Dosya aktarım iletişim kuralı, (İngilizce: File Transfer Protocol; FTP), bir veri yığınının - ASCII, EBCDIC ve binary- bir uç aygıttan diğerine iletimi için kullanılmaktadır.
İnternet iletişim kuralları dizisi | ||
Katman | İletişim kuralları | |
7. | Uygulama katmanı | HTTP, DNS, SMTP, FTP, TFTP, UUCP, NNTP, SSL, SSH, IRC, SNMP, SIP, RTP, Telnet, ... |
6. | Sunum katmanı | ISO 8822, ISO 8823, ISO 8824, ITU-T T.73, ITU-T X.409, ... |
5. | Oturum katmanı | NFS, SMB, ISO 8326, ISO 8327, ITU-T T.6299, ... |
4. | Ulaşım katmanı | TCP, UDP, SCTP, DCCP, ... |
3. | Ağ katmanı | IP, IPv4, IPv6, ICMP, ARP, İnternet Grup Yönetim Protokolü, IPX,... |
2. | Veri bağlantısı katmanı | Ethernet, HDLC, Wi-Fi, Token ring, FDDI, PPP, L2TP... |
1. | Donanım katmanı | ISDN, RS-232, EIA-422, RS-449, EIA-485, ... |
Bir dosyayı FTP kullanarak başka bir (TCP/IP) ağı üzerindeki kullanıcıya yollamak için o ağdaki bilgisayarda geçerli bir kullanıcı ismi ve şifresi gerekmektedir. Birçok FTP sunucusu, kullanıcı ismi ve parola olmadan erişim için "anonim FTP" (anonymous FTP) desteği verir, bu kullanım için kullanıcı adı olarak anonymous parola olarak ise bir e-mail adresi girilmesi gerekmektedir (Internet Explorer, e-mail olarak IEuser@ girer).
FTP, dosya transferi ve komut transferi için değişik portlar kullanır. Varsayılan konfigürasyonda, komut transferi (yani sisteme giriş, klasör değiştirme, dosya adı değiştirme veya "dosya yolluyorum" komutları) için kullanılan port numarası 21'dir. Dosyalar indirilir veya gönderilirken ise o an boş olan bir port numarası kullanılır.
Tarih
Dosya aktarım iletişim kuralı için orijinal tanımlama Abhay Bushan tarafından yazılmış ve 16 Nisan 1971'de RFC 114 olarak yayınlanmıştır. Daha sonra Haziran 1980'de RFC 765'e ve Ekim 1985'te RFC 959 olan bugünkü haline getirilmiştir. Teklif edilen son standartlar RFC 959'u geliştirmiştir, örneğin RFC 2228 (Haziran 1997) güvenlik geliştirmelerini önerir ve RFC 2428 (Eylül 1998) IPv6 için destek sağlar, yeni bir çeşit pasif mod tanımlar.
Çeşitleri
Ağ açısından bakıldığı zaman FTP' ni iki türü vardır. Bu FTP çeşitlerinden hangisinin kullanılacağını istemci tarafı belirler.
Aktif FTP
İstemci, sunucunun 21 numaralı portundan kontrol bağlantısı kurarak FTP sunucusuna bağlanır. Bu durumda istemci komut satırına düşer ve ls ve get komutlarını buradan gönderir. Tüm veri aktarım bağlantısı sunucu üzerinden 20 numaralı porttan gerçekleştirilir.
İstemci ls komutunu çalıştırdığında geri dönen cevap sunucunun 20 numaralı portundan değil, 21 numaralı portundan gerçekleşir. Daha sonra sunucu kaynak portunu 20 yapacak şekilde değiştirir ve dosya aktarımına devam eder.
Pasif FTP
Pasif FTP, değişik sebeplerden dolayı sistemde meydana gelen ftp problemlerine sunucu tarafında çözüm bulmak amacıyla çıkarılmış ftp çeşididir.
İstemci, 21 numaralı porttan önce kontrol bağlantısı kurarak FTP sunucusuna bağlanır. Aktif bağlantıdaki gibi istemci ne zaman veri aktarımı gerçekleştirmeye başlarsa istemciden yeni bir port açılır. İstemci, sunucuya PASV komutu gönderir. Bu komut sonucunda sunucuda da yeni bir port açılır. Böylece veri aktarımı istemcinin en son açtığı port ile sunucunun en son açtığı port arasında gerçekleşir.
Bu yöntem genelde bağlantı filtreleme ve güvenlik duvarı gibi problemleri ortadan kaldırmaya yönelik geliştirilmiştir.
