Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dolly (5 Temmuz 1996 – 14 Şubat 2003), nükleer transfer süreci kullanılarak yetişkin somatik bir hücreden klonlanan ilk hayvan olan koyun.
 Dolly'nin tahniti İskoçya Kraliyet Müzesi'nde sergileniyor | |
| Diğer isim(leri) | 6LLS (kod adı) |
|---|---|
| Cinsiyeti | Dişi |
| Doğum | 5 Temmuz 1996 Midlothian, İskoçya |
| Ölüm | 14 Şubat 2003 (6 yaşında) Midlothian, İskoçya |
| Mezarlık | İskoçya Ulusal Müzesi |
| Milliyeti | Birleşik Krallık |
| Yavruları | Altı adet kuzu (Bonnie, Sally, Rosie, Lucy, Darcy ve Cotton) |
| Adının kökeni | Dolly Parton |
Dolly; Ian Wilmut, Keith Campbell ve Edinburgh Üniversitesi'nin Roslin Enstitüsündeki bilim adamları ile İskoçya'daki Edinburgh’nun yakınlarındaki biyoteknoloji fabrikası tarafından klonlandı. Dolly’nin klonlanması için gerekli finansman PPL Therapeutics ve Tarım Bakanlığı tarafından sağlandı. Dolly, 5 Temmuz 1996’da doğdu ve ilerleyen akciğer hastalığı nedeniyle 6 yaşına kadar yaşadı. Dolly BBC News ve Scientific American’ı da kapsayan kaynaklar tarafından “dünyanın en ünlü koyunu” olarak adlandırıldı. Dolly’nin klonlanmasında donör olarak kullanılan hücre meme bezinden alındı ve böylece vücudun spesifik bir bölgesinden alınan hücrenin bütün bir bireyi yeniden yaratabileceği ve sağlıklı bir klonun üretilebileceği kanıtlanmış oldu. Dolly’nin ismiyle ilgili ise Wilmut şu açıklamayı yaptı: “Dolly bir meme bezi hücresinden türetildi ve biz Dolly Parton’ınkilerden daha etkileyicisini düşünemedik.”
Doğumu
Dolly üç annenin kullanılması sonucu 5 Temmuz 1996'da doğdu (bir tanesi yumurta hücresinin eldesinde, bir diğeri genetik materyal eldesinde ve üçüncüsü ise klonu taşımada görevliydi). Yetişkin bir vücut hücresinden alınan hücre nükleusunun, döllenmemiş fakat gelişmekte olan ve çekirdeği çıkarılmış bir yumurta hücresine transfer edildiği Somatik Hücre Nüklear Transfer tekniği kullanılarak üretilmiştir. Daha sonra bu melez hücre, bölünmesi için elektrik şoklarıyla uyarıldı ve blastosist evresine geliştiğinde taşıyıcı bir anneye nakledildi. Dolly yetişkin bir memeliden alınan hücre ile üretilen ilk klondur. Dolly’nin varlığı 22 Şubat 1997'de halka duyuruldu. Bu durum medyada büyük dikkat uyandırdı. Koyun ile oynayan İskoç bilim adamları televizyonda yayınlandı ve TIME dergisi koyun Dolly’i baz alan özel bir rapor hazırladı. Science dergisi Dolly’yi “yılın buluşu” olarak gösterdi. Dolly klonlanan ilk canlı olmasa bile medyada büyük dikkat uyandırdı çünkü o yetişkin bir hücreden klonlanan ilk canlıydı.
Hayatı
Dolly tüm hayatını Edinburgh’teki Roslin Enstitüsü’nde geçirdi. Burada bir Galler dağ koçu ile çiftleştirildi ve toplamda 6 kuzu dünyaya getirdi. İsmi Bonnie olan ilk kuzu 1998 Nisan’ında doğdu. Bir sonraki yıl Dolly, isimleri Sally ve Rossie olan ikiz kuzuları ve bundan sonraki yıl da Lucy, Darcy ve Cotton üçüzlerini dünyaya getirdi. 2001 Sonbahar’ında 4 yaşındayken, Dolly’de artrit meydana geldi ve yürümesi aksamaya başladı fakat bu durum anti-enflamatuvar ilaçlarla başarılı bir şekilde tedavi edildi.
