F Tipi Cezaevleri, yüksek güvenlikli cezaevlerine Türk infaz sisteminde verilen isimdir. Sosyal Tecrit modeline dayanmaktadır. Yüksek güvenlikli cezaevleri, Türkiye'de düzenlendiği biçimiyle, genellikle ve/veya organize suçlardan dolayı tutuklu ya da hükümlü bulunan mahpusların üç kişilik ya da tek kişilik yaşam birimlerinde kaldıkları ve mümkün olduğunca diğer mahpuslarla ve infaz memurlarıyla iletişimlerinin sınırlandırıldığı ceza infaz kurumlarıdır.
F-tipi cezaevleri yüksek güvenlikli cezaevleri olarak tasarlanmalarının yanında geleneksel olarak daha önce koğuş sistemi üzerine inşa edilmiş ve karşıtını oluşturur.
Cezaevlerinde koğuş sisteminden hücre sistemine geçişin hangi gerekçelerle yapıldığı konusunda İşkencenin Önlenmesi Avrupa Komitesi 7 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (CPT) Türkiye'ye ilişkin bir raporunda ( CPT/inf(2001)25 1 12 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Strasbourg- 8 Kasım 2001, § 10 ,s.11) aşağıdaki yorumu yapmıştır:
Geleneksel olarak, Türk cezaevleri geniş koğuşlar halinde gün içinde yatakhane, yaşama alanları, temizlik bölümleri ve bitişik havalandırma gibi, bütün cezaevleri birimlerinin bütün mahpuslar ya da önemli bir kısmı tarafından ortak olarak kullanıldığı sistem E–tipi cezaevi olarak 1970 ve 1980’lerde bu plan ilkesine göre inşa edilmişlerdir. Açık uzun ana koridorlar, genellikle çok sayıda mahkûmun barındığı koğuşlar aynı zamanda personele mahpusları denetlemek bakımından fazla olanak tanımamaktaydı. Mevcut kapalı cezaevlerinin tiplerine bakmaksızın, bütün kurumlarda mahpuslar kendi birimlerini terk etme eğilimi taşımaktaydılar, nadiren koğuşlarını terk ederler ve personel de buralara nadiren girerdi. Personel ile mahpuslar arasındaki kontak bu sistemde asgaride tutulmuştu.
1990’ların ikinci yarısından sonra, Türk yetkililer artan bir şekilde koğuş sisteminin sakıncalarını fark etmeye başladılar. Bu tarz bir düzenleme, mahpusların etkinlikleri üzerinde cezaevi personelinin denetimine izin vermiyordu. Ayrıca, içeride farklı şekillerde (isyan, rehin alma, cinayet vs.) karışıklıklar çıktığında ağır kayıplar yaşanma riskini beraberinde getiren ciddi fiziksel güç kullanılan Jandarma’nın dışarıdan müdahalesine sahne olunuyordu. Sonuç olarak, yetkililer var olan koğuş sisteminden daha küçük yaşam birimlerinin bulunduğu yeni bir cezaevi sistemine geçiş yapmaya başladılar. Bu çerçevede geliştirilen yüksek güvenlikli cezaevi yapılarına yetkililer tarafından "F-tipi Cezaevleri" adı verildi.
Tuncay Özkan bir yazısında F tipi cezaevlerini şöyle yorumlamaktadır:
F tipi cezaevi, suçluların insan olduklarının unutulmadığı ve yaşam alanlarıyla, sosyal aktivitelerinin düzenlendiği yeni bir anlayışla inşa edilmiş. Uzun zamandır Türkiye'de suçla değil, suçluyla mücadele eden sistem terk edilmiş ve teknoloji de kullanılarak mahkûmlar için güzel koşullar yaratılmış.
Fiziksel yapı
Bu kurumlar bir ya da üç mahpusun birlikte yaşayacağı şekilde tasarlanmış kurumlardır. F tipi cezaevleri, 370 kişi(Sincan 1 No.lu F Tipi) kapasiteli olup üç ana bloktan oluşmaktadır. Her bir blokta bir ve üç kişilik hücreler bulunmaktadır. Üç kişilik (103 adet) ve tek kişilik (61 adet) odalarda toplam 370 mahpus kapasiteli olarak inşa edilmişlerdir. Bütün F-tipi cezaevleri aynı mimari plan üzerine inşa edildiklerinden hepsi aynı fiziksel özellikleri taşımaktadır.
Tek kişilik hücreler 1.5 m²'lik tuvalet ve duş bölümü dahil yaklaşık 11 m²'dir. Bu hücreler ayrıca iyi donatılmış, iyi aydınlatılmış ve havalandırma sağlanan alanlardır. Bitişikteki üç hücre aynı havalandırma alanını paylaşmaktadır.
