Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ekolojik sistemler teorisi, Urie Bronfenbrenner’in (1917-2005) 1940’lı yıllar boyunca çocukluk ve arkadaşlık örüntülerine dayanan çalışmalarından ortaya çıkmıştır. Ekolojik sistemler kuramı üzerinde, Sovyet gelişim psikoloğu Lev Vygotsky ve Alman doğumlu psikolog Kurt Lewin’in önemli etkileri bulunmaktadır. Kuram; hem gelişim psikolojisinde hem de kültür ve insan gelişiminin incelenmesinde ileri sürülen ekolojik-ortamsal yaklaşımlara temel olmuştur. Aktif bireyin; fiziksel, toplumsal ve kültürel çevre içerisinde karşılıklı etkileşimini temel alan dinamik bir modeldir. Çocuğun sosyalizasyonunu şekillendiren ekolojik bağlam; kişiler arası ilişkilere ve bu ilişkilerin bağlam ile ilişkisine vurgu yapmaktadır. Her bağlam, başarılı uyuma engel olan veya başarıyı sağlayan belirli riskler ve koruyucu faktörler içermektedir. Çocuk geliştikçe ortamındaki etkileşimler daha karmaşık hale gelmektedir. Bu karmaşıklık, çocuğun fiziksel ve bilişsel yapıları büyüdükçe ve olgunlaştıkça ortaya çıkabilir.
Bağlam içinde gelişen insan
Bireyin sosyal ilişkilerine çok yönlü ve farklı bağlamları göz önüne alacak şekilde odaklanma, bireyin gelişimi ve uyumunun anlaşılmasını sağlayacaktır. Bu anlayış aynı zamanda kültür gibi daha geniş katmanları içeren bir sisteme de dikkat çekmektedir. Gelişimsel bakış açısıyla iç içe geçmiş sistemler kapsamında ele alınan insan gelişimine dair en etkili açıklama Bronfenbrenner ve Morris (2006) tarafından yapılmaktadır. Ekolojik Model’e göre gelişme bireylerin içinde bulunduğu bağlamlar ve bireyler arasındaki ilişkilerin bir fonksiyonudur. Bu fonksiyonları kavramak için değişimi ele almak gerekir çünkü; bireyler, bağlamlar ve kültür zamanla değişmektedir. Her bir sistemdeki değişim kaçınılmaz olarak diğerlerini de etkiler. Bu özellik sistem modellerinin en temel özelliğidir. İnsan gelişiminin bağlamı çok fazla etkiyi içine almaktadır. Bunlar iç içe geçmiş ve etkileşim halindedir. Anne baba değer sistemleri, toplumun çocuğa bakışı ve çocuğun değeri farklı sistemlerde yer alan bağlama ilişkin özelliklerdir. Gelişen insanın uyumu ve yetkinliği ile makro düzeydeki etkiler arasında aracı faktörlere değinmek gereklidir. Sistemik bakış ile aile, kişinin yetkinliği için aracı faktör olarak ortaya çıkmaktadır.
Sistem teorisi
İnsan gelişimi bağlam içerisinde bir dizi iç içe geçmiş yapılardan oluşmaktadır. Bu yapılar en yakından en uzağa doğru düzenlenmiş beş katmandan oluşur: mikrosistem, mezosistem, ekosistem, makrosistem ve kronosistem. Bireyin gelişimini sürekli olarak etkileyen bu yapılar anlık ve yüz yüze etkileşimlerden genel kültürel inanç sistemlerine kadar genişlemektedir. Buna göre bir çocuk hiyerarşik olarak iç içe geçmiş çok boyutlu, sürekli açılan ve değişen bağlamlar içinde bulunmaktadır. Bu katmanlar birbiriyle etkileşir ve çocuğun gelişimini etkiler.
Mikrosistem
En temel ve bireye en yakın sistemdir. Belirli fiziksel, sosyal ve sembolik özelliklerle yüz yüze bir ortamda gelişmekte olan bireyin yaşadığı faaliyetlerin, sosyal rollerin ve kişilerarası ilişkilerin örüntüsüdür. Gelişen bireyin içinde bulunduğu ev, akran grubu ve okul gibi yakın çevreler ve bu çevrelerde geliştirdiği doğrudan etkileşimler önemli mikrosistemlerdir.
Mezosistem
İki ya da daha fazla mikro sistem arasında gerçekleşen bağlantı ve süreçlerdir. Gelişen bireyin yaşamında farklı mikro sistemler arasındaki etkileşimini içermektedir. Araştırmacılar tarafından iki mikro sistemi köprüleyen bir ilişki olarak da tanımlanmaktadır. Okul- aile, akran grubu-aile bu sistem içerisinde yer alır.
Ekzosistem
Bireyi doğrudan ilgilendirmeyen fakat halihazırda gelişimlerini etkileyebilecek çevresel etkilere atıfta bulunmaktadır. Birey bunlardan sadece birinde yer alır. Ebeveynin sosyal ilişki ağı ve komşuluk ilişkileri arasındaki bağlantı ve süreçleri bu katmanı oluşturmaktadır. Örneğin stresli bir çalışma ortamı anne babanın evdeki ilişkilerini etkileyebilir ve bu durum çocuğun istismarı ile sonuçlanabilir. Bu sistem; ekonomik sistem, ulaşım sistemi, yerel hükûmetler ve kitle iletişim araçları gibi toplumun temel kurumlarını kapsamaktadır.
Makrosistem
“Makrosistem” ise toplumsal, kültürel ve kurumsal düzeydeki etkileri içeren daha geniş ve daha uzak sosyal ve tarihsel bağlamı ifade eden tasarımları ifade etmektedir. Toplumun inanç sistemleri, kaynakları, tehlike ve fırsatları, yaşam biçimleri bu sistemin önemli yapılarına örnek verilebilir. Bu doğrultuda bireyin gelişimini destekleyecek yapılar, toplum tarafından paylaşılan bilgi ve kültürel örüntüler bu sistemde içerisinde değerlendirilmektedir.
Kronosistem
Son olarak Bronfenbrenner’in modeline eklediği en geniş sistem olan “kronosistem” ise bireyin yaşamı boyunca değişim ve tutarlılık gösterebilecek etmenlerin etkilerini ifade etmektedir. Bireyin gelişimi üzerinde etkili olabilecek anne baba ayrılığı, ülkede yaşanan savaşlar ve ekonomik sıkıntılar gibi bir takım yaşamsal olaylar bu son sisteme örnektir. Odak konumdaki gelişen çocuğun zaman içindeki sosyal etkileşim kalıplarındaki değişimleri yansıtmaktadır. Çocuğun sosyal etkileşiminin yapısı değiştikçe kendisini çevreleyen ekolojik sistemlerin konumu da değişmektedir. Örneğin şu anda gelişen çocuğun kardeşi yeni yürümeye başlayan bir çocuk ve henüz yürümeye başlamadığı düşünebilir. Ancak önümüzdeki birkaç yıl içinde, kardeşi ile birlikte okula başlayacak ve bu durum yeni mezosistemik etkileşimlere yol açacaktır.
Tanımlanan bu sistemler arasındaki karşılıklı ilişkiler durağan değildir. Bir düzeyde meydana gelen olay ve durum diğer düzeyleri de etkiler. İfade edilen beş sistem yapısı hem teorik olarak birbirleriyle hem de bireyin gelişimsel sonuçları ile ilişkilidir. Bronfernbrenner (1989) çocukların sosyal bağlamlarını aktif olarak şekillendirdiğini belirtmektedir. Bronferbrenner ‘ın yakın zaman açıklamalarında kuramın gelişimsel ve etkileşimci yönü vurgulanmaktadır.
Bronfenbrenner’ın ekolojik sistem teorisinin gelişimi
Bronfenbrenner 1970'lerde insan gelişimi için öne sürdüğü ekolojik çerçeveyi ilk olarak kavramsal bir model olarak tanıttı. 1980'lere gelindiğinde ise bu görüşler teorik model haline geldi. İlk dönem çalışmalarında bağlamın önemine değinirken sonraki aşamalarda kişinin kendi gelişimi üzerindeki rolünü gözden kaçırdığını kabul etmiş ve modelde değişimlere gitmiştir. Bronfenbrenner'ın orijinal teorisinden en belirgin ayrılığı, insanı gelişim süreçlerine dahil etmek olmuştur. Kişinin kendi biyolojisi ve özellikleri, mikrosistemin bir parçası olarak düşünülebilir. Böylece teori, son zamanlarda biyoekolojik model (bioecological model) olarak da adlandırılmıştır.
Modelin gelişimine katkıda bulunan ana yapılar Süreç-Kişi-Bağlam-Zaman olmuştur. Bu dört kavram arasındaki etkileşimler biyoekolojik kuramın temelini oluşturur. Dahası, orijinal modelin aksine, Süreç-Kişi-Bağlam-Zaman modeli bilimsel araştırma için daha uygun görülmektedir. Süreç-Kişi-Bağlam-Zaman modeli (PPCT) olarak etiketlenir.
Bronfenbrenner, proksimal süreçleri, gelişim için birincil mekanizma olarak görmüştür. Süreçler gelişimde çok önemli rol oynamaktadır. Proksimal süreçler teori için temeldir. Çünkü bireylerin kendi dünyalarını anlamlandırmaya ve mevcut düzenin değişimine imkân sağlamaktadır. Dolayısıyla proksimal süreçlerin etkileri, içinde bulundukları çevresel bağlamlardan daha güçlüdür.
Bronfenbrenner, kişinin biyolojik ve genetik özelliklerinin gelişimi üzerindeki etkisini kabul eder. Gelişimin özel doğası, gelişen kişinin özelliklerine bağlıdır. Bireyin kişisel özellikleri ve mizaç farklılıkları, diğer insanların psikolojik gelişimi destekleme ya da engelleme davranışlarını şekillendirir. Örneğin huysuz bir bebek ya da oldukça hareketli bir okul çocuğu yetişkinlere itici gelebilecekken; mutlu ve gülümseyen bir bebek veya sakin bir okul çocuğu ise kendisi için farklı bir çevre yaratabilecektir. Dolayısıyla ikinci çocuk için sıcak ve karşılıklı iletişim içerisinde farklı gelişim akışının harekete geçirilme olasılığı yüksektir.
Bir diğer yapı olan bağlam veya çevre, orijinal teorinin birbiriyle ilişkili beş sisteminden dördünü kapsamaktadır: mikrosistem, mezosistem, ekosistem ve makrosistem. Zaman içinde yapılan revizyonlara rağmen teorinin kalbini bağlam oluşturmaktadır.
PPCT modelinin son unsuru zamandır. Bronfernbrenner ‘zaman’ı ekolojik sistemin önemli bir parçası olarak görmüş ve son sistem olarak modele dahil etmiştir . Ekonomik kriz ve politik değişimler gibi makro düzeydeki bağlamsal faktörlerin bireyi zamanla nasıl etkilediğine odaklanmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d "Urie Bronfenbrenner. (1979). The Ecology of Human Development: Experiments by Nature and Design. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ".
- ^ a b c Bronfenbrenner, U., & Morris, P. A. The bioecological model of human development. Handbook of child psychology (PDF) (2006 bas.). CANADA: John Wiley & Sons, Inc.[]
- ^ a b c Kağıtçıbaşı, Ç. (2012). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi.[Self-concept, Family and Human Development](3. Basım). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
- ^ a b c Nancy Darling (2007) Ecological Systems Theory: The Person in the Center of the Circles, Research in Human Development, 4:3-4, 203-217, DOI: 10.1080/15427600701663023
- ^ "Nature-nuture reconceptualized in developmental perspective: A bioecological model". Psychological Review. 101 (4). 1994. ss. 568-586. doi:10.1037/0033-295X.101.4.568. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ a b c "Bronfenbrenner, U., & Ceci, S. J. (1994). Nature-nuture reconceptualized in developmental perspective: A bioecological model. Psychological review, 101(4), 568.".
- ^ "Szapocznik, J., & Coatsworth, J. D. (1999). An ecodevelopmental framework for organizing the influences on drug abuse: A developmental model of risk and protection. In M. D. Glantz & C. R. Hartel (Eds.), Drug abuse: Origins & interventions (pp. 331-366). Washington, DC, US: American Psychological Association.".
- ^ a b Bronfenbrenner, Evans (2000). "Developmental Science in the 21st Century: Emerging Questions, Theoretical Models, Research Designs and Empirical Findings". Social Development. 9 (1). ss. 115-125. doi:10.1111/1467-9507.00114.
- ^ Neal, Neal (2013). "Nested or Networked? Future Directions for Ecological Systems Theory". Social Development. ss. n/a-n/a. doi:10.1111/sode.12018.
- ^ a b Elder, G. H. (1998). The life course as developmental theory. Child development, 69(1), 1-12.
