Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uluslararası ticareti serbestleştirme çabalarını bir bölümünü oluşturan uluslararası birleşme ya da diğer ifadesiyle uluslararası ekonomik entegrasyonların tanımı entegrasyon kavramı çerçevesinde yapılabilir. Ekonomik birleşme, birleşmeye giden ekonomilerde mal ve hizmet akımlarına serbesti sağlayıp, ticarete engel olan kısıtlamaları kaldırarak, bir ortak pazar yaratmak şeklinde tanımlamaktadır. Bugün için dünyadaki bölgesel ekonomik entegrasyonlara verilebilecek en önemli örnek; temelleri 1957 yılında atılan Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)’dir.
Bir diğer önemli bölgesel ekonomik entegrasyon hareketi, üye ülkelerin arasındaki ticareti yeniden düzenleyerek yeni avantajlar elde etmek amacıyla ABD ve Kanada arasında 1992 yılında başlamış, 1994 yılında Meksika’yı da içine alarak Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) adı altında faaliyete geçmiştir. Üçüncü bir ekonomik grup da Japonya ve çevresindeki Güneydoğu Asya ülkelerinin oluşturdukları ekonomik entegrasyon hareketidir. Söz konusu bu üç kutup, dünyadaki bölgeselleşme eğiliminin de odakları haline gelmiştir.
Ekonomik Entegrasyonların Oluşma Sebepleri
Ülkeler ekonomik bakımdan üretim kapasitelerini genişleterek verimliliği arttırmak ve bunun neticesinde de toplumsal refah düzeyini yükseltmek amacıyla ekonomik entegrasyonlara girerler. Böylece ekonomik ve siyasal egemenliklerinden kısmî olarak vazgeçmeleri karşısında toplumsal refahı arttırıcı garantiler alabilirler. Ülkelerin bölge dışı bloklara karşı daha büyük bir rekabet gücüne sahip olarak, politik alanda daha etkili olmak istemeleri yani politik potansiyelin yükseltilmek istenmesi de bir nedendir. Ekonomik entegrasyonun bir diğer nedeni ise, bölgesel olarak bir arada yaşamak durumunda olan komşu ülkelerin birbirleri ile çatışmaları yerine güçlerini bir araya getirerek çıkar çatışmalarını önlemektir.
Ekonomik Entegrasyonların Etkileri
Durağan Etkiler
Ekonomik yapı ve teknolojinin değişmediği varsayımında, üretim faktörlerinin yeniden dağılımından doğacak etkilerle ilgilidir. Statik etkiler, ticaret yaratıcı ve ticaret saptırıcı olarak iki şekilde ortaya çıkar.
- Ticaret yaratıcı etki; Entegrasyon dahilindeki ülkenin, ortaklık içindeki diğer bir ülkeden daha ucuza ithalat yapabilmesiyle ortaya çıkar.
- Ticaret saptırıcı etki; Entegrasyon dışındaki ülkeden daha düşük maliyetle ithalat yapmak yerine, birlik üyesi bir ülkeden daha yüksek maliyetli ithalat yapma durumunda ortaya çıkar.
Değişken Etkiler
- Rekabet artar. (Rekabet diğer taraftan kalkınma ve ileri teknoloji kullanımını teşvik eder.)
- Pazarın genişlemesi sonucu ortaya çıkan ölçek ekonomilerinden faydalanma imkânı doğar.
- Rekabet ve genişleyen pazarın yatırımcılar için cazip hale gelmesi sonucu yatırımların artması sağlanır.
- Dışsal ekonomilerin oluşması (Genellikle kamu kesiminde, herhangi bir iktisadi birimin, üretim faaliyetleri sırasında, maliyeti içinde yer almayan ekonomik faaliyetin sonuçlarından yararlanmasıdır.)
