Dolaylı tümleç veya yer tamlayıcısı, bir cümlede ismin "-e, -de ve -den" bulunan, yüklemin bildirdiği işi yer bakımından belirten ögedir.
Cümlede dolaylı tümleci bulmak için özneyle birlikte yükleme "nereye, nerede, nereden, kime, kimde, kimden, neye, neyde, neyden" soruları sorulur:
- Şu çiçekleri eve bırakır mısın? (Nereye bırakır mısın?)
- Bugün hastaneye gideceğim. (Nereye gideceğim?)
- Okuldan geliyorum. (Nereden geliyorum?)
- Banu cebine kalemlerini koydu. (Nereye koydu?)
- Elçiler saraya yeni giriyordu. (Nereye giriyordu?)
- Taştan su çıkarıyordu. (Nereden/neden çıkarıyordu?)
Zarf (belirteç) tümleci ile karşılaştırma
"-den" eki cümlede "sebep" veya "zaman" anlamı katıyorsa ya da eylemin "nasıl" gerçekleştiğini tarif ediyorsa, dolaylı tümleç değildir. Bu şekilde olursa "-den" eki alan sözcük veya sözcük grubu zarf tümleci olur:
- Sağa sola bakmadan içeri girdi. (zarf tümleci)
- Akşama, yemeğe gideceğiz. ("akşama" zarf tümleci, "yemeğe" dolaylı tümleç)(–a.–e hâl eki geldiği için zarf tümlecine dönüşür.)
UYARI:-e / -den hâl eki için edatı görevinde kullanılıyorsa ya da sebep bildiriyorsa zarf tümleci kurar.
"e-/ -de/ -den" hâl ekleri zaman bildiren sözcüklerin üzerine gelirse zarf (belirteç) tümleci olur.
- Korkudan dili tutulmuştu. -niçin dili tutuldu? korkudan (belirteç "zarf" tümleci)
- Babasıyla kavga ettiğinden eve uğramıyor. -niçin eve uğramıyor? "babasıyla kavga ettiğinden" (zarf tümleci)
- Birazdan hava kararacak. -ne zaman hava kararacak? birazdan (zarf tümleci)
- Denize yüzmeye gidiyorum. -denize neden gidiyorsun? yüzmeye (zarf tümleci) nereye gidiyorsun? denize (dolaylı tümleç)
- Ailesine yürekten bağlıydı. -nasıl bağlıydı? yürekten (zarf tümleci) kime bağlıydı? ailesine (dolaylı tümleç)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dolayli tumlec veya yer tamlayicisi bir cumlede ismin e de ve den bulunan yuklemin bildirdigi isi yer bakimindan belirten ogedir Cumlede dolayli tumleci bulmak icin ozneyle birlikte yukleme nereye nerede nereden kime kimde kimden neye neyde neyden sorulari sorulur Su cicekleri eve birakir misin Nereye birakir misin Bugun hastaneye gidecegim Nereye gidecegim Okuldan geliyorum Nereden geliyorum Banu cebine kalemlerini koydu Nereye koydu Elciler saraya yeni giriyordu Nereye giriyordu Tastan su cikariyordu Nereden neden cikariyordu Zarf belirtec tumleci ile karsilastirma den eki cumlede sebep veya zaman anlami katiyorsa ya da eylemin nasil gerceklestigini tarif ediyorsa dolayli tumlec degildir Bu sekilde olursa den eki alan sozcuk veya sozcuk grubu zarf tumleci olur Saga sola bakmadan iceri girdi zarf tumleci Aksama yemege gidecegiz aksama zarf tumleci yemege dolayli tumlec a e hal eki geldigi icin zarf tumlecine donusur UYARI e den hal eki icin edati gorevinde kullaniliyorsa ya da sebep bildiriyorsa zarf tumleci kurar e de den hal ekleri zaman bildiren sozcuklerin uzerine gelirse zarf belirtec tumleci olur Korkudan dili tutulmustu nicin dili tutuldu korkudan belirtec zarf tumleci Babasiyla kavga ettiginden eve ugramiyor nicin eve ugramiyor babasiyla kavga ettiginden zarf tumleci Birazdan hava kararacak ne zaman hava kararacak birazdan zarf tumleci Denize yuzmeye gidiyorum denize neden gidiyorsun yuzmeye zarf tumleci nereye gidiyorsun denize dolayli tumlec Ailesine yurekten bagliydi nasil bagliydi yurekten zarf tumleci kime bagliydi ailesine dolayli tumlec