Dizin yazılımları

Dizin yazılımları, Microsoft Word veya Openoffice kullanılarak bir kitabın dizini oluşturmaya yarayan yazılımlardır.

MS Word'da manuel olarak eserde geçen kavramlar bir sayfada toplanıp programa verildiğinde bunlar alfabetik olarak sıralanmaktadır ve sayfa sayıları verilmektedir.

Bu işlemde esas olan kavramların belirlenmesidir. Bu iki yolla yapılabilir. Birincisi ışıklı kalem sekmesindeki kalem işaretiyle metindeki kavramlar işaretlenir, sonra bunlar toplanır, Sırala komutuyla abeceleştirilir ve dizin programına aktarılır. İkincisi, kavramların otomatik yapılmasıdır.

Otomatik dizin

Babıali'de henüz yazılımlar yokken kitap dizinleri şöyle yapılırdı: Kitabı okuyan tek tek kavramları çizer dizgiciye verirdi. Dizgici metni sayfa sayfa önüne alır, çizili yerleri tek tek girer, sayfalarını yazardı, tek tek a'dan z'ye sıralardı. Bunu yapan çeşitli yazılımlar bulunmaktadır. En çok adı geçen Concordance'dir. Bunun basit ve gelişmiş versiyonları vardır. Ayrıca kavramlar dışında bir metnin tamamını alfabetikleştiren yazılımlar çıkmıştır fakat bunlarda font problemleri görülmektedir. Mac'te 'te Dizin penceresinde bir kavram girildiğinde bütün sayfalar otomatik olarak bulunabilmektedir. Türk Dil Kurumu'nun bunun için sunduğu bir yazılım mevcuttur, alttaki linkten indirebilirsiniz:

İşlevler

Bir kitabın dizini genel veya adlar, yerler, kavramlar şeklinde ayrılmış olabilir. Batı dizinlerinde madde içinde altbaşlıklara ayırma, başka maddelere gönderme sık yapılır. Dizinin amacı hem kitapta geçen kavram ve kelimeleri alfabetik olarak görmek, hem de bunların sayfalarını topluca vermektir.