Ex libris, genellikle kitap kapağının iç tarafında veya ilk sayfalardan birinin üstünde bulunan kitap etiketini veya sahiplik ifadesini tanımlamak için sıkça kullanılan Latince deyiştir. Mülkiyeti (iyeliği) belirtir ve genellikle (-in hali, genitif) bir isimle devam eder. Bu şöyle bir anlam yaratır: ...'nın kitaplarından veya ...'nın kütüphanesinden. Ekslibris olarak da yazılabilir.
Ekslibris, kitapseverlerin kitaplarının iç kapağına yapıştırdıkları üzerinde adlarının ve değişik konularda resimlerin yer aldığı küçük boyutlu grafik çalışmalardır. Kitabın kartviziti ya da tapusudur. İngilizce “Bookplate” olarak da bilinen Ekslibris, kitap sahibini tanıtır, onu yüceltir ve kitabı ödünç alan kişiyi geri getirmesi konusunda uyarır. Bir mülkiyet işareti, sahiplenme göstergesi olmanın yanında kitabın hırsızlığa karşı korunmasını sağlama işlevinin de olduğu söylenebilir. Sözcük olarak ...’nın kitabı, ...’nın kitaplığına ait veya ...’nın kütüphanesinden anlamına gelir.
Ekslibris önemli bir iletişim aracıdır. Bir ihtiyaç grafiği olarak doğmasına karşın, estetik kaygılarla yapılan özgün yapıtlardır. Sanatı, insanın elleri arasına, kitapların içine kadar getirir, onun büyüleyici sıcaklığını hissettirir. Çok uzun bir geçmişe sahip bu sanat dalı, yapıldığı döneme ait kültürel, tarihsel özellikleri günümüze taşıması nedeniyle de ilgi çekmekte, sanatçılar ve koleksiyoncular arasında önemli bir değiş tokuş objesi olarak kullanılmaktadır.
Ekslibrisin ilk ve en eski örneğinin MÖ 1400 yıllarında açık mavi renk bir fayans üzerine yapıldığı, bunun da III. Amenofis'in kitaplığına ait olduğu ve bu levhaların papirüs rulolarını korumak için kullanılan ağaç sandıklara takıldığı tahmin edilmektedir.
Gerçek anlamda Ekslibris'ler matbaanın icadıyla birlikte yapılmıştır. Önceleri sadece kilisenin ve prenslerin ellerinde bulunan çok değerli el yazması kitaplar, matbaa sayesinde alt düzeydeki soylular ve eğitim görmüş burjuva sınıfı tarafından da elde edilmiştir. Böylece tek sayı olma durumunu kaybeden bu kitapların, hırsızlıktan ve kaybolmalardan korunması için özel bir mülkiyet işareti gerekliliği doğmuştur.
İlk Ekslibris'in 15. yüzyılda Güney Almanya'da kullanıldığı bilinmektedir. Bunlardan biri, 1450 yıllarında "Igler - kirpi” takma adıyla bilinen Alman papaz Johannes Knabenberg için yapılan ve çayırda bir çiçeği ısıran kirpinin resimlendiği 19 cm. boyutundaki Ekslibris'tir. 16. yüzyılda, kitapların çoğalmasıyla yaygınlaşan Ekslibris'ler, sadece Almanya'da değil diğer Avrupa ülkelerinde de görülmeye başlanmıştır. Albrecht Dürer (1471-1528), Lucas Cranach (1472-1553), Edvard Munch (1863-1944), Kaethe Kolwitz (1867-1945), Emil Nolde (1867-1956), Paul Klee (1879-1940), Pablo Picasso (1881-1973), Oscar Kokoschka (1888-1980) gibi ünlü sanatçılar, zamanın önemli devlet ve bilim adamlarıyla yakınlarına Ekslibris yapmışlardır.
Ekslibris kitapları
- "Ex Libris", Hasip Pektaş, Yapı Kredi Yayınları, İst. 1996 () 1000 adet basılmıştır
- "1. Uluslaraarsı Exlibris Yarışması Sergisi" kitabı, Kolektif, Ankara Ekslibris Derneği yay. - Ankara 2003
- "2. Uluslararası Ekslibris Yarışması" kitabı, Kolektif, Ankara Ekslibris Derneği yay. Ankara 2007.
Dış bağlantılar
- Emre Şengün - Exlibris Sanatçısı 1 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İstanbul Ekslibris Derneği 24 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe)
- (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ex libris genellikle kitap kapaginin ic tarafinda veya ilk sayfalardan birinin ustunde bulunan kitap etiketini veya sahiplik ifadesini tanimlamak icin sikca kullanilan Latince deyistir Mulkiyeti iyeligi belirtir ve genellikle in hali genitif bir isimle devam eder Bu soyle bir anlam yaratir nin kitaplarindan veya nin kutuphanesinden Ekslibris olarak da yazilabilir Ekslibris kitapseverlerin kitaplarinin ic kapagina yapistirdiklari uzerinde adlarinin ve degisik konularda resimlerin yer aldigi kucuk boyutlu grafik calismalardir Kitabin kartviziti ya da tapusudur Ingilizce Bookplate olarak da bilinen Ekslibris kitap sahibini tanitir onu yuceltir ve kitabi odunc alan kisiyi geri getirmesi konusunda uyarir Bir mulkiyet isareti sahiplenme gostergesi olmanin yaninda kitabin hirsizliga karsi korunmasini saglama islevinin de oldugu soylenebilir Sozcuk olarak nin kitabi nin kitapligina ait veya nin kutuphanesinden anlamina gelir Ekslibris onemli bir iletisim aracidir Bir ihtiyac grafigi olarak dogmasina karsin estetik kaygilarla yapilan ozgun yapitlardir Sanati insanin elleri arasina kitaplarin icine kadar getirir onun buyuleyici sicakligini hissettirir Cok uzun bir gecmise sahip bu sanat dali yapildigi doneme ait kulturel tarihsel ozellikleri gunumuze tasimasi nedeniyle de ilgi cekmekte sanatcilar ve koleksiyoncular arasinda onemli bir degis tokus objesi olarak kullanilmaktadir Ekslibrisin ilk ve en eski orneginin MO 1400 yillarinda acik mavi renk bir fayans uzerine yapildigi bunun da III Amenofis in kitapligina ait oldugu ve bu levhalarin papirus rulolarini korumak icin kullanilan agac sandiklara takildigi tahmin edilmektedir Gercek anlamda Ekslibris ler matbaanin icadiyla birlikte yapilmistir Onceleri sadece kilisenin ve prenslerin ellerinde bulunan cok degerli el yazmasi kitaplar matbaa sayesinde alt duzeydeki soylular ve egitim gormus burjuva sinifi tarafindan da elde edilmistir Boylece tek sayi olma durumunu kaybeden bu kitaplarin hirsizliktan ve kaybolmalardan korunmasi icin ozel bir mulkiyet isareti gerekliligi dogmustur Ilk Ekslibris in 15 yuzyilda Guney Almanya da kullanildigi bilinmektedir Bunlardan biri 1450 yillarinda Igler kirpi takma adiyla bilinen Alman papaz Johannes Knabenberg icin yapilan ve cayirda bir cicegi isiran kirpinin resimlendigi 19 cm boyutundaki Ekslibris tir 16 yuzyilda kitaplarin cogalmasiyla yayginlasan Ekslibris ler sadece Almanya da degil diger Avrupa ulkelerinde de gorulmeye baslanmistir Albrecht Durer 1471 1528 Lucas Cranach 1472 1553 Edvard Munch 1863 1944 Kaethe Kolwitz 1867 1945 Emil Nolde 1867 1956 Paul Klee 1879 1940 Pablo Picasso 1881 1973 Oscar Kokoschka 1888 1980 gibi unlu sanatcilar zamanin onemli devlet ve bilim adamlariyla yakinlarina Ekslibris yapmislardir Eski bir kitapta Ekslibris Ekslibris kitaplari Ex Libris Hasip Pektas Yapi Kredi Yayinlari Ist 1996 ISBN 975 363 502 8 1000 adet basilmistir 1 Uluslaraarsi Exlibris Yarismasi Sergisi kitabi Kolektif Ankara Ekslibris Dernegi yay Ankara 2003 2 Uluslararasi Ekslibris Yarismasi kitabi Kolektif Ankara Ekslibris Dernegi yay Ankara 2007 Dis baglantilarEmre Sengun Exlibris Sanatcisi 1 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Istanbul Ekslibris Dernegi 24 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Ingilizce