Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Erozyon (erosion) ve Ülser (ulcus), deri ve mukozaların nekrozlu yangısıdır. Deri ve mukozalardaki yüzeysel nekrozla erozyon (erosion) denir. Yalnız epitel tabakası ortadan kalkmıştır (erozyonlu gastrit, erozyonlu stomatitler). Rejenerasyonla iz bırakmadan iyileşir ya da derinleşerek ülser halini alır. Bir ülserde, deri ve mukozanın epitel örtüsüyle birlikte daha derin katmanlar da nekroza uğrar, erir ve yerinde defekt bırakır.
Ülserlerin çapları genellikle birkaç mm’den 5-6 cm’ye kadar değişir. Değişik derinlikte olabilirler. Yüzeyden bakıldığında bir çöküntü şeklinde görülür. İç yüzünü gri-sarı renkli nekrotik bir tabaka örter. Akut ülserin derinliği az, biçimi düzensiz veya yuvarlakça, kenarları yumuşaktır. Kronikleştikçe tabanında ve kenarında sikatris dokusu arttığından katılaşır, derinleşir, yuvarlak-oval biçim alır. Derin olmayan taze ülserler rejenerasyonla iz bırakmadan iyileşir (restitutio ad integrum). Örnek: tifo ülserleri. Daha derin ve kronikleşen ülserlerde sikatris meydana gelir ve üzeri rejenere olan epitelle örtülerek iyileşebilir. Sikatris dokusunun bol olduğu geniş kronik ülserler iyileşemez.
Ülser komplikasyonları
Mide ülserleri örnek alınırsa;
1- Delinme (perforasyon): Aşırı derin ülserler delinebilir. Örnek: Mide ülserinin delinerek periton boşluğuna açılması ve peritonit. Delinmenin 2 özel biçimi vardır; fistülleşme ve penetrasyon.
- Ülser tabanı içinde boşluk (lümen) bulunan başka bir organa yapışır ve delinme buraya olursa ikisi arasında bir kanal (fistül) meydana gelir. Örnek: Mide ülserinin bağırsağa fistülize olması.
- Eğer ülserin tabanı katı (solid) bir organa yapışmışsa ülser delinince bu organın içine açılır. Böylece delinmeye bağlı komplikasyonlar önlenir. Buna penetrasyon denir. Örnek: Mide ülserinin pankreasa penetre olması (ülserin tabanında mide tabakaları değil pankreas bulunur).
2- Kanama: iki biçimde olur;
- Akut ülserin meydana gelişi ve genişlemesi sırasında ortadan kalkan dokunun kenarında bulunan küçük damarların ağızları açık kalır ve kanayabilir.
- Ülser derinleştikçe öbür dokular eridiği halde çeperleri görece dayanıklı olan arterler kalabilir. Bir süre sonra ülserin içindeki arterlerin çeperi aşınır ve incelir. Kan basıncının etkisiyle lümen genişler (anevrizma), sonunda yırtılarak tehlikeli bir kanama yapabilir.
3- Darlık (stenoz): Kronik ülserlerin çevresinde sürekli olarak granülasyon dokusu meydana gelir ve sikatrisleşir. Sikatris dokusunun hacmi küçülür ve büzüşür. Bu olgu lümeni dar olan yerleri daha fazla daraltarak akımı zorlaştırır. Örnek: Mide ülserine bağlı pilor stenozu.
4- Tümör oluşması: Ülser çevresindeki epitel sürekli rejenerasyonlarla buradaki doku defektini kapatmaya çalışır. Rejenerasyonlar sırasında bazı epitel hücrelerindeki mutasyonlar selim tümör (polip, papillom) veya habis tümör (karsinom) oluşmasına yol açabilir.
Akut ülserlerde bu komplikasyonların yalnızca ilk ikisi (delinme, kanama) görülür.
Dil ülseri
Dilde görülen; etrafı kırmızı, içi su dolu küçük kabarcıklar, dil ülserinin belirtisi olabilir. Derin ve sert kenarlı dil yaralarında, mutlaka doktora başvurmak gerekir. Diğer dil yaraları ve ağrı, hazımsızlık veya gripten kaynaklanabilir.
Ülseratif kolit
Otoimmün nedene dayanan, T helper hücrelerinin önce M hücrelerini infiltre etmesi ve sonra inflamasyon ile epitelyal ve mukozal hasar oluşmasına neden olan hastalık. Ailesel geçişli olabilir. Tipik semptomları kanlı dışkılamadır. Kan parlak renklidir. Defekasyonla azalan sol taraf karın ağrısj vardır. Tanısı kolonoskopi ile konur. Bağırsak dışında da vücutta değişik bölgeleri tutabilir. Eklem, göz, safra kesesi gibi yapılarda da inflamasyona yol açabilir.
Varis ülseri
Daha çok, bacağın alt kısmında görülen yuvarlak bir yaradır. Nedeni, varisli yerde meydana gelen herhangi bir yaralanmadır. Hastalık bacağın alt kısmında, bileğe yakın bir yerde yuvarlak bir yara olarak ortaya çıkar. Ayak bileği şişer, deri esmerleşir ve bazen de ağrı hissedilir. Doktor tedavisi şarttır.
Kaynakça
- ^ a b c d Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019
- ^ a b c d Tahsinoğlu M, Çöloğlu AS, Erseven G. Dişhekimleri için Genel Patoloji, Altın Matbaacılık, İstanbul, 1981
- ^ a b c d Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erozyon erosion ve Ulser ulcus deri ve mukozalarin nekrozlu yangisidir Deri ve mukozalardaki yuzeysel nekrozla erozyon erosion denir Yalniz epitel tabakasi or tadan kalkmistir erozyonlu gastrit erozyonlu stomatitler Rejenerasyonla iz birakmadan iyilesir ya da derinleserek ulser halini alir Bir ulserde deri ve mukozanin epitel ortusuyle birlikte daha derin katmanlar da nekroza ugrar erir ve yerinde defekt birakir Ulcus cruris Deri ulserine bir ornekKronik mide ulserinin neden oldugu darlik Ulserlerin caplari genellikle birkac mm den 5 6 cm ye kadar degisir Degisik derinlikte olabilirler Yuzeyden bakildiginda bir cokuntu sek linde gorulur Ic yuzunu gri sari renkli nekrotik bir tabaka orter Akut ulserin derinligi az bicimi duzensiz veya yuvarlakca kenarlari yu musaktir Kroniklestikce tabaninda ve kenarinda sikatris dokusu arttigindan katilasir derinlesir yuvarlak oval bicim alir Derin olmayan taze ulserler rejenerasyonla iz birakmadan iyilesir resti tutio ad integrum Ornek tifo ulserleri Daha derin ve kroniklesen ulserlerde sikatris meydana gelir ve uzeri rejenere olan epitelle ortulerek iyilesebilir Sikatris dokusunun bol oldugu genis kronik ulserler iyilesemez Ulser komplikasyonlariMide ulserleri ornek alinirsa 1 Delinme perforasyon Asiri derin ulserler delinebilir Ornek Mide ulserinin delinerek periton bosluguna acilmasi ve peritonit Delinme nin 2 ozel bicimi vardir fistullesme ve penetrasyon Ulser tabani icinde bosluk lumen bulunan baska bir organa yapisir ve delin me buraya olursa ikisi arasinda bir kanal fistul meydana gelir Ornek Mide ulserinin bagirsaga fistulize olmasi Eger ulserin tabani kati solid bir organa yapis missa ulser delinince bu organin icine acilir Boylece delinmeye bagli kompli kasyonlar onlenir Buna penetrasyon denir Ornek Mide ulserinin pankreasa penetre olmasi ulserin tabaninda mide tabakalari degil pankreas bulunur 2 Kanama iki bicimde olur Akut ulserin meydana gelisi ve genislemesi sirasinda ortadan kalkan dokunun kenarinda bulunan kucuk damarlarin agizlari acik kalir ve kanayabilir Ulser derinlestikce obur dokular eridigi halde ceperleri gorece dayanikli olan arterler kalabilir Bir sure sonra ulserin icindeki arterlerin ceperi asinir ve incelir Kan basincinin etkisiyle lumen genisler anevrizma sonun da yirtilarak tehlikeli bir kanama yapabilir 3 Darlik stenoz Kronik ulserlerin cevresinde surekli olarak granulasyon dokusu meydana gelir ve sikatrislesir Sikatris dokusunun hacmi kuculur ve buzusur Bu olgu lumeni dar olan yerleri daha fazla daraltarak akimi zorlastirir Ornek Mide ulserine bagli pilor stenozu 4 Tumor olusmasi Ulser cevresindeki epitel surekli rejenerasyonlarla buradaki doku defektini kapatmaya calisir Rejenerasyonlar sirasinda bazi epitel hucrelerindeki mutasyonlar selim tumor polip papillom veya habis tumor karsinom olusmasina yol acabilir Akut ulserlerde bu komplikasyonlarin yalnizca ilk ikisi delinme kanama gorulur Dil ulseriDilde gorulen etrafi kirmizi ici su dolu kucuk kabarciklar dil ulserinin belirtisi olabilir Derin ve sert kenarli dil yaralarinda mutlaka doktora basvurmak gerekir Diger dil yaralari ve agri hazimsizlik veya gripten kaynaklanabilir Ulseratif kolitOtoimmun nedene dayanan T helper hucrelerinin once M hucrelerini infiltre etmesi ve sonra inflamasyon ile epitelyal ve mukozal hasar olusmasina neden olan hastalik Ailesel gecisli olabilir Tipik semptomlari kanli diskilamadir Kan parlak renklidir Defekasyonla azalan sol taraf karin agrisj vardir Tanisi kolonoskopi ile konur Bagirsak disinda da vucutta degisik bolgeleri tutabilir Eklem goz safra kesesi gibi yapilarda da inflamasyona yol acabilir Varis ulseriDaha cok bacagin alt kisminda gorulen yuvarlak bir yaradir Nedeni varisli yerde meydana gelen herhangi bir yaralanmadir Hastalik bacagin alt kisminda bilege yakin bir yerde yuvarlak bir yara olarak ortaya cikar Ayak bilegi siser deri esmerlesir ve bazen de agri hissedilir Doktor tedavisi sarttir Kaynakca a b c d Goljan EF Rapid Review Pathology 5th edt Elsevier Philadelphia 2019 a b c d Tahsinoglu M Cologlu AS Erseven G Dishekimleri icin Genel Patoloji Altin Matbaacilik Istanbul 1981 a b c d Kumar V Abbas AK Aster JC Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease 9th edt Elsevier Saunders Philadelphia 2015