Dâ'î (Arapça: الداعي, Dā'ī ) İsmâilîyye mezhebinin İslâmiyet ve İsmâilîlik mezhebine dâvet için görevlendirmiş olduğu din adamlarına verilen ad. Geniş anlamda, insanlar arasında bir diyalog ortamı oluşturduktan sonra onları İslâm'ı anlamaya ve uygulamaya, dua etmeye, İslâmî usullere göre yaşamaya ve ibâdet yapmaya çağıran kişi olarak tanımlanır. Dâ'î birçok hal için Hristiyanlıktaki misyonerlerin eşdeğeri olarak algılanabilir.
Dâ'îlerin sınıflandırılması
Dâ'î-i Â'zam
Bu unvan mezhebin en büyük yöneticileri için kullanılmaktaydı. Elli sekiz yıl Fâtımî Hâlifeliği yapan Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh bunların en ulûları arasında yer almaktaydı.
Bâb-ı Hûccet
Dâ'î-i Â'zam tarafından bir ülkeye Fâtımîler'in İsmâilîyye mezhebini yaymak için görevlendirilen ve o bölgenin en yüksek dînî Vâlisine verilen isimdi. Bunların içinde en meşhurlarından olan ikisi Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh tarafından atanmıştı ki, "Hûccet-i Mûstensir" olarak adlandırılmışlardı. Görevleri Bâtınî-Yedicilik i'tikadını mesûl oldukları ülkelerde yaymak olan bu Bâb-ı Hûccetler arasında en meşhûr olanları, Yemen'de İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'ni yaymakla görevli "Banû Sûleyhîler Hanedânlığı Melîkesi ʾErvâ bint ʾAhmed bin Muhammed bin Kâsım bin Mûsâ el-Sûleyhî", Taberistan-Pamir-Gürgan havâlisinde İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'ni yaymakla görevli "Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev", ve Hindistan kıt'asına Bâb-ı Hûccet olarak atanan asıl ismi Baalam Nath olan "Hindistan Fâtımî Dâvetçisi Molla Abadullah Vâli’ûl-Hind" (1050-1100) gelmekteydi.
Dâ'î el-Beliğ
Görevleri İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'nin Kahire ve Yemen'deki kurulmuş olan iki büyük karargâhları arasınaki irtibâtı sağlamakla memur tâyin edilmiş olan Dâ'îlere ise "Dâ'î el-Beliğ" adı verilmekteydi. Bu Dâ'î el-Beliğler arasında en meşhurlarıysa yine 1126 yılında hâlife El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh devrinde "Dâ'î el-Beliğ Lamak ibn Mâlik" ve oğlu "Dâ'î el-Beliğ Yahya ibn Lamak" idi.
Dâ'î el-Mutlak
Mustâ‘li-Tâyyîb’îyye i'tikadına göre "gayba" halinde Gizlenen-İmâm aynı zamanda Yirmi Birinci İsmâ‘îl’îyye imâmı da olan Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım'dır. Babası hâlife El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh Hasan Sabbah'ın "Haşhaşin Cephesi" mensûpları tarafından katledildiğinde henüz birkaç aylık idi. Bu nedenle de İsmâilîlik Mezhebi'nin Yemen'deki karargâhının yöneticisi olan Yemen Melikesi Hüccet-i Mûstensir "Ervâ el-Sûleyhi el-İsmâilîyye", (Tam Adı: (Arapça: أروى بنت أحمد بن محمد بن جعفر بن موسى الصليحي الإسماعيلية), ʾErwà bint ʾAḥmed bin Muḥammed bin Câʿfer bin Mūsà el- el-ʾIsmāʿīliyyä, Doğumu: Milâdî 1048 – Vefatı: Milâdî 1138 / Hicrî 22 Şaban 532)El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh'ın kendisine vermiş olduğu selâhiyeti kullanarak Bâtınî İsmâilîyye'nin başına dinî mes'elelerde tam yetki ve mutlak sorumluluk sahibi bir Dâ’î'yi, Zû’ayib bin Mûsâ'yı Dâ'î el-Mutlak olarak atamıştı.
Me’zûn Mutlak (Mevâzin)
Dâ'î el-Mutlak’ın tam selâhiyetli ve icâzetli temsilcilerine ise "Me’zûn Mutlak" ya da "Mevâzin" adı verilmektedir. Örneğin, ilk Dâ'î el-Mutlak olarak atanan Zû’ayib bin Mûsâ'nın Me’zûn'u "Seyyîdinâ Khattâb ibn Hasan" idi. Davûdîlik'te Me’zûnların yardımcıları da "Mûkasîr" veya "Mûkasîrin" olarak adlandırılmaktadır.
Kaynakça
- ^ "Oxford Islamic Studies Online" (İngilizce). Oxfordislamicstudies.com. 6 Mayıs 2008. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2012.
- ^ . 8 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2013.
- ^ Ya da daha ayrıntılı yazılan kitaplara göre:ʾErwà bint ʾAḥmad bin Muḥammed bin Kaasim bin Mūsà el- el-ʾIsmāʿīliyyä.
Bibiografya
- Chronological List of Duatil Mutlaqin)5 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- Daftary, Farhad, The Ismaili, Their History and Doctrine(Chapter -Mustalian Ismailism-p. 300-310)
- Lathan, Young, Religion, Learning and Science
- Bacharach, Joseph W. Meri, Medieval Islamic Civilisation
- Bin Hasan, Idris, Uyun al-akhbar (Bin Hasan was the 19th Da'i of the Dawoodi Bohra. This volume is a history of the Ismaili community from its origins up to the 12th century CE, the period of the Fatimid caliphs al-Mustansir (d. 487/1094), the time of Musta‘lian rulers including al-Musta‘li (d. 495/1101) and al-Amir (d. 524/1130), and then the Tayyibi Ismaili community in Yemen.)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Da i Arapca الداعي Da i Ismailiyye mezhebinin Islamiyet ve Ismaililik mezhebine davet icin gorevlendirmis oldugu din adamlarina verilen ad Genis anlamda insanlar arasinda bir diyalog ortami olusturduktan sonra onlari Islam i anlamaya ve uygulamaya dua etmeye Islami usullere gore yasamaya ve ibadet yapmaya cagiran kisi olarak tanimlanir Da i bircok hal icin Hristiyanliktaki misyonerlerin esdegeri olarak algilanabilir Da ilerin siniflandirilmasiDa i i A zam Bu unvan mezhebin en buyuk yoneticileri icin kullanilmaktaydi Elli sekiz yil Fatimi Halifeligi yapan Ebu Tamim Ma add el Mustensir bil Lah bunlarin en ululari arasinda yer almaktaydi Bab i Huccet Da i i A zam tarafindan bir ulkeye Fatimiler in Ismailiyye mezhebini yaymak icin gorevlendirilen ve o bolgenin en yuksek dini Valisine verilen isimdi Bunlarin icinde en meshurlarindan olan ikisi Ebu Tamim Ma add el Mustensir bil Lah tarafindan atanmisti ki Huccet i Mustensir olarak adlandirilmislardi Gorevleri Batini Yedicilik i tikadini mesul olduklari ulkelerde yaymak olan bu Bab i Huccetler arasinda en meshur olanlari Yemen de Isma il iyye Mezhebi ni yaymakla gorevli Banu Suleyhiler Hanedanligi Melikesi ʾErva bint ʾAhmed bin Muhammed bin Kasim bin Musa el Suleyhi Taberistan Pamir Gurgan havalisinde Isma il iyye Mezhebi ni yaymakla gorevli Muin ed Din Nasir i Husrev ve Hindistan kit asina Bab i Huccet olarak atanan asil ismi Baalam Nath olan Hindistan Fatimi Davetcisi Molla Abadullah Vali ul Hind 1050 1100 gelmekteydi Da i el Belig Gorevleri Isma il iyye Mezhebi nin Kahire ve Yemen deki kurulmus olan iki buyuk karargahlari arasinaki irtibati saglamakla memur tayin edilmis olan Da ilere ise Da i el Belig adi verilmekteydi Bu Da i el Beligler arasinda en meshurlariysa yine 1126 yilinda halife El Amir bi Ahkami l Lah devrinde Da i el Belig Lamak ibn Malik ve oglu Da i el Belig Yahya ibn Lamak idi Da i el Mutlak Musta li Tayyib iyye i tikadina gore gayba halinde Gizlenen Imam ayni zamanda Yirmi Birinci Isma il iyye imami da olan Et Tayyib Ebu l Kasim dir Babasi halife El Amir bi Ahkami l Lah Hasan Sabbah in Hashasin Cephesi mensuplari tarafindan katledildiginde henuz birkac aylik idi Bu nedenle de Ismaililik Mezhebi nin Yemen deki karargahinin yoneticisi olan Yemen Melikesi Huccet i Mustensir Erva el Suleyhi el Ismailiyye Tam Adi Arapca أروى بنت أحمد بن محمد بن جعفر بن موسى الصليحي الإسماعيلية ʾErwa bint ʾAḥmed bin Muḥammed bin Caʿfer bin Musa el el ʾIsmaʿiliyya Dogumu Miladi 1048 Vefati Miladi 1138 Hicri 22 Saban 532 El Amir bi Ahkami l Lah in kendisine vermis oldugu selahiyeti kullanarak Batini Ismailiyye nin basina dini mes elelerde tam yetki ve mutlak sorumluluk sahibi bir Da i yi Zu ayib bin Musa yi Da i el Mutlak olarak atamisti Me zun Mutlak Mevazin Da i el Mutlak in tam selahiyetli ve icazetli temsilcilerine ise Me zun Mutlak ya da Mevazin adi verilmektedir Ornegin ilk Da i el Mutlak olarak atanan Zu ayib bin Musa nin Me zun u Seyyidina Khattab ibn Hasan idi Davudilik te Me zunlarin yardimcilari da Mukasir veya Mukasirin olarak adlandirilmaktadir Kaynakca Oxford Islamic Studies Online Ingilizce Oxfordislamicstudies com 6 Mayis 2008 15 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2012 8 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Nisan 2013 Ya da daha ayrintili yazilan kitaplara gore ʾErwa bint ʾAḥmad bin Muḥammed bin Kaasim bin Musa el el ʾIsmaʿiliyya Bibiografya Chronological List of Duatil Mutlaqin 5 Aralik 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Daftary Farhad The Ismaili Their History and Doctrine Chapter Mustalian Ismailism p 300 310 Lathan Young Religion Learning and Science Bacharach Joseph W Meri Medieval Islamic Civilisation Bin Hasan Idris Uyun al akhbar Bin Hasan was the 19th Da i of the Dawoodi Bohra This volume is a history of the Ismaili community from its origins up to the 12th century CE the period of the Fatimid caliphs al Mustansir d 487 1094 the time of Musta lian rulers including al Musta li d 495 1101 and al Amir d 524 1130 and then the Tayyibi Ismaili community in Yemen