- ^ a b Tudge, J.R.H.; Mokrova, I.; Hatfield, B.E.; Karnik, R.B. (2009). "Uses and misuses of Bronfenbrenner's bioecological theory of human development" (PDF). Journal of Family Theory and Review. 1: 198–210. doi:10.1111/j.1756-2589.2009.00026.x.
- ^ a b Santrock, John W. (2007). A Topical Approach to Life-Span Development. New York, NY: McGraw-Hill.
- ^ Miller, P. H., Onur, B., & Gültekin, Z. (2008). Gelişim psikolojisi kuramları. İmge.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ekolojik sistemler teorisi Urie Bronfenbrenner in 1917 2005 1940 li yillar boyunca cocukluk ve arkadaslik oruntulerine dayanan calismalarindan ortaya cikmistir Ekolojik sistemler kurami uzerinde Sovyet gelisim psikologu Lev Vygotsky ve Alman dogumlu psikolog Kurt Lewin in onemli etkileri bulunmaktadir Kuram hem gelisim psikolojisinde hem de kultur ve insan gelisiminin incelenmesinde ileri surulen ekolojik ortamsal yaklasimlara temel olmustur Aktif bireyin fiziksel toplumsal ve kulturel cevre icerisinde karsilikli etkilesimini temel alan dinamik bir modeldir Cocugun sosyalizasyonunu sekillendiren ekolojik baglam kisiler arasi iliskilere ve bu iliskilerin baglam ile iliskisine vurgu yapmaktadir Her baglam basarili uyuma engel olan veya basariyi saglayan belirli riskler ve koruyucu faktorler icermektedir Cocuk gelistikce ortamindaki etkilesimler daha karmasik hale gelmektedir Bu karmasiklik cocugun fiziksel ve bilissel yapilari buyudukce ve olgunlastikca ortaya cikabilir Gelisen Bireyi Cevreleyen SistemlerBaglam icinde gelisen insanBireyin sosyal iliskilerine cok yonlu ve farkli baglamlari goz onune alacak sekilde odaklanma bireyin gelisimi ve uyumunun anlasilmasini saglayacaktir Bu anlayis ayni zamanda kultur gibi daha genis katmanlari iceren bir sisteme de dikkat cekmektedir Gelisimsel bakis acisiyla ic ice gecmis sistemler kapsaminda ele alinan insan gelisimine dair en etkili aciklama Bronfenbrenner ve Morris 2006 tarafindan yapilmaktadir Ekolojik Model e gore gelisme bireylerin icinde bulundugu baglamlar ve bireyler arasindaki iliskilerin bir fonksiyonudur Bu fonksiyonlari kavramak icin degisimi ele almak gerekir cunku bireyler baglamlar ve kultur zamanla degismektedir Her bir sistemdeki degisim kacinilmaz olarak digerlerini de etkiler Bu ozellik sistem modellerinin en temel ozelligidir Insan gelisiminin baglami cok fazla etkiyi icine almaktadir Bunlar ic ice gecmis ve etkilesim halindedir Anne baba deger sistemleri toplumun cocuga bakisi ve cocugun degeri farkli sistemlerde yer alan baglama iliskin ozelliklerdir Gelisen insanin uyumu ve yetkinligi ile makro duzeydeki etkiler arasinda araci faktorlere deginmek gereklidir Sistemik bakis ile aile kisinin yetkinligi icin araci faktor olarak ortaya cikmaktadir Sistem teorisiInsan gelisimi baglam icerisinde bir dizi ic ice gecmis yapilardan olusmaktadir Bu yapilar en yakindan en uzaga dogru duzenlenmis bes katmandan olusur mikrosistem mezosistem ekosistem makrosistem ve kronosistem Bireyin gelisimini surekli olarak etkileyen bu yapilar anlik ve yuz yuze etkilesimlerden genel kulturel inanc sistemlerine kadar genislemektedir Buna gore bir cocuk hiyerarsik olarak ic ice gecmis cok boyutlu surekli acilan ve degisen baglamlar icinde bulunmaktadir Bu katmanlar birbiriyle etkilesir ve cocugun gelisimini etkiler Mikrosistem En temel ve bireye en yakin sistemdir Belirli fiziksel sosyal ve sembolik ozelliklerle yuz yuze bir ortamda gelismekte olan bireyin yasadigi faaliyetlerin sosyal rollerin ve kisilerarasi iliskilerin oruntusudur Gelisen bireyin icinde bulundugu ev akran grubu ve okul gibi yakin cevreler ve bu cevrelerde gelistirdigi dogrudan etkilesimler onemli mikrosistemlerdir Mezosistem Iki