Üç kişilik hücreler ise çift katlı olarak (25m2) tasarlanmıştır. Burada alt katta bir masa ve üç sandalye mutfak bankosu ve dolaplar bulunmaktadır. Ayrıca tuvalet ve duş burada ayrı bir bölümde bulunmaktadır. Bu bölümün bir tarafı bir koridora diğer tarafı ise yaklaşık 50 m² boyutunda yüksek duvarlı beton bir havalandırmaya açılmaktadır.Bu havalandırma 8 metre yüksekliğindedir. Yukarı katta ise yataklar ve her bir mahpusa ait dolaplardan oluşmaktadır. Bu birim de pencereler vasıtasıyla gün ışığı almakta ayrıca yapay ışıklandırma ve yeterli havalandırma bulunmaktadır (bkz., CPT/inf(2001)25 12 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., § 18, s.15).
Uygulanan infaz rejimi
F-tipi cezaevlerinde diğer kapalı cezaevlerinden farklı bir infaz rejimi uygulanmaktadır. Bu farklı uygulamanın hukuksal dayanağı 16. maddesi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 9. maddesinde bulunmaktadır. Ayrıca İnfaz Tüzüğü 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 6/4/2006, No: 26131) yüksek güvenlikli infaz kurumlarındaki infaz rejimine ilişkin düzenlemeler içermektedir. Ancak bütün bu düzenlemeler, yeterli açıklık ve kesinlikten uzak olmanın yanında, genelleştirilmiş bir tecrit rejimine kapı aralar görünmektedir.
F-tipi cezaevleri, genelleştirilmiş bir duyusal ve sosyal tecrit öngördüğü bu nedenle de insanlıkdışı ve onur kırıcı muamele ve ceza yasağına aykırı olduğu gerekçesi ile ulusal ve uluslararası insan hakları örgütleri tarafından yoğun bir şekilde eleştirilmiştir (bkz. İnsan Hakları İzleme Örgütü 6 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , Türkiye İnsan Hakları Vakfı[], ve Özgür-Der 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .).).
Diğer taraftan eleştirileri daha nesnel ve Hükûmet üzerinde daha etkili olarak kabul edilen İşkencenin Önlenmesi Avrupa Komitesi (CPT) ise 2001 yılından bu yana raporlarında düzenli olarak genelleştirilmiş bir duyusal ve sosyal tecrit uygulaması bulunuduğundan F-tipi cezaevlerindeki infaz rejimini eleştirmektedir (Bu konuda yayınladığı raporları için bkz.. İşkencenin Önlenmesi Avrupa Komitesi 14 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ). Ancak F-tipi Cezaevlerindeki bu genelleştirilmiş tecrit rejiminde henüz bir iyileştirme sağlanamamıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "F tipi yeni bir anlayış". 8 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
F Tipi Cezaevleri yuksek guvenlikli cezaevlerine Turk infaz sisteminde verilen isimdir Sosyal Tecrit modeline dayanmaktadir Yuksek guvenlikli cezaevleri Turkiye de duzenlendigi bicimiyle genellikle ve veya organize suclardan dolayi tutuklu ya da hukumlu bulunan mahpuslarin uc kisilik ya da tek kisilik yasam birimlerinde kaldiklari ve mumkun oldugunca diger mahpuslarla ve infaz memurlariyla iletisimlerinin sinirlandirildigi ceza infaz kurumlaridir F tipi cezaevleri yuksek guvenlikli cezaevleri olarak tasarlanmalarinin yaninda geleneksel olarak daha once kogus sistemi uzerine insa edilmis ve karsitini olusturur Cezaevlerinde kogus sisteminden hucre sistemine gecisin hangi gerekcelerle yapildigi konusunda Iskencenin Onlenmesi Avrupa Komitesi 7 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde CPT Turkiye ye iliskin bir raporunda CPT inf 2001 25 1 12 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Strasbourg 8 Kasim 2001 10 s 11 asagidaki yorumu yapmistir Geleneksel olarak Turk cezaevleri genis koguslar halinde gun icinde yatakhane yasama alanlari temizlik bolumleri ve bitisik havalandirma gibi butun cezaevleri birimlerinin butun mahpuslar ya da onemli bir kismi tarafindan ortak olarak kullanildigi sistem E tipi cezaevi olarak 1970 ve 1980 lerde bu plan ilkesine gore insa edilmislerdir Acik uzun ana koridorlar genellikle cok sayida mahkumun barindigi koguslar ayni zamanda personele mahpuslari denetlemek bakimindan fazla olanak tanimamaktaydi Mevcut kapali cezaevlerinin tiplerine bakmaksizin butun kurumlarda mahpuslar kendi birimlerini terk etme egilimi tasimaktaydilar nadiren koguslarini terk ederler ve personel de buralara nadiren girerdi Personel ile mahpuslar arasindaki kontak bu sistemde asgaride tutulmustu 1990 larin ikinci yarisindan sonra Turk yetkililer artan bir sekilde kogus sisteminin sakincalarini fark etmeye basladilar Bu tarz bir duzenleme mahpuslarin etkinlikleri uzerinde cezaevi personelinin denetimine izin vermiyordu Ayrica iceride farkli sekillerde isyan rehin alma cinayet vs karisikliklar ciktiginda agir kayiplar yasanma riskini beraberinde getiren ciddi fiziksel guc kullanilan Jandarma nin disaridan mudahalesine sahne olunuyordu Sonuc olarak yetkililer var olan kogus sisteminden daha kucuk yasam birimlerinin bulundugu yeni bir cezaevi sistemine gecis yapmaya basladilar Bu cercevede gelistirilen yuksek guvenlikli cezaevi yapilarina yetkililer tarafindan F tipi Cezaevleri adi verildi Tuncay Ozkan bir yazisinda F tipi cezaevlerini soyle yorumlamaktadir F tipi cezaevi suclularin insan olduklarinin unutulmadigi ve yasam alanlariyla sosyal aktivitelerinin duzenlendigi yeni bir anlayisla insa edilmis Uzun zamandir Turkiye de sucla degil sucluyla mucadele eden sistem terk edilmis ve teknoloji de kullanilarak mahkumlar icin guzel kosullar yaratilmis Fiziksel yapiBu kurumlar bir ya da uc mahpusun birlikte yasayacagi sekilde tasarlanmis kurumlardir F tipi cezaevleri 370 kisi Sincan 1 No lu F Tipi kapasiteli olup uc ana bloktan olusmaktadir Her bir blokta bir ve uc kisilik hucreler bulunmaktadir Uc kisilik 103 adet ve tek kisilik 61 adet odalarda toplam 370 mahpus kapasiteli olarak insa edilmislerdir Butun F tipi cezaevleri ayni mimari plan uzerine insa edildiklerinden hepsi ayni fiziksel ozellikleri tasimaktadir Tek kisilik hucreler 1 5 m lik tuvalet ve dus bolumu dahil yaklasik 11 m dir Bu hucreler ayrica iyi donatilmis iyi aydinlatilmis ve havalandirma saglanan alanlardir Bitisikteki uc hucre ayni havalandirma alanini paylasmaktadir Uc kisilik hucreler ise cift katli olarak 25m2 tasarlanmistir Burada alt katta bir masa ve uc sandalye mutfak bankosu ve dolaplar bulunmaktadir Ayrica tuvalet ve dus burada ayri bir bolumde bulunmaktadir Bu bolumun bir tarafi bir koridora diger tarafi ise yaklasik 50 m boyutunda yuksek duvarli beton bir havalandirmaya acilmaktadir Bu havalandirma 8 metre yuksekligindedir Yukari katta ise yataklar ve her bir mahpusa ait dolaplardan olusmaktadir Bu birim de pencereler vasitasiyla gun isigi almakta ayrica yapay isiklandirma ve yeterli havalandirma bulunmaktadir bkz CPT inf 2001 25 12 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde 18 s 15 Uygulanan infaz rejimiF tipi cezaevlerinde diger kapali cezaevlerinden farkli bir infaz rejimi uygulanmaktadir Bu farkli uygulamanin hukuksal dayanagi 16 maddesi ile Ceza ve Guvenlik Tedbirlerinin Infazi Hakkinda Kanun un 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 9 maddesinde bulunmaktadir Ayrica Infaz Tuzugu 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yayimlandigi R Gazetenin Tarihi 6 4 2006 No 26131 yuksek guvenlikli infaz kurumlarindaki infaz rejimine iliskin duzenlemeler icermektedir Ancak butun bu duzenlemeler yeterli aciklik ve kesinlikten uzak olmanin yaninda genellestirilmis bir tecrit rejimine kapi aralar gorunmektedir F tipi cezaevleri genellestirilmis bir duyusal ve sosyal tecrit ongordugu bu nedenle de insanlikdisi ve onur kirici muamele ve ceza yasagina aykiri oldugu gerekcesi ile ulusal ve uluslararasi insan haklari orgutleri tarafindan yogun bir sekilde elestirilmistir bkz Insan Haklari Izleme Orgutu 6 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye Insan Haklari Vakfi olu kirik baglanti ve Ozgur Der 29 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Diger taraftan elestirileri daha nesnel ve Hukumet uzerinde daha etkili olarak kabul edilen Iskencenin Onlenmesi Avrupa Komitesi CPT ise 2001 yilindan bu yana raporlarinda duzenli olarak genellestirilmis bir duyusal ve sosyal tecrit uygulamasi bulunudugundan F tipi cezaevlerindeki infaz rejimini elestirmektedir Bu konuda yayinladigi raporlari icin bkz Iskencenin Onlenmesi Avrupa Komitesi 14 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ancak F tipi Cezaevlerindeki bu genellestirilmis tecrit rejiminde henuz bir iyilestirme saglanamamistir Ayrica bakinizOlum OrucuKaynakca F tipi yeni bir anlayis 8 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2013