Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1854 Epir İsyanı, o dönemde Osmanlı Yunanistanı'nda meydana gelen bir dizi Yunan ayaklanmalarının en önemlilerinden biriydi. Kırım Savaşı patlak verdiğinde birçok Epir Rumu, Yunan devletinin zımni desteğiyle Osmanlı yönetimine karşı ayaklandı. Bu isyan önemli askeri kişiler tarafından desteklense de, birkaç ay sonra isyan bastırıldı.
Arka plan
Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya İmparatorluğu arasında Kırım Savaşı patlak verdiğinde birçok Yunanlı, bu savaşı Yunanlıların yaşadığı ancak bağımsız Yunanistan Krallığı'na dahil olmayan toprakları ele geçirmek için bir fırsat olarak gördü. Yunan İsyanı (1821-1829) ve Yunan bağımsızlığının sağlanmasına yardımcı olan Rus müdahalesinin hâlâ akıllarda olması da bu isyanı tetikledi. Bunun üstüne Yunanlılar, Doğu Ortodoks Rusya'dan yardım talebinde bulundular.
Resmi Yunan devleti, İngiliz ve Fransızların (Osmanlı'nın müttefikleri) şiddetli diplomatik ve askeri baskısı altında aktif olarak çatışmaya girmekten kaçınsa da, Epir, Teselya, Girit'te kişi ve grupların desteğiyle bağımsız Yunanistan içerisinde bir dizi ayaklanma tertip etti.
İsyan
30 Ocak 1854'te, (Yunan Ordusunda Teğmen ve halk kahramanı Yeoryos Karaiskakis'in oğlu), Narda'nın (Peta bölgesi) doğusundaki köylerde halka ilham vermek amacıyla bir dizi ilham verici konuşma yaptı. Epirotlar, Osmanlı yönetimine karşı ayaklandılar ve Yunanistan'a katıldılar. İlk hedef, Karaiskakis tarafından 2.500 kişilik bir kuvvetle ele geçirilen eyalet başkenti Narda idi. Bu sırada Yunan General Theodoros Grivas, 300 kişilik bir gönüllü grubunu Peta ve Pente Pigadia köylerine götürdü. İsyan, Tzoumerka'daki Narda bölgesinin yanı sıra Epirus'un dağlık bölgelerinin çoğuna da yayıldı ve kısa süre sonra Aydonat, Suli, Tsamantas, Himara ve Yanya çevresindeki bazı köyler gibi birçok kasaba tam olarak devrimcilerin kontrolü altına girdi.Teselya'nın yakınlardaki bazı bölgelerinde de isyan tüm hızıyla devam ediyordu.
Bu arada, çoğu Suliyot kökenli bazı Yunan subayları (, , Athanasios Koutsonikas, Kiços Cavelas, Lambros Zikos) Yunan Ordusu'ndaki görevlerinden istifa ederek isyana katıldı. Daha sonra, 3,000 ilave askerle birlikte 1,600 kişilik bir Osmanlı birliği, ağır topların yardımıyla Narda'yı yeniden ele geçirmeyi başardı.
Mart ayı başlarında Grivas, daha sonra Yunan birlikleri tarafından yağmalanan Maçova'yı ele geçirerek kuzeye doğru ilerlemeye başladı. 27 Mart'ta Arnavutların da destek verdiği Osmanlı saldırılarının ardından Grivas geri çekilmek zorunda kaldı. Sonuç olarak, Maçova kasabası isyancı çeteler tarafından yağmalandı ve büyük bir kısmı yakıldı.
Bastırılması
13 Nisan'da 6.000 kişilik bir Osmanlı kuvveti, İngiliz ve Fransız topçularının desteğiyle, isyancıların Narda'nın doğusundaki Peta bölgesindeki karargahına saldırdı. Kitsos Tzavelas, şiddetli çatışmalar ve ağır kayıplar sonrasında adamlarıyla birlikte Yunanistan sınırının ötelerine çekildi. Bu arada Osmanlı kuvvetleri, Yanya çevresindeki bölgedeki her türlü isyan hareketini ortadan kaldırmak için kuzeye doğru hareket etti. Plaka'da 14.000 Osmanlı ve 1.500 Arnavuttan oluşan bir kuvvet, S. Karaiskakis ve N. Zervas'ın silahlı gruplarına karşı savaştı. Osmanlı kuvveti, özellikle Arnavutların ağır kayıplar vermesiyle geri çekilmek zorunda kaldı.