Güvenlik
FTP, güvenli bir protokol olarak dizayn edilmemişti -özellikle günümüz standartlarında- ve güvenlik açısından birçok zayıflığı vardı. Mayıs 1999'da RFC 2577'nin yazarları güvenlik zaaflarını listeledi. Bunlar; Bounce saldırısı ,Spoof saldırısı ,Kaba kuvvet saldırı ,Kullanıcı adı korunumu ,Port hırsızlığı
FTP Alternatifleri
Bu başlık herhangi bir .Mart 2023) () ( |
- SFTP (Secure File Transfer Protocol): SFTP, FTP'nin aksine verilerinizi şifreleyen bir dosya aktarma protokolüdür. Bu nedenle, veri transferi sırasında üçüncü şahıslar tarafından ele geçirilmesi veya okunması daha zordur. SFTP, SSH (Secure Shell) protokolü kullanarak çalışır ve birçok FTP istemcisinde desteklenir.
- SCP (Secure Copy): SCP, SSH protokolü kullanarak dosya kopyalamak için kullanılan bir protokoldür. SCP, SFTP gibi, verilerinizi şifreler ve güvenli bir şekilde aktarmanıza olanak tanır.
- WebDAV (Web Distributed Authoring and Versioning): WebDAV, web sunucuları üzerinden dosya aktarımı yapmak için kullanılan bir protokoldür. WebDAV, SFTP ve SCP gibi şifreleme ve güvenlik özellikleri sağlar.
- HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure): HTTPS, web sitelerindeki veri aktarımlarını güvence altına almak için kullanılan bir protokoldür. HTTPS, SSL (Secure Socket Layer) protokolü kullanarak verilerinizi şifreler ve güvenli bir şekilde aktarır.
- AS2 (Applicability Statement 2): AS2, işletmeler arasında güvenli bir şekilde dosya aktarımı yapmak için kullanılan bir protokoldür. AS2, EDI (Electronic Data Interchange) belgeleri gibi işlem verilerinin güvenli bir şekilde aktarımı için tasarlanmıştır ve S/MIME (Secure/Multipurpose Internet Mail Extensions) protokolünü kullanarak verileri şifreler.
Dış bağlantılar
- RFC 959 26 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - File Transfer Protocol
- RFC 2228 4 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - FTP Security Extensions
- RFC 2640 28 Temmuz 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Internationalization of the File Transfer Protocol
- Ftp 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- FTP Programları 5 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dosya aktarim iletisim kurali Ingilizce File Transfer Protocol FTP bir veri yigininin ASCII EBCDIC ve binary bir uc aygittan digerine iletimi icin kullanilmaktadir Internet iletisim kurallari dizisi OSI modeliKatman Iletisim kurallari7 Uygulama katmani HTTP DNS SMTP FTP TFTP UUCP NNTP SSL SSH IRC SNMP SIP RTP Telnet 6 Sunum katmani ISO 8822 ISO 8823 ISO 8824 ITU T T 73 ITU T X 409 5 Oturum katmani NFS SMB ISO 8326 ISO 8327 ITU T T 6299 4 Ulasim katmani TCP UDP SCTP DCCP 3 Ag katmani IP IPv4 IPv6 ICMP ARP Internet Grup Yonetim Protokolu IPX 2 Veri baglantisi katmani Ethernet HDLC Wi Fi Token ring FDDI PPP L2TP 1 Donanim katmani ISDN RS 232 EIA 422 RS 449 EIA 485 Bir dosyayi FTP kullanarak baska bir TCP IP agi uzerindeki kullaniciya yollamak icin o agdaki bilgisayarda gecerli bir kullanici ismi ve sifresi gerekmektedir Bircok FTP sunucusu kullanici ismi ve parola olmadan erisim icin anonim FTP anonymous FTP destegi verir bu kullanim icin kullanici adi olarak anonymous parola olarak ise bir e mail adresi girilmesi gerekmektedir Internet Explorer e mail olarak IEuser girer Xterm terminali uzerinden ftp baglantisi FTP dosya transferi ve komut transferi icin degisik portlar kullanir Varsayilan konfigurasyonda komut transferi yani sisteme giris klasor degistirme dosya adi degistirme veya dosya yolluyorum komutlari icin kullanilan port numarasi 21 dir Dosyalar indirilir veya gonderilirken ise o an bos olan bir port numarasi kullanilir TarihDosya aktarim iletisim kurali icin orijinal tanimlama Abhay Bushan tarafindan yazilmis ve 16 Nisan 1971 de RFC 114 olarak yayinlanmistir Daha sonra Haziran 1980 de RFC 765 e ve Ekim 1985 te RFC 959 olan bugunku haline getirilmistir Teklif edilen son standartlar RFC 959 u gelistirmistir ornegin RFC 2228 Haziran 1997 guvenlik gelistirmelerini onerir ve RFC 2428 Eylul 1998 IPv6 icin destek saglar yeni bir cesit pasif mod tanimlar CesitleriAg acisindan bakildigi zaman FTP ni iki turu vardir Bu FTP cesitlerinden hangisinin kullanilacagini istemci tarafi belirler Aktif FTPAktif FTP Istemci sunucunun 21 numarali portundan kontrol baglantisi kurarak FTP sunucusuna baglanir Bu durumda istemci komut satirina duser ve ls ve get komutlarini buradan gonderir Tum veri aktarim baglantisi sunucu uzerinden 20 numarali porttan gerceklestirilir Istemci ls komutunu calistirdiginda geri donen cevap sunucunun 20 numarali portundan degil 21 numarali portundan gerceklesir Daha sonra sunucu kaynak portunu 20 yapacak sekilde degistirir ve dosya aktarimina devam eder Pasif FTPPasif FTP Pasif FTP degisik sebeplerden dolayi sistemde meydana gelen ftp problemlerine sunucu tarafinda cozum bulmak amaciyla cikarilmis ftp cesididir Istemci 21 numarali porttan once kontrol baglantisi kurarak FTP sunucusuna baglanir Aktif baglantidaki gibi istemci ne zaman veri aktarimi gerceklestirmeye baslarsa istemciden yeni bir port acilir Istemci sunucuya PASV komutu gonderir Bu komut sonucunda sunucuda da yeni bir port acilir Boylece veri aktarimi istemcinin en son actigi port ile sunucunun en son actigi port arasinda gerceklesir Bu yontem genelde baglanti filtreleme ve guvenlik duvari gibi problemleri ortadan kaldirmaya yonelik gelistirilmistir GuvenlikFTP guvenli bir protokol olarak dizayn edilmemisti ozellikle gunumuz standartlarinda ve guvenlik acisindan bircok zayifligi vardi Mayis 1999 da RFC 2577 nin yazarlari guvenlik zaaflarini listeledi Bunlar Bounce saldirisi Spoof saldirisi Kaba kuvvet saldiri Kullanici adi korunumu Port hirsizligiFTP AlternatifleriBu baslik herhangi bir kaynak icermemektedir Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek bu basligin gelistirilmesine yardimci olunuz Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Mart 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin SFTP Secure File Transfer Protocol SFTP FTP nin aksine verilerinizi sifreleyen bir dosya aktarma protokoludur Bu nedenle veri transferi sirasinda ucuncu sahislar tarafindan ele gecirilmesi veya okunmasi daha zordur SFTP SSH Secure Shell protokolu kullanarak calisir ve bircok FTP istemcisinde desteklenir SCP Secure Copy SCP SSH protokolu kullanarak dosya kopyalamak icin kullanilan bir protokoldur SCP SFTP gibi verilerinizi sifreler ve guvenli bir sekilde aktarmaniza olanak tanir WebDAV Web Distributed Authoring and Versioning WebDAV web sunuculari uzerinden dosya aktarimi yapmak icin kullanilan bir protokoldur WebDAV SFTP ve SCP gibi sifreleme ve guvenlik ozellikleri saglar HTTPS Hypertext Transfer Protocol Secure HTTPS web sitelerindeki veri aktarimlarini guvence altina almak icin kullanilan bir protokoldur HTTPS SSL Secure Socket Layer protokolu kullanarak verilerinizi sifreler ve guvenli bir sekilde aktarir AS2 Applicability Statement 2 AS2 isletmeler arasinda guvenli bir sekilde dosya aktarimi yapmak icin kullanilan bir protokoldur AS2 EDI Electronic Data Interchange belgeleri gibi islem verilerinin guvenli bir sekilde aktarimi icin tasarlanmistir ve S MIME Secure Multipurpose Internet Mail Extensions protokolunu kullanarak verileri sifreler Dis baglantilarRFC 959 26 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde File Transfer Protocol RFC 2228 4 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde FTP Security Extensions RFC 2640 28 Temmuz 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Internationalization of the File Transfer Protocol Ftp 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde FTP Programlari 5 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde