Ekvator frengisi (yaws hastalığı, frambesia tropica, thymosis, polypapilloma tropicum, parangi, bouba, frambösie) ve pian olarak da bilinir.Spiroket bakterisi Treponema pallidum pertenue'nin yol açtığı tropik bir cilt, kemik ve eklem enfeksiyonudur. Hastalık ciltte 2 ila 5 santimetre yarıçapında yuvarlak ve sert kabarmalar ile başlar. Ortası patlayarak açılabilir ve ülsere neden olabilir. Bu ilk cilt lezyonu tipik olarak 3 ila 6 ayda iyileşir. Haftalar ve yıllar sonra, eklemler ve kemiklerde ağrılı ortaya çıkabilir ve yeni cilt lezyonları görülebilir.avuç içi ve ayakların tabanları kalınlaşabilir ve çatlayabilir. Kemiklerde (özellikle de burun kemikleri) şekil bozukluğu oluşabilir. Beş yıl ve daha sonra büyük ölü cilt bölgeleri ve ardından yara izleri görülebilir.
Ekvator frengisi | |
---|---|
![]() | |
Treponema pallidum pertenue bakteriyel enfeksiyonundan kaynaklanan dirsekteki şişlikler |
Ekvator Frengisi hastalığı taşıyan kişinin yarasından sızan sıvıya doğrudan temas yoluyla yayılır. Genellikle cinsel olmayan temas yoluyla bulaşır. Hastalık en fazla, oynarken birbirine bulaştıran çocuklarda görülür. İlgili diğer treponemal hastalıklar (Treponema pallidum endemicum), (Treponema pallidum carateum), and frengi (Treponema pallidum pallidum). Ekvator Frengisi genellikle lezyonların görülmesiyle teşhis edilir. Kan antikor testleri yaralı olabilir fakat mevcut enfeksiyonu öncekilerden ayırdedemez.Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) en iyi teşhis yöntemidir.
Önleme, kısmen, hastaları tedavi ederek ve bulaşma riskini azaltarak sağlanabilir. Hastalık yayıldığında, tüm topluluğu tedavi etmek etkili olur. Temizlik ve hijyeni geliştirmek de hastalığın yayılmasını yavaşlatır. Tedavisi genellikle şu antibiyotikler ile sağlanır: ağızdan azitromisin veya enjeksiyonu yoluyla. Tedavi edilmediğinde, vakaların % 10’unda fiziksel şekil bozuklukları oluşmaktadır.
Tarihçe
Ekvator Frengisi, 2012 yılı itibarıyla, en az 14 de yaygındır. Hastalık sadece insanlara bulaşmaktadır. 1950’ler ve 1960’larda Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Ekvator Frengisi hastalığını neredeyse tamamen ortadan kaldırmıştı. O zamandan bu yana vakaların sayısı artmıştır ve WHO bu kez hastalığı 2020 yılına kadar ortadan kaldırmaya çalışmaktadır. Hastalığın bulaştığı insan sayısı 1995 yılında 500,000 olarak tahmin edilmektedir. Hastalığın ilk tanımı 1679 yılında tarafından yapılmış olmasına rağmen, arkeolojik kanıtlar Ekvator Frengisi hastalığının 1.6 milyon yıl öncesinden beri insanlar arasında görüldüğünü göstermektedir.
Kaynakça
- ^ Rapini RP; Bolognia JL; Jorizzo JL. (2007). Dermatology: 2-Volume Set. St. Louis: Mosby. ISBN .
- ^ James WD; Berger TG; ve diğerleri. (2006). Andrews' Diseases of the Skin: clinical Dermatology. Saunders Elsevier. ISBN . OCLC 62736861.
- ^ a b Mitjà O; Hays R; Rinaldi AC; McDermott R; Bassat Q (2012). "New treatment schemes for yaws: the path toward eradication" (pdf). Clinical Infectious Diseases. 55 (3). ss. 406-412. doi:10.1093/cid/cis444. (PMID) 22610931. 18 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2016.
- ^ a b c d e f g h Mitjà O; Asiedu K; Mabey D (2013). "Yaws". Lancet. 381 (9868). ss. 763-773. doi:10.1016/S0140-6736(12)62130-8. (PMID) 23415015.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r "Yaws Fact sheet N°316". World Health Organization. Şubat 2014. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2014.
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ekvator frengisi yaws hastaligi frambesia tropica thymosis polypapilloma tropicum parangi bouba frambosie ve pian olarak da bilinir Spiroket bakterisi Treponema pallidum pertenue nin yol actigi tropik bir cilt kemik ve eklem enfeksiyonudur Hastalik ciltte 2 ila 5 santimetre yaricapinda yuvarlak ve sert kabarmalar ile baslar Ortasi patlayarak acilabilir ve ulsere neden olabilir Bu ilk cilt lezyonu tipik olarak 3 ila 6 ayda iyilesir Haftalar ve yillar sonra eklemler ve kemiklerde agrili ortaya cikabilir ve yeni cilt lezyonlari gorulebilir avuc ici ve ayaklarin tabanlari kalinlasabilir ve catlayabilir Kemiklerde ozellikle de burun kemikleri sekil bozuklugu olusabilir Bes yil ve daha sonra buyuk olu cilt bolgeleri ve ardindan yara izleri gorulebilir Ekvator frengisiTreponema pallidum pertenue bakteriyel enfeksiyonundan kaynaklanan dirsekteki sislikler Ekvator Frengisi hastaligi tasiyan kisinin yarasindan sizan siviya dogrudan temas yoluyla yayilir Genellikle cinsel olmayan temas yoluyla bulasir Hastalik en fazla oynarken birbirine bulastiran cocuklarda gorulur Ilgili diger treponemal hastaliklar Treponema pallidum endemicum Treponema pallidum carateum and frengi Treponema pallidum pallidum Ekvator Frengisi genellikle lezyonlarin gorulmesiyle teshis edilir Kan antikor testleri yarali olabilir fakat mevcut enfeksiyonu oncekilerden ayirdedemez Polimeraz zincir reaksiyonu PCR en iyi teshis yontemidir Onleme kismen hastalari tedavi ederek ve bulasma riskini azaltarak saglanabilir Hastalik yayildiginda tum toplulugu tedavi etmek etkili olur Temizlik ve hijyeni gelistirmek de hastaligin yayilmasini yavaslatir Tedavisi genellikle su antibiyotikler ile saglanir agizdan azitromisin veya enjeksiyonu yoluyla Tedavi edilmediginde vakalarin 10 unda fiziksel sekil bozukluklari olusmaktadir TarihceEkvator Frengisi 2012 yili itibariyla en az 14 de yaygindir Hastalik sadece insanlara bulasmaktadir 1950 ler ve 1960 larda Dunya Saglik Orgutu WHO Ekvator Frengisi hastaligini neredeyse tamamen ortadan kaldirmisti O zamandan bu yana vakalarin sayisi artmistir ve WHO bu kez hastaligi 2020 yilina kadar ortadan kaldirmaya calismaktadir Hastaligin bulastigi insan sayisi 1995 yilinda 500 000 olarak tahmin edilmektedir Hastaligin ilk tanimi 1679 yilinda tarafindan yapilmis olmasina ragmen arkeolojik kanitlar Ekvator Frengisi hastaliginin 1 6 milyon yil oncesinden beri insanlar arasinda goruldugunu gostermektedir Kaynakca Rapini RP Bolognia JL Jorizzo JL 2007 Dermatology 2 Volume Set St Louis Mosby ISBN 1 4160 2999 0 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link James WD Berger TG ve digerleri 2006 Andrews Diseases of the Skin clinical Dermatology Saunders Elsevier ISBN 0 7216 2921 0 OCLC 62736861 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link a b Mitja O Hays R Rinaldi AC McDermott R Bassat Q 2012 New treatment schemes for yaws the path toward eradication pdf Clinical Infectious Diseases 55 3 ss 406 412 doi 10 1093 cid cis444 PMID 22610931 18 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2016 a b c d e f g h Mitja O Asiedu K Mabey D 2013 Yaws Lancet 381 9868 ss 763 773 doi 10 1016 S0140 6736 12 62130 8 PMID 23415015 a b c d e f g h i j k l m n o p q r Yaws Fact sheet N 316 World Health Organization Subat 2014 9 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2014 SiniflandirmaDICD 10 A 1 ICD 9 CM 102Dis kaynaklarMedlinePlus 001341