Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ekşi Sözlük, kayıtlı yazarların yorumlarını içeren Türkiye merkezli bir katılımcı sözlüktür. 400.000'den fazla üyeyle Türkiye'deki en büyük katılımcı sözlük ve ülkedeki en büyük internet topluluklarından birisidir.
 | |
|---|---|
 Sözlük'ün ana ekranı | |
| Sahip | Ekşi Teknoloji |
| Oluşturan | Sedat Kapanoğlu |
| CEO | Başak Purut |
| URL | eksisozluk.com |
| Slogan | "Kutsal bilgi kaynağı" |
| Ticari? | Evet |
| Site türü | Katılımcı sözlük |
| Kayıt | Entry girebilmek için gerekli |
| Kullanılabilir dil(ler) | Türkçe |
| Başlama tarihi | 15 Şubat 1999) |
| Geçerli durum | Aktif |
İçerik ve yapı
Ekşi Sözlük, türlü kelime ve kavram hakkında kayıtlı yazarların yorumlarını içeren ve katılımcı sözlük özelliği gösteren bir ağ sayfasıdır. Konuyla ilişkin başlıklar açılır ve kayıtlı yazarlar görüşlerini, matbu bir sözlükte olduğu gibi tanımlar hâlinde belirtir. Her bir yazarın tanımı da ‘entry’ olarak isimlendirilir.Entry'lerin oylanmasıyla yazar profilinde bin üzerinden bir sayı ve belli sayı aralıklarına karşılık gelen bir unvan yazılır. Bu oylamanın nasıl yapıldığı, site yönetimi tarafından net biçimde açıklanmamıştır.[]
Sözlük'ün ilk kurulduğu zamanlarda herkes içerik entry girebilirken daha sonradan yazar olma zorunluluğu getirilmiştir. Yazar olmak, sitenin ilk yıllarında belirli aralıklarda siteye kaydolmak ile mümkündü ancak sonrasında bu uygulama terk edildi, günümüzde her zaman hesap açılabilmektedir. Açılan hesap çaylak ismiyle anılmakta ve on adet entry girdikten sonra Sözlük yönetiminin onayını bekleyen bir bekleme sırasına konulmaktadır. Onay süresince yazılan entry'ler herkese açık değildir. Ayrıca formata aykırı harekette bulunan yazar, geçici süreliğine çaylak yapılmaktadır.
Sözlük'ün içerisinde çeşitli kullanıcı grupları mevcuttur: formata aykırı içeriği moderatöre bildiren gammaz, içeriği denetleyen ve gerekirse kaldıran moderatör, hukuk danışmanlığı yapan praetor, çaylak hesaplarına yazarlık veren kondüktör gibi. Haziran 2005'te yapılan bir değişiklik ile ayrıca üye girişi yapmadan kullanan kişiler de kayıtlı okur ismiyle anılmaya başlanmış ve bunlara oy hakkı tanınmıştır.
Site, 2022 yılında toplam 363 milyonun üzerinde farklı kişi tarafından 8.1 milyardan fazla görüntülenmiştir.
Tarihçe
Ekşi Sözlük fikri, Kapanoğlu'nun 90'lı yıllarda Hitnet'teki yazılarına dayanır. Kapanoğlu'nun 1997'de okuduğu Otostopçunun Galaksi Rehberi'nde anılan kainatın her yerinden editörlerin yazdığı bir bilgi kaynağı, bu fikri somutlaştırdı. 1998'de o dönemki kız arkadaşıyla birlikte mizahî içeriklerin yer aldığı bir proje olarak sourtimes isminde bir site geliştirdi. Sitenin ismi, o zamanlar çok dinledikleri Portishead'in Sour Times (Türkçesi: ekşi zamanlar) parçasından esinlenilmiş idi. Ekşi Sözlük, 15 Şubat 1999'da, "sozluk.sourtimes.org" alan adında 10-15 kişilik bir kullanıcı grubuyla yayına başladı.İlk girilen içerik "pena" oldu.
2003'te Altın Örümcek'te en iyi kişisel web sitesi seçildi.
14 Ağustos 2012'de Başak Purut ortağı ve avukatı olduğu bir başka firma hakkında sitede yazılan bir eleştiriyi "firmanın ticari itibarı zedeleniyor" gerekçesiyle siteden kaldırdı ve bu durum büyük tepki topladı. 1 Eylül 2012'de bu tepkiyle ilişkili olarak 12 kişilik moderasyon ekibi topluca istifa etti.
2013'te, sitenin açıldığı günden bu yana kullanılan tasarım yenilendi. Eski tasarıma ulaşılabilen alt alan adı, antik.eksisozluk.com, 2014'te kapatıldı.
2015'te Kapanoğlu, sitenin yönetiminden çekilerek bütün idarî işleri, 2009'da ortaklık kurduğu Başak Purut'a devretti.
