Eski Saray ya da Sarây-ı Atîk-i Âmire, İstanbul ili Fatih ilçesine bağlı Beyazıt mahallesinde Süleymaniye Camii ile Bayezid Camii arasında İstanbul Üniversitesi ana yerleşkesi içerisinde Osmanlı döneminde İstanbul'da inşa edilmiş ilk saray.
Diğer ad(lar) | Saray-ı Atîk-i Âmire |
---|---|
Genel bilgiler | |
Konum | İstanbul, Türkiye |
Koordinatlar | 41°00′40″K 28°57′51″D / 41.01111°K 28.96417°D |
Temel atma | 1453 |
Tamamlanma | 1455-1458 |
İstanbul'un Fethi'nden sonra inşasına başlanılan saray, 1458 yılında tamamlanmıştır. Dukas (tarihçi) ve Mikhael Kritovoulos gibi dönem tarihçileri sarayın bitişini 1455 olarak belirtmiş olsa da genel kanı bu tarihlerde harem ve köşk gibi kısımların bitmekle birlikte sarayın tam halini almasının 1458 yılında kadar sürdüğü şeklindedir.
Evliya Çelebi Seyahatnamesinde sarayın inşasına İstanbul'un ele geçirilmesinden sonra eski bir kilisenin üzerine 1454 yılında yapılmaya başlandığını ve sur ile kuleye sahip olmayan düz ve mavi kurşunla kaplı dörtgen şekilli sağlam bir duvarla çevrilen sarayın çevresini de 12.000 arşın (takriben 9,0 km) olarak belirtmiştir.
Fatih döneminde yaşamış tarihçi Tûr-ı Sînâ (Tursun Bey), saray içerisinde köşkler, harem, Dîvân-ı Hümâyun, padişahın devlet işlerini yürüttüğü taht odası, görevli ikametgâhları gibi binalar ile padişahların avlanabileceği genişlikte bir alanın bulunduğundan bahsetmiştir.
Fatih Sultan Mehmed hükümdarlığı döneminde Topkapı Sarayı'nı inşa ettirmeye başlamış ve sarayın 1478 yılında tamamlanmasıyla da buraya yerleşmiştir. Padişah Topkapı Sarayı'nda yaşamakla birlikte haremin Eski Saray'da haftanın bazı günlerinde buraya gitmekteydi. İlerleyen yıllarda saray alanında bazı değişiklikler görülmektedir. II. Bayezid tarafından yaptırılan ve 1506 yılında hizmete açılan Bayezid Camii ile külliyesinin bir bölümünün Eski Saray'ın alanından alınarak yapıldığı bilinmektedir. Matrakçı Nasuh'un minyatüründe sarayı, iç içe iki sur ve ikamet binalarının iç surda sıkışık bir şekilde tasvir etmiştir. 1540/41 yılı gibi Eski Saray yangın sonucu büyük oranda tahrip olmuş ve Kanuni tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. Yaşanan yangın sonrasında padişah haremi Topkapı Sarayı'na taşınırken, Eski Saray'daki haremde ise padişah annesi, gözden düşmüş cariyeler ile ölen/tahttan indirilen padişahın cariye/kadınları yaşamaya başlamıştı. 1557 yılında Süleymaniye Camii ve külliyesinin inşasıyla saray alanında bir daha daralma söz konusu olmuştur.
Günümüze kadar bir kalıntısı ulaşmış değildir. Eskiden büyük valide sultanlar (Padişahın Babaanesi) eğer torunun saltanatında yaşıyorsa Valide Sultanların isteği üzerine Eski Saray'a gönderilirdi. Safiye Sultan bunlardan birtanesi olmuştur
Kaynakça
- ^ a b Denknalbant Çobanoğlu, Ayşe; Ermiş, Ü. Melda; Parlak, Sevgi; Tuncer, Akın (2014). "İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüsü'nde Bulunan Taş Eserler". Sanat Tarihi Yıllığı, 25. DergiPark. s. 7. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2020.