Bölgeye ek takviye Osmanlı birlikleri geldiğinde durum Yunanlılar için daha da kötüleşmeye başladı. Öte yandan, İngiliz ve Fransız kuvvetleri, Pire limanı ve bazı Yunan limanlarını ablukaya alarak, devrimciler için takviye ve cephane elde etmeyi zorlaştırdı, bu hamleyle Yunan hükûmetine subaylarını geri çekmeye zorlaması için daha fazla baskı uyguladı. 12 Mayıs'ta Vulgareli, Skoulikaria ve Kleidi'de yaşanan bir dizi şiddetli çatışmadan sonra isyanın sonu geldi ve Epirotlar Yunan sınırına çekildi.
Epir'deki isyan nihayet bastırıldığında, Osmanlı ve Arnavut birliklerinin bir dizi kasaba ve köyü yağmalayıp yakmasıyla misillemeler başladı. Bu faaliyetler 1856'da Kırım Savaşı'nın bitmesiyle sona erdi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Özel
- ^ a b Reid 2000: 249
- ^ Sakellariou 1997: 288
- ^ Badem, Candan (15 Eylül 2021). The Routledge Handbook of the Crimean War (İngilizce). Routledge. s. 57. ISBN .
- ^ Sakellariou 1997: 289-290
- ^ Hammond, Nicholas (1976). Migrations and invasions in Greece and adjacent areas. Noyes Press. s. 41. ISBN .
- ^ a b c Sakellariou 1997: 290
- ^ Ruches 1967: 73
- ^ Reid 2000: 250
- ^ a b Sakellariou 1997: 291
- Genel
- Reid, James J. (2000). Crisis of the Ottoman Empire: prelude to collapse 1839-1878. Franz Steiner Verlag. ISBN .
- Sakellariou, M. V. (1997). Epirus, 4000 years of Greek history and civilization. Ekdotike Athenon. ISBN . 7 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ocak 2023.
- Ruches, P.J. (1967). Albanian Historical Folksongs. Argonaut.
Konuyla ilgili yayınlar
- George, Dodd (1856). Pictorial history of the Russian war 1854-5-6: with maps, plans, and wood engravings. W. & R. Chambers.
- New monthly magazine Vol. 102. Published for Henry Colburn by Richard Bentley. 1854.
- Der Aufstand der Griechen im Epirus, ihr Land, ihre Sitten u. Gebräuche, ihre Lage unter der türkischen Regierung: Mit einer Karte. Hartleben. 1854. [The Revolution of the Greeks in Epirus: their Land, Customs and Habits]. (German)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1854 Epir Isyani o donemde Osmanli Yunanistani nda meydana gelen bir dizi Yunan ayaklanmalarinin en onemlilerinden biriydi Kirim Savasi patlak verdiginde bircok Epir Rumu Yunan devletinin zimni destegiyle Osmanli yonetimine karsi ayaklandi Bu isyan onemli askeri kisiler tarafindan desteklense de birkac ay sonra isyan bastirildi Arka planYunan general Theodoros GrivasKitsos Tzavelas Osmanli Imparatorlugu ile Rusya Imparatorlugu arasinda Kirim Savasi patlak verdiginde bircok Yunanli bu savasi Yunanlilarin yasadigi ancak bagimsiz Yunanistan Kralligi na dahil olmayan topraklari ele gecirmek icin bir firsat olarak gordu Yunan Isyani 1821 1829 ve Yunan bagimsizliginin saglanmasina yardimci olan Rus mudahalesinin hala akillarda olmasi da bu isyani tetikledi Bunun ustune Yunanlilar Dogu Ortodoks Rusya dan yardim talebinde bulundular Resmi Yunan devleti Ingiliz ve Fransizlarin Osmanli nin muttefikleri siddetli diplomatik ve askeri baskisi altinda aktif olarak catismaya girmekten kacinsa da Epir Teselya Girit te kisi ve gruplarin destegiyle bagimsiz Yunanistan icerisinde bir dizi ayaklanma tertip etti Isyan30 Ocak 1854 te Yunan Ordusunda Tegmen ve halk kahramani Yeoryos Karaiskakis in oglu Narda nin Peta bolgesi dogusundaki koylerde halka ilham vermek amaciyla bir dizi ilham verici konusma yapti Epirotlar Osmanli yonetimine karsi ayaklandilar ve Yunanistan a katildilar Ilk hedef Karaiskakis tarafindan 2 500 kisilik bir kuvvetle ele gecirilen eyalet baskenti Narda idi Bu sirada Yunan General Theodoros Grivas 300 kisilik