- Üretim faktörlerinin serbest dolaşımı sonucu kaynak etkinliği sağlanır. (Entegrasyon içinde emek ve sermaye gibi üretim faktörlerinin serbestçe dolaşması, ekonomide kaynakların daha etkin kullanılmasını sağlar).
- Döviz tasarrufu yaratır.
Ekonomik Entegrasyonun Aşamaları
Serbest Ticaret Bölgesi
İki ya da daha çok ülke arasında malların ve hizmetlerin serbest dolaşımındaki engeller olan gümrük tarifeleri ve miktar kısıtlamalarını kaldırmaktadır. Ancak bu aşamada anlaşmaya üye olmayan ülkelere karşı her ülke bağımsız tarifelerini uygulamaya devam etmektedir. Dolayısıyla ekonomik entegrasyonun bu türünde uyulması zorunlu tek bir dış tarife sistemi bulunmamaktadır. Serbest ticaret bölgesi aşamasında ülkelerin diğer ülkelere ortak gümrük tarifesi uygulamaması, ulaştırma masrafları aradaki farkı bertaraf etmemesi koşuluyla ithalatçıların tarifenin düşük olduğu ülkeden ithalat yapıp, başka ülkeye satmalarına yol açar. Yani kâr elde etmeye çalışır. Bunun kontrolü için, serbest ticaret bölgesinde mallar bir taraftan bir tarafa giderken, menşei şehadetnamesi gerekir. Serbest ticaret bölgesine en iyi örneği Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi (EFTA) oluşturmaktadır.
Gümrük Birliği
Gümrük birliği, serbest ticaret bölgesinin ileri safhasını ifade eder. Üye ülkeler kendi aralarında gümrük tarifelerini ve miktar kısıtlamalarını kaldırmanın yanı sıra üye ülkeler dışında kalanlara ortak dış tarife ya da diğer ifadesiyle ortak gümrük tarifesi (OGT) uygularlar. Birbirlerinden gümrük almama esasına dayanan bölgesel bir birlik olan gümrük birliği, serbest ticaret bölgesindeki koşullara ek olarak birliğe üye ülkelerin serbet dış ticaret politika izlemelerini sınırlandırmış olduğundan daha ileri bir aşamayı ifade etmektedir. Üretim faktörlerinin hareket serbestisi yoktur ama, özellikle sanayi mallarında ortak gümrük tarifesinin uygulanması ve her türlü kısıtlamanın kaldırılması sözkonusudur. Kısaca; gümrük birliğinde sanayi malları ticaretinde bütünleşme söz konusudur. Mal, işgücü, hizmet ve sermaye dolaşım serbestisinden sadece bir tanesi konu dahilindedir: Mal. Ama tarım ürünleri kapsam dışında olduğundan tam olarak malların serbest dolaşımı da denemez. Gümrük birliğinde aynı zamanda üçüncü ülkelere ortak bir ticaret politikası zorunlu olarak uygulanır ve kaçınılmaz olarak mevzuat uyumu sağlanır. Bu açıklama bütünleşme kavramı ile gümrük sistemlerinin birlikte düşünüldüğünü göstermektedir. Gümrük birliği ile üye ülkelerde katma değeri arttırıcı (trade creation) ve ticaret saptırıcı (trade diversion) etkiler ortaya çıkabilmektedir. Bu da refah azaltıcı bir sonuç ortaya koymaktadır. Böylece, gümrük birliği bütünleşme sürecinin ilk aşamasıdır ve bütünleşmenin statik etkileri ile ilgilenmektedir" denebilir. Gerçekten de gümrük birlikleri, gümrük indirimi ve üçüncü ülkelere ortak gümrük tarifesi uygulamakla yetindikleri takdirde, birlik bir süre sonra verimsizleşerek dağılma tehlikesi ile karşı karşıya kalır. Faydanın sürekli olabilmelesi için birliğin "ekonomik bütünleşme" yolunda gelişmesi gerekecektir. Bu da, bütünleşme sürecinin dinamik etkiler doğurduğu sürece varlığını sürdürebileceği sonucunu ortaya çıkartmaktadır.
Türkiye ile AB arasında 1 Ocak 1996 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bir Gümrük Birliği kurulmuştur.
Ortak Pazar
Ekonomik entegrasyonlarda gümrük birliğinden sonraki aşama ortak pazardır. Ortak Pazar anlaşması üye ülkeler arasında iç ticarette tüm tarifeleri ve diğer kısıtlamaları kaldırırken, ortak dış tarifeler koyar ve üye ülkeler arasında emek ve sermaye ve bilgiyi içeren üretim faktörlerinin bölge içinde serbest dolaşımına olanak sağlar. Üretim faktörlerinin serbest dolaşımı bu bütünleşme şeklini öncekilerden ayırmaktadır. Avrupa Ekonomik Topluluğu, bu aşamaya da örnek olarak gösterilebilir. Yukarıdaki tartışmalar göstermektedir ki, bütünleşmenin dinamik etkisi; gümrük birliği oluşturmuş ülkeleri bu birlik kurallarına uymak için ek bazı faaliyetlere zorlamaktadır. Birliğe üye ülkeler aralarındaki emek, sermaye, girişimci gibi üretim faktörlerinin serbest hareketliliğini sağlayarak sınır engellerini kaldırır ve aralarındaki gümrük birliği ülkelerini de korurlar ise, ortak pazar oluşturmuş olurlar.
Ortak pazar, her bir üye ülkenin iç pazarından oluşmuş "genişletilmiş bir iç pazar"dır. İç pazarın temel prensipleri: Vergi politikalarının uyumu, iktisat politikalarının göreli uyumu, üretim faktörleri hareketliliğini sağlayarak sınır engellerinin kalkmasıdır. Sınırların kalkması ise üç anlamda ele alınmaktadır:
- Fiziksel sınırların kalkması (kişiler, mallar için)
- Teknik sınırların kalkması (normlar, hukuk prosedürleri, radyo-TV yayınları, sermaye hareketleri, hizmet dolaşımı),
- Mali sınırların kalkması ve vergi uyumu.
İktisadi Birlik
Bu aşama iktisadi birleşme hareketlerinin en ileri aşamasıdır. İktisadi birlik ile; iç tarife engellerinin kaldırılması, ortak dış engellerin konması ve faktörlerin serbest dolaşımının yanı sıra birlik içinde ekonomik ve sosyal politikaların koordine edilip uyumlulaştırılması da sözkonusudur. İktisadi birlik aşamasında politikaların belirlenmesinde, üye ülke temsilcilerinden oluşan bir kurul karar organı durumundadır. Ancak uygulamayı her bir ulusal devlet kendisi yürütmektedir. Mal ve faktör piyasalarında sağlanacak bütünleşme, sadece gümrük engellerinin kaldırılması ya da sermaye ve emek dolaşımının serbestleştirilmesiyle gerçekleşmez. Üye ülkelerin ellerinde standartlardan vergilemeye, çeşitli teşviklere kadar uzanan, bu akımları engelleyici politika araçları kalmaktadır. Bu nedenle sözkonusu alanlarda bir uyuma gidilmesi; etkileri uluslararası düzeyde görülen çevre sorunları gibi konularda ortak politikaların izlenmesi, tek bir ülkenin çözemeyeceği büyük ölçekli teknoloji, bilimsel araştırmalar ve kaynakların harekete geçirilmesini gerektiren alanlarda ortak projelerde olduğu gibi uluslararası politikaların izlenmesi ve topluluk içinde rekabetçi yapıları bozan ve tekelleşmeyi ortaya çıkaran uygulamaları önlemeye dönük politikalarda işbirliğine gidilmesi olarak sıralanabilir.
Bu aşamaya verilebilecek örnek Maastricht Antlaşması'na uygun olarak 1 Ocak 1993 tarihinde adını Avrupa Birliği olarak değiştiren Avrupa Ekonomik Topluluğu'dur.
Siyasi Birlik
Ülkelerin para ve maliye politikalarını uyumlulaştırmaları, ekonomik olarak tek elden idare edilmelerine yol açacaktır. Ekonomik konularda birlikte hareket eden birlik, güvenlik ve savunma gibi konularda da birlikte hareket edecektir. Bu aşamayı bir önceki aşamadan ayıran yön, bu aşamada ulusal ekonomik bağımsızlığın büyük ölçüde kaldırılması ve bunun yerini bir uluslar üstü otoritenin almasıdır. Yukarıda açıklanan entegrasyon aşamalarını birbirlerinden kesin çizgilerle ayırmanın mümkün olmadığı; özellikle siyasi birlik aşaması ile iktisadi birlik aşaması arasındaki ayrımın belirsiz olduğu iddia edilmektedir. Birçok araştırmacı da siyasi birlik aşamasına değinmemeyi yeğlemekte; son aşamayı iktisadi birlik olarak belirtmektedir.
Bir bütünleşme sürecinin siyasal birlik aşamasına ulaşabilmesi için, ekonomik birlikte olduğu gibi bazı elverişli koşulların bulunması gerekmektedir. Bunlar, şu biçimde özetlenebilir:
- Ortak siyasal ve hukuksal değerler ile uygulamaların varlığı.
- Kültürel göreli homojenite.
- İşbirliğinin basit bir düzeyden başlatılması.
- İleriye yönelik ortak bir amaç yoğunluğu.
- Ekonomik-parasal birlik koşullarını düzenleyen ortak yapılar ve ortaklığı harekete geçirici mekanizmalar.
- Gelişen işbirliği sürecinin çoğunluk yararına olduğuna, ortaklıktan sağlanan yararların eşit ve karşılıklı, sorumlulukların da orantılı olduğuna inanılması.
- Karşılıklı olarak tüm faaliyet, olgu ve olaylardan haberdar olunmasını sağlayacak mekanizmaların varlığı.
Kaynakça
- Prof. Dr. Halil Seyidoğlu - Ulusararası İktisat. Güzem Yayıncılık. 2007 pp. 20–52.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uluslararasi ticareti serbestlestirme cabalarini bir bolumunu olusturan uluslararasi birlesme ya da diger ifadesiyle uluslararasi ekonomik entegrasyonlarin tanimi entegrasyon kavrami cercevesinde yapilabilir Ekonomik birlesme birlesmeye giden ekonomilerde mal ve hizmet akimlarina serbesti saglayip ticarete engel olan kisitlamalari kaldirarak bir ortak pazar yaratmak seklinde tanimlamaktadir Bugun icin dunyadaki bolgesel ekonomik entegrasyonlara verilebilecek en onemli ornek temelleri 1957 yilinda atilan Avrupa Ekonomik Toplulugu AET dir Bir diger onemli bolgesel ekonomik entegrasyon hareketi uye ulkelerin arasindaki ticareti yeniden duzenleyerek yeni avantajlar elde etmek amaciyla ABD ve Kanada arasinda 1992 yilinda baslamis 1994 yilinda Meksika yi da icine alarak Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlasmasi NAFTA adi altinda faaliyete gecmistir Ucuncu bir ekonomik grup da Japonya ve cevresindeki Guneydogu Asya ulkelerinin olusturduklari ekonomik entegrasyon hareketidir Soz konusu bu uc kutup dunyadaki bolgesellesme egiliminin de odaklari haline gelmistir Ekonomik Entegrasyonlarin Olusma SebepleriUlkeler ekonomik bakimdan uretim kapasitelerini genisleterek verimliligi arttirmak ve bunun neticesinde de toplumsal refah duzeyini yukseltmek amaciyla ekonomik entegrasyonlara girerler Boylece ekonomik ve siyasal egemenliklerinden kismi olarak vazgecmeleri karsisinda toplumsal refahi arttirici garantiler alabilirler Ulkelerin bolge disi bloklara karsi daha buyuk bir rekabet gucune sahip olarak politik alanda daha etkili olmak istemeleri yani politik potansiyelin yukseltilmek istenmesi de bir nedendir Ekonomik entegrasyonun bir diger nedeni ise bolgesel olarak bir arada yasamak durumunda olan komsu ulkelerin birbirleri ile catismalari yerine guclerini bir araya getirerek cikar catismalarini onlemektir Ekonomik Entegrasyonlarin EtkileriDuragan Etkiler Ekonomik yapi ve teknolojinin degismedigi varsayiminda uretim faktorlerinin yeniden dagilimindan dogacak etkilerle ilgilidir Statik etkiler ticaret yaratici ve ticaret saptirici olarak iki sekilde ortaya cikar Ticaret yaratici etki Entegrasyon dahilindeki ulkenin ortaklik icindeki diger bir ulkeden daha ucuza ithalat yapabilmesiyle ortaya cikar Ticaret saptirici etki Entegrasyon disindaki ulkeden daha dusuk maliyetle ithalat yapmak yerine birlik uyesi bir ulkeden daha yuksek maliyetli ithalat yapma durumunda ortaya cikar Degisken Etkiler Rekabet artar Rekabet diger taraftan kalkinma ve ileri teknoloji kullanimini tesvik eder Pazarin genislemesi sonucu ortaya cikan olcek ekonomilerinden faydalanma imkani dogar Rekabet ve genisleyen pazarin yatirimcilar icin cazip hale gelmesi sonucu yatirimlarin artmasi saglanir Dissal ekonomilerin olusmasi Genellikle kamu kesiminde herhangi bir iktisadi birimin uretim faaliyetleri sirasinda maliyeti icinde yer almayan ekonomik faaliyetin sonuclarindan yararlanmasidir Uretim faktorlerinin serbest dolasimi sonucu kaynak etkinligi saglanir Entegrasyon icinde emek ve sermaye gibi uretim faktorlerinin serbestce dolasmasi ekonomide kaynaklarin daha etkin kullanilmasini saglar Doviz tasarrufu yaratir Ekonomik Entegrasyonun AsamalariEkonomik Entegrasyonun AsamalariSerbest Ticaret Bolgesi Iki ya da daha cok ulke arasinda mallarin ve hizmetlerin serbest dolasimindaki engeller olan gumruk tarifeleri ve miktar kisitlamalarini kaldirmaktadir Ancak bu asamada anlasmaya uye olmayan ulkelere karsi her ulke bagimsiz tarifelerini uygulamaya devam etmektedir Dolayisiyla ekonomik entegrasyonun bu turunde uyulmasi zorunlu tek bir dis tarife sistemi bulunmamaktadir Serbest ticaret bolgesi asamasinda ulkelerin diger ulkelere ortak gumruk tarifesi uygulamamasi ulastirma masraflari aradaki farki bertaraf etmemesi kosuluyla ithalatcilarin tarifenin dusuk oldugu ulkeden ithalat yapip baska ulkeye satmalarina yol acar Yani kar elde etmeye calisir Bunun kontrolu icin serbest ticaret bolgesinde mallar bir taraftan bir tarafa giderken mensei sehadetnamesi gerekir Serbest ticaret bolgesine en iyi ornegi Avrupa Serbest Ticaret Bolgesi EFTA olusturmaktadir Gumruk Birligi Gumruk birligi serbest ticaret bolgesinin ileri safhasini ifade eder Uye ulkeler kendi aralarinda gumruk tarifelerini ve miktar kisitlamalarini kaldirmanin yani sira uye ulkeler disinda kalanlara ortak dis tarife ya da diger ifadesiyle ortak gumruk tarifesi OGT uygularlar Birbirlerinden gumruk almama esasina dayanan bolgesel bir birlik olan gumruk birligi serbest ticaret bolgesindeki kosullara ek olarak birlige uye ulkelerin serbet dis ticaret politika izlemelerini sinirlandirmis oldugundan daha ileri bir asamayi ifade etmektedir Uretim faktorlerinin hareket serbestisi yoktur ama ozellikle sanayi mallarinda ortak gumruk tarifesinin uygulanmasi ve her turlu kisitlamanin kaldirilmasi sozkonusudur Kisaca gumruk birliginde sanayi mallari ticaretinde butunlesme soz konusudur Mal isgucu hizmet ve sermaye dolasim serbestisinden sadece bir tanesi konu dahilindedir Mal Ama tarim urunleri kapsam disinda oldugundan tam olarak mallarin serbest dolasimi da denemez Gumruk birliginde ayni zamanda ucuncu ulkelere ortak bir ticaret politikasi zorunlu olarak uygulanir ve kacinilmaz olarak mevzuat uyumu saglanir Bu aciklama butunlesme kavrami ile gumruk sistemlerinin birlikte dusunuldugunu gostermektedir Gumruk birligi ile uye ulkelerde katma degeri arttirici trade creation ve ticaret saptirici trade diversion etkiler ortaya cikabilmektedir Bu da refah azaltici bir sonuc ortaya koymaktadir Boylece gumruk birligi butunlesme surecinin ilk asamasidir ve butunlesmenin statik etkileri ile ilgilenmektedir denebilir Gercekten de gumruk birlikleri gumruk indirimi ve ucuncu ulkelere ortak gumruk tarifesi uygulamakla yetindikleri takdirde birlik bir sure sonra verimsizleserek dagilma tehlikesi ile karsi karsiya kalir Faydanin surekli olabilmelesi icin birligin ekonomik butunlesme yolunda gelismesi gerekecektir Bu da butunlesme surecinin dinamik etkiler dogurdugu surece varligini surdurebilecegi sonucunu ortaya cikartmaktadir Turkiye ile AB arasinda 1 Ocak 1996 tarihinden itibaren gecerli olmak uzere bir Gumruk Birligi kurulmustur Ortak Pazar Ekonomik entegrasyonlarda gumruk birliginden sonraki asama ortak pazardir Ortak Pazar anlasmasi uye ulkeler arasinda ic ticarette tum tarifeleri ve diger kisitlamalari kaldirirken ortak dis tarifeler koyar ve uye ulkeler arasinda emek ve sermaye ve bilgiyi iceren uretim faktorlerinin bolge icinde serbest dolasimina olanak saglar Uretim faktorlerinin serbest dolasimi bu butunlesme seklini oncekilerden ayirmaktadir Avrupa Ekonomik Toplulugu bu asamaya da ornek olarak gosterilebilir Yukaridaki tartismalar gostermektedir ki butunlesmenin dinamik etkisi gumruk birligi olusturmus ulkeleri bu birlik kurallarina uymak icin ek bazi faaliyetlere zorlamaktadir Birlige uye ulkeler aralarindaki emek sermaye girisimci gibi uretim faktorlerinin serbest hareketliligini saglayarak sinir engellerini kaldirir ve aralarindaki gumruk birligi ulkelerini de korurlar ise ortak pazar olusturmus olurlar Ortak pazar her bir uye ulkenin ic pazarindan olusmus genisletilmis bir ic pazar dir Ic pazarin temel prensipleri Vergi politikalarinin uyumu iktisat politikalarinin goreli uyumu uretim faktorleri hareketliligini saglayarak sinir engellerinin kalkmasidir Sinirlarin kalkmasi ise uc anlamda ele alinmaktadir Fiziksel sinirlarin kalkmasi kisiler mallar icin Teknik sinirlarin kalkmasi normlar hukuk prosedurleri radyo TV yayinlari sermaye hareketleri hizmet dolasimi Mali sinirlarin kalkmasi ve vergi uyumu Iktisadi Birlik Bu asama iktisadi birlesme hareketlerinin en ileri asamasidir Iktisadi birlik ile ic tarife engellerinin kaldirilmasi ortak dis engellerin konmasi ve faktorlerin serbest dolasiminin yani sira birlik icinde ekonomik ve sosyal politikalarin koordine edilip uyumlulastirilmasi da sozkonusudur Iktisadi birlik asamasinda politikalarin belirlenmesinde uye ulke temsilcilerinden olusan bir kurul karar organi durumundadir Ancak uygulamayi her bir ulusal devlet kendisi yurutmektedir Mal ve faktor piyasalarinda saglanacak butunlesme sadece gumruk engellerinin kaldirilmasi ya da sermaye ve emek dolasiminin serbestlestirilmesiyle gerceklesmez Uye ulkelerin ellerinde standartlardan vergilemeye cesitli tesviklere kadar uzanan bu akimlari engelleyici politika araclari kalmaktadir Bu nedenle sozkonusu alanlarda bir uyuma gidilmesi etkileri uluslararasi duzeyde gorulen cevre sorunlari gibi konularda ortak politikalarin izlenmesi tek bir ulkenin cozemeyecegi buyuk olcekli teknoloji bilimsel arastirmalar ve kaynaklarin harekete gecirilmesini gerektiren alanlarda ortak projelerde oldugu gibi uluslararasi politikalarin izlenmesi ve topluluk icinde rekabetci yapilari bozan ve tekellesmeyi ortaya cikaran uygulamalari onlemeye donuk politikalarda isbirligine gidilmesi olarak siralanabilir Bu asamaya verilebilecek ornek Maastricht Antlasmasi na uygun olarak 1 Ocak 1993 tarihinde adini Avrupa Birligi olarak degistiren Avrupa Ekonomik Toplulugu dur Siyasi Birlik Ulkelerin para ve maliye politikalarini uyumlulastirmalari ekonomik olarak tek elden idare edilmelerine yol acacaktir Ekonomik konularda birlikte hareket eden birlik guvenlik ve savunma gibi konularda da birlikte hareket edecektir Bu asamayi bir onceki asamadan ayiran yon bu asamada ulusal ekonomik bagimsizligin buyuk olcude kaldirilmasi ve bunun yerini bir uluslar ustu otoritenin almasidir Yukarida aciklanan entegrasyon asamalarini birbirlerinden kesin cizgilerle ayirmanin mumkun olmadigi ozellikle siyasi birlik asamasi ile iktisadi birlik asamasi arasindaki ayrimin belirsiz oldugu iddia edilmektedir Bircok arastirmaci da siyasi birlik asamasina deginmemeyi yeglemekte son asamayi iktisadi birlik olarak belirtmektedir Bir butunlesme surecinin siyasal birlik asamasina ulasabilmesi icin ekonomik birlikte oldugu gibi bazi elverisli kosullarin bulunmasi gerekmektedir Bunlar su bicimde ozetlenebilir Ortak siyasal ve hukuksal degerler ile uygulamalarin varligi Kulturel goreli homojenite Isbirliginin basit bir duzeyden baslatilmasi Ileriye yonelik ortak bir amac yogunlugu Ekonomik parasal birlik kosullarini duzenleyen ortak yapilar ve ortakligi harekete gecirici mekanizmalar Gelisen isbirligi surecinin cogunluk yararina olduguna ortakliktan saglanan yararlarin esit ve karsilikli sorumluluklarin da orantili olduguna inanilmasi Karsilikli olarak tum faaliyet olgu ve olaylardan haberdar olunmasini saglayacak mekanizmalarin varligi KaynakcaProf Dr Halil Seyidoglu Ulusararasi Iktisat Guzem Yayincilik 2007 pp 20 52