28 Şubat 2016'da sitenin ara yüzü ile logosu tamamen değiştirildi. Aynı gün "holy strat" isimli sözlük yazarı bir protesto başlattığını duyurdu ve tema eski hâline gelene kadar yeni içerik girmeyeceğini söyledi. 800 yazar bu çağrıya katıldığını belirtmek için kullanıcı adını ilgili başlığa yazdırdı.Sedat Kapanoğlu, yeni tasarımın mobilde çok iyi ve kullanışlı olduğunu, Başak Purut ise yeniliklerin devam edeceğini ifade etti. 6 Mart 2016'da "ulotrix" isimli sözlük yazarı, tema konusundaki çağrılarına Sözlük yönetiminin kayıtsız kaldığını söyleyerek yazarlara entry'lerini silme çağrısı yaptı ve bu çağrıya uyan yazarlar 13 Mart 2016'ya kadar 1 milyon entry sildi. Sözlük yönetimi, 7 Mart'ta ilgili tepkilere yönelik bir açıklama yayımladı ve yeni tema tasarlanırken muadil sitelerin tasarımının örnek alındığı söylendi. Ayrıca beyaz fonun değişeceği dört görünümün ve içeriklerin Ekşi Şeyler'de yayımlanmama seçeneğinin eklendiğini, sonrasında yapılacak tüm değişikliklerin ve sözleşme değişikliklerinin yazarlara önceden bildirileceği söyledi. Bu açıklamayla bağlantılı olarak 8 Mart'ta toplu kadın yazar alımı hakkında diğer yazarların görüşlerinin beklendiği açıklandı.
2017 yılında hem iOS hem de Android için resmî Ekşi Sözlük mobil uygulaması yayımlandı.
2018'de Youtube kanalı Pena kuruldu. Kanalda Ekşi Sözlük yazarlarının konuklarca cevaplandığı soru cevap etkinlikleri, entry'lerin canlandırmaları yer aldı.
2020'de Ekşi Sözlük tarafından entrylere görsel yükleme özelliği duyuruldu. Bu sayede yazarlar, girdikleri entrylere 10 taneye kadar görsel ekleyebilmektedir.
Sözlük kültürü
Ekşi Sözlük, sözlük, tartışma platformu, arama motoru, sosyalleşme aracı, tarihî belge, reklam mecrası nitelikleri haiz tek bir tanım etrafında toplanmayan ağ sayfasıdır. Bilginin göreceliğini benimseyen bir perspektifle bilgiyi anonim, eş zamanlı ve Sözlük'ün mottosu olan kutsal bilgi kaynağı altında geleneksel var oluşa aykırı ve ironik biçimlerde üreterek postmodern bir kurum niteliği kazanır. İlk başlarda bir grup etrafında var olmuşken sonrasında kitlenin genişlemesiyle kural altına alınan yazarlık ve ortaya çıkan format biçimleri kendiliğinden bir düzen yaratarak postmodern kurum niteliğini pekiştirir. Bununla birlikte kendine has etik değerler ile ortak bir dil yaratır. yeni sözlü kültür ürünleri verir. İç dinamikleri nefret söyleminin çevrim içi ortamda dolaşıma girmesine, yeniden üretilmesine ve yaygınlaşmasına zemin hazırlar. Bununla mücadele etmek için de 2011'de nefret söylemiyle özel olarak ilgilenecek bir yönetim birimi oluşturulmuştur.
Ekşi Sözlük, çeşitli konularda bilgi paylaşımının yanı sıra tartışmalı siyasi içeriklerin ve kişisel görüşlerin paylaşıldığı sanal bir sosyo-politik topluluk olarak da kullanılır.
Sözlük'ün belirli bir döneminde kullanıcılar, yazarlığa kabul tarihlerine göre nesillere ayrılıyordu. 1999'da yazar olanlara birinci nesil denilmektedir ve bu gruba ait 315 yazar mevcuttu. 2004'te toplu alım yapılmış ve bu nesle özel miğferdibi denildi. Nesil kavramını zamanla önemini yitirdi.
Yazarlar, zirve adını verdikleri organizasyonlarda farklı şehirlerde, farklı etkinlikler için bir araya gelmektedir.
Bütün bunlar, Ekşi'de bir alt kültür ortamı yaratmıştır.
Yasal sorunlar
2006 yılında, İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nün, sitedeki 'esrar' başlığı altındaki yazıların, gençlere uyuşturucuyu özendirdiği gerekçesiyle şikayette bulunması üzerine İstanbul Üçüncü Sulh Ceza Mahkemesi, Ekşi Sözlük'e erişimin süresiz engellenmesine karar verdi. Aylarca siteye Türk Telekom'un DNS engellemesi yüzünden doğrudan bağlantı yapılamadı. Engel, Haziran 2006'da Ekşi Sözlük'ün avukatları tarafından yapılan başvuru sonucunda kaldırıldı.
17 Nisan 2007'de Adnan Oktar'a hakaret edildiği iddiası ile Eyüpsultan 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, sitenin yayınının durdurulmasına karar verdi. Daha sonra söz konusu yasak kaldırıldı.
Şubat 2008'de Türkiye'deki internet sansürlerini protesto etmek amacı ile sözlük logosunun üstüne siyah bir bant eklendi.[]
29 Eylül 2008'de, Türkiye'deki internet kullanıcılarının siteye erişimi mahkeme kararıyla üç saat engellendi.
1 Şubat 2010'da Fatih Altaylı, Ekşi Sözlük hakkında "Ekşimiş Ruhların Buluşma Yeri" başlıklı bir yazısı üzerine Sözlük yazarlarına hakaret ettiği gerekçesiyle hakkında dava açıldı ve Altaylı, gazetedeki köşesinden bir tekzip yayımladı. Peşinen Altaylı'nın açtığı başka bir dava uyarınca da kendisi hakkında yazılan 97 içerik mahkeme kararıyla yayından kaldırdı.
21 Nisan 2011'de Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, Sözlük'ün sunucusuna gönderdiği elektronik postada, sunucudan, yer sağlayıcılık hizmetine son verilmesini istedi. Sonrasında kurumdan, Sözlük'ün yasaklanacaklar listesine yanlışlıkla eklendiğini açıklaması geldi. 21 Haziran 2011 tarihinde 35 Ekşi Sözlük yazarının "manevi değerlere hakaret" ettikleri gerekçesiyle polis tarafından ifadeleri alındı.
Temmuz 2013'te Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Yusuf Devran, Ekşi Sözlük'te kendisi hakkında İslam peygamberi Muhammed'e yönelik eleştiri ve hakaret içerikli mesajlar bulunduğu iddiasıyla suç duyurusunda bulundu. İki yazar, İstanbul 25'inci Sulh Ceza Mahkemesinde yargılanıp mahkeme 3 yıl içinde bir daha suç işlenmemesi şartı ile kovuşturmayı tecil etti. Ekşi Sözlük, aynı ay içinde bu nedenle Angelz Co takma adlı bir grup hacker tarafından hack'lendi.
21 Şubat 2023'te Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından erişime engellendi. 2 Mart 2023 tarihinde 4. Sulh Ceza Hakimliği, erişim engelinin kaldırılmasına karar verdi. İtiraz makamı olan Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği, söz konusu engeli onadı. Yönetim, engeli Anayasa Mahkemesine taşıdı. 22 Ocak 2024 tarihinde erişim engeli kaldırıldı.
Sosyal yardımlar
2003'te Treachery rumuzlu yazar, Cizre’deki Vatan İlköğretim Okulu’na kitap bağışı kampanyası organize etti. Kampanya sonunda toplam 21.034 adet kitap Cizre’ye gönderildi.
2009'da Ekşi Sözlük Ormanı kampanyası kapsamında toplanan bağışlarla Tekirdağ’da 36.000m²’lik bir alana TEMA eliyle 9000 fidan dikildi.
2011 Van Depremi'nden sonra deprem bölgesine yardım kampanyası düzenlendi. AKUT ile iş birliği içinde yardımlar bölgeye ulaştırıldı.
2013'te Bayramiç'te evi yanan Sultan Alacaoğlu isimli Alzheimer hastası yaşlı bir kadın için düzenlenen kampanya ile 3 gün içerisinde 95 bin TL toplandı.
2016'da PayPal'ın Türkiye'deki faaliyetlerini durduracağını açıklaması üzerine Sözlük'te "Paypal hesaplarımızla LÖSEV'e Bağış" kampanyası başlatıldı. 24 saat içerisinde 100.000 TL tutarında bağış toplandı.
Ekşi Şeyler
Ekşi Sözlük'ün alt kuruluşu olan Ekşi Şeyler, kültür, bilim, eğlence, yaşam, spor ve haber kategorileri barındıran temel amacı bilgi sağlamak olan internet sitesidir.
2016'da bu sitede yayımlanan 5500 içeriğe karşılık 5500 fidan dikilmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Özel Kaynakça
- ^ . ekşi sözlük. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2013.
- ^ . interaktifsozlukler.com. 24 Ocak 2018. 3 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2018.
- ^ "eksisozluk.com Traffic Statistics". alexa.com. Alexa. 10 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2018.
- ^ a b c d Taşdemir, Babacan; Çevik, Rafet (2013). . İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 37. Gazi Üniversitesi. ss. 22-39. 24 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ a b c d e Gürel, Emet; Yakın, Mehmet (2007). "Ekşi Sözlük: Postmodern Elektronik Kültür". Selçuk İletişim. 4 (4). ss. 203-219. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ a b Yüceşan, Murat (2004). "Ekşisözlük'ün Yaratıcısı". Yeni Harman, 56.
- ^ "ekşi sözlük'te 2022 yılında olan biten". Ekşi Sözlük. 30 Aralık 2022. 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ . Ekşi Şeyler. 10 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ Fetvacı 2022, s. 87.
- ^ "Ekşi Sözlük". www.altinorumcek.com. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ . Hürriyet. 17 Ağustos 2012. 19 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2012.
- ^ . Star. 2 Eylül 2012. 5 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2012.