- ^ Atsız, Nihal (2011). Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nden Seçmeler. İstanbul: Ötüken Neşriyat. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eski Saray ya da Saray i Atik i Amire Istanbul ili Fatih ilcesine bagli Beyazit mahallesinde Suleymaniye Camii ile Bayezid Camii arasinda Istanbul Universitesi ana yerleskesi icerisinde Osmanli doneminde Istanbul da insa edilmis ilk saray Eski SarayDiger ad lar Saray i Atik i AmireGenel bilgilerKonumIstanbul TurkiyeKoordinatlar41 00 40 K 28 57 51 D 41 01111 K 28 96417 D 41 01111 28 96417Temel atma1453Tamamlanma1455 1458 Istanbul un Fethi nden sonra insasina baslanilan saray 1458 yilinda tamamlanmistir Dukas tarihci ve Mikhael Kritovoulos gibi donem tarihcileri sarayin bitisini 1455 olarak belirtmis olsa da genel kani bu tarihlerde harem ve kosk gibi kisimlarin bitmekle birlikte sarayin tam halini almasinin 1458 yilinda kadar surdugu seklindedir Evliya Celebi Seyahatnamesinde sarayin insasina Istanbul un ele gecirilmesinden sonra eski bir kilisenin uzerine 1454 yilinda yapilmaya baslandigini ve sur ile kuleye sahip olmayan duz ve mavi kursunla kapli dortgen sekilli saglam bir duvarla cevrilen sarayin cevresini de 12 000 arsin takriben 9 0 km olarak belirtmistir Fatih doneminde yasamis tarihci Tur i Sina Tursun Bey saray icerisinde koskler harem Divan i Humayun padisahin devlet islerini yuruttugu taht odasi gorevli ikametgahlari gibi binalar ile padisahlarin avlanabilecegi genislikte bir alanin bulundugundan bahsetmistir Fatih Sultan Mehmed hukumdarligi doneminde Topkapi Sarayi ni insa ettirmeye baslamis ve sarayin 1478 yilinda tamamlanmasiyla da buraya yerlesmistir Padisah Topkapi Sarayi nda yasamakla birlikte haremin Eski Saray da haftanin bazi gunlerinde buraya gitmekteydi Ilerleyen yillarda saray alaninda bazi degisiklikler gorulmektedir II Bayezid tarafindan yaptirilan ve 1506 yilinda hizmete acilan Bayezid Camii ile kulliyesinin bir bolumunun Eski Saray in alanindan alinarak yapildigi bilinmektedir Matrakci Nasuh un minyaturunde sarayi ic ice iki sur ve ikamet binalarinin ic surda sikisik bir sekilde tasvir etmistir 1540 41 yili gibi Eski Saray yangin sonucu buyuk oranda tahrip olmus ve Kanuni tarafindan yeniden insa ettirilmistir Yasanan yangin sonrasinda padisah haremi Topkapi Sarayi na tasinirken Eski Saray daki haremde ise padisah annesi gozden dusmus cariyeler ile olen tahttan indirilen padisahin cariye kadinlari yasamaya baslamisti 1557 yilinda Suleymaniye Camii ve kulliyesinin insasiyla saray alaninda bir daha daralma soz konusu olmustur Gunumuze kadar bir kalintisi ulasmis degildir Eskiden buyuk valide sultanlar Padisahin Babaanesi eger torunun saltanatinda yasiyorsa Valide Sultanlarin istegi uzerine Eski Saray a gonderilirdi Safiye Sultan bunlardan birtanesi olmusturKaynakca a b Denknalbant Cobanoglu Ayse Ermis U Melda Parlak Sevgi Tuncer Akin 2014 Istanbul Universitesi Merkez Kampusu nde Bulunan Tas Eserler Sanat Tarihi Yilligi 25 DergiPark s 7 27 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2020 Atsiz Nihal 2011 Evliya Celebi Seyahatnamesi nden Secmeler Istanbul Otuken Nesriyat ISBN 978 975 437 850 4