Fantastik edebiyat veya fantezi edebiyatı, gerçeğe dayalı olmayan yazılı anlatım tarzıdır. Genelde hikâye, roman, oyun ve drama gibi yazım biçimlerini içerir. Klasik fantezi edebiyatının en tanınmış örnekleri arasında masalların bir kısmıyla birlikte Alice Harikalar Diyarında gösterilebilir. Modern fantezi edebiyatının tanınmış örnekleri arasında J.R.R. Tolkien'in Hobbit, Yüzüklerin Efendisi, Ursula K. LeGuin'in Yerdeniz Büyücüsü ve C.S. Lewis'in Narnia Günlükleri gibi eserleri sayılabilir.
Bilimkurgu ile fantastik kurgu karıştırılmamalıdır. Her ne kadar yakın türler olsalar da evren oluşturma şekilleri çok farklıdır. Bilimkurgu eserlerde yaşadığımız dünyanın da içinde bulunduğu evrenin farklı bir zaman dilimindeki hali yer alırken fantastik eserlerin kendi evrenleri vardır. Bu gelenek, Tolkien tarafından Orta Dünya ile akıma kazandırılmıştır ve o zamandan beri özgün fantastik edebiyat yazarları kendilerinden öncekilerden de esinlenerek kendi evrenlerini yaratırlar. Daha genç yaş grupları için yazılmış bazı fantastik temalı eserler (bkz. J.K. Rowling - Harry Potter ve Rick Riordan - Percy Jackson ve Olimposlular) alternatif tarih yazımından da faydalanarak yaşadığımız dünyada geçerler ve bu dünyanın aslında bilmediğimiz gizli bir bölgesinde gizli hayatlar süren karakterlerin hikâyeleri konu alınır.
Fantezi edebiyatının popülerleşmesinin öncüsü olarak genel kabul görmüş isim John Ronald Reuel Tolkien'dir. Bu edebiyat tarzının içeriğini oluşturan kimi ırk isimleri (orklar, elfler, cüceler vb.) dahil, harita kullanarak kitap yazma akımı onun öncülüğünde popülerleşmiştir. Günümüzde dünya çapında milyonlarca kişiye ulaşmış olan birçok bilgisayar oyununun da temelinde fantezi edebiyatının zenginliklerinden istifade ettiğini görüyoruz. Bir takım fantezi edebiyat eserleri, video oyunlarına uyarlanmıştır. CD Projekt Red firmasının oyun üçlemesi The Witcher, Andrzej Sapkowski'nin aynı adlı romanından uyarlanmıştır.
Fantezi edebiyatının özelliklerinden birisi de eserlerde sözü edilen mekan, canlı türleri ve diğer öğelerin her eserde kendilerine özgü özellikleri olmasıdır. Fantezi edebiyatı edebiyat dünyasında sevildiği kadar birçok eleştirinin de odağı olmuştur. Fantezi edebiyatının kişileri yeni dünyalarla tanıştırıp bir süre oraya misafir ettikleri doğrudur ancak, bir şeyin doğruluğunu veya gerçekliğini tam olarak anlatamadığınız zaman nasıl benzetmelere başvurursanız, fantezi edebiyatı da gerçek dünya öğeleri kullanılarak anlatılamayacak durum, düşünce ve diğer içerikleri anlatmak için alternatif bir yöntem kullanır. Tüm eserler bu amacı taşımasa da neredeyse tamamının gerçek dünyaya ilişkin eleştirileri, yorumları, mesajları vardır. Fantastik Edebiyat gerçek manada "Formal" yani biçimsel bir hayal dünyası kurmaktadır. Yoksa anlatılan bütün olgular görünenlerden elenip kavram bazında düşünüldüklerinde gerçek hayatta yaşadığımız duygulardır. Her ne kadar dışarıda gördüğümüz dünyadan yola çoğunlukla çıkılmıyor ve ne kahramanları, ne mekanları ne de gözlemlenen diğer birçok şeyler her gün gördüğümüz tarzda olmasa da karakterler bizler gibi sevmekte, düşünmekte, kötü eylemlerde bulunmaktadırlar. İşte bu noktada Fantastik Edebiyat "Gerçeklik" dahilinde "Gerçekçi" olmayandır.
Fantezi edebiyatı günümüzde Robert Jordan, George R.R. Martin ve Stephen King gibi isimlerle zenginlik kazanmaktadır.
Edebiyat ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fantastik edebiyat veya fantezi edebiyati gercege dayali olmayan yazili anlatim tarzidir Genelde hikaye roman oyun ve drama gibi yazim bicimlerini icerir Klasik fantezi edebiyatinin en taninmis ornekleri arasinda masallarin bir kismiyla birlikte Alice Harikalar Diyarinda gosterilebilir Modern fantezi edebiyatinin taninmis ornekleri arasinda J R R Tolkien in Hobbit Yuzuklerin Efendisi Ursula K LeGuin in Yerdeniz Buyucusu ve C S Lewis in Narnia Gunlukleri gibi eserleri sayilabilir Bilimkurgu ile fantastik kurgu karistirilmamalidir Her ne kadar yakin turler olsalar da evren olusturma sekilleri cok farklidir Bilimkurgu eserlerde yasadigimiz dunyanin da icinde bulundugu evrenin farkli bir zaman dilimindeki hali yer alirken fantastik eserlerin kendi evrenleri vardir Bu gelenek Tolkien tarafindan Orta Dunya ile akima kazandirilmistir ve o zamandan beri ozgun fantastik edebiyat yazarlari kendilerinden oncekilerden de esinlenerek kendi evrenlerini yaratirlar Daha genc yas gruplari icin yazilmis bazi fantastik temali eserler bkz J K Rowling Harry Potter ve Rick Riordan Percy Jackson ve Olimposlular alternatif tarih yazimindan da faydalanarak yasadigimiz dunyada gecerler ve bu dunyanin aslinda bilmedigimiz gizli bir bolgesinde gizli hayatlar suren karakterlerin hikayeleri konu alinir Fantezi edebiyatinin populerlesmesinin oncusu olarak genel kabul gormus isim John Ronald Reuel Tolkien dir Bu edebiyat tarzinin icerigini olusturan kimi irk isimleri orklar elfler cuceler vb dahil harita kullanarak kitap yazma akimi onun onculugunde populerlesmistir Gunumuzde dunya capinda milyonlarca kisiye ulasmis olan bircok bilgisayar oyununun da temelinde fantezi edebiyatinin zenginliklerinden istifade ettigini goruyoruz Bir takim fantezi edebiyat eserleri video oyunlarina uyarlanmistir CD Projekt Red firmasinin oyun uclemesi The Witcher Andrzej Sapkowski nin ayni adli romanindan uyarlanmistir Fantezi edebiyatinin ozelliklerinden birisi de eserlerde sozu edilen mekan canli turleri ve diger ogelerin her eserde kendilerine ozgu ozellikleri olmasidir Fantezi edebiyati edebiyat dunyasinda sevildigi kadar bircok elestirinin de odagi olmustur Fantezi edebiyatinin kisileri yeni dunyalarla tanistirip bir sure oraya misafir ettikleri dogrudur ancak bir seyin dogrulugunu veya gercekligini tam olarak anlatamadiginiz zaman nasil benzetmelere basvurursaniz fantezi edebiyati da gercek dunya ogeleri kullanilarak anlatilamayacak durum dusunce ve diger icerikleri anlatmak icin alternatif bir yontem kullanir Tum eserler bu amaci tasimasa da neredeyse tamaminin gercek dunyaya iliskin elestirileri yorumlari mesajlari vardir Fantastik Edebiyat gercek manada Formal yani bicimsel bir hayal dunyasi kurmaktadir Yoksa anlatilan butun olgular gorunenlerden elenip kavram bazinda dusunulduklerinde gercek hayatta yasadigimiz duygulardir Her ne kadar disarida gordugumuz dunyadan yola cogunlukla cikilmiyor ve ne kahramanlari ne mekanlari ne de gozlemlenen diger bircok seyler her gun gordugumuz tarzda olmasa da karakterler bizler gibi sevmekte dusunmekte kotu eylemlerde bulunmaktadirlar Iste bu noktada Fantastik Edebiyat Gerceklik dahilinde Gercekci olmayandir Fantezi edebiyati gunumuzde Robert Jordan George R R Martin ve Stephen King gibi isimlerle zenginlik kazanmaktadir Edebiyat ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz