Esâdüddîn Şirkuh bin Şadhi, (Kürtçe: ئەسەدەدین شێرکۆ; Arapça: أسد الدين شيركوه بن شاذي; ö. 22 Şubat 1169), kısaca Şîrkûh el-Mansûr veya Şirkuh, Kürt askeri komutan ve Selahaddin Eyyubi'nin amcasıdır. Mısır'daki askeri ve diplomatik çabaları, Eyyubi ailesinin o ülkede eğemenlik kurmasında kilit bir faktördü. Eyyûbî ailesi önceleri Duvîn’de Şeddâdîler’in hizmetinde bulunuyordu. Bağdat şahnesi Bihrûz el-Hâdim’in yakın dostu olan Şâdî, oğulları Necmeddin Eyyûb ve Şîrkûh’la beraber onun hizmetine girdi. Bihrûz’un Tikrît’e vali tayin ettiği Şâdî’nin ölümünün ardından bu göreve oğlu Necmeddin Eyyûb getirildi. Şîrkûh da ağabeyine yardımcı olarak onunla birlikte kaldı. Bir müddet sonra Bihrûz’la araları bozulan iki kardeş 532 (1137) yılında Musul’a gidip İmâdüddin Zengî’nin hizmetine girdi ve onun Haçlılar’la mücadelesinde aktif rol oynadı. İmâdüddin Zengî’nin öldürülmesinin ardından (541/1146) Halep’te yönetimi ele geçiren Nûreddin Mahmud Zengî’nin en büyük yardımcısı Şîrkûh oldu. İmâdüddin Zengî’nin ölüm haberini alan Urfa Kontu II. Joscelin’in iç kale dışında Urfa’yı zaptetmesi üzerine Nûreddin Mahmud ve Emîr Savar ile Şîrkûh Urfa’ya gidip şehri kurtardılar. Receb 543’te (Kasım 1148) Antakya yakınlarındaki Yağra’da ve Safer 544’te (Haziran 1149) Azâz yakınlarındaki İnnib’de (İnab) Haçlılar’ı ve İsmâilîler’i mağlûp ettiler. Gösterdiği kahramanlıktan dolayı Nûreddin Mahmud, Artah Kalesi’ni Şîrkûh’a verdi
İsmi
Farsça kökenli bir isim olan "Şirkuh", Farsça'da "dağın aslanı" anlamına gelen bir isimdir. Şirkuh, aynı zamanda günümüz İran'ındaki birkaç köyün adıdır. Arapça sıfatı Esad ad-Din benzer şekilde "inanç aslanı" anlamına gelir. Latince eserlerde, adı "Siraconus" kılınmıştır.
Hayatı
Aslen Ermenistan'da Dvin kasabası yakınlarındaki bir Kürt köyü kökenlidir. Kürt hükümdarı Şâdi bin Mervan'ın oğlu ve Eyyubi hanedanının atası Necmeddin Eyyub'un kardeşiydi. Aile, Şeddadiler hanedanı ve son Şeddadiler 1130 yılında Dvin'de devrildiği zaman Şadi ailesini alarak Tikrit'e taşındı ve daha sonra Tikrit'in bölgesel yöneticisi Bihruz tarafından vali olarak atandı. Eyyub, kısa süre sonra Şadi öldüğünde babasının yerine Tikrit valisi oldu.
Mısır seferinden sonra onun yerine Mısır seferlerinde birlikte hizmet eden yeğeni Selahaddin geçti. Nihayetinde Selahaddin Mısır ve Suriye'yi birleştirdi ve bu da haçlıları Suriye ve Filistin'den neredeyse tamamen kovmasını sağladı. Bazı tarihçiler, Şirkuh'un ölümünün Selahaddin'in Sultan olarak ve Eyyubi ailesinin tartışmasız reisi olarak konumunu pekiştirmesine izin veren önemli bir faktör olduğu görüşünü ileri sürmüşlerdir.
Surlu William, 1163 seferine atıfta bulunarak Şirkuh'u şöyle tanımlamıştır:
Yetenekli ve enerjik bir savaşçı, zafer için hevesli ve askeri işlerde geniş deneyime sahip. Miras kaynaklarının çok ötesinde cömert olan Şirkuh, bu cömertlik nedeniyle takipçileri tarafından çok sevildi. Ufak, çok şişman ve tıknazdı. Yıllar içinde çoktan çökmüştü. Köklü bir aileden olmamasına rağmen, zengin olmuş ve mütevazı mirasından prens rütbesine liyakat ile yükselmişti. O tek gözünde katarakta yakalanmıştı. Zorluklar altında çok dayanıklı bir adamdı, hayatın o döneminde oldukça alışılmadık bir sakinlikle açlık ve susuzluk çeken biriydi.
Popüler kültürdeki yeri
- TRT1'de ekranlara gelen Kudüs Fatihi Selahaddin Eyyubi adli televizyon dizisinde Sezgin Erdemir tarafından canlandırılmaktadır.
- TRT Belgesel'de ekranlara gelen Tarihin Efsaneleri adlı belgeselde tarafından canlandırılmıştır.
Kaynakça
- ^ Bar Hebraeus (1950). Abu'l Farac Tarihi: Cilt II. Beth Mardutho: The Syriac Institute. Ankara: Turk Tarih Kurumu Basimevi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Esaduddin Sirkuh bin Sadhi Kurtce ئەسەدەدین شێرکۆ Arapca أسد الدين شيركوه بن شاذي o 22 Subat 1169 kisaca Sirkuh el Mansur veya Sirkuh Kurt askeri komutan ve Selahaddin Eyyubi nin amcasidir Misir daki askeri ve diplomatik cabalari Eyyubi ailesinin o ulkede egemenlik kurmasinda kilit bir faktordu Eyyubi ailesi onceleri Duvin de Seddadiler in hizmetinde bulunuyordu Bagdat sahnesi Bihruz el Hadim in yakin dostu olan Sadi ogullari Necmeddin Eyyub ve Sirkuh la beraber onun hizmetine girdi Bihruz un Tikrit e vali tayin ettigi Sadi nin olumunun ardindan bu goreve oglu Necmeddin Eyyub getirildi Sirkuh da agabeyine yardimci olarak onunla birlikte kaldi Bir muddet sonra Bihruz la aralari bozulan iki kardes 532 1137 yilinda Musul a gidip Imaduddin Zengi nin hizmetine girdi ve onun Haclilar la mucadelesinde aktif rol oynadi Imaduddin Zengi nin oldurulmesinin ardindan 541 1146 Halep te yonetimi ele geciren Nureddin Mahmud Zengi nin en buyuk yardimcisi Sirkuh oldu Imaduddin Zengi nin olum haberini alan Urfa Kontu II Joscelin in ic kale disinda Urfa yi zaptetmesi uzerine Nureddin Mahmud ve Emir Savar ile Sirkuh Urfa ya gidip sehri kurtardilar Receb 543 te Kasim 1148 Antakya yakinlarindaki Yagra da ve Safer 544 te Haziran 1149 Azaz yakinlarindaki Innib de Inab Haclilar i ve Ismaililer i maglup ettiler Gosterdigi kahramanliktan dolayi Nureddin Mahmud Artah Kalesi ni Sirkuh a verdiIsmiFarsca kokenli bir isim olan Sirkuh Farsca da dagin aslani anlamina gelen bir isimdir Sirkuh ayni zamanda gunumuz Iran indaki birkac koyun adidir Arapca sifati Esad ad Din benzer sekilde inanc aslani anlamina gelir Latince eserlerde adi Siraconus kilinmistir HayatiAslen Ermenistan da Dvin kasabasi yakinlarindaki bir Kurt koyu kokenlidir Kurt hukumdari Sadi bin Mervan in oglu ve Eyyubi hanedaninin atasi Necmeddin Eyyub un kardesiydi Aile Seddadiler hanedani ve son Seddadiler 1130 yilinda Dvin de devrildigi zaman Sadi ailesini alarak Tikrit e tasindi ve daha sonra Tikrit in bolgesel yoneticisi Bihruz tarafindan vali olarak atandi Eyyub kisa sure sonra Sadi oldugunde babasinin yerine Tikrit valisi oldu Misir seferinden sonra onun yerine Misir seferlerinde birlikte hizmet eden yegeni Selahaddin gecti Nihayetinde Selahaddin Misir ve Suriye yi birlestirdi ve bu da haclilari Suriye ve Filistin den neredeyse tamamen kovmasini sagladi Bazi tarihciler Sirkuh un olumunun Selahaddin in Sultan olarak ve Eyyubi ailesinin tartismasiz reisi olarak konumunu pekistirmesine izin veren onemli bir faktor oldugu gorusunu ileri surmuslerdir Surlu William 1163 seferine atifta bulunarak Sirkuh u soyle tanimlamistir Yetenekli ve enerjik bir savasci zafer icin hevesli ve askeri islerde genis deneyime sahip Miras kaynaklarinin cok otesinde comert olan Sirkuh bu comertlik nedeniyle takipcileri tarafindan cok sevildi Ufak cok sisman ve tiknazdi Yillar icinde coktan cokmustu Koklu bir aileden olmamasina ragmen zengin olmus ve mutevazi mirasindan prens rutbesine liyakat ile yukselmisti O tek gozunde katarakta yakalanmisti Zorluklar altinda cok dayanikli bir adamdi hayatin o doneminde oldukca alisilmadik bir sakinlikle aclik ve susuzluk ceken biriydi Populer kulturdeki yeriTRT1 de ekranlara gelen Kudus Fatihi Selahaddin Eyyubi adli televizyon dizisinde Sezgin Erdemir tarafindan canlandirilmaktadir TRT Belgesel de ekranlara gelen Tarihin Efsaneleri adli belgeselde tarafindan canlandirilmistir Kaynakca Bar Hebraeus 1950 Abu l Farac Tarihi Cilt II Beth Mardutho The Syriac Institute Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi