edilmelidir Ve tespitten sonra birlestirme birlestirme tedavisi kisilikleri yok edip asil karakterin kalmasini saglamak tedavisi baslar Ancak tedavi sirasinda da yeni kisilikler bazen cikabilir Tedavide bu cikan yeni kisilikler ya kisiye yardim eder diger kisiliklerin yok olmasini saglar ya da tedaviyi zorlastirabilirler Ancak bu hastaliga yakalananlar mutlaka psikiyatri uzmanina gitmelidirler Depersonalizasyon bozuklugu Kisinin kendi gerceklik duygusundan ya da bedeninden ayrildigi hissinin oldugu ya da sanki bunlari disaridan bir gozlemci gibi izledigi hissini yasadigi surekli veya yineleyen yasantilarin oldugu bir bozukluktur Bu yasantisi sirasinda kisinin gercegi degerlendirmesi bozulmaz Baska turlu adlandirilamayan dissosiyatif bozukluk Uzun sure ve yogun sekilde beyin yikama ve dusunce degistirme gibi zorlayici ikna periyotlarina maruz kalan kisilerde belli derecelerde dissosiyasyon gorulebilir Kaynakca dpsikiyatri com 21 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2015 dpsikiyatri com 21 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2015 dpsikiyatri com 21 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2015 dpsikiyatri com 21 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2015 dpsikiyatri com 21 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2015 Dis baglantilarDissosiyatif bozukluklar Prof Dr Vedat Sar Istanbul Universitesi