ya da daha fazla mikro sistem arasinda gerceklesen baglanti ve sureclerdir Gelisen bireyin yasaminda farkli mikro sistemler arasindaki etkilesimini icermektedir Arastirmacilar tarafindan iki mikro sistemi kopruleyen bir iliski olarak da tanimlanmaktadir Okul aile akran grubu aile bu sistem icerisinde yer alir Ekzosistem Bireyi dogrudan ilgilendirmeyen fakat halihazirda gelisimlerini etkileyebilecek cevresel etkilere atifta bulunmaktadir Birey bunlardan sadece birinde yer alir Ebeveynin sosyal iliski agi ve komsuluk iliskileri arasindaki baglanti ve surecleri bu katmani olusturmaktadir Ornegin stresli bir calisma ortami anne babanin evdeki iliskilerini etkileyebilir ve bu durum cocugun istismari ile sonuclanabilir Bu sistem ekonomik sistem ulasim sistemi yerel hukumetler ve kitle iletisim araclari gibi toplumun temel kurumlarini kapsamaktadir Makrosistem Makrosistem ise toplumsal kulturel ve kurumsal duzeydeki etkileri iceren daha genis ve daha uzak sosyal ve tarihsel baglami ifade eden tasarimlari ifade etmektedir Toplumun inanc sistemleri kaynaklari tehlike ve firsatlari yasam bicimleri bu sistemin onemli yapilarina ornek verilebilir Bu dogrultuda bireyin gelisimini destekleyecek yapilar toplum tarafindan paylasilan bilgi ve kulturel oruntuler bu sistemde icerisinde degerlendirilmektedir Kronosistem Son olarak Bronfenbrenner in modeline ekledigi en genis sistem olan kronosistem ise bireyin yasami boyunca degisim ve tutarlilik gosterebilecek etmenlerin etkilerini ifade etmektedir Bireyin gelisimi uzerinde etkili olabilecek anne baba ayriligi ulkede yasanan savaslar ve ekonomik sikintilar gibi bir takim yasamsal olaylar bu son sisteme ornektir Odak konumdaki gelisen cocugun zaman icindeki sosyal etkilesim kaliplarindaki degisimleri yansitmaktadir Cocugun sosyal etkilesiminin yapisi degistikce kendisini cevreleyen ekolojik sistemlerin konumu da degismektedir Ornegin su anda gelisen cocugun kardesi yeni yurumeye baslayan bir cocuk ve henuz yurumeye baslamadigi dusunebilir Ancak onumuzdeki birkac yil icinde kardesi ile birlikte okula baslayacak ve bu durum yeni mezosistemik etkilesimlere yol acacaktir Tanimlanan bu sistemler arasindaki karsilikli iliskiler duragan degildir Bir duzeyde meydana gelen olay ve durum diger duzeyleri de etkiler Ifade edilen bes sistem yapisi hem teorik olarak birbirleriyle hem de bireyin gelisimsel sonuclari ile iliskilidir Bronfernbrenner 1989 cocuklarin sosyal baglamlarini aktif olarak sekillendirdigini belirtmektedir Bronferbrenner in yakin zaman aciklamalarinda kuramin gelisimsel ve etkilesimci yonu vurgulanmaktadir Bronfenbrenner in ekolojik sistem teorisinin gelisimiBronfenbrenner 1970 lerde insan gelisimi icin one surdugu ekolojik cerceveyi ilk olarak kavramsal bir model olarak tanitti 1980 lere gelindiginde ise bu gorusler teorik model haline geldi Ilk donem calismalarinda baglamin onemine deginirken sonraki asamalarda kisinin kendi gelisimi uzerindeki rolunu gozden kacirdigini kabul etmis ve modelde degisimlere gitmistir Bronfenbrenner in orijinal teorisinden en belirgin ayriligi insani gelisim sureclerine dahil etmek olmustur Kisinin kendi biyolojisi ve ozellikleri mikrosistemin bir parcasi olarak dusunulebilir Boylece teori son zamanlarda biyoekolojik model bioecological model olarak da adlandirilmistir Modelin gelisimine katkida bulunan ana yapilar Surec Kisi Baglam Zaman olmustur Bu dort kavram arasindaki etkilesimler biyoekolojik kuramin temelini olusturur Dahasi orijinal modelin aksine Surec Kisi Baglam Zaman modeli bilimsel arastirma icin daha uygun gorulmektedir Surec Kisi Baglam Zaman modeli PPCT olarak etiketlenir Bronfenbrenner proksimal surecleri gelisim icin birincil mekanizma olarak gormustur Surecler gelisimde cok onemli rol oynamaktadir Proksimal surecler teori icin temeldir Cunku bireylerin kendi dunyalarini anlamlandirmaya ve mevcut duzenin degisimine imkan saglamaktadir Dolayisiyla proksimal sureclerin etkileri icinde bulunduklari cevresel baglamlardan daha gucludur Bronfenbrenner kisinin biyolojik ve genetik ozelliklerinin gelisimi uzerindeki etkisini kabul eder Gelisimin ozel dogasi gelisen kisinin ozelliklerine baglidir Bireyin kisisel ozellikleri ve mizac farkliliklari diger insanlarin psikolojik gelisimi destekleme ya da engelleme davranislarini sekillendirir Ornegin huysuz bir bebek ya da oldukca hareketli bir okul cocugu yetiskinlere itici gelebilecekken mutlu ve gulumseyen bir bebek veya sakin bir okul cocugu ise kendisi icin farkli bir cevre yaratabilecektir Dolayisiyla ikinci cocuk icin sicak ve karsilikli iletisim icerisinde farkli gelisim akisinin harekete gecirilme olasiligi yuksektir Bir diger yapi olan baglam veya cevre orijinal teorinin birbiriyle iliskili bes sisteminden dordunu kapsamaktadir mikrosistem mezosistem ekosistem ve makrosistem Zaman icinde yapilan revizyonlara ragmen teorinin kalbini baglam olusturmaktadir PPCT modelinin son unsuru zamandir Bronfernbrenner zaman i ekolojik sistemin onemli bir parcasi olarak gormus ve son sistem olarak modele dahil etmistir Ekonomik kriz ve politik degisimler gibi makro duzeydeki baglamsal faktorlerin bireyi zamanla nasil etkiledigine odaklanmaktadir Kaynakca a b c d Urie Bronfenbrenner 1979 The Ecology of Human Development Experiments by Nature and Design Cambridge Massachusetts Harvard University Press ISBN 0 674 22457 4 Eksik ya da bos url yardim a b c Bronfenbrenner U amp Morris P A The bioecological model of human development Handbook of child psychology PDF 2006 bas CANADA John Wiley amp Sons Inc KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link olu kirik baglanti a b c Kagitcibasi C 2012 Benlik Aile ve Insan Gelisimi Self concept Family and Human Development 3 Basim Istanbul Koc Universitesi Yayinlari a b c Nancy Darling 2007 Ecological Systems Theory The Person in the Center of the Circles Research in Human Development 4 3 4 203 217 DOI 10 1080 15427600701663023 Nature nuture reconceptualized in developmental perspective A bioecological model Psychological Review 101 4 1994 ss 568 586 doi 10 1037 0033 295X 101 4 568 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c Bronfenbrenner U amp Ceci S J 1994 Nature nuture reconceptualized in developmental perspective A bioecological model Psychological review 101 4 568 Szapocznik J amp Coatsworth J D 1999 An ecodevelopmental framework for organizing the influences on drug abuse A developmental model of risk and protection In M D Glantz amp C R Hartel Eds Drug abuse Origins amp interventions pp 331 366 Washington DC US American Psychological Association a b Bronfenbrenner Evans 2000 Developmental Science in the 21st Century Emerging Questions Theoretical Models Research Designs and Empirical Findings Social Development 9 1 ss 115 125 doi 10 1111 1467 9507 00114 Neal Neal 2013 Nested or Networked Future Directions for Ecological Systems Theory Social Development ss n a n a doi 10 1111 sode 12018 a b Elder G H 1998 The life course as developmental theory Child development 69 1 1 12 a b Tudge J R H Mokrova I Hatfield B E Karnik R B 2009 Uses and misuses of Bronfenbrenner s bioecological theory of human development PDF Journal of Family Theory and Review 1 198 210 doi 10 1111 j 1756 2589 2009 00026 x a b Santrock John W 2007 A Topical Approach to Life Span Development New York NY McGraw Hill Miller P H Onur B amp Gultekin Z 2008 Gelisim psikolojisi kuramlari Imge