Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dîvân-ı Kebîr (Büyük Divan) veya Dîvân-ı Şems-i Tebrizî, Muhammed Celâleddin-i Rûmî'nin söylediği ilahi aşk şiirlerinden oluşan, 44 bin 8 yüz 34 beyitlik (rubai beyitleri ile birlikte yaklaşık 50 bin beyit) nazım bir eserdir. Mevlânâ'nın "Âşıklar Divanım" biçiminde adlandırdığı eser aynı zamanda "Şems Divanı" ya da "Divan-ı Şems-i Tebrizî" olarak anılmaktadır. Divan edebiyatında divanların, şairlerinin isimleri ile anılması geleneğine ters düşen bu son adlandırma; Mevlânâ'nın gazellerinin sonunda kendi adı yerine (birkaç istisna dışında) her zaman Şems-i Tebrizi adını kullanmasından kaynaklanmaktadır.
Niteliği
Eser, Horasan ilinin halk Farsçası ile yazılmıştır. gazellerden oluşmaktadır.
Mevlânâ bu gazellerinde, "Şems (güneş) başta olmak üzere, bağ-bahçe, gül-bülbül, âşık-mâşûk, deniz-damla, mey-sâkî gibi sembollerle ilâhî aşkı hep ön plânda tutmakta; Mesnevî'sinde olduğu gibi Allah'a kavuşmadan gönlünün huzur bulamayacağını, ilâhî aşkı yazmada aciz kalıp kaleminin kırıldığını, bu dünyanın bir balçıktan ibaret olduğunu, çok yemenin menzile ulaşmada engel teşkil ettiğini, aşkın akla olan üstünlük ve yüceliğini, nefsin kötülüğünü, miskin miskin oturan insanların bu tembellikleriyle maksada (ilâhî aşk) ulaşamayacaklarını, gecelerin uyumakla değil de aşk ve ibadetle geçirilmesi gerektiğini" vurgulayarak şiirlerini didaktik bir üslupla söylemektedir. Bazı şiirlerinde de gazelin ruhundan farklı olarak sosyal konulara girer; rüşvet yiyen kadıları eleştirir; yalancı şeyhleri, yobaz bilginleri menfaatçi ve aşağılık olarak nitelendirir; pazar yerlerinden, düğün adetlerinden, sokakta oynayan çocuklardan, zulmete direnişten, özgürlükten bahseder.
Divan-ı Kebir'in en eski el yazma nüshaları
Mevlâna mausoleum, Konya
- İstanbul-Süleymaniye Kütüphanesi Esat Efendi Kitapları, No:2693
347 Yaprak, Selçuklu nesih yazısı, hattatı belli değil, 13. yüzyıl sonlarında yazıldığı tahmin ediliyor.
- Vatikan-Bibliotheca Vaticana, Pers.130
270 Yaprak, Selçuklu nesihi, hattatı belli değil, 13. yüzyıl sonlarına doğru yazıldığı tahmin ediliyor.
- Dublin-Chester Beatty Library
309 Yaprak, Selçuklu nesihi, hattatı belli değil, 13. yüzyıl sonlarına doğru yazıldığı tahmin ediliyor.
- İstanbul-Süleymaniye Kütüphanesi Halet Efendi Kitapları, No:694
Afyon-Gedik Ahmet Paşa Kütüphanesi, No:158 277 yaprak, Nesih yazı, Hattat Muhammed, B. Yusuf tarafından 203 H. (miladî takvime göre 1103) yılında yazılmıştır.
Divan-ı Kebir'den gazel ve rubai örnekleri
Bize Doğru Gel, Bize!
Bir an olsun düşüncelerden vazgeçsen ne olur? Balık gibi bizim denizimize dalsan, orada dalgalar yutsan ne çıkar?
Düşüncelerinden uyur, onlardan vazgeçersen Ashâb-ı Kehf'ten sayılırsın, düşüncelerden mukaddes, münezzeh bir nur kesilirsin; ne olur bu hale gelsen!
Sen bir saman çöpüsün, bizse devlet kehribarıyız; şu samanlıktan sıyrılıp kehribara dönsen ne olur ki.
Artık bu sefer toprak olacağım diye yüz kere ahdettin. Bir kerecik de ahdinde dursan ne çıkar.
Sen gizli bir incisin amma şu samanlıkta toprak rengini almışsın. A güzel yüzlü, ne olur yüzündeki tozu toprağı bir yıkasan da arınsan!