bir gonullu grubunu Peta ve Pente Pigadia koylerine goturdu Isyan Tzoumerka daki Narda bolgesinin yani sira Epirus un daglik bolgelerinin coguna da yayildi ve kisa sure sonra Aydonat Suli Tsamantas Himara ve Yanya cevresindeki bazi koyler gibi bircok kasaba tam olarak devrimcilerin kontrolu altina girdi Teselya nin yakinlardaki bazi bolgelerinde de isyan tum hiziyla devam ediyordu Bu arada cogu Suliyot kokenli bazi Yunan subaylari Athanasios Koutsonikas Kicos Cavelas Lambros Zikos Yunan Ordusu ndaki gorevlerinden istifa ederek isyana katildi Daha sonra 3 000 ilave askerle birlikte 1 600 kisilik bir Osmanli birligi agir toplarin yardimiyla Narda yi yeniden ele gecirmeyi basardi Mart ayi baslarinda Grivas daha sonra Yunan birlikleri tarafindan yagmalanan Macova yi ele gecirerek kuzeye dogru ilerlemeye basladi 27 Mart ta Arnavutlarin da destek verdigi Osmanli saldirilarinin ardindan Grivas geri cekilmek zorunda kaldi Sonuc olarak Macova kasabasi isyanci ceteler tarafindan yagmalandi ve buyuk bir kismi yakildi Bastirilmasi13 Nisan da 6 000 kisilik bir Osmanli kuvveti Ingiliz ve Fransiz topcularinin destegiyle isyancilarin Narda nin dogusundaki Peta bolgesindeki karargahina saldirdi Kitsos Tzavelas siddetli catismalar ve agir kayiplar sonrasinda adamlariyla birlikte Yunanistan sinirinin otelerine cekildi Bu arada Osmanli kuvvetleri Yanya cevresindeki bolgedeki her turlu isyan hareketini ortadan kaldirmak icin kuzeye dogru hareket etti Plaka da 14 000 Osmanli ve 1 500 Arnavuttan olusan bir kuvvet S Karaiskakis ve N Zervas in silahli gruplarina karsi savasti Osmanli kuvveti ozellikle Arnavutlarin agir kayiplar vermesiyle geri cekilmek zorunda kaldi Bolgeye ek takviye Osmanli birlikleri geldiginde durum Yunanlilar icin daha da kotulesmeye basladi Ote yandan Ingiliz ve Fransiz kuvvetleri Pire limani ve bazi Yunan limanlarini ablukaya alarak devrimciler icin takviye ve cephane elde etmeyi zorlastirdi bu hamleyle Yunan hukumetine subaylarini geri cekmeye zorlamasi icin daha fazla baski uyguladi 12 Mayis ta Vulgareli Skoulikaria ve Kleidi de yasanan bir dizi siddetli catismadan sonra isyanin sonu geldi ve Epirotlar Yunan sinirina cekildi Epir deki isyan nihayet bastirildiginda Osmanli ve Arnavut birliklerinin bir dizi kasaba ve koyu yagmalayip yakmasiyla misillemeler basladi Bu faaliyetler 1856 da Kirim Savasi nin bitmesiyle sona erdi Ayrica bakinizGirit Isyani 1866 1869 KaynakcaOzel a b Reid 2000 249 Sakellariou 1997 288 Badem Candan 15 Eylul 2021 The Routledge Handbook of the Crimean War Ingilizce Routledge s 57 ISBN 978 0 429 56096 5 Sakellariou 1997 289 290 Hammond Nicholas 1976 Migrations and invasions in Greece and adjacent areas Noyes Press s 41 ISBN 0 8155 5047 2 a b c Sakellariou 1997 290 Ruches 1967 73 Reid 2000 250 a b Sakellariou 1997 291 GenelReid James J 2000 Crisis of the Ottoman Empire prelude to collapse 1839 1878 Franz Steiner Verlag ISBN 978 3 515 07687 6 Sakellariou M V 1997 Epirus 4000 years of Greek history and civilization Ekdotike Athenon ISBN 978 960 213 371 2 7 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ocak 2023 Ruches P J 1967 Albanian Historical Folksongs Argonaut Konuyla ilgili yayinlarGeorge Dodd 1856 Pictorial history of the Russian war 1854 5 6 with maps plans and wood engravings W amp R Chambers New monthly magazine Vol 102 Published for Henry Colburn by Richard Bentley 1854 Der Aufstand der Griechen im Epirus ihr Land ihre Sitten u Gebrauche ihre Lage unter der turkischen Regierung Mit einer Karte Hartleben 1854 The Revolution of the Greeks in Epirus their Land Customs and Habits German