Ölümü
14 Şubat 2003'te, Dolly ötanazi edildi çünkü ilerleyen bir akciğer hastalığına ve ağır artrite sahipti. Dolly gibi bir Finn Dorset koyununun 11 veya 12 yaşına kadar yaşaması bekleniyordu ancak Dolly yalnızca 6 yaşına kadar yaşayabildi. Otopsi sonuçları gösterdi ki Dolly, JSRV isimli bir retrovirüsün neden olduğu ve koyunlar arasında sıkça görülen, Jaagsiekte olarak adlandırılan bir çeşit akciğer kanserine sahipti. Roslin bilim insanları bu durumun Dolly’nin bir klon olmasıyla alakası olmadığı görüşünde birleştiler ve akciğer hastalığına sahip olan diğer koyunlar aynı hastalıktan öldüler. Kapalı alanlarda tutulan koyunlar için bu tür akciğer hastalıkları özel bir tehlike teşkil eder ve Dolly güvenlik nedeniyle içeride uyumak zorundaydı. Dolly’nin ölümünün, klonlandığı canlıyla aynı yaşta yani 6 yaşında doğduğuyla ilgisi olduğunu söyleyen bazı spekülasyonlar vardı. Bu fikre dayanan temellerden biri yaşlanma sürecinin tipik bir nedeni olan telomerlerinin kısa oluşuydu. Roslin Enstitüsü yaptığı yoğun sağlık taramalarının Dolly’de yaşlanmayla ilgili herhangi bir anormallik açığa çıkarmadığını belirtti.
Miras
Dolly’nin başarılı bir şekilde klonlanabilmesi sonucu, içerisinde atların ve boğaların da olduğu daha birçok büyük memeli hayvan klonlandı. Argali (dağ koyunu) klonlanması girişimi canlı embriyo vermedi. Banteng boğası klonlanması girişimi tıpkı muflon (yabani koyunun bir türü) gibi daha başarılıydı, iki girişimde canlı döl verdi. Bu şekilde gerçekleştirilen hücrelerdeki bu yeniden programlama işlemi mükemmel değil ve nüklear transfer ile üretilen embriyolar sıklıkla anormal gelişmeler gösteriyorlar. Memeli klonlaması yapmak yüksek oranda verimsiz (Dolly 277 denemeden sonra gelişmeyi başarabilen tek kuzuydu). Dolly’nin klonlanmasını sağlayan takımın başı olan Wilmut, 2007'de, nüklear transfer tekniğinin insanlarda kullanılmasının asla yeterince verimli olamayacağını açıklamıştır.
Klonlama belki koruma altında olan türlerde ve soyu tükenmiş olan canlıların yeniden üretilmesinde kullanılmak için bir araç olabilir. Evcil hayvanların klonlanması gelecekte transgenik çiftlik hayvanlarının üretilmesinde önemli olabilir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Roslin Enstitüsü: Dolly ve çekirdek transferi hakkında güncel bilgiler 18 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Dolly ve Roslin'de klonlanmış diğer hayvanların resimleri 8 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dolly 5 Temmuz 1996 14 Subat 2003 nukleer transfer sureci kullanilarak yetiskin somatik bir hucreden klonlanan ilk hayvan olan koyun DollyDolly nin tahniti Iskocya Kraliyet Muzesi nde sergileniyorDiger isim leri 6LLS kod adi CinsiyetiDisiDogum5 Temmuz 1996 Midlothian IskocyaOlum14 Subat 2003 6 yasinda Midlothian IskocyaMezarlikIskocya Ulusal MuzesiMilliyetiBirlesik KrallikYavrulariAlti adet kuzu Bonnie Sally Rosie Lucy Darcy ve Cotton Adinin kokeniDolly Parton Dolly Ian Wilmut Keith Campbell ve Edinburgh Universitesi nin Roslin Enstitusundeki bilim adamlari ile Iskocya daki Edinburgh nun yakinlarindaki biyoteknoloji fabrikasi tarafindan klonlandi Dolly nin klonlanmasi icin gerekli finansman PPL Therapeutics ve Tarim Bakanligi tarafindan saglandi Dolly 5 Temmuz 1996 da dogdu ve ilerleyen akciger hastaligi nedeniyle 6 yasina kadar yasadi Dolly BBC News ve Scientific American i da kapsayan kaynaklar tarafindan dunyanin en unlu koyunu olarak adlandirildi Dolly nin klonlanmasinda donor olarak kullanilan hucre meme bezinden alindi ve boylece vucudun spesifik bir bolgesinden alinan hucrenin butun bir bireyi yeniden yaratabilecegi ve saglikli bir klonun uretilebilecegi kanitlanmis oldu Dolly nin ismiyle ilgili ise Wilmut su aciklamayi yapti Dolly bir meme bezi hucresinden turetildi ve biz Dolly Parton inkilerden daha etkileyicisini dusunemedik DogumuDolly uc annenin kullanilmasi sonucu 5 Temmuz 1996 da dogdu bir tanesi yumurta hucresinin eldesinde bir digeri genetik materyal eldesinde ve ucuncusu ise klonu tasimada gorevliydi Yetiskin bir vucut hucresinden alinan hucre nukleusunun dollenmemis fakat gelismekte olan ve cekirdegi cikarilmis bir yumurta hucresine transfer edildigi Somatik Hucre Nuklear Transfer teknigi kullanilarak uretilmistir Daha sonra bu melez hucre bolunmesi icin elektrik soklariyla uyarildi ve blastosist evresine gelistiginde tasiyici bir anneye nakledildi Dolly yetiskin bir memeliden alinan hucre ile uretilen ilk klondur Dolly nin varligi 22 Subat 1997 de halka duyuruldu Bu durum medyada buyuk dikkat uyandirdi Koyun ile oynayan Iskoc bilim adamlari televizyonda yayinlandi ve TIME dergisi koyun Dolly i baz alan ozel bir rapor hazirladi Science dergisi Dolly yi yilin bulusu olarak gosterdi Dolly klonlanan ilk canli olmasa bile medyada buyuk dikkat uyandirdi cunku o yetiskin bir hucreden klonlanan ilk canliydi Klonlama surecini anlatan bir resimHayatiDolly tum hayatini Edinburgh teki Roslin Enstitusu nde gecirdi Burada bir Galler dag kocu ile ciftlestirildi ve toplamda 6 kuzu dunyaya getirdi Ismi Bonnie olan ilk kuzu 1998 Nisan inda dogdu Bir sonraki yil Dolly isimleri Sally ve Rossie olan ikiz kuzulari ve bundan sonraki yil da Lucy Darcy ve Cotton ucuzlerini dunyaya getirdi 2001 Sonbahar inda 4 yasindayken Dolly de artrit meydana geldi ve yurumesi aksamaya basladi fakat bu durum anti enflamatuvar ilaclarla basarili bir sekilde tedavi edildi Olumu14 Subat 2003 te Dolly otanazi edildi cunku ilerleyen bir akciger hastaligina ve agir artrite sahipti Dolly gibi bir Finn Dorset koyununun 11 veya 12 yasina kadar yasamasi bekleniyordu ancak Dolly yalnizca 6 yasina kadar yasayabildi Otopsi sonuclari gosterdi ki Dolly JSRV isimli bir retrovirusun neden oldugu ve koyunlar arasinda sikca gorulen Jaagsiekte olarak adlandirilan bir cesit akciger kanserine sahipti Roslin bilim insanlari bu durumun Dolly nin bir klon olmasiyla alakasi olmadigi gorusunde birlestiler ve akciger hastaligina sahip olan diger koyunlar ayni hastaliktan olduler Kapali alanlarda tutulan koyunlar icin bu tur akciger hastaliklari ozel bir tehlike teskil eder ve Dolly guvenlik nedeniyle iceride uyumak zorundaydi Dolly nin olumunun klonlandigi canliyla ayni yasta yani 6 yasinda dogduguyla ilgisi oldugunu soyleyen bazi spekulasyonlar vardi Bu fikre dayanan temellerden biri yaslanma surecinin tipik bir nedeni olan telomerlerinin kisa olusuydu Roslin Enstitusu yaptigi yogun saglik taramalarinin Dolly de yaslanmayla ilgili herhangi bir anormallik aciga cikarmadigini belirtti MirasDolly nin basarili bir sekilde klonlanabilmesi sonucu icerisinde atlarin ve bogalarin da oldugu daha bircok buyuk memeli hayvan klonlandi Argali dag koyunu klonlanmasi girisimi canli embriyo vermedi Banteng bogasi klonlanmasi girisimi tipki muflon yabani koyunun bir turu gibi daha basariliydi iki girisimde canli dol verdi Bu sekilde gerceklestirilen hucrelerdeki bu yeniden programlama islemi mukemmel degil ve nuklear transfer ile uretilen embriyolar siklikla anormal gelismeler gosteriyorlar Memeli klonlamasi yapmak yuksek oranda verimsiz Dolly 277 denemeden sonra gelismeyi basarabilen tek kuzuydu Dolly nin klonlanmasini saglayan takimin basi olan Wilmut 2007 de nuklear transfer tekniginin insanlarda kullanilmasinin asla yeterince verimli olamayacagini aciklamistir Klonlama belki koruma altinda olan turlerde ve soyu tukenmis olan canlilarin yeniden uretilmesinde kullanilmak icin bir arac olabilir Evcil hayvanlarin klonlanmasi gelecekte transgenik ciftlik hayvanlarinin uretilmesinde onemli olabilir Ayrica bakinizOyali koyun Dis baglantilarRoslin Enstitusu Dolly ve cekirdek transferi hakkinda guncel bilgiler 18 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dolly ve Roslin de klonlanmis diger hayvanlarin resimleri 8 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde