Ellen Andrée gerçek adıyla Hélène André ya da Hélène Andrée (1857 - 1925), 1879 yılından 20. yüzyılın başlarına kadar sahneye çıkmış ünlü Fransız tiyatro oyuncusudur. Oyuncu, sanat hayatı boyunca pek çok komedide rol aldı ve natüralist tiyatro gruplarında çalıştı.
Ellen Andrée | |
---|---|
![]() Ellen Andrée (yaklaşık 1880) | |
Doğum | Hélène Andrée ya da Hélène André 1857 Paris, Fransa |
Ölüm | 1925 Paris, Fransa |
Milliyet | Fransız |
Meslek | aktris, ressam modeli |
Tanınma nedeni | Edgar Degas, Édouard Manet ve Auguste Renoir gibi ressamlara modellik yapması |
Andrée, 1870'li yıllarda Edgar Degas, Édouard Manet ve Auguste Renoir gibi dönemin ünlü ressamlarına modellik yaparak ünlü oldu.
Hayatı
Ellen Andrée, 1857 yılında Paris'teki Rue Geoffroy-Marie'de dünyaya geldi. Gerçek adı Hélène André'dir. Ailesi ve gençliği hakkında çok az ve zaman zaman birbiriyle çelişen bilgiler vardır. 1910 yılında, sanat simsarı Ambroise Vollard'dan Pierre-Auguste Renoir'nın otobiyografisi için verdiği bilgilerde ve daha sonraları sanat tarihçisi Adolphe Tabarant'ın yazdığı Manet biyografisi için aldığı notlarda oyuncudan bahsedilir.
Andrée ile ilgili iddialardan biri babasının orduda subay, annesinin ise büyük bir kıyafet dükkanında tezgahtar olduğudur. Tabarant'ın Manet'nin otobiyografisi için aldığı notlarda ise aktrisin babasının ressam Edmond André olabileceği yazmaktadır. Andrée, profesyonel olarak modelliğe başladı.
Modelin 1870'lerin ortalarından itibaren İzlenimci ressamların buluşma yeri olarak bilinen 'in müdavimi olduğu söylenir. O günlerde burjuva aileden gelen bekar bir kadının kafede vakit geçirmesi olağandışı ve uygunsuz bulunan bir durumdu. Bu tip mekanlara sadece çalışan sınıftan kadınlar ya da hayat kadınları giderdi. Andrée bu kafede Manet, Degas, Renoir gibi dönemin popüler ressamlarıyla tanıştı ve onlara eserleri için modellik yaptı. O günlerde ressam modelleri için güzellik aranan bir şart olmamasına rağmen sanat tarihçisi Françoise Cachin'e göre Andrée güzel bir kadındı ama daha önemlisi sahip olduğu karizmayla insanları etkiliyordu.
Andrée, bir ressamın atölyesinde modellik yaparken aktör Lassouche tarafından keşfedildi ve bu sayede sahneye çıkmaya başladı. Poz verdiği 'in tablosu Rolla'nın 1878 yılında düzenlenen Paris Salonu'nda skandal yaratması, aktrisin ünlenmesine ve tiyatro işlerinin artmasına sebep oldu. Oyunculuk günlerinin ilk günlerinde Ellen Andrée ismini kullanmaya başladı. 1887 yılında ressam ile evlendi. Evlenmelerinin ardından çift Ville d'Avray isimli Paris banliyösünde yaşamaya başladı. Andrée, 1925 yılında ölene kadar tiyatro oyunculuğuna devam etti. 1875 ile 1881 yılları arasında pek çok tabloda modellik yapan aktrisin dönemin ünlü fotoğrafçısı Felix Nadar tarafından çekilmiş birçok sahne fotoğrafı da vardır.
Modellik kariyeri
Manet
Manet ve Degas Hélène André'nin poz verdiği ilk ressamlardır. Manet'nin 1875 yılında çizdiği tablosu Parisli'de (La Parisienne) tipik bir Üçüncü Cumhuriyet kadını gibi görünmektedir. O dönemde ve gibi şık kadınlar çok popülerdi ve Andrée bu portrede bu kadınları andırıyordu. Manet, ilerleyen yıllarda Andrée'yi model olarak kullanmaya devam etti. Bugün Musée d'Orsay'nin koleksiyonunda olan 1878 tarihli bir başka portrede modeli dönemin genç, sarışın bir kadın olarak resmetti. Ressam aynı yıl Kafede isimli bir tablo daha yaptı. Bu tabloda sol taraftaki şapkalı kadın da Andrée'dir. Ressam ve modeli 1880 yılında, şu anda özel bir koleksiyonda yer alan Oturan Kız tablosu için bir kere daha birlikte çalıştılar.
