Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ekim Manifestosu (Rusça: Октябрьский манифест, Манифест 17 октября) Resmî adı Devlet Düzenini İyileştirme Konulu Manifesto (Rusça: Манифест об усовершенствовании государственного порядка), ertesi yıl kabul edilen Rus İmparatorluğu'nun ilk anayasasının habercisi olan belgedir. Manifesto, Sergey Vitte'nin etkisi altındaki İmparator II. Nikolay tarafından 1905 Rus Devrimi'ne yanıt olarak 30 Ekim [E.U. 17 Ekim] 1905 günü yayınlandı. Nikolay bu fikirlere şiddetle direndi, ancak ilk tercih olarak askeri bir diktatörlüğe başkanlık ettikten sonra kararını verdi.Grandük Nikola Nikolayeviç, eğer Çar Vitte'nin önerisini kabul etmezse, kendisini başından vurmakla tehdit etti. Nikolay gönülsüzce kabul etti ve temel sivil hakları ve gelecekte Rusya'da onayı olmadan hiçbir kanunun çıkarılamayacağı seçilen bir Duma adlı parlamentoyu vadeden Ekim Manifestosu olarak bilinen manifestoyu onayladı. Vitte anılarında, Çar'ı Ekim Bildirisini imzalamaya zorlamadığını ve Ekim Bildirisi'nin bütün kiliselerde ilan edildiğini yazar.
(Rus Devlet Müzesi, Sankt-Peterburg)
Giriş
Fransa, İngiltere ve Birleşik Devletler demokrasiyi o ya da bu şekilde seçmişlerken, Rus İmparatorluğu Çar tarafından yönetilen eski otoriter yönetimini sürdürdü. 1890'ların başında, Maliye Bakanı Sergey Vitte'nin rehberliğinde Rusya, devlet tarafından yönetilen yabancı yatırımlar ve gümrük vergisi uygulaması ile bir endüstrileşme programı başlattı. Fakat, bu dönemde ağır memnuniyetsiz ve genişleyen işçi sınıfına neden olan endüstride bu hızlı büyümeye karşı siyasi reformlar aynı hızda ilerlemedi. Bununla birlikte, köylüler nüfusun yüzde 80'ini oluşturdular ve serflerin özgürleşmesine rağmen hâlâ tarım sorunları duruyordu. Çoğunlukla tarımsal bir ekonomi olan Rusya, Rus otokrasisinin hükûmeti ile beraber farklı sosyal sınıflar arasındaki ekonomik konular ve çatışmalar ile karşılaştı. Rusya'nın ekonomik ve siyasi meseleleri tarafından yaratılan çatışma 1905 Rus Devrimi olarak da bilinen Ekim 1905'ten önceki aylarda doruğa ulaştı. 22 Ocak 1905'te, barışçıl protestocular gelenek olduğu üzere Çar'a dilekçe vermeye çalıştılar. Kış sarayının dışında muhafızlara protestoculara ateş emri verilmesi ile protesto bastırıldı. Protestonun şiddetli ayaklanmasının sonucu Kanlı Pazar olarak bilinir. Protestoya verilen şiddetli tepki, Rusya genelindeki gerginliği daha da artırdı. Rus halkı arasındaki karışıklıklar Kanlı Pazar'ı izledi. Binlerce insan işine girmeyi reddetti ve genel grev İmparatorluğu vurdu. Rus halkı otokrasiye karşı isyan ettiği gibi, karışıklıklar nihayetinde Rus kırsalına yayıldı ve köylüler efendilerinin malikanelerini yakmaya başladı. Rusya'nın iletişim, ulaşım ve kamu hizmetlerinin grevler nedeniyle vurgun yemesiyle, II Nikolay gücü tamamen kaybetmeden harekete geçmek zorunda kaldı.
II. Nikolay'ın reforma muhalefeti
Rusya, ülkeyi terörize eden şiddetli ayaklanmalara karşı büyük bir durgunluk yaşasa da, II. Nikolay hala otokrasiyi sınırlayan her türlü reforma karşıydı. Nikolay, atalarının oluşturduğu bir sistemi sınırlamanın onun hakkı olmadığını ve bunu "Bana boşa harcanmak üzere verilmeyen bir mirası boşa harcamayacağım" sözleriyle belirtir. Nikolay, giderek artan şekilde Rus halkına karşı kullandığı gücünü Rus halkı tarafından sınırlanmak dilediğini anlama noktasına gelemedi.
Hükümler
Ekim Bildirgesi, Rus İmparatorluğu'nda yaşanan huzursuzluğa yönelik başvuruyu ele aldı ve aşağıdakiler dahil olmak üzere temel sivil özgürlükler vermeyi taahhüt etti:
- Kişinin gerçek dokunulmazlığı, vicdan özgürlüğü, konuşma, toplanma ve örgütlenme ilkelerine dayanan sivil özgürlüklerin gerekli temeli halka verilecek.
- Devlet Dumasının planlanan seçimlerini ertelemeksizin, oy hakkından yoksun kalan nüfusun tüm sınıflarının Duma'ya katılımını (planlanan toplantıdan önce kalan kısa sürede mümkün olduğunca) kabul edildi; ve gelecekteki yasama düzeni seçimleri ile ilgili genel bir tüzüğün daha da geliştirilmesini ileriye bırakıldı.
- Hiçbir yasanın Devlet Duması tarafından onaylanmadan yürürlüğe girmemesi ve seçilmiş temsilcilerin, tarafımızdan atanmış bürokratların eylemlerinin yasallığının denetimine katılımı bozulamaz bir kural olarak getirilmiştir
halkın seçilmiş temsilcilerine atanan yetkililerimizin eylemlerinin yasallığına gözetim fırsatı sağlanacağına kırılmaz bir kural oluşturmak.
Manifesto ayrıca o sırada Batı ülkelerinde yaygın olan Rusya'da evrensel erkek oy kullanımını getirdi.
Bu belge, Rus halkına temel haklar vermesine rağmen, Rus hükûmetinin demokratik bir şekilde çalışacağını garanti etmedi. Bunun yerine, Manifesto, halkın artık temel hakları ve yasamada sesi olduğunu belirtti.
Duma
Manifesto'nun bir hükmü, Rus halkının lehine Otokratın gücünü sınırlamayı amaçlayan bir yasama organının oluşturulmasıydı.Duma olarak bilinen yasama organı kuruluşundan itibaren kusurluydu. Duma'nın önemli bir kusuru, Çar'ın istediği herhangi bir yasayı veto etme gücünü korumasıydı. Duma ayrıca, Rus bürokrasisinin etkisi ve eğer Duma, Çar ile anlaşamazsa, Nikolay tarafından dağıtılması gerçeği ile zayıfladı.
Muhalefet
Ekim Bildirgesi sonrası muhalefet İmparator'a karşı bölündü. Kadetleri konuşma özgürlüğü ve gerçekten Temsilî hükümet fikri ve 17 Ekim Birliği (gayriresmî Ekimciler olarak bilinen bu parti adını Ekim Manifestosundan aldı) yatıştırdı. Ancak Marksistler, hükümdarın izni olmadan kanunların geçmediği için Duma'nın demokrasinin sadece bir kabuğu olduğunu ve konuşma özgürlüğünün ağır bir şekilde düzenlendiğini savunarak, Nikolay'ın küçük tavizler verdiğini savundu.
Manifesto'nun başarıları
Manifesto'nun başarıları derhal ve kısa sürdü. Grevler ve şiddetin çoğu yayınlandığı andan itibaren sona erdi. İnsanların yeni keşfedilen özgürlükleri anlaması ve hükûmette temsiliyetlerinin bulunması fikirlerini ulusun bilincine soktu.
Manifesto'nun başarısızlıkları
Manifesto'nun ilk başarısını başarısızlık izledi ve grev ve şiddet döngüsüne geri dönüldü. Girişten kısa bir süre sonra, otokrasi yeniden gücünü tazelemeye başlayınca grevlere geri döndü. Aylar içinde, 1000'den fazla sayılmış infazlarlar tekrar başladı. Hükûmet siyasi partileri bastırmaya çalışmaya başladı; 1906-7 yıllarında Rusya'nın çoğu sıkıyönetim kanunları altındaydı. Görünüşe göre, bir reform olmak yerine, manifesto Nikolay'ın Rusya'da düzeni yeniden kazanması için kısa süreli bir kandırmacaydı.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b Wortman 2000, s. 398.
- ^ Vitte 1990, s. 227-228.
- ^ Vitte 1990, s. 239.
- ^ a b Fitzpatrick 1994, s. 33.
- ^ a b c Fitzpatrick 1994, s. 32.
- ^ a b c d e f g h Eidelman 2005, s. 21.
- ^ Field 2009, s. 1.
- ^ a b Kropotkin 2008, s. 7.
- ^ a b Kropotkin 2008, s. 6.
- Genel
Vikikaynak'ta Ekim Manifestosu ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- Eidelman, Tamara (2005), "The October Manifesto: Democracy Debuts in Russia", Russian life, cilt 5, s. 21
- Fitzpatrick, Shelia (1994), The Russian Revolution (İngilizce), Oxford: Oxford University Press, s. 32
- Vitte, Sergey (1990), The Memoirs Of Count Witte, Armonk, New York: M.E. Sharpe, ISBN , 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 23 Ağustos 2017
- Kropotkin, G.M (2008), "The Ruling Bureaucracy and the "New Order" of Russian Statehood After the Manifesto of 17 October 1905", Russian Studies in History, 46 (4), s. 6-7, doi:10.2753/rsh1061-1983460401
- Wortman, Richard (2000), Scenarios of Power, From Alexander II to the Abdication of Nicholas II, Princeton, New Jersey: Princeton University Press, ISBN , 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 23 Ağustos 2017
- Field, Daniel (2009), Documents In Russian History-Manifesto of October 17th, 1905., Seton Hall University, 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 23 Ağustos 2017
Konuyla ilgili yayınlar
- Fiehn, Terry. (1996). Russia & The USSR 1905-1941. Hodder Headline Group, London. .
Dış bağlantılar
- The October Manifesto of 190522 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- October Manifesto full text 23 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ekim Manifestosu Rusca Oktyabrskij manifest Manifest 17 oktyabrya Resmi adi Devlet Duzenini Iyilestirme Konulu Manifesto Rusca Manifest ob usovershenstvovanii gosudarstvennogo poryadka ertesi yil kabul edilen Rus Imparatorlugu nun ilk anayasasinin habercisi olan belgedir Manifesto Sergey Vitte nin etkisi altindaki Imparator II Nikolay tarafindan 1905 Rus Devrimi ne yanit olarak 30 Ekim E U 17 Ekim 1905 gunu yayinlandi Nikolay bu fikirlere siddetle direndi ancak ilk tercih olarak askeri bir diktatorluge baskanlik ettikten sonra kararini verdi Granduk Nikola Nikolayevic eger Car Vitte nin onerisini kabul etmezse kendisini basindan vurmakla tehdit etti Nikolay gonulsuzce kabul etti ve temel sivil haklari ve gelecekte Rusya da onayi olmadan hicbir kanunun cikarilamayacagi secilen bir Duma adli parlamentoyu vadeden Ekim Manifestosu olarak bilinen manifestoyu onayladi Vitte anilarinda Car i Ekim Bildirisini imzalamaya zorlamadigini ve Ekim Bildirisi nin butun kiliselerde ilan edildigini yazar Ilya Repin in 17 Ekim adli eserinde 1905 gosterileri Rus Devlet Muzesi Sankt Peterburg GirisFransa Ingiltere ve Birlesik Devletler demokrasiyi o ya da bu sekilde secmislerken Rus Imparatorlugu Car tarafindan yonetilen eski otoriter yonetimini surdurdu 1890 larin basinda Maliye Bakani Sergey Vitte nin rehberliginde Rusya devlet tarafindan yonetilen yabanci yatirimlar ve gumruk vergisi uygulamasi ile bir endustrilesme programi baslatti Fakat bu donemde agir memnuniyetsiz ve genisleyen isci sinifina neden olan endustride bu hizli buyumeye karsi siyasi reformlar ayni hizda ilerlemedi Bununla birlikte koyluler nufusun yuzde 80 ini olusturdular ve serflerin ozgurlesmesine ragmen hala tarim sorunlari duruyordu Cogunlukla tarimsal bir ekonomi olan Rusya Rus otokrasisinin hukumeti ile beraber farkli sosyal siniflar arasindaki ekonomik konular ve catismalar ile karsilasti Rusya nin ekonomik ve siyasi meseleleri tarafindan yaratilan catisma 1905 Rus Devrimi olarak da bilinen Ekim 1905 ten onceki aylarda doruga ulasti 22 Ocak 1905 te bariscil protestocular gelenek oldugu uzere Car a dilekce vermeye calistilar Kis sarayinin disinda muhafizlara protestoculara ates emri verilmesi ile protesto bastirildi Protestonun siddetli ayaklanmasinin sonucu Kanli Pazar olarak bilinir Protestoya verilen siddetli tepki Rusya genelindeki gerginligi daha da artirdi Rus halki arasindaki karisikliklar Kanli Pazar i izledi Binlerce insan isine girmeyi reddetti ve genel grev Imparatorlugu vurdu Rus halki otokrasiye karsi isyan ettigi gibi karisikliklar nihayetinde Rus kirsalina yayildi ve koyluler efendilerinin malikanelerini yakmaya basladi Rusya nin iletisim ulasim ve kamu hizmetlerinin grevler nedeniyle vurgun yemesiyle II Nikolay gucu tamamen kaybetmeden harekete gecmek zorunda kaldi II Nikolay in reforma muhalefetiRusya ulkeyi terorize eden siddetli ayaklanmalara karsi buyuk bir durgunluk yasasa da II Nikolay hala otokrasiyi sinirlayan her turlu reforma karsiydi Nikolay atalarinin olusturdugu bir sistemi sinirlamanin onun hakki olmadigini ve bunu Bana bosa harcanmak uzere verilmeyen bir mirasi bosa harcamayacagim sozleriyle belirtir Nikolay giderek artan sekilde Rus halkina karsi kullandigi gucunu Rus halki tarafindan sinirlanmak diledigini anlama noktasina gelemedi HukumlerEkim Bildirgesi Rus Imparatorlugu nda yasanan huzursuzluga yonelik basvuruyu ele aldi ve asagidakiler dahil olmak uzere temel sivil ozgurlukler vermeyi taahhut etti Kisinin gercek dokunulmazligi vicdan ozgurlugu konusma toplanma ve orgutlenme ilkelerine dayanan sivil ozgurluklerin gerekli temeli halka verilecek Devlet Dumasinin planlanan secimlerini ertelemeksizin oy hakkindan yoksun kalan nufusun tum siniflarinin Duma ya katilimini planlanan toplantidan once kalan kisa surede mumkun oldugunca kabul edildi ve gelecekteki yasama duzeni secimleri ile ilgili genel bir tuzugun daha da gelistirilmesini ileriye birakildi Hicbir yasanin Devlet Dumasi tarafindan onaylanmadan yururluge girmemesi ve secilmis temsilcilerin tarafimizdan atanmis burokratlarin eylemlerinin yasalliginin denetimine katilimi bozulamaz bir kural olarak getirilmistir halkin secilmis temsilcilerine atanan yetkililerimizin eylemlerinin yasalligina gozetim firsati saglanacagina kirilmaz bir kural olusturmak Manifesto ayrica o sirada Bati ulkelerinde yaygin olan Rusya da evrensel erkek oy kullanimini getirdi Bu belge Rus halkina temel haklar vermesine ragmen Rus hukumetinin demokratik bir sekilde calisacagini garanti etmedi Bunun yerine Manifesto halkin artik temel haklari ve yasamada sesi oldugunu belirtti DumaManifesto nun bir hukmu Rus halkinin lehine Otokratin gucunu sinirlamayi amaclayan bir yasama organinin olusturulmasiydi Duma olarak bilinen yasama organi kurulusundan itibaren kusurluydu Duma nin onemli bir kusuru Car in istedigi herhangi bir yasayi veto etme gucunu korumasiydi Duma ayrica Rus burokrasisinin etkisi ve eger Duma Car ile anlasamazsa Nikolay tarafindan dagitilmasi gercegi ile zayifladi MuhalefetEkim Bildirgesi sonrasi muhalefet Imparator a karsi bolundu Kadetleri konusma ozgurlugu ve gercekten Temsili hukumet fikri ve 17 Ekim Birligi gayriresmi Ekimciler olarak bilinen bu parti adini Ekim Manifestosundan aldi yatistirdi Ancak Marksistler hukumdarin izni olmadan kanunlarin gecmedigi icin Duma nin demokrasinin sadece bir kabugu oldugunu ve konusma ozgurlugunun agir bir sekilde duzenlendigini savunarak Nikolay in kucuk tavizler verdigini savundu Manifesto nun basarilariManifesto nun basarilari derhal ve kisa surdu Grevler ve siddetin cogu yayinlandigi andan itibaren sona erdi Insanlarin yeni kesfedilen ozgurlukleri anlamasi ve hukumette temsiliyetlerinin bulunmasi fikirlerini ulusun bilincine soktu Manifesto nun basarisizliklariManifesto nun ilk basarisini basarisizlik izledi ve grev ve siddet dongusune geri donuldu Giristen kisa bir sure sonra otokrasi yeniden gucunu tazelemeye baslayinca grevlere geri dondu Aylar icinde 1000 den fazla sayilmis infazlarlar tekrar basladi Hukumet siyasi partileri bastirmaya calismaya basladi 1906 7 yillarinda Rusya nin cogu sikiyonetim kanunlari altindaydi Gorunuse gore bir reform olmak yerine manifesto Nikolay in Rusya da duzeni yeniden kazanmasi icin kisa sureli bir kandirmacaydi KaynakcaOzel a b Wortman 2000 s 398 Vitte 1990 s 227 228 Vitte 1990 s 239 a b Fitzpatrick 1994 s 33 a b c Fitzpatrick 1994 s 32 a b c d e f g h Eidelman 2005 s 21 Field 2009 s 1 a b Kropotkin 2008 s 7 a b Kropotkin 2008 s 6 GenelVikikaynak ta Ekim Manifestosu ile ilgili metin bulabilirsiniz Eidelman Tamara 2005 The October Manifesto Democracy Debuts in Russia Russian life cilt 5 s 21 Fitzpatrick Shelia 1994 The Russian Revolution Ingilizce Oxford Oxford University Press s 32 Vitte Sergey 1990 The Memoirs Of Count Witte Armonk New York M E Sharpe ISBN 0873325710 23 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 23 Agustos 2017 Kropotkin G M 2008 The Ruling Bureaucracy and the New Order of Russian Statehood After the Manifesto of 17 October 1905 Russian Studies in History 46 4 s 6 7 doi 10 2753 rsh1061 1983460401 Wortman Richard 2000 Scenarios of Power From Alexander II to the Abdication of Nicholas II Princeton New Jersey Princeton University Press ISBN 0691029474 3 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 23 Agustos 2017 Field Daniel 2009 Documents In Russian History Manifesto of October 17th 1905 Seton Hall University 23 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 23 Agustos 2017 Konuyla ilgili yayinlarFiehn Terry 1996 Russia amp The USSR 1905 1941 Hodder Headline Group London 0 7195 5255 9 Dis baglantilarThe October Manifesto of 190522 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde October Manifesto full text 23 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde