Evrensel tasarım, üretilecek bir yapının, ürünlerin, yazılımın veya ortamların; dünyadaki tüm insanların fizyolojik özelliklerine, yaşına, cinsiyetine, ırkına, boyuna, kilosuna, yetersizliğine, ekonomik ve eğitim düzeyine vb bakılmaksızın herkes için eşit kullanılabilir tasarlanması anlamına gelir. Evrensel tasarım terimi, mimar tarafından farklılığı ne olursa olsun tüm insanların mümkün olan en geniş ölçüde, eşit şekilde faydalanabileceği bir tasarım kavramı olarak ortaya çıkmıştır.
Prensipler
- Eşit kullanım
- Kullanımda esneklik
- Basit ve sezgisel kullanım
- Algılanabilir bilgi
- Hata toleransı
- Asgari fiziksel çaba
- Yaklaşım ve kullanım için uygun mekan ve boyut
Evrensel Tasarım İlkeleri
Evrensel tasarımın başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için belirlenmiş bir dizi prensip bulunmaktadır. Bu prensipler, farklı kullanıcı gruplarının ihtiyaçlarını karşılamayı ve kullanımı kolaylaştırmayı amaçlar.
Kullanımda Esneklik
Evrensel tasarım, farklı kullanıcı ihtiyaçlarına uyum sağlayabilme yeteneği üzerine odaklanır. Mekanlar veya ürünler, farklı gereksinimlere sahip bireyler tarafından kullanılabilmelidir.
Bilgi Aktarımını Kolaylaştırma
Tasarım, bilgiye erişimi artırmak ve anlamayı kolaylaştırmak için tasarlanmalıdır. Engelli bireyler veya farklı dil konuşanlar için bilgiye erişimde yaşanan zorlukları en aza indirir.
Basit ve Sezgisel
Tasarımın karmaşıklığı azaltılmalı ve kullanıcılar için anlaşılır olmalıdır. Karmaşıklık, kullanıcıların mekânları veya ürünleri daha etkili bir şekilde kullanmalarını engelleyebilir.
Fiziksel Çaba ve Konfor
Evrensel tasarım, fiziksel çabanın azaltılmasına odaklanır. Kullanım sırasında oluşabilecek yorgunluğu en aza indirerek konforlu bir deneyim sunar.
Boyutsal ve Uzamsal İhtiyaçları Karşılamak
Mekanlar ve ürünler, farklı boyutlara ve uzamsal ihtiyaçlara uyum sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. Bu, geniş bir kullanıcı kitlesine hitap etmeyi amaçlar.
Algılanabilir Bilgi
Evrensel tasarım, görsel, işitsel ve dokunsal algıları kullanarak kullanıcı deneyimini zenginleştirmeyi hedefler. Engellilerin duyusal algılarını destekleyici çözümler içerir.
Hata Toleransı ve Güvenlik
Tasarımlar, kullanıcıların hatalarını tolere edebilmeli ve güvenli bir kullanım ortamı sağlamalıdır. Bu, kullanıcıların yanlışlıkla yapabileceği hatalara karşı dirençli olmayı içerir.
Bu ilkeler, evrensel tasarımın temelini oluşturur ve farklı kullanıcı gruplarının çeşitli ihtiyaçlarına uyum sağlayabilen, kapsayıcı ve kullanıcı dostu çözümler geliştirmeyi hedefler.
Kaynakça
- ^ . The Center for Universal Design. Raleigh: NC State University. 2008. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (Remembrance) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
The Center for Universal Design is currently not active due to funding challenges.
- ^ "Evrensel Tasarımın İlkeleri". Evrensel Tasarımın İlkeleri. Centre for Excellence in Universal Design. 5 Aralık 2023. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Evrensel tasarim uretilecek bir yapinin urunlerin yazilimin veya ortamlarin dunyadaki tum insanlarin fizyolojik ozelliklerine yasina cinsiyetine irkina boyuna kilosuna yetersizligine ekonomik ve egitim duzeyine vb bakilmaksizin herkes icin esit kullanilabilir tasarlanmasi anlamina gelir Evrensel tasarim terimi mimar tarafindan farkliligi ne olursa olsun tum insanlarin mumkun olan en genis olcude esit sekilde faydalanabilecegi bir tasarim kavrami olarak ortaya cikmistir PrensiplerEsit kullanim Kullanimda esneklik Basit ve sezgisel kullanim Algilanabilir bilgi Hata toleransi Asgari fiziksel caba Yaklasim ve kullanim icin uygun mekan ve boyutEvrensel Tasarim IlkeleriEvrensel tasarimin basarili bir sekilde gerceklestirilebilmesi icin belirlenmis bir dizi prensip bulunmaktadir Bu prensipler farkli kullanici gruplarinin ihtiyaclarini karsilamayi ve kullanimi kolaylastirmayi amaclar Kullanimda Esneklik Evrensel tasarim farkli kullanici ihtiyaclarina uyum saglayabilme yetenegi uzerine odaklanir Mekanlar veya urunler farkli gereksinimlere sahip bireyler tarafindan kullanilabilmelidir Bilgi Aktarimini Kolaylastirma Tasarim bilgiye erisimi artirmak ve anlamayi kolaylastirmak icin tasarlanmalidir Engelli bireyler veya farkli dil konusanlar icin bilgiye erisimde yasanan zorluklari en aza indirir Basit ve Sezgisel Tasarimin karmasikligi azaltilmali ve kullanicilar icin anlasilir olmalidir Karmasiklik kullanicilarin mekanlari veya urunleri daha etkili bir sekilde kullanmalarini engelleyebilir Fiziksel Caba ve Konfor Evrensel tasarim fiziksel cabanin azaltilmasina odaklanir Kullanim sirasinda olusabilecek yorgunlugu en aza indirerek konforlu bir deneyim sunar Boyutsal ve Uzamsal Ihtiyaclari Karsilamak Mekanlar ve urunler farkli boyutlara ve uzamsal ihtiyaclara uyum saglayacak sekilde tasarlanmalidir Bu genis bir kullanici kitlesine hitap etmeyi amaclar Algilanabilir Bilgi Evrensel tasarim gorsel isitsel ve dokunsal algilari kullanarak kullanici deneyimini zenginlestirmeyi hedefler Engellilerin duyusal algilarini destekleyici cozumler icerir Hata Toleransi ve Guvenlik Tasarimlar kullanicilarin hatalarini tolere edebilmeli ve guvenli bir kullanim ortami saglamalidir Bu kullanicilarin yanlislikla yapabilecegi hatalara karsi direncli olmayi icerir Bu ilkeler evrensel tasarimin temelini olusturur ve farkli kullanici gruplarinin cesitli ihtiyaclarina uyum saglayabilen kapsayici ve kullanici dostu cozumler gelistirmeyi hedefler Kaynakca The Center for Universal Design Raleigh NC State University 2008 4 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Remembrance arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 The Center for Universal Design is currently not active due to funding challenges Evrensel Tasarimin Ilkeleri Evrensel Tasarimin Ilkeleri Centre for Excellence in Universal Design 5 Aralik 2023 5 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2023