- Manet: Parisli, 1875
- Manet: Sarışın Genç Kadının Portresi, 1878
- Manet: Kafede, 1878 (Şapkalı kadın André)
- Manet: Oturan Kız, 1880
Modelinin Ellen Andrée olduğu tartışmalı iki Manet tablosu daha vardır. Andrée'nin Chez le Père Lathuille isimli tablonun çizimlerinin ilk iki seansında poz verdiği bilinmektedir. Fakat daha sonra yerini Jacques Offenbach'ın bir akrabası olan Judith French'e bıraktı. Tablodaki kadının ne kadar Andrée'yi yansıttığı bu sebepten tartışmalıdır. 1982 yılında, sanat tarihçisi , Manet'nin Erik isimli tablosunda poz veren kişinin Hélène André olabileceğini iddia etti. Reff'in bu iddiasıyla ilgili kanıtı yoktu. Meslektaşı bu iddiaya itiraz etti ve Erik'teki kadının modelin poz verdiği bilinen diğer tablolardaki kadına hiç benzemediğini söyledi.
- Manet: Chez le Père Lathuille, 1879
- Manet: Erik, 1878
Degas
Edgar Degas 1875 yılında defterine "Hélène ve Desboutin kafedeyken" desenli bir tablo yapmaya karar verdiğini yazmıştı. Ressam, 1876 yılında, Hélène André ve ressam 'i bir kafe yan yana otururken resmettiği Absent İçenler'i tamamladı. Bu tablodaki kafe Degas ve Andrée'nin tanıştığı Café de la Nouvelle Athènes idi. Sanat tarihçisi Françoise Cachin'e göre Absent İçenler'deki çift "kentin ayaktakımını" temsil ediyordu. Hélène André'nin tablodan nefret ettiği ve "le monde renversé, quoi! Et nous avons l'air de deux andouilles ("Dünya tersine dönmüş gibi! Ve biz gerizekalı gibi görünüyoruz") yorumunu yaptığı söylenir.
Degas, 1876 yılında André'nin bir portresini daha yaptı. Bu portre şu anda Şikago Sanat Enstitüsü'nde sergilenmektedir. 1877 - 1880 yılları arasında yaptığı, şu anda Metropolitan Sanat Müzesi'nin koleksiyonunda yer alan portrede ise modeli profilden küpesi görünecek şekilde resmetti. Degas, 1879 yılında, modelin iki pastel portresini yaptı. Bu resimlerin birinde André döneminin şehirli kadın kıyafetleri içindedir. Diğerinde ise iki kadınla birlikte resmedildi. Bu iki resim de bugünlerde özel koleksiyonlarda yer almaktadır. Model 1879'da sahnede Ellen Andrée ismini kullanmaya başladığı için Degas'nın bir çiziminde de "Aktris Ellen Andrée" olarak anılır.
Yıllar sonra, Andrée'ye Degas'nın sanatıyla ilgili fikri sorulduğunda model, ressamın eserleriyle ilgili olumsuz yorumlar yaptı. Andrée, kendisini yeşil tonlarda ve çirkin çizdiği için ressamı sevmediğini söyleyip , ve gibi ressamların eserlerini tercih ettiğini açıkladı.
- Degas: Absent İçenler, 1876
- Degas: Ellen Andrée'nin Portresi, 1876
- Degas: Şehirli Kadın, 1879
- Degas: Küpeli Profil, 1877–80
Kaynakça
- Jean Sutherland Boggs (1988), Degas, 1834–1917 (sergi kataloğu), Paris,
- Françoise Cachin (1991), Manet, Köln,
- Julius Meier-Graefe (1912), Edouard Manet, Münih: R. Piper
- Jill Berk Jiminez (2013), Dictionary of Artists' Models, Şikago: Routledge,
- Theodore Reff (1982), Manet and Modern Paris: One Hundred Paintings, Drawings, Prints, and Photographs by Manet and His Contemporaries, Washington: National Gallery of Art,
- Women Impressionists: Berthe Morisot, Mary Cassatt, Eva Gonzalès, Marie Bracquemond, Hatje Cantz, 1 Nisan 2008,
Kaynak notları
- ^ a b c d Jiminez 2013, s. 44
- ^ Meier-Graefe 1912, s. 267
- ^ Boggs 1988, s. 286
- ^ Hollein 2008, s. 14
- ^ a b Jiminez 2013, s. 45
- ^ Reff 1982, s. 76
- ^ Cachin 1990, s. 128
- ^ Boggs 1988, s. 285
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ellen Andree gercek adiyla Helene Andre ya da Helene Andree 1857 1925 1879 yilindan 20 yuzyilin baslarina kadar sahneye cikmis unlu Fransiz tiyatro oyuncusudur Oyuncu sanat hayati boyunca pek cok komedide rol aldi ve naturalist tiyatro gruplarinda calisti Ellen AndreeEllen Andree yaklasik 1880 DogumHelene Andree ya da Helene Andre 1857 Paris FransaOlum1925 Paris FransaMilliyetFransizMeslekaktris ressam modeliTaninma nedeniEdgar Degas Edouard Manet ve Auguste Renoir gibi ressamlara modellik yapmasi Andree 1870 li yillarda Edgar Degas Edouard Manet ve Auguste Renoir gibi donemin unlu ressamlarina modellik yaparak unlu oldu HayatiEllen Andree 1857 yilinda Paris teki Rue Geoffroy Marie de dunyaya geldi Gercek adi Helene Andre dir Ailesi ve gencligi hakkinda cok az ve zaman zaman birbiriyle celisen bilgiler vardir 1910 yilinda sanat simsari Ambroise Vollard dan Pierre Auguste Renoir nin otobiyografisi icin verdigi bilgilerde ve daha sonralari sanat tarihcisi Adolphe Tabarant in yazdigi Manet biyografisi icin aldigi notlarda oyuncudan bahsedilir Andree ile ilgili iddialardan biri babasinin orduda subay annesinin ise buyuk bir kiyafet dukkaninda tezgahtar oldugudur Tabarant in Manet nin otobiyografisi icin aldigi notlarda ise aktrisin babasinin ressam Edmond Andre olabilecegi yazmaktadir Andree profesyonel olarak modellige basladi Modelin 1870 lerin ortalarindan itibaren Izlenimci ressamlarin bulusma yeri olarak bilinen in mudavimi oldugu soylenir O gunlerde burjuva aileden gelen bekar bir kadinin kafede vakit gecirmesi olagandisi ve uygunsuz bulunan bir durumdu Bu tip mekanlara sadece calisan siniftan kadinlar ya da hayat kadinlari giderdi Andree bu kafede Manet Degas Renoir gibi donemin populer ressamlariyla tanisti ve onlara eserleri icin modellik yapti O gunlerde ressam modelleri icin guzellik aranan bir sart olmamasina ragmen sanat tarihcisi Francoise Cachin e gore Andree guzel bir kadindi ama daha onemlisi sahip oldugu karizmayla insanlari etkiliyordu Andree bir ressamin atolyesinde modellik yaparken aktor Lassouche tarafindan kesfedildi ve bu sayede sahneye cikmaya basladi Poz verdigi in tablosu Rolla nin 1878 yilinda duzenlenen Paris Salonu nda skandal yaratmasi aktrisin unlenmesine ve tiyatro islerinin artmasina sebep oldu Oyunculuk gunlerinin ilk gunlerinde Ellen Andree ismini kullanmaya basladi 1887 yilinda ressam ile evlendi Evlenmelerinin ardindan cift Ville d Avray isimli Paris banliyosunde yasamaya basladi Andree 1925 yilinda olene kadar tiyatro oyunculuguna devam etti 1875 ile 1881 yillari arasinda pek cok tabloda modellik yapan aktrisin donemin unlu fotografcisi Felix Nadar tarafindan cekilmis bircok sahne fotografi da vardir Modellik kariyeriManet Manet ve Degas Helene Andre nin poz verdigi ilk ressamlardir Manet nin 1875 yilinda cizdigi tablosu Parisli de La Parisienne tipik bir Ucuncu Cumhuriyet kadini gibi gorunmektedir O donemde ve gibi sik kadinlar cok populerdi ve Andree bu portrede bu kadinlari andiriyordu Manet ilerleyen yillarda Andree yi model olarak kullanmaya devam etti Bugun Musee d Orsay nin koleksiyonunda olan 1878 tarihli bir baska portrede modeli donemin genc sarisin bir kadin olarak resmetti Ressam ayni yil Kafede isimli bir tablo daha yapti Bu tabloda sol taraftaki sapkali kadin da Andree dir Ressam ve modeli 1880 yilinda su anda ozel bir koleksiyonda yer alan Oturan Kiz tablosu icin bir kere daha birlikte calistilar Manet Parisli 1875 Manet Sarisin Genc Kadinin Portresi 1878 Manet Kafede 1878 Sapkali kadin Andre Manet Oturan Kiz 1880 Modelinin Ellen Andree oldugu tartismali iki Manet tablosu daha vardir Andree nin Chez le Pere Lathuille isimli tablonun cizimlerinin ilk iki seansinda poz verdigi bilinmektedir Fakat daha sonra yerini Jacques Offenbach in bir akrabasi olan Judith French e birakti Tablodaki kadinin ne kadar Andree yi yansittigi bu sebepten tartismalidir 1982 yilinda sanat tarihcisi Manet nin Erik isimli tablosunda poz veren kisinin Helene Andre olabilecegini iddia etti Reff in bu iddiasiyla ilgili kaniti yoktu Meslektasi bu iddiaya itiraz etti ve Erik teki kadinin modelin poz verdigi bilinen diger tablolardaki kadina hic benzemedigini soyledi Manet Chez le Pere Lathuille 1879 Manet Erik 1878Degas Edgar Degas 1875 yilinda defterine Helene ve Desboutin kafedeyken desenli bir tablo yapmaya karar verdigini yazmisti Ressam 1876 yilinda Helene Andre ve ressam i bir kafe yan yana otururken resmettigi Absent Icenler i tamamladi Bu tablodaki kafe Degas ve Andree nin tanistigi Cafe de la Nouvelle Athenes idi Sanat tarihcisi Francoise Cachin e gore Absent Icenler deki cift kentin ayaktakimini temsil ediyordu Helene Andre nin tablodan nefret ettigi ve le monde renverse quoi Et nous avons l air de deux andouilles Dunya tersine donmus gibi Ve biz gerizekali gibi gorunuyoruz yorumunu yaptigi soylenir Degas 1876 yilinda Andre nin bir portresini daha yapti Bu portre su anda Sikago Sanat Enstitusu nde sergilenmektedir 1877 1880 yillari arasinda yaptigi su anda Metropolitan Sanat Muzesi nin koleksiyonunda yer alan portrede ise modeli profilden kupesi gorunecek sekilde resmetti Degas 1879 yilinda modelin iki pastel portresini yapti Bu resimlerin birinde Andre doneminin sehirli kadin kiyafetleri icindedir Digerinde ise iki kadinla birlikte resmedildi Bu iki resim de bugunlerde ozel koleksiyonlarda yer almaktadir Model 1879 da sahnede Ellen Andree ismini kullanmaya basladigi icin Degas nin bir ciziminde de Aktris Ellen Andree olarak anilir Yillar sonra Andree ye Degas nin sanatiyla ilgili fikri soruldugunda model ressamin eserleriyle ilgili olumsuz yorumlar yapti Andree kendisini yesil tonlarda ve cirkin cizdigi icin ressami sevmedigini soyleyip ve gibi ressamlarin eserlerini tercih ettigini acikladi Degas Absent Icenler 1876 Degas Ellen Andree nin Portresi 1876 Degas Sehirli Kadin 1879 Degas Kupeli Profil 1877 80KaynakcaJean Sutherland Boggs 1988 Degas 1834 1917 sergi katalogu Paris ISBN 2 7118 2146 3 Francoise Cachin 1991 Manet Koln ISBN 3 7701 2791 9 Julius Meier Graefe 1912 Edouard Manet Munih R Piper Jill Berk Jiminez 2013 Dictionary of Artists Models Sikago Routledge ISBN 9781135959210 Theodore Reff 1982 Manet and Modern Paris One Hundred Paintings Drawings Prints and Photographs by Manet and His Contemporaries Washington National Gallery of Art ISBN 9780226707204 Women Impressionists Berthe Morisot Mary Cassatt Eva Gonzales Marie Bracquemond Hatje Cantz 1 Nisan 2008 ISBN 978 3775720793 Kaynak notlari a b c d Jiminez 2013 s 44 Meier Graefe 1912 s 267 Boggs 1988 s 286 Hollein 2008 s 14 a b Jiminez 2013 s 45 Reff 1982 s 76 Cachin 1990 s 128 Boggs 1988 s 285