- ^ "'Antik Ekşi Sözlük' yayından kalktı, yazarlar isyanda". T24. 24 Temmuz 2014. 1 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ "Sedat Kapanoğlu Ekşi Sözlük'ten ayrıldı (SSG kimdir)". NTV. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ "29 Şubat 2016 Radikal haberiː Ekşi sözlükte '28 Şubat' depremi!". 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "27 Şubat 2016 Sedat Kapanoğlu tweet'i". 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2016.
- ^ "Ekşi Sözlük'te binlerce 'entry' silindi". Hürriyet (gazete). 8 Mart 2016. 27 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ . Ekşi Sözlük. 6 Mart 2016. 3 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ . 7 Mart 2016. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ekşi Sözlük'ün kendi uygulaması yayınlandı!". Hürriyet (gazete). 9 Temmuz 2017. 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Temmuz 2017.
- ^ Fetvacı 2022, s. 99.
- ^ . Medyanoz.org. 7 Nisan 2020. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ a b Aslantürk, Gülten; Turgut, Hasan (2015). "8284 Vakası: Ekşi Sözlük'te Cinsiyetçi Kamusallığın Yeniden Üretilmesi". Ankara Üniversitesi İlef Dergisi. 2 (1). ss. 45-76. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ Bakır, Barış (2008). "Ekşi Sözlük: Zihnimizin Ortak Güncesi", 10. Notos. ss. 111-112.
- ^ Yaman, Sinan (2019). "Yeni Derleme Alanları ve Dijital Ortamın Halkbilimcileri: Ekşisözlük Örneği" (PDF). folklor/edebiyat. doi:10.22559/folklor.1025. ISSN 1300-7491. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ Gümüş, Samet (31 Ağustos 2023). "Nefret Söylemi Mecrası Olarak Sosyal Medya: Ekşi Sözlük'te "Bizim Çocuklar" Örneği". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (51): 293-306. doi:10.52642/susbed.1287794. ISSN 2667-4750. 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ Öztekin, Hülya (2015). "Yeni Medyada Nefret Söylemi: Ekşi Sözlük Örneği" (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 8 (38). 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ Hatice Akca (2005). The Internet as a participatory medium: An analysis of the Eksi Sozluk website as a public sphere (M.A. dissertation tez). University of South Carolina. 746773010.
- ^ Özata 2021, s. 78.
- ^ . Milliyet (gazete). 23 Mayıs 2006. 18 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2006.
- ^ . Milliyet (gazete). 17 Nisan 2007. 3 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2008.
- ^ . NTVMSNBC . 3 Ekim 2008. 18 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2009.
- ^ Altaylı, Fatih (1 Şubat 2010). . Haberturk.com. 15 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2010.
- ^ "Cevap ve düzeltme". Haberturk.com. 13 Haziran 2010. 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2010.
- ^ . Milliyet. 3 Ağustos 2010. 7 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010.
- ^ . www.pcextra.com.tr. 4 Mayıs 2011. 5 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011.
- ^ . Demirören Haber Ajansı. 24 Haziran 2011. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2011.
- ^ Ocak, Serkan (17 Şubat 2012). . Radikal. 17 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ "Emsal olacak Ekşisözlük davaları". 22 Temmuz 2013. 25 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2013.
- ^ . Habertürk. 29 Temmuz 2013. 15 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ . Cumhuriyet (gazete). 21 Şubat 2023. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.
- ^ "Ekşi Sözlük hakkındaki kısıtlama kararı kaldırıldı". Sözcü. 2 Mart 2023. 2 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ "Ekşi Sözlük açılacak mı? Erisim engeliyle ilgili yeni kiraz". NTV. 2 Mart 2023. 3 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ "Prof. Dr. Yaman Akdeniz'den Ekşi Sözlük yorumu: 'Müdahalelerin artacağını görüyorum'". Cumhuriyet. 3 Mart 2023. 3 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ "Ekşi Sözlük için erişim engeli kaldırıldı". Webrazzi. 22 Ocak 2024. 22 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.
- ^ Fetvacı 2022, s. 97.
- ^ a b c d Fetvacı 2022, s. 98.
- ^ Kocasu, Arzu Nilay (31 Mayıs 2016). "Ekşi Sözlük yazarlarından PayPal'da kalan bakiyelere anlamlı çözüm". www.mediacat.com. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ . Hürriyet. 5 Mart 2016. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021.
Genel kaynakça
- Fetvacı, Zehra Zeynep (2022). Haber Kaynağı Olarak Sosyal Medya Kullanım Tercihleri: Ekşi Sözlük Örneği (PDF) (Doktora). Maltepe Üniversitesi. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Özata, Tuğçe Fulya (2021). Postmodern Dönemde Değişen Kimlik Algısı ve Kimlik İnşası: Ekşi Sözlük Örneği (Yüksek lisans). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
Dış bağlantılar
- Resmî site
- Mobil Uygulaması
Konuyla ilgili yayınlar
- "6 Kasım Etohum Kampı Ankara - Sedat Kapanoğlu". Vimeo. 31 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2010.
- ekşi sözlük, 2004, Sel Yayınları 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ekşi Sözlük Yazarlarından Ekşi Öyküler, 2007, Yitik Ülke Yayınları. 1000kitap.com 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mediha SAĞLIK TERLEMEZ (2016) Yalın İsim Üzerinden Kapsamlı Açılım: Ekşi Sözlük’ten Açıköğretim Okumaları, Nisan Kitabevi. akademik.anadolu.edu.tr 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ekşi Sözlük 20. Yıl Belgeseli. 1. Bölüm 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 2. Bölüm 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- bkz: ekşi sözlük 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eksi Sozluk kayitli yazarlarin yorumlarini iceren Turkiye merkezli bir katilimci sozluktur 400 000 den fazla uyeyle Turkiye deki en buyuk katilimci sozluk ve ulkedeki en buyuk internet topluluklarindan birisidir Eksi SozlukSozluk un ana ekraniSahipEksi TeknolojiOlusturanSedat KapanogluCEOBasak PurutURLeksisozluk comSlogan Kutsal bilgi kaynagi Ticari EvetSite turuKatilimci sozlukKayitEntry girebilmek icin gerekliKullanilabilir dil ler TurkceBaslama tarihi15 Subat 1999 25 yil once 1999 02 15 Gecerli durumAktifIcerik ve yapiEksi Sozluk turlu kelime ve kavram hakkinda kayitli yazarlarin yorumlarini iceren ve katilimci sozluk ozelligi gosteren bir ag sayfasidir Konuyla iliskin basliklar acilir ve kayitli yazarlar goruslerini matbu bir sozlukte oldugu gibi tanimlar halinde belirtir Her bir yazarin tanimi da entry olarak isimlendirilir Entry lerin oylanmasiyla yazar profilinde bin uzerinden bir sayi ve belli sayi araliklarina karsilik gelen bir unvan yazilir Bu oylamanin nasil yapildigi site yonetimi tarafindan net bicimde aciklanmamistir kaynak belirtilmeli Sozluk un ilk kuruldugu zamanlarda herkes icerik entry girebilirken daha sonradan yazar olma zorunlulugu getirilmistir Yazar olmak sitenin ilk yillarinda belirli araliklarda siteye kaydolmak ile mumkundu ancak sonrasinda bu uygulama terk edildi gunumuzde her zaman hesap acilabilmektedir Acilan hesap caylak ismiyle anilmakta ve on adet entry girdikten sonra Sozluk yonetiminin onayini bekleyen bir bekleme sirasina konulmaktadir Onay suresince yazilan entry ler herkese acik degildir Ayrica formata aykiri harekette bulunan yazar gecici sureligine caylak yapilmaktadir Sozluk un icerisinde cesitli kullanici gruplari mevcuttur formata aykiri icerigi moderatore bildiren gammaz icerigi denetleyen ve gerekirse kaldiran moderator hukuk danismanligi yapan praetor caylak hesaplarina yazarlik veren konduktor gibi Haziran 2005 te yapilan bir degisiklik ile ayrica uye girisi yapmadan kullanan kisiler de kayitli okur ismiyle anilmaya baslanmis ve bunlara oy hakki taninmistir Site 2022 yilinda toplam 363 milyonun uzerinde farkli kisi tarafindan 8 1 milyardan fazla goruntulenmistir TarihceSitenin kuruldugu 15 Subat 1999 dan 11 Mart 2013 e dek kullanilan eski tasarim Eksi Sozluk fikri Kapanoglu nun 90 li yillarda Hitnet teki yazilarina dayanir Kapanoglu nun 1997 de okudugu Otostopcunun Galaksi Rehberi nde anilan kainatin her yerinden editorlerin yazdigi bir bilgi kaynagi bu fikri somutlastirdi 1998 de o donemki kiz arkadasiyla birlikte mizahi iceriklerin yer aldigi bir proje olarak sourtimes isminde bir site gelistirdi Sitenin ismi o zamanlar cok dinledikleri Portishead in Sour Times Turkcesi eksi zamanlar parcasindan esinlenilmis idi Eksi Sozluk 15 Subat 1999 da sozluk sourtimes org alan adinda 10 15 kisilik bir kullanici grubuyla yayina basladi Ilk girilen icerik pena oldu 2003 te Altin Orumcek te en iyi kisisel web sitesi secildi 14 Agustos 2012 de Basak Purut ortagi ve avukati oldugu bir baska firma hakkinda sitede yazilan bir elestiriyi firmanin ticari itibari zedeleniyor gerekcesiyle siteden kaldirdi ve bu durum buyuk tepki topladi 1 Eylul 2012 de bu tepkiyle iliskili olarak 12 kisilik moderasyon ekibi topluca istifa etti 2013 te sitenin acildigi gunden bu yana kullanilan tasarim yenilendi Eski tasarima ulasilabilen alt alan adi antik eksisozluk com 2014 te kapatildi 2015 te Kapanoglu sitenin yonetiminden cekilerek butun idari isleri 2009 da ortaklik kurdugu Basak Purut a devretti 2013 yilina kadar kullanilan logo 28 Subat 2016 da sitenin ara yuzu ile logosu tamamen degistirildi Ayni gun holy strat isimli sozluk yazari bir protesto baslattigini duyurdu ve tema eski haline gelene kadar yeni icerik girmeyecegini soyledi 800 yazar bu cagriya katildigini belirtmek icin kullanici adini ilgili basliga yazdirdi Sedat Kapanoglu yeni tasarimin mobilde cok iyi ve kullanisli oldugunu Basak Purut ise yeniliklerin devam edecegini ifade etti 6 Mart 2016 da ulotrix isimli sozluk yazari tema konusundaki cagrilarina Sozluk yonetiminin kayitsiz kaldigini soyleyerek yazarlara entry lerini silme cagrisi yapti ve bu cagriya uyan yazarlar 13 Mart 2016 ya kadar 1 milyon entry sildi Sozluk yonetimi 7 Mart ta ilgili tepkilere yonelik bir aciklama yayimladi ve yeni tema tasarlanirken muadil sitelerin tasariminin ornek alindigi soylendi Ayrica beyaz fonun degisecegi dort gorunumun ve iceriklerin Eksi Seyler de yayimlanmama seceneginin eklendigini sonrasinda yapilacak tum degisikliklerin ve sozlesme degisikliklerinin yazarlara onceden bildirilecegi soyledi Bu aciklamayla baglantili olarak 8 Mart ta toplu kadin yazar alimi hakkinda diger yazarlarin goruslerinin beklendigi aciklandi 2017 yilinda hem iOS hem de Android icin resmi Eksi Sozluk mobil uygulamasi yayimlandi 2018 de Youtube kanali Pena kuruldu Kanalda Eksi Sozluk yazarlarinin konuklarca cevaplandigi soru cevap etkinlikleri entry lerin canlandirmalari yer aldi 2020 de Eksi Sozluk tarafindan entrylere gorsel yukleme ozelligi duyuruldu Bu sayede yazarlar girdikleri entrylere 10 taneye kadar gorsel ekleyebilmektedir Sozluk kulturuEksi Sozluk sozluk tartisma platformu arama motoru sosyallesme araci tarihi belge reklam mecrasi nitelikleri haiz tek bir tanim etrafinda toplanmayan ag sayfasidir Bilginin goreceligini benimseyen bir perspektifle bilgiyi anonim es zamanli ve Sozluk un mottosu olan kutsal bilgi kaynagi altinda geleneksel var olusa aykiri ve ironik bicimlerde ureterek postmodern bir kurum niteligi kazanir Ilk baslarda bir grup etrafinda var olmusken sonrasinda kitlenin genislemesiyle kural altina alinan yazarlik ve ortaya cikan format bicimleri kendiliginden bir duzen yaratarak postmodern kurum niteligini pekistirir Bununla birlikte kendine has etik degerler ile ortak bir dil yaratir yeni sozlu kultur urunleri verir Ic dinamikleri nefret soyleminin cevrim ici ortamda dolasima girmesine yeniden uretilmesine ve yayginlasmasina zemin hazirlar Bununla mucadele etmek icin de 2011 de nefret soylemiyle ozel olarak ilgilenecek bir yonetim birimi olusturulmustur Eksi Sozluk cesitli konularda bilgi paylasiminin yani sira tartismali siyasi iceriklerin ve kisisel goruslerin paylasildigi sanal bir sosyo politik topluluk olarak da kullanilir Sozluk un belirli bir doneminde kullanicilar yazarliga kabul tarihlerine gore nesillere ayriliyordu 1999 da yazar olanlara birinci nesil denilmektedir ve bu gruba ait 315 yazar mevcuttu 2004 te toplu alim yapilmis ve bu nesle ozel migferdibi denildi Nesil kavramini zamanla onemini yitirdi Yazarlar zirve adini verdikleri organizasyonlarda farkli sehirlerde farkli etkinlikler icin bir araya gelmektedir Butun bunlar Eksi de bir alt kultur ortami yaratmistir Yasal sorunlarSitenin bir donem kullandigi sansurlu logosu 2006 yilinda Istanbul Emniyet Mudurlugu nun sitedeki esrar basligi altindaki yazilarin genclere uyusturucuyu ozendirdigi gerekcesiyle sikayette bulunmasi uzerine Istanbul Ucuncu Sulh Ceza Mahkemesi Eksi Sozluk e erisimin suresiz engellenmesine karar verdi Aylarca siteye Turk Telekom un DNS engellemesi yuzunden dogrudan baglanti yapilamadi Engel Haziran 2006 da Eksi Sozluk un avukatlari tarafindan yapilan basvuru sonucunda kaldirildi 17 Nisan 2007 de Adnan Oktar a hakaret edildigi iddiasi ile Eyupsultan 3 Asliye Hukuk Mahkemesi sitenin yayininin durdurulmasina karar verdi Daha sonra soz konusu yasak kaldirildi Subat 2008 de Turkiye deki internet sansurlerini protesto etmek amaci ile sozluk logosunun ustune siyah bir bant eklendi kaynak belirtilmeli 29 Eylul 2008 de Turkiye deki internet kullanicilarinin siteye erisimi mahkeme karariyla uc saat engellendi 1 Subat 2010 da Fatih Altayli Eksi Sozluk hakkinda Eksimis Ruhlarin Bulusma Yeri baslikli bir yazisi uzerine Sozluk yazarlarina hakaret ettigi gerekcesiyle hakkinda dava acildi ve Altayli gazetedeki kosesinden bir tekzip yayimladi Pesinen Altayli nin actigi baska bir dava uyarinca da kendisi hakkinda yazilan 97 icerik mahkeme karariyla yayindan kaldirdi Eksi Sozluk un 21 Subat 2023 tarihinde erisime kapatilmasina tepki olarak asilmis bir afis 21 Nisan 2011 de Telekomunikasyon Iletisim Baskanligi Sozluk un sunucusuna gonderdigi elektronik postada sunucudan yer saglayicilik hizmetine son verilmesini istedi Sonrasinda kurumdan Sozluk un yasaklanacaklar listesine yanlislikla eklendigini aciklamasi geldi 21 Haziran 2011 tarihinde 35 Eksi Sozluk yazarinin manevi degerlere hakaret ettikleri gerekcesiyle polis tarafindan ifadeleri alindi Temmuz 2013 te Marmara Universitesi Iletisim Fakultesi ogretim uyesi Yusuf Devran Eksi Sozluk te kendisi hakkinda Islam peygamberi Muhammed e yonelik elestiri ve hakaret icerikli mesajlar bulundugu iddiasiyla suc duyurusunda bulundu Iki yazar Istanbul 25 inci Sulh Ceza Mahkemesinde yargilanip mahkeme 3 yil icinde bir daha suc islenmemesi sarti ile kovusturmayi tecil etti Eksi Sozluk ayni ay icinde bu nedenle Angelz Co takma adli bir grup hacker tarafindan hack lendi 21 Subat 2023 te Bilgi Teknolojileri ve Iletisim Kurumu tarafindan erisime engellendi 2 Mart 2023 tarihinde 4 Sulh Ceza Hakimligi erisim engelinin kaldirilmasina karar verdi Itiraz makami olan Ankara 5 Sulh Ceza Hakimligi soz konusu engeli onadi Yonetim engeli Anayasa Mahkemesine tasidi 22 Ocak 2024 tarihinde erisim engeli kaldirildi Sosyal yardimlar2003 te Treachery rumuzlu yazar Cizre deki Vatan Ilkogretim Okulu na kitap bagisi kampanyasi organize etti Kampanya sonunda toplam 21 034 adet kitap Cizre ye gonderildi 2009 da Eksi Sozluk Ormani kampanyasi kapsaminda toplanan bagislarla Tekirdag da 36 000m lik bir alana TEMA eliyle 9000 fidan dikildi 2011 Van Depremi nden sonra deprem bolgesine yardim kampanyasi duzenlendi AKUT ile is birligi icinde yardimlar bolgeye ulastirildi 2013 te Bayramic te evi yanan Sultan Alacaoglu isimli Alzheimer hastasi yasli bir kadin icin duzenlenen kampanya ile 3 gun icerisinde 95 bin TL toplandi 2016 da PayPal in Turkiye deki faaliyetlerini durduracagini aciklamasi uzerine Sozluk te Paypal hesaplarimizla LOSEV e Bagis kampanyasi baslatildi 24 saat icerisinde 100 000 TL tutarinda bagis toplandi Eksi SeylerEksi Sozluk un alt kurulusu olan Eksi Seyler kultur bilim eglence yasam spor ve haber kategorileri barindiran temel amaci bilgi saglamak olan internet sitesidir 2016 da bu sitede yayimlanan 5500 icerige karsilik 5500 fidan dikilmistir Ayrica bakinizInternetime Dokunma KaynakcaOzel Kaynakca eksi sozluk 22 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2013 interaktifsozlukler com 24 Ocak 2018 3 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2018 eksisozluk com Traffic Statistics alexa com Alexa 10 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2018 a b c d Tasdemir Babacan Cevik Rafet 2013 Iletisim Kuram ve Arastirma Dergisi 37 Gazi Universitesi ss 22 39 24 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2023 a b c d e Gurel Emet Yakin Mehmet 2007 Eksi Sozluk Postmodern Elektronik Kultur Selcuk Iletisim 4 4 ss 203 219 3 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2023 a b Yucesan Murat 2004 Eksisozluk un Yaraticisi Yeni Harman 56 eksi sozluk te 2022 yilinda olan biten Eksi Sozluk 30 Aralik 2022 4 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2023 Eksi Seyler 10 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2022 Fetvaci 2022 s 87 Eksi Sozluk www altinorumcek com 3 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2023 Hurriyet 17 Agustos 2012 19 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2012 Star 2 Eylul 2012 5 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2012 Antik Eksi Sozluk yayindan kalkti yazarlar isyanda T24 24 Temmuz 2014 1 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2023 Sedat Kapanoglu Eksi Sozluk ten ayrildi SSG kimdir NTV 3 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2023 29 Subat 2016 Radikal haberiː Eksi sozlukte 28 Subat depremi 26 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2020 27 Subat 2016 Sedat Kapanoglu tweet i 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2016 Eksi Sozluk te binlerce entry silindi Hurriyet gazete 8 Mart 2016 27 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2023 Eksi Sozluk 6 Mart 2016 3 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Aralik 2023 7 Mart 2016 2 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Eksi Sozluk un kendi uygulamasi yayinlandi Hurriyet gazete 9 Temmuz 2017 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Temmuz 2017 Fetvaci 2022 s 99 Medyanoz org 7 Nisan 2020 21 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2020 a b Aslanturk Gulten Turgut Hasan 2015 8284 Vakasi Eksi Sozluk te Cinsiyetci Kamusalligin Yeniden Uretilmesi Ankara Universitesi Ilef Dergisi 2 1 ss 45 76 3 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2023 Bakir Baris 2008 Eksi Sozluk Zihnimizin Ortak Guncesi 10 Notos ss 111 112 Yaman Sinan 2019 Yeni Derleme Alanlari ve Dijital Ortamin Halkbilimcileri Eksisozluk Ornegi PDF folklor edebiyat doi 10 22559 folklor 1025 ISSN 1300 7491 2 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Aralik 2023 Gumus Samet 31 Agustos 2023 Nefret Soylemi Mecrasi Olarak Sosyal Medya Eksi Sozluk te Bizim Cocuklar Ornegi Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 51 293 306 doi 10 52642 susbed 1287794 ISSN 2667 4750 4 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2023 Oztekin Hulya 2015 Yeni Medyada Nefret Soylemi Eksi Sozluk Ornegi PDF Uluslararasi Sosyal Arastirmalar Dergisi 8 38 3 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Aralik 2023 Hatice Akca 2005 The Internet as a participatory medium An analysis of the Eksi Sozluk website as a public sphere M A dissertation tez University of South Carolina 746773010 Ozata 2021 s 78 Milliyet gazete 23 Mayis 2006 18 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2006 Milliyet gazete 17 Nisan 2007 3 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2008 NTVMSNBC 3 Ekim 2008 18 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2009 Altayli Fatih 1 Subat 2010 Haberturk com 15 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2010 Cevap ve duzeltme Haberturk com 13 Haziran 2010 27 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2010 Milliyet 3 Agustos 2010 7 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Agustos 2010 www pcextra com tr 4 Mayis 2011 5 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2011 Demiroren Haber Ajansi 24 Haziran 2011 11 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2011 Ocak Serkan 17 Subat 2012 Radikal 17 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Aralik 2023 Emsal olacak Eksisozluk davalari 22 Temmuz 2013 25 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2013 Haberturk 29 Temmuz 2013 15 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Aralik 2023 Cumhuriyet gazete 21 Subat 2023 21 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2023 Eksi Sozluk hakkindaki kisitlama karari kaldirildi Sozcu 2 Mart 2023 2 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2023 Eksi Sozluk acilacak mi Erisim engeliyle ilgili yeni kiraz NTV 2 Mart 2023 3 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2023 Prof Dr Yaman Akdeniz den Eksi Sozluk yorumu Mudahalelerin artacagini goruyorum Cumhuriyet 3 Mart 2023 3 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2023 Eksi Sozluk icin erisim engeli kaldirildi Webrazzi 22 Ocak 2024 22 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2024 Fetvaci 2022 s 97 a b c d Fetvaci 2022 s 98 Kocasu Arzu Nilay 31 Mayis 2016 Eksi Sozluk yazarlarindan PayPal da kalan bakiyelere anlamli cozum www mediacat com 3 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2023 Hurriyet 5 Mart 2016 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2021 Genel kaynakca Fetvaci Zehra Zeynep 2022 Haber Kaynagi Olarak Sosyal Medya Kullanim Tercihleri Eksi Sozluk Ornegi PDF Doktora Maltepe Universitesi 3 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Ozata Tugce Fulya 2021 Postmodern Donemde Degisen Kimlik Algisi ve Kimlik Insasi Eksi Sozluk Ornegi Yuksek lisans Nevsehir Haci Bektas Veli Universitesi Dis baglantilarResmi site Mobil UygulamasiKonuyla ilgili yayinlar 6 Kasim Etohum Kampi Ankara Sedat Kapanoglu Vimeo 31 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2010 eksi sozluk 2004 Sel Yayinlari 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Eksi Sozluk Yazarlarindan Eksi Oykuler 2007 Yitik Ulke Yayinlari 1000kitap com 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mediha SAGLIK TERLEMEZ 2016 Yalin Isim Uzerinden Kapsamli Acilim Eksi Sozluk ten Acikogretim Okumalari Nisan Kitabevi akademik anadolu edu tr 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Eksi Sozluk 20 Yil Belgeseli 1 Bolum 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 Bolum 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde bkz eksi sozluk 13 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde