Erkinis Kilisesi (Gürcüce: ერკინისის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Erkinis olan Demirkent köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Kilisenin bulunduğu mezranın adından dolayı İtik Kilisesi, Erkinis köyünün yeni adında dolayı da Demirkent Kilisesi olarak da bilinir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Demirkent, Yusufeli |
Koordinatlar | 40°52′37″K 41°48′07″D / 40.87694°K 41.80194°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Harabe |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | 10. yüzyıl |
Özellikler | |
Malzemeler | Kesme taş, dolgu duvar |
Tarihçe
Erkinis Kilisesi ve İtik Kilisesi'nin bulunduğu Tao bölgesi, tarihsel Gürcistan'ın bir parçasıydı. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin 1595 tarihinde gerçekleştirdiği tahrirde köyün nüfusu 64 haneden oluşuyordu. Bu tarihte sadece 4 hane Müslüman olmuştu. Ayrı bir köy olarak yer almadığına göre İtik (bugün Sarıerik) mezrasının da bu köyün bir parçası olduğu söylenebilir. Köyün Hristiyan nüfusunun kiliselerinden biri olan İtik Kilisesi, yapı tarzı ve malzemeleri açısından 10. yüzyıla tarihlenmiştir. Köyün halkının Müslüman olmasıyla kilisenin cemaatini ve işlevini yitirdiği, zaman içinde harabeye döndüğü anlaşılmaktadır.
Mimari
Etik Kilisesi veya Erkinis Kilisesi, İtik mezrasının batısındaki yamaçta yer alır. Tek nefli yapı, küçük ebatlı kesme taşlarla dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmiştir. Çatı örtüsü çökmüş ve duvarları büyük ölçüde yıkılmıştır. Günümüze ulaşan batı ve kuzey duvarlarının önemli bölümü toprak altında kalmıştır. Güney ve doğu duvarlarının mevcut kısmını yüksekliği 3-4 metreyi bulur. Kilise, dıştan serbest haç, içten dört kollu (tetrakonkhos) planlı bir yapıdır. Merkezdeki kare planlı mekânın dört yönüne yerleştirilmiş eksedralar dıştan düz duvarla sınırlandırılmıştır. Bugüne kalan izlerden kilisede duvar resimleri olduğu anlaşılmaktadır. Kiliseye ait ve üzerinde fresk ile Gürcüce yazı bulunan bir taşın köydeki bir evin duvarında bulunması, kilisenin insan eliyle yıkılıp taşlarının başka yapılarda kullanıldığını göstermektedir.
Kaynakça
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması", 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2007, I. Cilt, s. 457-466. 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Mirian Maharadze ve Zaza Şaşikadze, Yusufeli İlçesi (იუსუფელის რაიონი), Tiflis, 2022, s. 249.
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması", 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2007, I. Cilt, s. 457-466. 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması", 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2007, I. Cilt, s. 457-466. 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 60. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erkinis Kilisesi Gurcuce ერკინისის ეკლესია tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Yusufeli ilcesine bagli ve eski adi Erkinis olan Demirkent koyunde Orta Cag dan kalma Gurcu kilisesidir Kilisenin bulundugu mezranin adindan dolayi Itik Kilisesi Erkinis koyunun yeni adinda dolayi da Demirkent Kilisesi olarak da bilinir Erkinis KilisesiTemel bilgilerKonumDemirkent YusufeliKoordinatlar40 52 37 K 41 48 07 D 40 87694 K 41 80194 D 40 87694 41 80194InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumHarabeMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma10 yuzyilOzelliklerMalzemelerKesme tas dolgu duvarTarihceErkinis Kilisesi ve Itik Kilisesi nin bulundugu Tao bolgesi tarihsel Gurcistan in bir parcasiydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Osmanli idaresinin 1595 tarihinde gerceklestirdigi tahrirde koyun nufusu 64 haneden olusuyordu Bu tarihte sadece 4 hane Musluman olmustu Ayri bir koy olarak yer almadigina gore Itik bugun Sarierik mezrasinin da bu koyun bir parcasi oldugu soylenebilir Koyun Hristiyan nufusunun kiliselerinden biri olan Itik Kilisesi yapi tarzi ve malzemeleri acisindan 10 yuzyila tarihlenmistir Koyun halkinin Musluman olmasiyla kilisenin cemaatini ve islevini yitirdigi zaman icinde harabeye dondugu anlasilmaktadir MimariEtik Kilisesi veya Erkinis Kilisesi Itik mezrasinin batisindaki yamacta yer alir Tek nefli yapi kucuk ebatli kesme taslarla dolgu duvar teknigiyle insa edilmistir Cati ortusu cokmus ve duvarlari buyuk olcude yikilmistir Gunumuze ulasan bati ve kuzey duvarlarinin onemli bolumu toprak altinda kalmistir Guney ve dogu duvarlarinin mevcut kismini yuksekligi 3 4 metreyi bulur Kilise distan serbest hac icten dort kollu tetrakonkhos planli bir yapidir Merkezdeki kare planli mekanin dort yonune yerlestirilmis eksedralar distan duz duvarla sinirlandirilmistir Bugune kalan izlerden kilisede duvar resimleri oldugu anlasilmaktadir Kiliseye ait ve uzerinde fresk ile Gurcuce yazi bulunan bir tasin koydeki bir evin duvarinda bulunmasi kilisenin insan eliyle yikilip taslarinin baska yapilarda kullanildigini gostermektedir Kaynakca Fahriye Bayram Turgay Yazar 2005 Yili Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 24 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2007 I Cilt s 457 466 12 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3246 0 Mirian Maharadze ve Zaza Sasikadze Yusufeli Ilcesi იუსუფელის რაიონი Tiflis 2022 s 249 ISBN 978 9941 33 351 4 Fahriye Bayram Turgay Yazar 2005 Yili Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 24 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2007 I Cilt s 457 466 12 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3246 0 Fahriye Bayram Turgay Yazar 2005 Yili Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 24 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2007 I Cilt s 457 466 12 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3246 0 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 60 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7