Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Enlightenment, basit, hızlı, sade ve kullanışlı bir masaüstü ortamı yaratmak için başlatılan bir projedir. EFL (Enlightenment Foundation Libraries) adı verilen pek çok parçadan oluşmuş bir grup kütüphane üzerine inşa edilmiştir.
 | |
 | |
| Geliştirici(ler) | Enlightenment Team |
|---|---|
| Güncel sürüm | E19 1.9.4 / 16 Mayıs, 2014 |
| İşletim sistemi | Çapraz platform |
| Tür | |
| Lisans | BSD Lisansı |
| Resmî sitesi | enlightenment.org |
| Kod deposu |
|
Tarihi
İlk sürümü 1997 yılında yayınlanmıştır. 0.17 Sürümü 2000 yılında yayınlanmış ve 2012 yılına kadar yeni sürüm yayınlanmamıştır. Bu uzun yıllar boyunca yayınlanan sürüm güncellemeleri DR17 (Development Release 17) olarak adlandırılmıştır.
Enlightenment bu süre içinde yardımcı uygulamalar açısından tam teşekküllü bir masaüstü ortamı sunamamıştır. Örneğin EFL kütüphanesi ile geliştirilmiş dosya yöneticisi ancak 2012 yılında 1.7.3 sürümünde kısıtlı özelliklerle sunulmuştur ve bir medya oynatıcısı bulunmamaktaydı. Ayrıca 10 yılı aşkın bir süredir devam eden projenin gelişimi KDE, GNOME ve Unity masaüstü ortamları kadar geliştirici desteği bulamadığından istenilen hızda olmamıştır ve az sayıda dağıtımda öntanımlı olarak kullanılmaktadır. Bu nedenlerle çok fazla kullanıcı tarafından tercih edilmemiştir.
Ancak taşınabilir cihazların gelişimi ve bu cihazlarda ihtiyaç duyulan hafif, işlevsel ve göze hoş görünen görsel arayüz kütüphaneleri Enlightenment'e olan ilgiyi arttırmıştır. Hatta Tizen İşletim Sisteminde EFL kütüphaneleri kullanılmış, OpenMoko platformunda da kullanılması için çalışmalar yapılmıştı.
Bu nedenlerle geliştirici sayısı artan ve taşınabilir cihaz üreticileri arasında ilgi odağı olan Enlightenment son yıllarda daha hızlı bir gelişim dönemi yaşamaktadır. 2014 Yılı itibarıyla 50'nin üzerinde aktif geliştiricisi bulunmaktadır.
Özellikleri
Enlightenment'ın diğer masaüstü yöneticilerinden en üstün olduğu özelliği performansı ve hızıdır. Sistem ihtiyaçları çok düşük olduğu için özellikle eski bilgisayarlar, işlemci hızları ve belleği düşük olan tablet ve benzeri küçük cihazlar veya sistemini mümkün olan en hızlı biçimde çalıştırmak isteyenler için çok iyi bir seçenek durumundadır. Bu özellikleri nedeniyle Google tarafından gOS işletim sisteminde öntanımlı olarak kullanıldı, ancak Google projeyi sonlandırdı.
Enlightenment, majör masaüstü Linux dağıtımlarının depolarında kurulmaya hazırdır ve Türkçe çeviri oranı neredeyse tamdır. Temel masaüstü araçları, özelleştirilebilme imkânları ve tema desteği yeterli düzeydedir. Son sürümlerde dosya yöneticisi, medya oynatıcısı ve giriş yöneticisi gibi yan uygulamalar da masaüstüne eklenmiş ve tam teşekküllü bir masaüstü ortamı sağlama konusunda hedefine neredeyse ulaşmıştır.
EFL kütüphaneleri ARM, Sparc, PowerPC, i386 gibi çeşitli mimarilerde ve BSD, MacOsX, Linux ve Windows gibi işletim sistemlerinde de çalışabilecek şekilde geliştirilmektedir. Enlightenment'in grafik yetenekleri oldukça üst seviyededir. EFL kendi grafik soyutlama katmanına sahiptir, bu sayede geliştiriciler OpenGL, XRender, DirectFB gibi teknolojileri tek bir kütüphaneden kolaylıkla kullanabilmektedir. Ayrıca projenin kendi iç grafik kütüphanesi de mevcuttur ve OpenGL veya iç kütüphaneler ile 2D ve 3D nesneler ile geliştirme yapmaya imkân vermektedir.
Kendi Birleşiklik sistemine (OpenGL ve İç kütüphane destekli) ve Wayland desteğine sahiptir. 18. Sürümünden itibaren birleşiklik sistemini kapatma seçeneği kaldırılmıştır.
Ayrıca Enlightenment pencere yöneticisinin gelişmiş pencere basamaklama (Tiling) özelliği özellikle yazılım geliştiricilerin ihtiyaç duyduğu bir özelliktir, pek çok masaüstü ortamında ek uygulamalarla sağlanabilen bu özellik Enlightenment'te doğal olarak bulunmaktadır.
Enlightenment kullanan Linux dağıtımları
En çok kullanıcıya sahip olan Bodhi Linux ve elementary OS dağıtımlarıdır. Ubuntu LTS tabanlı olan Bodhi Linux dağıtımının geliştirici ekibinde Enlightenment geliştiricileri de bulunmaktadır.
Dış bağlantılar
- Resmi web site13 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Enlightenment Sourceforge Proje sayfası2 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bodhi Linux dağıtımı sayfası 14 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Enlightenment basit hizli sade ve kullanisli bir masaustu ortami yaratmak icin baslatilan bir projedir EFL Enlightenment Foundation Libraries adi verilen pek cok parcadan olusmus bir grup kutuphane uzerine insa edilmistir Enlightenment Masaustu Ortami ve Pencere YoneticisiGelistirici ler Enlightenment TeamGuncel surumE19 1 9 4 16 Mayis 2014Isletim sistemiCapraz platformTurLisansBSD LisansiResmi sitesienlightenment orgKod deposugit enlightenment orgTarihiIlk surumu 1997 yilinda yayinlanmistir 0 17 Surumu 2000 yilinda yayinlanmis ve 2012 yilina kadar yeni surum yayinlanmamistir Bu uzun yillar boyunca yayinlanan surum guncellemeleri DR17 Development Release 17 olarak adlandirilmistir Enlightenment bu sure icinde yardimci uygulamalar acisindan tam tesekkullu bir masaustu ortami sunamamistir Ornegin EFL kutuphanesi ile gelistirilmis dosya yoneticisi ancak 2012 yilinda 1 7 3 surumunde kisitli ozelliklerle sunulmustur ve bir medya oynaticisi bulunmamaktaydi Ayrica 10 yili askin bir suredir devam eden projenin gelisimi KDE GNOME ve Unity masaustu ortamlari kadar gelistirici destegi bulamadigindan istenilen hizda olmamistir ve az sayida dagitimda ontanimli olarak kullanilmaktadir Bu nedenlerle cok fazla kullanici tarafindan tercih edilmemistir Ancak tasinabilir cihazlarin gelisimi ve bu cihazlarda ihtiyac duyulan hafif islevsel ve goze hos gorunen gorsel arayuz kutuphaneleri Enlightenment e olan ilgiyi arttirmistir Hatta Tizen Isletim Sisteminde EFL kutuphaneleri kullanilmis OpenMoko platformunda da kullanilmasi icin calismalar yapilmisti Bu nedenlerle gelistirici sayisi artan ve tasinabilir cihaz ureticileri arasinda ilgi odagi olan Enlightenment son yillarda daha hizli bir gelisim donemi yasamaktadir 2014 Yili itibariyla 50 nin uzerinde aktif gelistiricisi bulunmaktadir OzellikleriEnlightenment in diger masaustu yoneticilerinden en ustun oldugu ozelligi performansi ve hizidir Sistem ihtiyaclari cok dusuk oldugu icin ozellikle eski bilgisayarlar islemci hizlari ve bellegi dusuk olan tablet ve benzeri kucuk cihazlar veya sistemini mumkun olan en hizli bicimde calistirmak isteyenler icin cok iyi bir secenek durumundadir Bu ozellikleri nedeniyle Google tarafindan gOS isletim sisteminde ontanimli olarak kullanildi ancak Google projeyi sonlandirdi Enlightenment major masaustu Linux dagitimlarinin depolarinda kurulmaya hazirdir ve Turkce ceviri orani neredeyse tamdir Temel masaustu araclari ozellestirilebilme imkanlari ve tema destegi yeterli duzeydedir Son surumlerde dosya yoneticisi medya oynaticisi ve giris yoneticisi gibi yan uygulamalar da masaustune eklenmis ve tam tesekkullu bir masaustu ortami saglama konusunda hedefine neredeyse ulasmistir EFL kutuphaneleri ARM Sparc PowerPC i386 gibi cesitli mimarilerde ve BSD MacOsX Linux ve Windows gibi isletim sistemlerinde de calisabilecek sekilde gelistirilmektedir Enlightenment in grafik yetenekleri oldukca ust seviyededir EFL kendi grafik soyutlama katmanina sahiptir bu sayede gelistiriciler OpenGL XRender DirectFB gibi teknolojileri tek bir kutuphaneden kolaylikla kullanabilmektedir Ayrica projenin kendi ic grafik kutuphanesi de mevcuttur ve OpenGL veya ic kutuphaneler ile 2D ve 3D nesneler ile gelistirme yapmaya imkan vermektedir Kendi Birlesiklik sistemine OpenGL ve Ic kutuphane destekli ve Wayland destegine sahiptir 18 Surumunden itibaren birlesiklik sistemini kapatma secenegi kaldirilmistir Ayrica Enlightenment pencere yoneticisinin gelismis pencere basamaklama Tiling ozelligi ozellikle yazilim gelistiricilerin ihtiyac duydugu bir ozelliktir pek cok masaustu ortaminda ek uygulamalarla saglanabilen bu ozellik Enlightenment te dogal olarak bulunmaktadir Enlightenment kullanan Linux dagitimlariBodhi Linux Elementary OS gOS En cok kullaniciya sahip olan Bodhi Linux ve elementary OS dagitimlaridir Ubuntu LTS tabanli olan Bodhi Linux dagitiminin gelistirici ekibinde Enlightenment gelistiricileri de bulunmaktadir Dis baglantilarResmi web site13 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Enlightenment Sourceforge Proje sayfasi2 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bodhi Linux dagitimi sayfasi 14 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde