Emekli İnkılap Subaylar Derneği, 27 Mayıs Darbesi'nden sonra askerî tasfiye hareketi ile emekliye sevk edilen 235 general ve yaklaşık 5.000 subay tarafından kurulmuş dernektir. Kısaca "EMİNSU" olarak adlandırılmıştır.
2 Ağustos 1960 günlü, 42 sayılı yasa Millî Birlik Komitesi tarafından yayınlandı. Bu kanunun gerekçesinde:
- Ordu subaylarının gençleştirilmesi,
- Rütbe enflasyonunun önlenmesi,
- Kadro fazlalığının giderilmesi ve
- Orduda piramidin yeniden kurulması yer alıyordu.
Bu kanuna göre emekli edilenlere yüksek emekli aylığı bağlanması, büyük toptan ödemeler yapılması, mesken kredisi verilerek konuta kavuşturulmaları, sivil savunma, öğretmenlik ve benzerleri hizmetlerde öncelik tanınması gibi olanaklar sağlanmıştır.
Bu operasyon için Emekli Sandığı'nda ve Hazine'de yeterli para olmadığı anlaşılınca, kararın uygulanması için gerekli meblağ ABD tarafından hibe olarak verilmiştir. Bu ödeme, kanunun eski harp sistemini temsil eden subayların tasfiyesi edilerek yeni harp taktiklerini içeren Amerikan sistemini tercih eden subayların önünü açmak için çıkarıldığı iddialarını da gündeme getirmiştir.
Bu kanun çerçevesinde 3-22 Ağustos 1960 tarihleri arasında emekliye sevk edilen general ve amirallerin sayısı tam olarak:
- Kara Kuvvetleri 5 orgeneral, 123 korgeneral, 54 tümgeneral;
- Deniz Kuvvetlerinden 1 oramiral, 2 koramiral, 3 tümamiral, 9 tuğamiral;
- Hava Kuvvetlerinden 4 korgeneral, 7 tümgeneral, 14 tuğgeneral;
- Jandarma Genel Komutanlığından 5 tuğgeneraldir.
Emekliye ayrılan subaylar, temel amacı orduya geri dönmeye çalışmak olan bu derneği kurmuşlardır.
24 Ekim 1961 tarihinde Çankaya'da Cevdet Sunay, Cemal Gürsel ve generallerin önünde, dönemin parti liderleri Ragıp Gümüşpala (Adalet Partisi), Ekrem Alican (Yeni Türkiye Partisi), İsmet İnönü (Cumhuriyet Halk Partisi), Osman Bölükbaşı (Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi) bir protokol imzalamışlardır. Tarihe Çankaya Protokolü olarak geçen bu protokolde; Yassıada mahkûmlarına af çıkarılmayacağı, Cemal Gürsel'in cumhurbaşkanı seçileceği maddeleri yanında Emekli İnkılap Subaylar Derneği'ne bağlı subayların orduya geri alınmayacağı da bulunmaktaydı.
Başta en yüksek rütbeli üyesi olan Orgeneral Ragıp Gümüşpala daha sonra Adalet Partisi'nin genel başkanlığına getirilmesi örneğinde olduğu gibi üyelerin çeşitli sivil görevler almaları hareketin yarı yolda kalmasına neden olmuştur.
Ankara Kumandanlığı'nın 6 Eylül 1961 tarihinde geçici olarak kapattığı dernek, varlığını 12 Eylül 1980'e kadar sürdürmüştür.
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ . 27 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2008.
- ^ http://www.aksiyon.com.tr/detaylar.do?load=detay&link=24081[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Emekli Inkilap Subaylar Dernegi 27 Mayis Darbesi nden sonra askeri tasfiye hareketi ile emekliye sevk edilen 235 general ve yaklasik 5 000 subay tarafindan kurulmus dernektir Kisaca EMINSU olarak adlandirilmistir 2 Agustos 1960 gunlu 42 sayili yasa Milli Birlik Komitesi tarafindan yayinlandi Bu kanunun gerekcesinde Ordu subaylarinin genclestirilmesi Rutbe enflasyonunun onlenmesi Kadro fazlaliginin giderilmesi ve Orduda piramidin yeniden kurulmasi yer aliyordu Bu kanuna gore emekli edilenlere yuksek emekli ayligi baglanmasi buyuk toptan odemeler yapilmasi mesken kredisi verilerek konuta kavusturulmalari sivil savunma ogretmenlik ve benzerleri hizmetlerde oncelik taninmasi gibi olanaklar saglanmistir Bu operasyon icin Emekli Sandigi nda ve Hazine de yeterli para olmadigi anlasilinca kararin uygulanmasi icin gerekli meblag ABD tarafindan hibe olarak verilmistir Bu odeme kanunun eski harp sistemini temsil eden subaylarin tasfiyesi edilerek yeni harp taktiklerini iceren Amerikan sistemini tercih eden subaylarin onunu acmak icin cikarildigi iddialarini da gundeme getirmistir Bu kanun cercevesinde 3 22 Agustos 1960 tarihleri arasinda emekliye sevk edilen general ve amirallerin sayisi tam olarak Kara Kuvvetleri 5 orgeneral 123 korgeneral 54 tumgeneral Deniz Kuvvetlerinden 1 oramiral 2 koramiral 3 tumamiral 9 tugamiral Hava Kuvvetlerinden 4 korgeneral 7 tumgeneral 14 tuggeneral Jandarma Genel Komutanligindan 5 tuggeneraldir Emekliye ayrilan subaylar temel amaci orduya geri donmeye calismak olan bu dernegi kurmuslardir 24 Ekim 1961 tarihinde Cankaya da Cevdet Sunay Cemal Gursel ve generallerin onunde donemin parti liderleri Ragip Gumuspala Adalet Partisi Ekrem Alican Yeni Turkiye Partisi Ismet Inonu Cumhuriyet Halk Partisi Osman Bolukbasi Cumhuriyetci Koylu Millet Partisi bir protokol imzalamislardir Tarihe Cankaya Protokolu olarak gecen bu protokolde Yassiada mahkumlarina af cikarilmayacagi Cemal Gursel in cumhurbaskani secilecegi maddeleri yaninda Emekli Inkilap Subaylar Dernegi ne bagli subaylarin orduya geri alinmayacagi da bulunmaktaydi Basta en yuksek rutbeli uyesi olan Orgeneral Ragip Gumuspala daha sonra Adalet Partisi nin genel baskanligina getirilmesi orneginde oldugu gibi uyelerin cesitli sivil gorevler almalari hareketin yari yolda kalmasina neden olmustur Ankara Kumandanligi nin 6 Eylul 1961 tarihinde gecici olarak kapattigi dernek varligini 12 Eylul 1980 e kadar surdurmustur KaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin 27 Mayis 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2008 Arsivlenmis kopya 14 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 19 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2008 http www aksiyon com tr detaylar do load detay amp link 24081 olu kirik baglanti