Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eleştirel teori; Immanuel Kant, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Max Weber, Karl Marx ve Sigmund Freud'un düşüncelerinin etkisi temelinde; sosyal ve beşeri bilimler bilgisiyle toplum ile kültür inceleme ve eleştirisine dayanan sosyal teori. Eleştirel teori, epistemolojik olarak; nesnelleştirici değil, düşünsel olduğu için doğabilimsel teorilerden farklıdır.
Kavramın farklı köken ve geçmişlerle iki boyutu vardır: sosyoloji ve edebiyat teorisi. Diğer yandan "eleştirel teori", eleştiri üzerine kurulu teoriler için genel olarak kullanılan bir kavramdır. Eleştirel teorisyen Max Horkheimer'e göre bir teori; insanları, bulundukları kısıtlayıcı koşulları değiştirerek onları özgürleştirdiği kadar eleştireldir.
Eleştirel teori, dar anlamda Frankfurt Okulu'nun 1930'lu yıllarda Friedrich Nietzsche ve Sigmund Freud gibi düşünürlerin eserlerine oluşan eğilimle gelişen Batı Marksizmi, diğer bir deyişle neo-Marksist felsefesine dayanır.
Frankfurt Okulu'ndan beş teorisyen, eleştirel teorinin temel anlamıyla var olmasına olanak sağlamıştır: Herbert Marcuse, Theodor W. Adorno, Max Horkheimer, Walter Benjamin ve sonradan kısmen Jürgen Habermas. Jürgen Habermas ile, eleştirel teori Alman idealizminden uzaklaşmış ve Amerikan faydacılığına yaklaşmıştır. Sosyal yapı ve üstyapı düşüncesi, eleştirel teoride kalmış az miktardaki Marksist kavramdan biridir.
Postmodern eleştirel teori
Modernist eleştirel teori, politik-ekonomik bir sistem olarak kapitalizm ve endüstrinin evrimine eşlik eden hakimiyet ve adaletsizlik biçimleri ile ilgilenir. Postmodern eleştirel teori ise sosyal sorunları tarihsel ve kültürel bağlamlara dayandırarak, bu bağlamları veri toplama ve analiz etme süreçlerine dahil ederek ve bulguları göreceleştirerek siyasallaştırır.
Postmodern eleştiri araştırmaları, karakterinde aynı zamanda temsil krizini barındırır. Temsil krizi ise araştırmacıların eserlerinin, diğer durağan eserlerin objektif tasvirleri olduğu fikrinin reddedilmesidir. Bunun yerine pek çok postmodern araştırmacı, çalışmalarında ve yazılarında; eserlerinin politika ve yazınlarında fikirlerin çeşitlendirilmesini tercih eder.
Dil ve yapı
1960 ve 1970'li yıllardan itibaren dil, sembolizm, metin ve anlam; Ludwig Wittgenstein, Ferdinand de Saussure, George Herbert Mead, Noam Chomsky, Hans-Georg Gadamer, Roland Barthes, Jacques Derrida ile dilbilim, analitik felsefe, , yorumbilim, göstergebilim, yapısöküm alanlarındaki diğer düşünürlerin etkisiyle, beşeri bilimlerin teorik alanında görülmeye başlanmıştır.
1970 ve 1980'li yıllarda Jürgen Habermas, eleştirel teoriyi bir "iletişim teorisi" olarak yeniden tanımladığında, o zamana kadar var olan eleştirel teorinin yolu ikiye ayrıldı ve iki farklı tür oldu. Eleştirel teorinin bu her iki türü de insan tarafından yaratılan iletişim, kültür ve politik bilinç üzerine odaklanmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Atıflar
- Genel
- Balkız, Bekir. . 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2012.
- Bohman, James (8 Mart 2005). . Stanford University. 13 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2012.
- Horkheimer, Max (1982). Critical Theory (İngilizce). New York: Seabury Press.
- Lindlof, T. R.; Taylor, B. C. (2002). Qualitative Communication Research Methods (İngilizce). California: Thousand Oaks.
- Outhwaite, William (1988). Habermas: Key Contemporary Thinkers (İngilizce). New York.
Dış bağlantılar
- "Using Critical Theory to Understand the Meaning of Educational Quality"22 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "N+1" dergisinin akademik eleştirel teori hakkındaki kısa öyküsü
- Critical Legal Thinking4 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Politika ve hukuk incelemelerinde eleştirel teori
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Elestirel teori Immanuel Kant Georg Wilhelm Friedrich Hegel Max Weber Karl Marx ve Sigmund Freud un dusuncelerinin etkisi temelinde sosyal ve beseri bilimler bilgisiyle toplum ile kultur inceleme ve elestirisine dayanan sosyal teori Elestirel teori epistemolojik olarak nesnellestirici degil dusunsel oldugu icin dogabilimsel teorilerden farklidir Max Horkheimer sol onde Theodor W Adorno sag onde ve Jurgen Habermas sag arkada 1965 yilinda Heidelberg de Kavramin farkli koken ve gecmislerle iki boyutu vardir sosyoloji ve edebiyat teorisi Diger yandan elestirel teori elestiri uzerine kurulu teoriler icin genel olarak kullanilan bir kavramdir Elestirel teorisyen Max Horkheimer e gore bir teori insanlari bulunduklari kisitlayici kosullari degistirerek onlari ozgurlestirdigi kadar elestireldir Elestirel teori dar anlamda Frankfurt Okulu nun 1930 lu yillarda Friedrich Nietzsche ve Sigmund Freud gibi dusunurlerin eserlerine olusan egilimle gelisen Bati Marksizmi diger bir deyisle neo Marksist felsefesine dayanir Frankfurt Okulu ndan bes teorisyen elestirel teorinin temel anlamiyla var olmasina olanak saglamistir Herbert Marcuse Theodor W Adorno Max Horkheimer Walter Benjamin ve sonradan kismen Jurgen Habermas Jurgen Habermas ile elestirel teori Alman idealizminden uzaklasmis ve Amerikan faydaciligina yaklasmistir Sosyal yapi ve ustyapi dusuncesi elestirel teoride kalmis az miktardaki Marksist kavramdan biridir Postmodern elestirel teoriModernist elestirel teori politik ekonomik bir sistem olarak kapitalizm ve endustrinin evrimine eslik eden hakimiyet ve adaletsizlik bicimleri ile ilgilenir Postmodern elestirel teori ise sosyal sorunlari tarihsel ve kulturel baglamlara dayandirarak bu baglamlari veri toplama ve analiz etme sureclerine dahil ederek ve bulgulari gorecelestirerek siyasallastirir Postmodern elestiri arastirmalari karakterinde ayni zamanda temsil krizini barindirir Temsil krizi ise arastirmacilarin eserlerinin diger duragan eserlerin objektif tasvirleri oldugu fikrinin reddedilmesidir Bunun yerine pek cok postmodern arastirmaci calismalarinda ve yazilarinda eserlerinin politika ve yazinlarinda fikirlerin cesitlendirilmesini tercih eder Dil ve yapi1960 ve 1970 li yillardan itibaren dil sembolizm metin ve anlam Ludwig Wittgenstein Ferdinand de Saussure George Herbert Mead Noam Chomsky Hans Georg Gadamer Roland Barthes Jacques Derrida ile dilbilim analitik felsefe yorumbilim gostergebilim yapisokum alanlarindaki diger dusunurlerin etkisiyle beseri bilimlerin teorik alaninda gorulmeye baslanmistir 1970 ve 1980 li yillarda Jurgen Habermas elestirel teoriyi bir iletisim teorisi olarak yeniden tanimladiginda o zamana kadar var olan elestirel teorinin yolu ikiye ayrildi ve iki farkli tur oldu Elestirel teorinin bu her iki turu de insan tarafindan yaratilan iletisim kultur ve politik bilinc uzerine odaklanmaktadir Ayrica bakinizFrankfurt Okulu Edebiyat teorisiKaynakcaAtiflar Balkiz S 4 Horkheimer S 244 Balkiz S 2 Bkz Bohman Critical Theory Outhwaite S 5 8 Lindlof Taylor S 52 Lindlof Taylor S 53 GenelBalkiz Bekir 19 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2012 Bohman James 8 Mart 2005 Stanford University 13 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2012 Horkheimer Max 1982 Critical Theory Ingilizce New York Seabury Press Lindlof T R Taylor B C 2002 Qualitative Communication Research Methods Ingilizce California Thousand Oaks KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Outhwaite William 1988 Habermas Key Contemporary Thinkers Ingilizce New York Dis baglantilar Using Critical Theory to Understand the Meaning of Educational Quality 22 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde N 1 dergisinin akademik elestirel teori hakkindaki kisa oykusu Critical Legal Thinking4 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Politika ve hukuk incelemelerinde elestirel teori