Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. (Şubat 2021) () |
Doğu Timor tarihi Doğu Timor coğrafyasında geçen olayları kapsar. Timor halkı Avusturonezya dili konuşmaktadır. Avusturonezya halkları Doğu Timor coğrafyasına 30.000 yıl önce göçtü. Portekiz kolonizasyonuna ve Endonezya işgaline uğradı. 2002’de bağımsızlığını kazandı.
Kolonicilik Öncesi
Timor adası, Avustralasya'yı daha genel olarak şekillendiren insan göçlerinin bir parçası olarak dolduruldu. İnsan yerleşiminin bilinen en eski izleri 43.000 ya da 44.000 yıl öncesine tarihlenir. Bu ilk yerleşimciler, mükemmel düzeyde denizcilik becerilerine sahipti ve dolayısıyla, çok sayıda büyük derin deniz balıklarını yakalayıp tükettiklerinden, teknolojinin Avustralya ve diğer adalara ulaşmak için okyanus geçişleri yapması gerekiyordu. Ülkede üç göç dalgasından kurtulanların hâlâ yaşadığı tahmin ediliyor. İlki, antropologlar tarafından Veddo-Australoid tipi insanlar olarak tanımlanmıştır.
MÖ 3000 civarında, ikinci bir göç dalgasına ise Melanezyalıları gelmesini sağladı. Daha önceki Veddo-Australoid halkları bu sırada dağlık iç kesimlerine gittiler. Sonrasında, Ön Malaylar güney Çin'den ve Çinhindi'nin kuzeyinden geldi. Timor mitleri, Timor'un doğu ucunda yelken açan ataların güneyde karaya varmasından bahseder .
Daha sonraki Timorlular denizcilik çok fazla yapmıyordu, aksine diğer adalarla nadiren giden odaklı insanlardı. Timor, şu anda doğu Endonezya'yı oluşturan, benzer şekilde kara odaklı insanlardan oluşan küçük nüfuslu küçük adalardan oluşan bir bölgenin parçasıydı. Dış dünya ile teması Doğu Timur’un, takımadalara hizmet eden Çin ve Hindistan'dan yabancı denizcilik tüccarlarının ağları aracılığıyla dış dünya ile temas ediyorlardı. Bölgeye getirilen dış ürünler arasında metal eşyalar, pirinç, ince tekstiller ve yerel baharatlarla değiştirilen madeni paralar, sandal ağacı, geyik boynuzu, balmumu ve köleler vardı.
Erken Avrupalı kâşifler, adanın 16. yüzyılın başlarında bir dizi küçük beylik veya prensliğe sahip olduğunu bildirdiler. En önemlilerinden biri, Tetum, Bunaq ve Kemak etnik gruplarının hizalandığı Orta Timor'daki Wehali Krallığı'dır.
Portekiz Koloniciliği
Portekizliler, Avrupa'nın ilk kolonilerini 16. yüzyılda Güneydoğu Asya'da kurdu. Bölgeye ilk defa gelende Portekizlilerdi. 1556 yılı civarında Hristiyanlık misyonerlik çalışmaları başladı. 17. yüzyılda Lifau köyünde Portekizliler faaliyet göstermeye başladı. 17. Yüzyıldan itibaren Timorlu kralların gücü Portekizlilerce zayıflatılmaya yönelik askerî seferler başladı. 1702’de bölge Portekiz kolonisi oldu.19. yüzyıla kadar Timor kolonisi Portekiz tarafından pek de önemsenmeyip asgarî düzeyde yatırım yapıldı. 1910-1912 yılları arasında Timorlula isyan etti. Portekiz bastırmaya çalışsa da bastıramadı ve Portekiz ve Timor sınırı çizildi. Timor devleti her ne kadar 2. Dünya Savaşı sırasında tarafsız olsa da Avustralya ve Hollanda tarafından işgal edildi. Daha sonrasında ise Japonya işgaline uğradı. Dünya savaşından sonra yeniden Portekiz kolonisi oldu 1955’te eyalet haline geldi.
Doğu Timor
1975 yılında Endonezya işgaline uğradı. 1999 yılındaki referandumun ardından 2002’de bağımsızlığını ilan etti.
Grafik
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Subat 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Dogu Timor tarihi Dogu Timor cografyasinda gecen olaylari kapsar Timor halki Avusturonezya dili konusmaktadir Avusturonezya halklari Dogu Timor cografyasina 30 000 yil once goctu Portekiz kolonizasyonuna ve Endonezya isgaline ugradi 2002 de bagimsizligini kazandi Kolonicilik OncesiTimor adasi Avustralasya yi daha genel olarak sekillendiren insan goclerinin bir parcasi olarak dolduruldu Insan yerlesiminin bilinen en eski izleri 43 000 ya da 44 000 yil oncesine tarihlenir Bu ilk yerlesimciler mukemmel duzeyde denizcilik becerilerine sahipti ve dolayisiyla cok sayida buyuk derin deniz baliklarini yakalayip tukettiklerinden teknolojinin Avustralya ve diger adalara ulasmak icin okyanus gecisleri yapmasi gerekiyordu Ulkede uc goc dalgasindan kurtulanlarin hala yasadigi tahmin ediliyor Ilki antropologlar tarafindan Veddo Australoid tipi insanlar olarak tanimlanmistir MO 3000 civarinda ikinci bir goc dalgasina ise Melanezyalilari gelmesini sagladi Daha onceki Veddo Australoid halklari bu sirada daglik ic kesimlerine gittiler Sonrasinda On Malaylar guney Cin den ve Cinhindi nin kuzeyinden geldi Timor mitleri Timor un dogu ucunda yelken acan atalarin guneyde karaya varmasindan bahseder Daha sonraki Timorlular denizcilik cok fazla yapmiyordu aksine diger adalarla nadiren giden odakli insanlardi Timor su anda dogu Endonezya yi olusturan benzer sekilde kara odakli insanlardan olusan kucuk nufuslu kucuk adalardan olusan bir bolgenin parcasiydi Dis dunya ile temasi Dogu Timur un takimadalara hizmet eden Cin ve Hindistan dan yabanci denizcilik tuccarlarinin aglari araciligiyla dis dunya ile temas ediyorlardi Bolgeye getirilen dis urunler arasinda metal esyalar pirinc ince tekstiller ve yerel baharatlarla degistirilen madeni paralar sandal agaci geyik boynuzu balmumu ve koleler vardi Erken Avrupali kasifler adanin 16 yuzyilin baslarinda bir dizi kucuk beylik veya prenslige sahip oldugunu bildirdiler En onemlilerinden biri Tetum Bunaq ve Kemak etnik gruplarinin hizalandigi Orta Timor daki Wehali Kralligi dir Portekiz KoloniciligiPortekiz Dogu Timor u armasi Portekizliler Avrupa nin ilk kolonilerini 16 yuzyilda Guneydogu Asya da kurdu Bolgeye ilk defa gelende Portekizlilerdi 1556 yili civarinda Hristiyanlik misyonerlik calismalari basladi 17 yuzyilda Lifau koyunde Portekizliler faaliyet gostermeye basladi 17 Yuzyildan itibaren Timorlu krallarin gucu Portekizlilerce zayiflatilmaya yonelik askeri seferler basladi 1702 de bolge Portekiz kolonisi oldu 19 yuzyila kadar Timor kolonisi Portekiz tarafindan pek de onemsenmeyip asgari duzeyde yatirim yapildi 1910 1912 yillari arasinda Timorlula isyan etti Portekiz bastirmaya calissa da bastiramadi ve Portekiz ve Timor siniri cizildi Timor devleti her ne kadar 2 Dunya Savasi sirasinda tarafsiz olsa da Avustralya ve Hollanda tarafindan isgal edildi Daha sonrasinda ise Japonya isgaline ugradi Dunya savasindan sonra yeniden Portekiz kolonisi oldu 1955 te eyalet haline geldi Dogu TimorDogu Timor bayragi 1975 yilinda Endonezya isgaline ugradi 1999 yilindaki referandumun ardindan 2002 de bagimsizligini ilan etti GrafikKaynakca