Padişah oğlusun sen, Cebrâil'in bile secde ettiği varlıksın sen. Ne çıkar a yoksul, babanın yurdunu bir arasan!
Tümden ayrılmış bir parçasın, bedenden ayrılmış bir elsin ancak; bari bundan sonra bizden ayrılmasan ne olur.
O vakit başsız kalırsın, malın mülkün gider, hırstan, kibirden ayrılırsın; fakat işte o zaman ululuk âleminde baş gösterir, görünürsün; ne olur bunu yapsan.
Hakk'ın zikrinden bir şerbet iç de düşünceden kurtul. Ey ilâhi rızaya mazhar olan, savaşa sarılmasan ne olur. Yeter artık, sen bir dağa benzersin; dağda altın madeni ara, bağırmayı bırak. Bağırıp dağı seslendirmesen ne çıkar! (Gölpınarlı, I, 253; Furûzânfer,844)
Yaratılmıştan geç, Yaradana ulaş!
Âşık isen, âşıklarla otur!
Gece gündüz demeden kapılarında dur!
Bu kapıdan içeri girdiğinde ise,
Yaratılmışlardan uzaklaş; yaradanla otur! (No:1198)
Gönül O'nu ister, Her şey bahane...
Başımı koyduğum her yerde, secde edilen O'dur
Dört köşe ve altı bucakta tapılan O'dur.
Bağ-bahçe, gül-bülbül, sema, sevgili;
Bütün bunlar hep bahane; asıl maksat olan O'dur.
Türkçede Divan-ı Kebir
Divan-ı Kebir’in tamamı Abdülbaki Gölpınarlı tarafından yedi cilt halinde Türkçeye çevrilmiş ve 1992 ve 2000 yıllarında Kültür Bakanlığı tarafından iki kez yayımlanmıştır. Eser ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın "Türk edebiyatının dışa açılması ve Türk kültürünün dünya çıkarması olarak tanımlanabilecek, Türkçenin yazı dili birikimini dünyaya açmayı hedefleyen köklü ve çağdaş bir kültürel tanıtım projesi"nde de yer almaktadır.
Dipnotlar
- Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, "Her Ülkeye Bir Türkiye Kitaplığı" projesinde yer alan kitapların listesi
- Abdülbaki GÖLPINARLI, Divan-ı Kebir, Kültür Bakanlığı, Anadolu Üniversitesi Basımevi, Eskişehir; 1992.
Kaynakça
- ^ a b . 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2007.
- ^ . 9 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2007.
- ^ . 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2007.
- ^ . 9 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2007.
Dış bağlantılar
- [1]29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Divan i Kebir Buyuk Divan veya Divan i Sems i Tebrizi Muhammed Celaleddin i Rumi nin soyledigi ilahi ask siirlerinden olusan 44 bin 8 yuz 34 beyitlik rubai beyitleri ile birlikte yaklasik 50 bin beyit nazim bir eserdir Mevlana nin Asiklar Divanim biciminde adlandirdigi eser ayni zamanda Sems Divani ya da Divan i Sems i Tebrizi olarak anilmaktadir Divan edebiyatinda divanlarin sairlerinin isimleri ile anilmasi gelenegine ters dusen bu son adlandirma Mevlana nin gazellerinin sonunda kendi adi yerine birkac istisna disinda her zaman Sems i Tebrizi adini kullanmasindan kaynaklanmaktadir 1502 1504 yillarina ait bir Divan i Kebir kopyasindan bir sayfa NiteligiEser Horasan ilinin halk Farscasi ile yazilmistir gazellerden olusmaktadir Mevlana bu gazellerinde Sems gunes basta olmak uzere bag bahce gul bulbul asik masuk deniz damla mey saki gibi sembollerle ilahi aski hep on planda tutmakta Mesnevi sinde oldugu gibi Allah a kavusmadan gonlunun huzur bulamayacagini ilahi aski yazmada aciz kalip kaleminin kirildigini bu dunyanin bir balciktan ibaret oldugunu cok yemenin menzile ulasmada engel teskil ettigini askin akla olan ustunluk ve yuceligini nefsin kotulugunu miskin miskin oturan insanlarin bu tembellikleriyle maksada ilahi ask ulasamayacaklarini gecelerin uyumakla degil de ask ve ibadetle gecirilmesi gerektigini vurgulayarak siirlerini didaktik bir uslupla soylemektedir Bazi siirlerinde de gazelin ruhundan farkli olarak sosyal konulara girer rusvet yiyen kadilari elestirir yalanci seyhleri yobaz bilginleri menfaatci ve asagilik olarak nitelendirir pazar yerlerinden dugun adetlerinden sokakta oynayan cocuklardan zulmete direnisten ozgurlukten bahseder Divan i Kebir in en eski el yazma nushalariDivan i Kebir Mevlana mausoleum KonyaIstanbul Suleymaniye Kutuphanesi Esat Efendi Kitaplari No 2693 347 Yaprak Selcuklu nesih yazisi hattati belli degil 13 yuzyil sonlarinda yazildigi tahmin ediliyor Vatikan Bibliotheca Vaticana Pers 130 270 Yaprak Selcuklu nesihi hattati belli degil 13 yuzyil sonlarina dogru yazildigi tahmin ediliyor Dublin Chester Beatty Library 309 Yaprak Selcuklu nesihi hattati belli degil 13 yuzyil sonlarina dogru yazildigi tahmin ediliyor Istanbul Suleymaniye Kutuphanesi Halet Efendi Kitaplari No 694 Afyon Gedik Ahmet Pasa Kutuphanesi No 158 277 yaprak Nesih yazi Hattat Muhammed B Yusuf tarafindan 203 H miladi takvime gore 1103 yilinda yazilmistir Divan i Kebir den gazel ve rubai ornekleriBize Dogru Gel Bize Bir an olsun dusuncelerden vazgecsen ne olur Balik gibi bizim denizimize dalsan orada dalgalar yutsan ne cikar Dusuncelerinden uyur onlardan vazgecersen Ashab i Kehf ten sayilirsin dusuncelerden mukaddes munezzeh bir nur kesilirsin ne olur bu hale gelsen Sen bir saman copusun bizse devlet kehribariyiz su samanliktan siyrilip kehribara donsen ne olur ki Artik bu sefer toprak olacagim diye yuz kere ahdettin Bir kerecik de ahdinde dursan ne cikar Sen gizli bir incisin amma su samanlikta toprak rengini almissin A guzel yuzlu ne olur yuzundeki tozu topragi bir yikasan da arinsan Padisah oglusun sen Cebrail in bile secde ettigi varliksin sen Ne cikar a yoksul babanin yurdunu bir arasan Tumden ayrilmis bir parcasin bedenden ayrilmis bir elsin ancak bari bundan sonra bizden ayrilmasan ne olur O vakit bassiz kalirsin malin mulkun gider hirstan kibirden ayrilirsin fakat iste o zaman ululuk aleminde bas gosterir gorunursun ne olur bunu yapsan Hakk in zikrinden bir serbet ic de dusunceden kurtul Ey ilahi rizaya mazhar olan savasa sarilmasan ne olur Yeter artik sen bir daga benzersin dagda altin madeni ara bagirmayi birak Bagirip dagi seslendirmesen ne cikar Golpinarli I 253 Furuzanfer 844 Yaratilmistan gec Yaradana ulas Asik isen asiklarla otur Gece gunduz demeden kapilarinda dur Bu kapidan iceri girdiginde ise Yaratilmislardan uzaklas yaradanla otur No 1198 Gonul O nu ister Her sey bahane Basimi koydugum her yerde secde edilen O dur Dort kose ve alti bucakta tapilan O dur Bag bahce gul bulbul sema sevgili Butun bunlar hep bahane asil maksat olan O dur Turkcede Divan i KebirDivan i Kebir in tamami Abdulbaki Golpinarli tarafindan yedi cilt halinde Turkceye cevrilmis ve 1992 ve 2000 yillarinda Kultur Bakanligi tarafindan iki kez yayimlanmistir Eser ayrica Turkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi nin Turk edebiyatinin disa acilmasi ve Turk kulturunun dunya cikarmasi olarak tanimlanabilecek Turkcenin yazi dili birikimini dunyaya acmayi hedefleyen koklu ve cagdas bir kulturel tanitim projesi nde de yer almaktadir DipnotlarTurkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi Her Ulkeye Bir Turkiye Kitapligi projesinde yer alan kitaplarin listesi Abdulbaki GOLPINARLI Divan i Kebir Kultur Bakanligi Anadolu Universitesi Basimevi Eskisehir 1992 Kaynakca a b 12 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2007 9 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2007 12 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2007 9 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2007 Dis baglantilar 1 29 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde