Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Ermenistan'da Türkçe yer adlarının değiştirilmesi - XX ve XXI. yüzyıllarda Ermeniler tarafından Batı Azerbaycan(şimdi Ermenistan ) topraklarındaki Türkçe yer adlarının değiştirilmesi süreci.
17. yüzyıldan 19. yüzyılın başlarına kadar, bugünkü Ermenistan nüfusunun çoğunluğu Kafkas Müslümanlarından (Azerbaycanlılar ve Kürtler) oluşuyordu. ve 'in "Armenian acts of cultural terrorism" adlı kitabında Ermenilerin bugünkü Ermenistan topraklarına sonradan yerleştirilmiş bir halk olduğu ve buna karşın Azerbaycanlıların ise eskiden beri burada etnik bir halk olarak bulundukları anlatılmaktadır. Ayrıca kitapta, geçen yüzyılın ortalarına kadar bizzat Ermenilerin kendileri tarafından bunların doğrulandığı belirtilmektedir. Yalnızca yirminci yüzyılın başlarında, Batı Azerbaycan'da (bugünkü Ermenistan), yaklaşık 2.310 coğrafi ad Türkçe kökenliydi.
Türkçe yer adlarına karşı saldırganlık dönemleri
Günümüz Ermenistan'ındaki Türkçe kökenli yer adlarının değişimini dönemler halinde inceleyebiliriz:
- 19. yüzyılın başı ile 1918 arası
- 1918-1920
- 1920-1930
- 1930-1960
- 1960-1980
- 1991'den sonrası.
İlk ad değiştirme 1801'de gerçekleşti. İsim değişikliğinin ilk döneminde Türkçe kökenli isimlerin yerini Rus kökenli yer adları almıştır. Bunun nedeni, bölgenin Rusya tarafından işgal edilmesi ve oraya Rusların toplu olarak yerleştirilmesidir.
İsim değişiklikleri Celaloğlu rayonundaki (Stepanovan rayonu) Kara-Mamed kentinin adının değiştirilip Aleksandrovka koyulmasıyla başladı.
Azerbaycan tarihinin 1918-20 yıllarına ait sayfaları, Azerbaycan Türklerinin başına gelen Ermeni musibeti ve soykırımı ile doludur. Bu tüm dünya tarafından bilinen bir gerçektir. Şaumyanların ve Lalayanların önderliğinde Bakü'de, Şamahı'da, Kuba'da, Nahçıvan'da ve günümüz Ermenistan'ında binlerce Azeri acımasızca katledildi. Azerbaycan Türklerini soykırıma maruz bıraktıkları gibi bununla da yetinmediler. Ermeniler eski tarihî eserleri ve binaları yaktılar, isimlerini değiştirmeye devam ettiler. Böylelikle Azerbaycan Türklerini manevi soykırıma da maruz bırakmış oldular. Azerbaycan Türkleri bu süreçte kaybettikleri canların acısını yaşarken aynı anda kültürlerine verilen zararın da acısını yaşadılar. 1918-1920 yıllarında günümüz Ermenistan topraklarındaki değiştirilmiş Türkçe kökenli isimler:
- Molla Dursun - Şaumyan (Eçmiadzin)
- Yukarı Ağdam - Ganzakar (İcevan)
- Tamamlı - Burastan (Artaşat) vb.
SSCB döneminde yer adlarının değiştirilmesi
Ermeni SSC'sinde yer adlarının değiştirilmesi süreci, o sırada SSCB'de meydana gelen iç siyasi süreçlerle yakından bağlantılıydı. 1924-1930 yılları arasında Ermenistan'da 80 yer adı değiştirildi. Yer adlarının değiştirilme nedeni, Ermeni SSC'nin 3 Ocak 1935 tarihli resmi kararıdır. Resmi kararda, Ermenistan'daki yer adlarının dini bir anlam taşıdığı ve geçmişin feodal unsurlarını yansıttığı için değiştirilmesi gerektiği belirtildi. Gerçek sebep gizlendi. Bugün Ermenistan'daki Türkçe yer adlarının değişmesinin temel sebebinin bu isimlerin Türkçe kökenli olması olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Bu da eskiden günümüz Ermenistan'ındaki etnik nüfusun Azerbaycan Türkü olduğunun temel kanıtıdır.
Ermenistan'da yer adlarının çoğu iki veya daha fazla alanda tekrarlandı. Yer adlarını değiştirme süreci II. Dünya Savaşı'ndan (1946-1950) sonra hızlandı. Bunun temel nedeni 1946-1948 yıllarında Ortadoğu, Doğu Avrupa ve Amerika'dan Ermenistan'a göç eden Ermenilerin sayısındaki artıştır. Bu yıllarda yaklaşık 90.000 Ermeni Batı Azerbaycan'a yerleştirildi.
Yer adlarının değiştirilmesinin bir başka nedeni de Azerbaycanlıların Ermenistan'dan toplu olarak sınır dışı edilmesiydi. 10 Mart 1948'de SSCB Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan 745 sayılı Karar ile Azerbaycanlıların Ermenistan SSC'den Azerbaycan'ın Kür-Araz topraklarına yerleştirilmesi sağlandı.
Bu kararla birlikte 1948 yılında 10 000, 1949 yılında 40 000, 1950 yılında 50 000 Azerbaycan Türk'ü Ermenistan'dan göç ettirildi.
1930-60 döneminde yine yer adları değişmiştir. Aslında ad değiştirme politikası geçici olarak ertelenmişti. Ancak 3 Ocak 1935'te bu çalışma yeniden başladı ve Ermeni SSC Yüksek Sovyeti ilk kararnameyi imzaladı. İlk kararname ile 29 bölgede 72 Türkçe yer adı değiştirildi. Bu olayla birlikte Azerbaycan Türkleri bir kez daha Ermenilerin yaptığı ahlaki soykırımın mağduru oldular.
- Kızıl kilise – Karmiravan (Qukasyan)
- Büyük kepenek – Musaelyan (Axuryan)
- Künen – Getaşen (İcevan)
- Boğazkesen – Dzorakan (Ani)
- İtquan – Gülüstan (Əzizbəyov) vb.
Kaynakça
- ^ З. Коркодяна "Население Советской Армении", 1932 года издания
- ^ İ.Bayramov. Qərbi Azərbaycan toponimlər sistemi,səh.335
- ^ İ.Bayramov,səh.335-336
- ^ Cəfər Qiyasi və İbrahim Bozyel. ARMENIAN ACTS OF CULTURAL TERRORISM. Ankara 1997 19 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
(İngilizce)In his Population of Soviet Armenia, published in 1932, Z. Korkodyan reports that in the 19th and early 20th centuries, about 2000 cites of the total 2310 were of Turkish origin.
- ^ Barbara A. Anderson and Brian D. Silver, "Population redistribution and the ethnic balance in Transcaucasia," in Ronald G. Suny, ed., Transcaucasia, nationalism, and social change ; essays in the history of Armenia, Azerbaijan, and Georgia (Ann Arbor : University of Michigan Press, 1996): 488.
- ^ "Arseny Saparov, International Relations Department, London School of Economics, Houghton Street, London WC2A 2AE, A.Saparov@lse.ac.uk". 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2021.
- ^ "Постановление N: 754 Совета министров СССР". 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2021.
- ^ Arseny Saparov, International Relations Department, London School of Economics, Houghton Street, London WC2A 2AE, A.Saparov@lse.ac.uk 13 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
According to this plan some 100.000 people had to be "voluntarily" resettled. The emigration occurred in three stages : 10.000 people were resettled in 1948, another 40.000 in 1949, and 50.000 in 1950.
Edebiyat Kaynakları
- , "Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"", Bakı, "Sabah", 1994.
- PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: ; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh.
- . "Silinməz adlar, sağalmaz yaralar", Bakı, "Azərnəşr", 1997.
- , Q.Ə.Qeybullayev. "Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti". Bakı, "Oğuz eli", 1998.
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995.
- , "Ermənistan ərazisində Azərbaycan mənşəli oykonimlər və onların erməniləşdirilməsi siyasəti", "TEAS", İstanbul-2015
Dış bağlantılar
- Qafar Əhmədov (8 Ekim 2015). "Həmyerlimizin kitabı İstanbulda çap olundu" (Azerice). . 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- Ermənistandakı Azərbaycan toponimləri ilə bağlı pоrtal yaradılıb (FOTO) 19 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Eylul 2022 Ermenistan da Turkce yer adlarinin degistirilmesi XX ve XXI yuzyillarda Ermeniler tarafindan Bati Azerbaycan simdi Ermenistan topraklarindaki Turkce yer adlarinin degistirilmesi sureci Erivan eyaletinin etnik haritasi Harita 1886 oda sayimi sonuclarina gore 1902 de derlendi 1899 yilinda Goyca bolgesinin haritasi Carlik Rus yetkilileri tarafindan derlenen harita eski Turkce yer adlarini gosteriyor 17 yuzyildan 19 yuzyilin baslarina kadar bugunku Ermenistan nufusunun cogunlugu Kafkas Muslumanlarindan Azerbaycanlilar ve Kurtler olusuyordu ve in Armenian acts of cultural terrorism adli kitabinda Ermenilerin bugunku Ermenistan topraklarina sonradan yerlestirilmis bir halk oldugu ve buna karsin Azerbaycanlilarin ise eskiden beri burada etnik bir halk olarak bulunduklari anlatilmaktadir Ayrica kitapta gecen yuzyilin ortalarina kadar bizzat Ermenilerin kendileri tarafindan bunlarin dogrulandigi belirtilmektedir Yalnizca yirminci yuzyilin baslarinda Bati Azerbaycan da bugunku Ermenistan yaklasik 2 310 cografi ad Turkce kokenliydi Turkce yer adlarina karsi saldirganlik donemleriGunumuz Ermenistan indaki Turkce kokenli yer adlarinin degisimini donemler halinde inceleyebiliriz 19 yuzyilin basi ile 1918 arasi 1918 1920 1920 1930 1930 1960 1960 1980 1991 den sonrasi Ilk ad degistirme 1801 de gerceklesti Isim degisikliginin ilk doneminde Turkce kokenli isimlerin yerini Rus kokenli yer adlari almistir Bunun nedeni bolgenin Rusya tarafindan isgal edilmesi ve oraya Ruslarin toplu olarak yerlestirilmesidir Isim degisiklikleri Celaloglu rayonundaki Stepanovan rayonu Kara Mamed kentinin adinin degistirilip Aleksandrovka koyulmasiyla basladi Azerbaycan tarihinin 1918 20 yillarina ait sayfalari Azerbaycan Turklerinin basina gelen Ermeni musibeti ve soykirimi ile doludur Bu tum dunya tarafindan bilinen bir gercektir Saumyanlarin ve Lalayanlarin onderliginde Baku de Samahi da Kuba da Nahcivan da ve gunumuz Ermenistan inda binlerce Azeri acimasizca katledildi Azerbaycan Turklerini soykirima maruz biraktiklari gibi bununla da yetinmediler Ermeniler eski tarihi eserleri ve binalari yaktilar isimlerini degistirmeye devam ettiler Boylelikle Azerbaycan Turklerini manevi soykirima da maruz birakmis oldular Azerbaycan Turkleri bu surecte kaybettikleri canlarin acisini yasarken ayni anda kulturlerine verilen zararin da acisini yasadilar 1918 1920 yillarinda gunumuz Ermenistan topraklarindaki degistirilmis Turkce kokenli isimler Molla Dursun Saumyan Ecmiadzin Yukari Agdam Ganzakar Icevan Tamamli Burastan Artasat vb SSCB doneminde yer adlarinin degistirilmesiErmeni SSC sinde yer adlarinin degistirilmesi sureci o sirada SSCB de meydana gelen ic siyasi sureclerle yakindan baglantiliydi 1924 1930 yillari arasinda Ermenistan da 80 yer adi degistirildi Yer adlarinin degistirilme nedeni Ermeni SSC nin 3 Ocak 1935 tarihli resmi kararidir Resmi kararda Ermenistan daki yer adlarinin dini bir anlam tasidigi ve gecmisin feodal unsurlarini yansittigi icin degistirilmesi gerektigi belirtildi Gercek sebep gizlendi Bugun Ermenistan daki Turkce yer adlarinin degismesinin temel sebebinin bu isimlerin Turkce kokenli olmasi oldugu herkes tarafindan bilinmektedir Bu da eskiden gunumuz Ermenistan indaki etnik nufusun Azerbaycan Turku oldugunun temel kanitidir Ermenistan da yer adlarinin cogu iki veya daha fazla alanda tekrarlandi Yer adlarini degistirme sureci II Dunya Savasi ndan 1946 1950 sonra hizlandi Bunun temel nedeni 1946 1948 yillarinda Ortadogu Dogu Avrupa ve Amerika dan Ermenistan a goc eden Ermenilerin sayisindaki artistir Bu yillarda yaklasik 90 000 Ermeni Bati Azerbaycan a yerlestirildi Yer adlarinin degistirilmesinin bir baska nedeni de Azerbaycanlilarin Ermenistan dan toplu olarak sinir disi edilmesiydi 10 Mart 1948 de SSCB Bakanlar Kurulu tarafindan onaylanan 745 sayili Karar ile Azerbaycanlilarin Ermenistan SSC den Azerbaycan in Kur Araz topraklarina yerlestirilmesi saglandi Bu kararla birlikte 1948 yilinda 10 000 1949 yilinda 40 000 1950 yilinda 50 000 Azerbaycan Turk u Ermenistan dan goc ettirildi 1930 60 doneminde yine yer adlari degismistir Aslinda ad degistirme politikasi gecici olarak ertelenmisti Ancak 3 Ocak 1935 te bu calisma yeniden basladi ve Ermeni SSC Yuksek Sovyeti ilk kararnameyi imzaladi Ilk kararname ile 29 bolgede 72 Turkce yer adi degistirildi Bu olayla birlikte Azerbaycan Turkleri bir kez daha Ermenilerin yaptigi ahlaki soykirimin magduru oldular Kizil kilise Karmiravan Qukasyan Buyuk kepenek Musaelyan Axuryan Kunen Getasen Icevan Bogazkesen Dzorakan Ani Itquan Gulustan Ezizbeyov vb Kaynakca Z Korkodyana Naselenie Sovetskoj Armenii 1932 goda izdaniya I Bayramov Qerbi Azerbaycan toponimler sistemi seh 335 I Bayramov seh 335 336 Cefer Qiyasi ve Ibrahim Bozyel ARMENIAN ACTS OF CULTURAL TERRORISM Ankara 1997 19 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi In his Population of Soviet Armenia published in 1932 Z Korkodyan reports that in the 19th and early 20th centuries about 2000 cites of the total 2310 were of Turkish origin Ingilizce Barbara A Anderson and Brian D Silver Population redistribution and the ethnic balance in Transcaucasia in Ronald G Suny ed Transcaucasia nationalism and social change essays in the history of Armenia Azerbaijan and Georgia Ann Arbor University of Michigan Press 1996 488 Arseny Saparov International Relations Department London School of Economics Houghton Street London WC2A 2AE A Saparov lse ac uk 13 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2021 Postanovlenie N 754 Soveta ministrov SSSR 10 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2021 Arseny Saparov International Relations Department London School of Economics Houghton Street London WC2A 2AE A Saparov lse ac uk 13 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi According to this plan some 100 000 people had to be voluntarily resettled The emigration occurred in three stages 10 000 people were resettled in 1948 another 40 000 in 1949 and 50 000 in 1950 Edebiyat Kaynaklari Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki Sabah 1994 PDF versiyasi Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Muellifi Redaktorlari B E Budaqov H I Mirzeyev S A Memmedov Baki Elm nesriyyati 2002 696 seh ISBN 5 8066 1452 2 Silinmez adlar sagalmaz yaralar Baki Azernesr 1997 Q E Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Baki Oguz eli 1998 Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 Ermenistan erazisinde Azerbaycan menseli oykonimler ve onlarin ermenilesdirilmesi siyaseti TEAS Istanbul 2015Dis baglantilarQafar Ehmedov 8 Ekim 2015 Hemyerlimizin kitabi Istanbulda cap olundu Azerice 9 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2015 Ermenistandaki Azerbaycan toponimleri ile bagli portal yaradilib FOTO 19 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi