Dumanlı Dağlar, J. R. R. Tolkien'in kurguladığı Orta Dünya evrenindeki bir dağdır.
Coğrafi özellikler
Efsaneye göre Durin'in hayata gözlerini ilk açtığı yer Gundabad Dağı`dır. Bu dağ, Üçüncü Çağ itibarıyla dağ orklarının meskenidir. Orta Dünya'daki en büyük cüce krallığı olan Khazad-dûm, Dumanlı Dağlar'ın yaklaşık ortasına denk düşer. Khazad-dûm'un üzerinde üç büyük doruk vardır, bunlar; (Kızılboynuz), Celebdil (Gümüşboynuz) ve Fanuidhol (Bulutludoruk)`dur. Cüceler, Celebdil doruğunun içine Sonsuz Merdiven'i inşa ettiler. Merdivenin ilk basamağı dağın kökünde, son basamağı ise dağın zirvesinde yer alır. Dumanlı Dağlar'ın güney ucunda ise, Orthanc'a çok yakın bir konumda Methedras (Son Doruk) vardır.
Dağın en önemli geçitleri Yüksek Geçit ve 'dir. Ayrıca 'in kaynağının olduğu yerde de bir geçit vardır.
, Dumanlı Dağlar'ın en güney ucuyla Ak Dağlar'ın en kuzey ucu arasında -muhtemelen tarafından açılmış- bir vadidir. Kuzeyde ise, Gundabad Dağı ile 'ın en batı ucu arasında da bir geçit olması ihtimali vardır, ancak bu konuda Tolkien'in verdiği net bir bilgi bulunmamaktadır. Bazı Orta Dünya haritalarında geçit gösterilirken; bazılarında ise yer almamaktadır.
Kaynağının Dumanlı Dağlar'dan alan ırmaklar şunlardır;
- Batıya akanlar: , , ve .
- Doğuya akanlar: , , , , , .
Tarihçe
Dumanlı Dağlar, avlanmak için sık sık Orta Dünya'ya giden Oromë'nin yoluna engel olsun diye Melkor tarafından inşa edilmiştir. Dağlar, ilk inşa edildiği o günlerde çok daha yüksekti.
(diğer adlarıyla Imladris Geçidi, Cirith Forn en Andrath (. "Kuzeyin uzun tırmanışlı geçidi")Birinci Çağ'dan çok daha önceleri, Eldar batıya geçebilsin diye Oromë tarafından inşa edilmiştir. Sonraları Birinci Çağ'da bu geçit, Büyük Doğu Yolu ve Kuyutorman içinden geçen Men-i-Naugrim yolu buraya denk gelen cüceler tarafından kullanılmıştır. Yüksek Geçit'te gerçekte iki adet geçit vardır. Daha alçakta olan kısım orklar tarafından her an kapatılmaya müsait olduğu için yolcular -orklara üstün gelinen nadir dönemler dışında- her zaman daha yüksekteki geçidi kullandılar.
Efsanevî cüce krallığı Khazad-Dûm, bir zamanlar Dumanlı Dağlar oyularak içine kurulmuştu. Fakat, Üçüncü Çağ 1981'de Durin'in Felaketi adıyla bilinen balrogun kapalı kaldığı cüceler tarafından yanlışlıkla serbest bırakılması üzerine bu büyük cüce krallığı terkedilmek zorunda kaldı. Cüceler tarafından terkedildikten sonra orklar ve başka yaratıklar buraya yerleşmeye başladı.
İkinci Çağ'da Gil-galad'ın ve Elendil'in orduları, Mordor'a karşı yapılacak Elflerin ve İnsanların Son İttifakı Savaşı'nda bu geçidi kullanarak doğuya geçtiler. Savaş bittikten sonra batıya dönen Isildur, burada geçidi gözleyen orklar tarafından Ferah Çayırlar'da katledildi.
Üçüncü Çağ'ın sonraki dönemlerinde geçit tekrar orkların tehdidine maruz kaldı. Sadece Cüceler ve Orklar Savaşı'nda cüceler civardaki bütün dağları orklardan temizlediğinde ancak geçit güvenli bir dönem yaşadı. Erebor Macerası'nda anlatıldığı üzere Goblinkentli goblinler bu geçidi tekrar kapatmışlardı ve hobbit Bilbo Baggins ile cüce Thorin Meşekalkan'ın cüce kafilesi burada goblinler tarafından yakalanmışlardı.
Yüzüklerin Efendisi kafilesi, ( topraklarına açılan Yüksek Geçit -düşmanın casusları tarafından izlendiği için ve Rohan Geçidi Isengard'a çok yakın olduğu için) Kızılboynuz Geçidi'ni kullanmaya karar verirler. Ancak, bir kar fırtınası kafileyi dağın altındaki cüce şehri Moria'dan geçmek zorunda bırakır. Dokuz Yoldaş, terkedilmiş Khazad-dûm krallığında Durin'in Felaketi adı verilen balrogla karşılaşırlar ve Gandalf balrogla birlikte Moria'nın dipsiz karanlığına düşer ve Sonsuz Merdiven'in ilk basamağından Celebdil doruğundaki son basamağına kadar balrogla savaşır. Gandalf sonunda Celebdil doruğunda -kendi hayatına da mâl olarak- balrogu öldürür.
Dumanlı Dağlar'ın yerleşimcileri
Dumanlı Dağlar'ın altında eski cüce krallığı Moria ve Bilbo Baggins'in Tek Yüzük'ü tesadüfen bulduğu ork madenleri vardır. Yüksek Geçit'in batı ucunda sıradağların eteklerine kurulmuş saklışehir Ayrıkvadi ve sıradağların kuzeyinde Angmar Dağları olarak bilinen bir uzantıya kurulmuş olan ve bir zamanlar Angmarlı Cadı Kral'ın merkezî üs olarak kullandığı Carn Dûm Dumanlı Dağlar'ın diğer iki meşhur yerleşim yeridir.
Güneyde Methedras'ın kolları arasındaki Nan Cúrunir'de inşa edilmiş olan Orthanc kulesi çevresinde Isengard yer alır. Kartalların da bu sıradağlarda yuvaları vardır. Ayrıca, İkinci Çağ ve Üçüncü Çağ boyunca bilinen tek balrog da -Gri Gandalf tarafından Ü.Ç. 3019'da öldürülene kadar- bu sıradağların altında yaşamıştır. Orta Dünya evreninin ana karakterlerinden Gollum, taşıdığı yüzüğü kaybedene kadar beş yüzyıl boyunca bu dağ sırasının içindeki bir yeraltı gölcüğünün üzerindeki bir adacıkta yaşamıştır. Dağların yamaçlarında taş trolleri (diğer adıyla dağ trolleri yaşar. Vücutlarının devasa boyutlarından ötürü dağın bir çıkıntısı gibidirler. Bu devleri sadece Bilbo ve yol arkadaşı on üç cüce buralardan geçerken görmüştür ve bu olay sadece 'nda anlatıldığı rivayet edilir.
Fangorn ormanı Dumanlı Dağlar`ın en güneyinde doğu yamaçlarında yer alır ve buradaki vadiler kadim zamanlardan beri Fangorn ağaçlarının ışığı örten gölgesiyle kaplıdır.Memyap'ın varisi olduğu kılıçtır.
Kaynakça
- ^ Unfinished Tales, p. 271
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dumanli Daglar J R R Tolkien in kurguladigi Orta Dunya evrenindeki bir dagdir Cografi ozelliklerEfsaneye gore Durin in hayata gozlerini ilk actigi yer Gundabad Dagi dir Bu dag Ucuncu Cag itibariyla dag orklarinin meskenidir Orta Dunya daki en buyuk cuce kralligi olan Khazad dum Dumanli Daglar in yaklasik ortasina denk duser Khazad dum un uzerinde uc buyuk doruk vardir bunlar Kizilboynuz Celebdil Gumusboynuz ve Fanuidhol Bulutludoruk dur Cuceler Celebdil dorugunun icine Sonsuz Merdiven i insa ettiler Merdivenin ilk basamagi dagin kokunde son basamagi ise dagin zirvesinde yer alir Dumanli Daglar in guney ucunda ise Orthanc a cok yakin bir konumda Methedras Son Doruk vardir Dagin en onemli gecitleri Yuksek Gecit ve dir Ayrica in kaynaginin oldugu yerde de bir gecit vardir Dumanli Daglar in en guney ucuyla Ak Daglar in en kuzey ucu arasinda muhtemelen tarafindan acilmis bir vadidir Kuzeyde ise Gundabad Dagi ile in en bati ucu arasinda da bir gecit olmasi ihtimali vardir ancak bu konuda Tolkien in verdigi net bir bilgi bulunmamaktadir Bazi Orta Dunya haritalarinda gecit gosterilirken bazilarinda ise yer almamaktadir Kaynaginin Dumanli Daglar dan alan irmaklar sunlardir Batiya akanlar ve Doguya akanlar TarihceDumanli Daglar avlanmak icin sik sik Orta Dunya ya giden Orome nin yoluna engel olsun diye Melkor tarafindan insa edilmistir Daglar ilk insa edildigi o gunlerde cok daha yuksekti diger adlariyla Imladris Gecidi Cirith Forn en Andrath Kuzeyin uzun tirmanisli gecidi Birinci Cag dan cok daha onceleri Eldar batiya gecebilsin diye Orome tarafindan insa edilmistir Sonralari Birinci Cag da bu gecit Buyuk Dogu Yolu ve Kuyutorman icinden gecen Men i Naugrim yolu buraya denk gelen cuceler tarafindan kullanilmistir Yuksek Gecit te gercekte iki adet gecit vardir Daha alcakta olan kisim orklar tarafindan her an kapatilmaya musait oldugu icin yolcular orklara ustun gelinen nadir donemler disinda her zaman daha yuksekteki gecidi kullandilar Efsanevi cuce kralligi Khazad Dum bir zamanlar Dumanli Daglar oyularak icine kurulmustu Fakat Ucuncu Cag 1981 de Durin in Felaketi adiyla bilinen balrogun kapali kaldigi cuceler tarafindan yanlislikla serbest birakilmasi uzerine bu buyuk cuce kralligi terkedilmek zorunda kaldi Cuceler tarafindan terkedildikten sonra orklar ve baska yaratiklar buraya yerlesmeye basladi Ikinci Cag da Gil galad in ve Elendil in ordulari Mordor a karsi yapilacak Elflerin ve Insanlarin Son Ittifaki Savasi nda bu gecidi kullanarak doguya gectiler Savas bittikten sonra batiya donen Isildur burada gecidi gozleyen orklar tarafindan Ferah Cayirlar da katledildi Ucuncu Cag in sonraki donemlerinde gecit tekrar orklarin tehdidine maruz kaldi Sadece Cuceler ve Orklar Savasi nda cuceler civardaki butun daglari orklardan temizlediginde ancak gecit guvenli bir donem yasadi Erebor Macerasi nda anlatildigi uzere Goblinkentli goblinler bu gecidi tekrar kapatmislardi ve hobbit Bilbo Baggins ile cuce Thorin Mesekalkan in cuce kafilesi burada goblinler tarafindan yakalanmislardi Yuzuklerin Efendisi kafilesi topraklarina acilan Yuksek Gecit dusmanin casuslari tarafindan izlendigi icin ve Rohan Gecidi Isengard a cok yakin oldugu icin Kizilboynuz Gecidi ni kullanmaya karar verirler Ancak bir kar firtinasi kafileyi dagin altindaki cuce sehri Moria dan gecmek zorunda birakir Dokuz Yoldas terkedilmis Khazad dum kralliginda Durin in Felaketi adi verilen balrogla karsilasirlar ve Gandalf balrogla birlikte Moria nin dipsiz karanligina duser ve Sonsuz Merdiven in ilk basamagindan Celebdil dorugundaki son basamagina kadar balrogla savasir Gandalf sonunda Celebdil dorugunda kendi hayatina da mal olarak balrogu oldurur Dumanli Daglar in yerlesimcileriDumanli Daglar in altinda eski cuce kralligi Moria ve Bilbo Baggins in Tek Yuzuk u tesadufen buldugu ork madenleri vardir Yuksek Gecit in bati ucunda siradaglarin eteklerine kurulmus saklisehir Ayrikvadi ve siradaglarin kuzeyinde Angmar Daglari olarak bilinen bir uzantiya kurulmus olan ve bir zamanlar Angmarli Cadi Kral in merkezi us olarak kullandigi Carn Dum Dumanli Daglar in diger iki meshur yerlesim yeridir Guneyde Methedras in kollari arasindaki Nan Curunir de insa edilmis olan Orthanc kulesi cevresinde Isengard yer alir Kartallarin da bu siradaglarda yuvalari vardir Ayrica Ikinci Cag ve Ucuncu Cag boyunca bilinen tek balrog da Gri Gandalf tarafindan U C 3019 da oldurulene kadar bu siradaglarin altinda yasamistir Orta Dunya evreninin ana karakterlerinden Gollum tasidigi yuzugu kaybedene kadar bes yuzyil boyunca bu dag sirasinin icindeki bir yeralti golcugunun uzerindeki bir adacikta yasamistir Daglarin yamaclarinda tas trolleri diger adiyla dag trolleri yasar Vucutlarinin devasa boyutlarindan oturu dagin bir cikintisi gibidirler Bu devleri sadece Bilbo ve yol arkadasi on uc cuce buralardan gecerken gormustur ve bu olay sadece nda anlatildigi rivayet edilir Fangorn ormani Dumanli Daglar in en guneyinde dogu yamaclarinda yer alir ve buradaki vadiler kadim zamanlardan beri Fangorn agaclarinin isigi orten golgesiyle kaplidir Memyap in varisi oldugu kilictir Kaynakca Unfinished Tales p 271