Fön (föhn) rüzgârları, dağ ve tepelerin yamaçları boyunca alçalan havanın hareketleri ile oluşan rüzgâr çeşididir.
Özellikle Alplerde görülür. Fön rüzgârı hava sıcaklığını 1-2 saat içinde 10-15 derece artırır. Kışın estiklerinde çığlara ve su baskınlarına, yazın estiklerinde ise orman yangınlarına ve ürünlerin kurumasına neden olur. Diğer adı "alize"dir, sıcak esen bu rüzgâr, saç kurutma makinelerine de isim kaynağı olmuştur.
- Hava kütlelerinin bir dağ yamacını aşarak öbür yamaçta alçalması sonucu oluşan sıcak ve kurak rüzgârlardır. Türkiye'de Akdeniz-Karadeniz kıyıları ile Konya çevresinde görülür.
- Dağların denizlere paralel olduğu yerlerde, denizden gelip dağın yamacına çarpan nemli hava dağı aşmak için yükselmeye başlar. Nemli havanın irtifa ile soğuma oranı (SALR - saturated air lapse rate); 300 metrede 1,8 derecedir. Hava yükseldikçe iyice doygunluğa ulaşır ve en sonunda zirveye yakın bir yerde yağış bırakarak kuru hale geçer. Bu sefer dağın karaya bakan yamacına doğru alçalmaya başlar ve kuru olduğu için 300 metrede 3 derece ısınır (DALR - dry air lapse rate) bunun sonucunda, dağın yamacına çarpan serin ve nemli hava, daha sıcak ve kuru olarak dağın karaya bakan yamacından fön rüzgârı olarak esmeye başlar.
- Fön rüzgârları dağın iki yamacında sıcaklığın farklı olmasında son derece etkilidir.
Kaynakça
- ^ Basınç ve rüzgârlar 1 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fon fohn ruzgarlari dag ve tepelerin yamaclari boyunca alcalan havanin hareketleri ile olusan ruzgar cesididir Ozellikle Alplerde gorulur Fon ruzgari hava sicakligini 1 2 saat icinde 10 15 derece artirir Kisin estiklerinde ciglara ve su baskinlarina yazin estiklerinde ise orman yanginlarina ve urunlerin kurumasina neden olur Diger adi alize dir sicak esen bu ruzgar sac kurutma makinelerine de isim kaynagi olmustur Hava kutlelerinin bir dag yamacini asarak obur yamacta alcalmasi sonucu olusan sicak ve kurak ruzgarlardir Turkiye de Akdeniz Karadeniz kiyilari ile Konya cevresinde gorulur Daglarin denizlere paralel oldugu yerlerde denizden gelip dagin yamacina carpan nemli hava dagi asmak icin yukselmeye baslar Nemli havanin irtifa ile soguma orani SALR saturated air lapse rate 300 metrede 1 8 derecedir Hava yukseldikce iyice doygunluga ulasir ve en sonunda zirveye yakin bir yerde yagis birakarak kuru hale gecer Bu sefer dagin karaya bakan yamacina dogru alcalmaya baslar ve kuru oldugu icin 300 metrede 3 derece isinir DALR dry air lapse rate bunun sonucunda dagin yamacina carpan serin ve nemli hava daha sicak ve kuru olarak dagin karaya bakan yamacindan fon ruzgari olarak esmeye baslar Fon ruzgarlari dagin iki yamacinda sicakligin farkli olmasinda son derece etkilidir Kaynakca Basinc ve ruzgarlar 1 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 31 Mayis 2016