Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Aralık 2020) |
Dünya, giren enerji kazançlarını ve çıkan enerji kayıplarını içeren bir enerji bütçesine sahip fiziksel bir sistem olarak incelenebilir. Gezegenimiz yaklaşık olarak dengededir. Girenlerin toplamı neredeyse çıkanların toplamına eşittir.
Not: Bu şematik resimler sadece net enerji transferini anlatmaktadır. Sera gazlarının etkisini veya herhangi bir değişikliği anlatmamaktadır.
Enerji bütçesi
Giren enerji
Dünya atmosferine giren toplam enerji akısı 174 x 1015watt olarak hesaplanır. Bu enerji şunlardan meydana gelir:
- güneş radyasyonu (% 99.978, yaklaşık 174 petawatt; ya da diğer bir deyişle 340 W m−2)
- jeotermal enerji (% 0.013, yaklaşık 23 terawatt; ya da diğer bir deyişle 0.045 W m−2)
- Bu, depolanmış ısı ve Dünya'nın iç kısımlarından sızan .
- gelgit enerjisi (% 0.002, yaklaşık 3 terawatt; 0.0059 W m−2)
- Bu enerji Dünya'nın kütlesiyle yerçekimi alanına sahip Ay ya da Güneş gibi kütlelerin etkileşimiyle üretilir .
- fosil yakıt tüketiminden meydana gelen atık ısı (yaklaşık % 0.007, 13 terawatt; 0.025 W m−2).
Bu hesaplamalarda ihmal edilmiş küçük çapta enerji kaynakları vardır: uzaydaki termal radyasyon, yıldızlardan gelen ışınlar, güneş rüzgarları. İhmal edilecek kadar küçük olmalarının bilinmesine rağmen, bu her zaman kesin değildir: Joseph Fourier ilk zamanlarda sera etkisinden bahsederken uzaydan gelen radyasyonun önemli olduğunu düşünmüştür. [1]13 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Çıkan enerji
Dünya'nın ortalama yansıtabilirliği 0.3'tür. Bu ise giren güneş enerjisinin %30'unun uzaya geri gönderildiği anlamına gelir. %70'i ise kızılötesi olarak emilir. Dünya'nın yansıtabilirliği aydan aya farklılık gösterir, tümünün ortalaması ise 0.3'tür. Boyutsal olarak ise çok değişkendir: Örneğin buzulların yansıtabilirliği yüksek, okyanuslarınki ise düşüktür. Jeotermal ve gelgit enerjisinin etkisi çok küçük olduğundan aşağıdaki hesaplamalarda ihmal edilmiştir.
Öyleyse %30 oranındaki yansıtılan enerji şunlardan oluşur:
- %6'sı atmosferden
- %20'si bulutlardan
- %4'ü yerden (sular ve buzlar dahil)
Geriye kalan 70% oranındaki enerji ise emilir:
- %51'lik oran karalar ve sular tarafından şu yollarla emilir:
- %23 atmosfere suyun buharlaşması ile gizli ısı olarak geri iletilir
- %7 ısınıp yükselen havayla atmosfere geri iletilir
- %6 doğrudan uzaya gönderilir
- %15 radyasyonla atmosfere iletilir, sonra uzaya saçılır
- %19 atmosfer ve bulutlar tarafından absorbe edilir:
- %16 uzaya geri saçılır
- %3 bulutlara iletilir
Dünya ısıl dengedeyken, % 70 emilen aynı miktar yeniden ışıma yapar:
- %64 bulutlar ve atmosfer tarafından
- %6 yer tarafından
Antropojenik değişiklik
Sera gazları emisyonu ve karaların kullanımındaki değişiklikler gibi diğer faktörler enerji bütçesini az ama önemli derecede değiştirir. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) bu etkiyi bilindiği kadarıyla sunar. . Sera gazlarından en çok miktardaki ve en iyi bilineni(CO2, CH4, halokarbonlar vb.) toplamda 2.4 W m−2 bir yükselişe neden olur. Bu miktar toplam giren güneş enerjisinin %1'inden daha azdır, fakat atmosfer ve okyanus sıcaklıklarının yükselmesine katkıda bulunur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Data to produce this graphic was taken from a NASA publication.
- "Earth's Energy Budget", Oklahoma Climatological Survey5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Aralik 2020 Dunya giren enerji kazanclarini ve cikan enerji kayiplarini iceren bir enerji butcesine sahip fiziksel bir sistem olarak incelenebilir Gezegenimiz yaklasik olarak dengededir Girenlerin toplami neredeyse cikanlarin toplamina esittir NASA tarafindan verilen ve bulutlarin Dunya nin enerji butcesine yaptigi etkiyi gosteren sematik bir resimGunes enerjisi gezegene yayilir ve uzaya geri isinim yapar PetaWatt 1015 watt Not Bu sematik resimler sadece net enerji transferini anlatmaktadir Sera gazlarinin etkisini veya herhangi bir degisikligi anlatmamaktadir Enerji butcesiGiren enerji Dunya atmosferine giren toplam enerji akisi 174 x 1015watt olarak hesaplanir Bu enerji sunlardan meydana gelir gunes radyasyonu 99 978 yaklasik 174 petawatt ya da diger bir deyisle 340 W m 2 jeotermal enerji 0 013 yaklasik 23 terawatt ya da diger bir deyisle 0 045 W m 2 Bu depolanmis isi ve Dunya nin ic kisimlarindan sizan gelgit enerjisi 0 002 yaklasik 3 terawatt 0 0059 W m 2 Bu enerji Dunya nin kutlesiyle yercekimi alanina sahip Ay ya da Gunes gibi kutlelerin etkilesimiyle uretilir fosil yakit tuketiminden meydana gelen atik isi yaklasik 0 007 13 terawatt 0 025 W m 2 Bu hesaplamalarda ihmal edilmis kucuk capta enerji kaynaklari vardir uzaydaki termal radyasyon yildizlardan gelen isinlar gunes ruzgarlari Ihmal edilecek kadar kucuk olmalarinin bilinmesine ragmen bu her zaman kesin degildir Joseph Fourier ilk zamanlarda sera etkisinden bahsederken uzaydan gelen radyasyonun onemli oldugunu dusunmustur 1 13 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cikan enerji Dunya nin ortalama yansitabilirligi 0 3 tur Bu ise giren gunes enerjisinin 30 unun uzaya geri gonderildigi anlamina gelir 70 i ise kizilotesi olarak emilir Dunya nin yansitabilirligi aydan aya farklilik gosterir tumunun ortalamasi ise 0 3 tur Boyutsal olarak ise cok degiskendir Ornegin buzullarin yansitabilirligi yuksek okyanuslarinki ise dusuktur Jeotermal ve gelgit enerjisinin etkisi cok kucuk oldugundan asagidaki hesaplamalarda ihmal edilmistir Oyleyse 30 oranindaki yansitilan enerji sunlardan olusur 6 si atmosferden 20 si bulutlardan 4 u yerden sular ve buzlar dahil Dunya nin bulutlardan atmosferden ve yerden yaptigi uzun dalga termal isisal radyasyonu Geriye kalan 70 oranindaki enerji ise emilir 51 lik oran karalar ve sular tarafindan su yollarla emilir 23 atmosfere suyun buharlasmasi ile gizli isi olarak geri iletilir 7 isinip yukselen havayla atmosfere geri iletilir 6 dogrudan uzaya gonderilir 15 radyasyonla atmosfere iletilir sonra uzaya sacilir 19 atmosfer ve bulutlar tarafindan absorbe edilir 16 uzaya geri sacilir 3 bulutlara iletilir Dunya isil dengedeyken 70 emilen ayni miktar yeniden isima yapar 64 bulutlar ve atmosfer tarafindan 6 yer tarafindanAntropojenik degisiklikSera gazlari emisyonu ve karalarin kullanimindaki degisiklikler gibi diger faktorler enerji butcesini az ama onemli derecede degistirir Hukumetlerarasi Iklim Degisikligi Paneli IPCC bu etkiyi bilindigi kadariyla sunar Sera gazlarindan en cok miktardaki ve en iyi bilineni CO2 CH4 halokarbonlar vb toplamda 2 4 W m 2 bir yukselise neden olur Bu miktar toplam giren gunes enerjisinin 1 inden daha azdir fakat atmosfer ve okyanus sicakliklarinin yukselmesine katkida bulunur Ayrica bakinizSera etkisiKaynakca Data to produce this graphic was taken from a NASA publication Earth s Energy Budget Oklahoma Climatological Survey5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde