Hasan bin Ali el-Ûtruş, Hasan bin Ali el-Utrus ya da Sağır Hassan (Doğum: Hicrî 230 / M. 844, Medine - Ölüm: Hicrî 304 / M. 917, Amol). En-Nâsser’ûl-Kebîr, En-Nâsır Li’l-Hâkk, En-Nâsır’ûl-Alevî, En-Nâsır Li-Dîn-il’Lâh, adlarıyla da anıldığı olur.
Hayâtı
Tam Adı: "Ebû Muḥammed el-Ḥasan ibn-i ‘Alī ibn-i el-Ḥasan ibn-i ‘Alī ibn-i ‘Umar el-Eşref ibn-i Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn". Hicrî 230 / M. 844 yılında Medine'de doğdu. Abbâsîler'in Nişabur ve Gürgan âmili "Muhammed el-Hûzistânî" tarafından tutuklandı. Kendisine uygulanan işkence neticesinde sağır oldu. Bu nedenle el-Ûtruş / el-Utrus olarak anılmaktadır.
Siyâsî girişimleri
Bu sıralarda bir taraftan Bağdad hâlifelerine karşı sonsuz kin ve husumet propagandaları yürüten dâ’îlerin tesirleri nedeniyle, diğer taraftan da Irak’taki hükûmet tarafından “Alevîlik” yanlılığıyla itham edilmeleri sebebiyle, binlerce insan Taberistan ve Gürgan yöresine göç etmek zorunda kalmışlardı. "Hasan bin Ali En-Nâsır’ûl-Alevî" Abbâsîler, Tahirîler ve Samânîler'e karşı Alevî ve Zeydîler'e yardım eden "Cüstân" ailesinin Deylemli idârecileriyle ve Deylem hükümdârı "Cüstân bin Vehsûdân" ile iyi ilişkiler kurdu. İki yüz binden fazla Deylemlinin Müslüman olmasını sağladı.
Abbâsîler aleyhinde sürdürdüğü mücadele
On yedi yıl süren ayaklanması neticesinde Abbâsîler’in isimlerini Deylem ve havâlisinden tamamıyla silmeyi başaran ve Hicrî 301 / M. 914 yılında “Sare” ile “Âmül” şehirlerini fetheden “Hasan bin Ali El-Utrus”, "Hasan bin Ali En-Nâsır Li-Dîn-il’Lâh" adıyla Taberistan Alavîleri'nin Üçüncü Emîri oldu.
Vefâtı ve sonrası
Hasan bin Ali El-Utrus’un Şubat 917'de ölümü üzerine “Leylâ bin Nûman”, “En-Nâsır’ûd-Dîn Allâh” unvanıyla yeni bir huruç hareketi başlattı. “Nişabur” ve “Tûs” şehirlerini işgal ederek Alevîler’in mevkîilerini bir hâyli kuvvetlendirdi. Alavîler, Hasan bin Ali el-Ûtruş'un ölümünden sonra onun oğullarından hiçbirini desteklemediler. Yerine Hasan el-Mûctebâ soyundan gelen Hasan bin Kâsım ed-Dâ’î-il’el-Hâkk’a biât ettiler.
Nâsır’îyye Zeydî Mezhebi
"En-Nâsır Li’l-Hâkk" adına izâfeten Zeydîliğin bir kolu olarak ortaya çıkan bu mezhep daha sonraları "Kâsım er-Ressî" tarafından kurulan "Kâsım’îyye" Zeydî mezhebiyle kaynaşmıştır.
Kaynakça
- ^ TDV, İslâm Ansiklopedisi - Hassan bin Ali el-Ûtruş.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hasan bin Ali el Utrus Hasan bin Ali el Utrus ya da Sagir Hassan Dogum Hicri 230 M 844 Medine Olum Hicri 304 M 917 Amol En Nasser ul Kebir En Nasir Li l Hakk En Nasir ul Alevi En Nasir Li Din il Lah adlariyla da anildigi olur HayatiTam Adi Ebu Muḥammed el Ḥasan ibn i Ali ibn i el Ḥasan ibn i Ali ibn i Umar el Esref ibn i Ali Zeyn el Ab i Din Hicri 230 M 844 yilinda Medine de dogdu Abbasiler in Nisabur ve Gurgan amili Muhammed el Huzistani tarafindan tutuklandi Kendisine uygulanan iskence neticesinde sagir oldu Bu nedenle el Utrus el Utrus olarak anilmaktadir Amul daki En Nasir Li l Hakk Kulesi Siyasi girisimleri Bu siralarda bir taraftan Bagdad halifelerine karsi sonsuz kin ve husumet propagandalari yuruten da ilerin tesirleri nedeniyle diger taraftan da Irak taki hukumet tarafindan Alevilik yanliligiyla itham edilmeleri sebebiyle binlerce insan Taberistan ve Gurgan yoresine goc etmek zorunda kalmislardi Hasan bin Ali En Nasir ul Alevi Abbasiler Tahiriler ve Samaniler e karsi Alevi ve Zeydiler e yardim eden Custan ailesinin Deylemli idarecileriyle ve Deylem hukumdari Custan bin Vehsudan ile iyi iliskiler kurdu Iki yuz binden fazla Deylemlinin Musluman olmasini sagladi Abbasiler aleyhinde surdurdugu mucadele On yedi yil suren ayaklanmasi neticesinde Abbasiler in isimlerini Deylem ve havalisinden tamamiyla silmeyi basaran ve Hicri 301 M 914 yilinda Sare ile Amul sehirlerini fetheden Hasan bin Ali El Utrus Hasan bin Ali En Nasir Li Din il Lah adiyla Taberistan Alavileri nin Ucuncu Emiri oldu Vefati ve sonrasi Hasan bin Ali El Utrus un Subat 917 de olumu uzerine Leyla bin Numan En Nasir ud Din Allah unvaniyla yeni bir huruc hareketi baslatti Nisabur ve Tus sehirlerini isgal ederek Aleviler in mevkiilerini bir hayli kuvvetlendirdi Alaviler Hasan bin Ali el Utrus un olumunden sonra onun ogullarindan hicbirini desteklemediler Yerine Hasan el Mucteba soyundan gelen Hasan bin Kasim ed Da i il el Hakk a biat ettiler Nasir iyye Zeydi Mezhebi En Nasir Li l Hakk adina izafeten Zeydiligin bir kolu olarak ortaya cikan bu mezhep daha sonralari Kasim er Ressi tarafindan kurulan Kasim iyye Zeydi mezhebiyle kaynasmistir Kaynakca TDV Islam Ansiklopedisi Hassan bin Ali el Utrus