Fasiyes, belirgin bir yer sürecini ve depolanma ortamını yansıtan çökel paketlerinin özelliklerinin genel ismidir.
Genel özellikleri
Jeolojide fasiyes, herhangi bir gözlemlenebilir niteliği (genel görünümü, bileşimi veya oluşum durumu gibi) olan veya bir coğrafi alanda bu özelliklerde meydana gelebilecek değişikliklerin gözlemlenebildiği belirli karakteristik özelliklere sahip bir kaya kütlesidir. Bir kayayı bitişik kayalardan ayıran, kimyasal, fiziksel ve biyolojik özellikleri dahil toplam özelliklerinin toplamıdır. Fasiyesler terimi, 1838'de İsviçreli jeolog Amanz Gressly tarafından öne sürüldü ve modern stratigrafinin özüne büyük bir etki bıraktı. Neptunizmin önceden kullanılan kavramlarının yerini aldı. Fasiyes kelimesi; görünüş, şekil, ifade, olanak demektir. Bu kelimelerin hepsini kapsar. Bir dağın veya bir kısmı sığ olan denizi belirtmek için kullanılır. Farklı terimleri bulunur. Bu farklı terimleri kullanmak için onların ne anlama geldiğini bilmek gerekir.
İdeal olarak fasiyes belirli bir süreç ya da ortamını yansıtan sedimantasyonların belirli koşullar altında oluşturulan farklı bir kaya birimidir. Kayaların analiz edilebilir özellikleri (şekilleri, oluştuğu maddeler veya gelişimleri gibi) ve bir coğrafi alanda bulunan çeşitli nitelikler değişimler oluşturabilir. Ör; bir kıyı çökeli için plaj fasiyesi ya da bir akarsu çökeli içinde kanal fasiyesi gibi. Birleşik kayayı diğerinden ayıran kimyasal, fiziksel ve biyolojik özelliklerinin bütünü o kayanın yapısını ortaya koyar.
Fasiyes, çökelme bölgesinden ayrı değildir fakat bazı durumlarda başkalaşıma uğramış alanlarda kullanılabilir.
Sedimanter fasiyes
Sedimanter fasiyes farklı bir çökelme ortamında biriken tortullardan farklı bir tortul organıdır.İdeal olarak, bir tortul fasiyes, belirli bir süreci veya ortamı yansıtan belirli sedimantasyon koşulları altında oluşan ayırt edici bir kaya birimidir. Sedimanter fasiyes tanımlayıcı veya yorumlayıcıdır. Genellikle görünüş açısından sert tortullardır.
Genel olarak, jeologlar fasiyesleri incelenen kaya veya tortu yönüyle ayırırlar. Böylece petiografik karakterli fasiyesler tanecik gibi boyut ve mineroloji denilen litofasiyesler aslında fosil içerikli ve siyofasiyes denilen fasiyes içeriklidir.
Bu fasiyes türleri genellikle daha fazla bölünmüşlerdir. Örneğin;güneşten tabakalanmış olabilir ya da bronzlaşmış olabilir ya da kireçtaşı fasiyesi veya killi yapraktaşı fasiyesi olabilir. Sert karakterli üniter çökelme ortamında ve orijinal birleşiminden oluşmaktadırlar. Kullanılışından bu yana fasiyes kavramı ile ilgili jeolojik kavramlarla genişletilmiştir.Örneğin; karakteristik derneklerin organik mikrofosillerle ve kayaların organik parçacıkları veya tortulların durumları polynofasiyes merkezlidir. Ayrık sismik birimler benzer olarak sismik fasiyeslerde olabilir.
Bir fasiyes genellikle daha da alt bölümlere ayrılır, örneğin biri "tan, çapraz tabakalı oolitik kireçtaşı fasiyes" veya bir "şeyl fasiyes" anlamına gelebilir. Kaya biriminin özellikleri çökelme ortamından ve orijinal bileşimden gelir. Sedimanter fasiyes çökelme ortamını yansıtır, her fasiyes o bölge veya çevre için farklı bir tortu tipidir.
1838'deki kuruluşundan bu yana, fasiyes kavramı ilgili jeolojik kavramlara genişletilmiştir. Örneğin, kayalarda veya tortulardaki organik mikrofosillerin ve parçacık halindeki organik malzemenin karakteristik bileşimlerine palinofasiler denir. Ayrık sismik birimlere benzer şekilde sismik fasiyes denir. Tortul fasiyes, farklı, tekrarlanabilir ve kapsamlı olması gereken bir grup "fasiyes tanımlayıcısı" içinde tanımlanmaktadır. Alandaki bir çıkıntının güvenilir bir fasiyes açıklaması şunları içerir: kompozisyon, doku, tortul yapılar, yatak geometrisi, yatak temasının doğası, fosil içeriği ve renk.
Walther Kanunu
Jeolog Johannes Walther'ın (1860-1937) adını verdiği Walther yasası ya da Walther kanunu, fasiyeslerin yanal ortamda dikey olarak arkaya doğru yaptığı değişiklerin yansıttığı görünümünü belirmektedir. Tersine bir çökelme ortamı yanal olarak "göç ettiğinde" bir çökelme ortamının çökeltilerinin diğerinin üzerinde yer aldığını belirtir. Rusya'da yasa Nikolalov A. Golovkinsky'yi de onurlandıran Golovkinsky-Walther Yasası olarak bilinir (1834-1897). Bu yasanın klasik bir örneği deniz geçişlerini ve gerilemelerini karakterize eden dikey stratigrafik ardıllıktır.
Metamorfik fasiyes
İlerleme sırasında oluşan metamorfizma minerallerinin dizisi (yüksek sıcaklıklar veya basınçlarla metamorfizma gibi) tanımlanabilmektedir.
Sismik fasiyes
Sismik fasiyes, parametreleri bitişik fasiyes birimlerinden farklı olan yansıma birimlerinden oluşan haritalanabilir üç boyutlu sismik birimlerdir.
Wikimedia Commons'ta Fasiyes ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- https://pubs.geoscienceworld.org/gsa/gsabulletin/article-abstract/109/12/1617/183215/Amanz-Gressly-s-role-in-founding-modern?redirectedFrom=fulltext2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://jeoloji.ogu.edu.tr/Storage/Jeoloji/Uploads/6-Yorumlama.pdf29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/c8d4bf91897c23d_ek.pdf31 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/0-7167-2882-626 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://elpub.wdcb.ru/journals/rjes/doi/2007ES000222.html23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fasiyes belirgin bir yer surecini ve depolanma ortamini yansitan cokel paketlerinin ozelliklerinin genel ismidir Genel ozellikleriJeolojide fasiyes herhangi bir gozlemlenebilir niteligi genel gorunumu bilesimi veya olusum durumu gibi olan veya bir cografi alanda bu ozelliklerde meydana gelebilecek degisikliklerin gozlemlenebildigi belirli karakteristik ozelliklere sahip bir kaya kutlesidir Bir kayayi bitisik kayalardan ayiran kimyasal fiziksel ve biyolojik ozellikleri dahil toplam ozelliklerinin toplamidir Fasiyesler terimi 1838 de Isvicreli jeolog Amanz Gressly tarafindan one suruldu ve modern stratigrafinin ozune buyuk bir etki birakti Neptunizmin onceden kullanilan kavramlarinin yerini aldi Fasiyes kelimesi gorunus sekil ifade olanak demektir Bu kelimelerin hepsini kapsar Bir dagin veya bir kismi sig olan denizi belirtmek icin kullanilir Farkli terimleri bulunur Bu farkli terimleri kullanmak icin onlarin ne anlama geldigini bilmek gerekir Long Island Bahamalar da Eolianit karbonat fasiyes Holosen Ideal olarak fasiyes belirli bir surec ya da ortamini yansitan sedimantasyonlarin belirli kosullar altinda olusturulan farkli bir kaya birimidir Kayalarin analiz edilebilir ozellikleri sekilleri olustugu maddeler veya gelisimleri gibi ve bir cografi alanda bulunan cesitli nitelikler degisimler olusturabilir Or bir kiyi cokeli icin plaj fasiyesi ya da bir akarsu cokeli icinde kanal fasiyesi gibi Birlesik kayayi digerinden ayiran kimyasal fiziksel ve biyolojik ozelliklerinin butunu o kayanin yapisini ortaya koyar Fasiyes cokelme bolgesinden ayri degildir fakat bazi durumlarda baskalasima ugramis alanlarda kullanilabilir Sedimanter fasiyesSedimanter fasiyes farkli bir cokelme ortaminda biriken tortullardan farkli bir tortul organidir Ideal olarak bir tortul fasiyes belirli bir sureci veya ortami yansitan belirli sedimantasyon kosullari altinda olusan ayirt edici bir kaya birimidir Sedimanter fasiyes tanimlayici veya yorumlayicidir Genellikle gorunus acisindan sert tortullardir Guney Utah ta Orta Trias marjinal deniz silttasi ve kumtasi fasiyesleri Genel olarak jeologlar fasiyesleri incelenen kaya veya tortu yonuyle ayirirlar Boylece petiografik karakterli fasiyesler tanecik gibi boyut ve mineroloji denilen litofasiyesler aslinda fosil icerikli ve siyofasiyes denilen fasiyes iceriklidir Bu fasiyes turleri genellikle daha fazla bolunmuslerdir Ornegin gunesten tabakalanmis olabilir ya da bronzlasmis olabilir ya da kirectasi fasiyesi veya killi yapraktasi fasiyesi olabilir Sert karakterli uniter cokelme ortaminda ve orijinal birlesiminden olusmaktadirlar Kullanilisindan bu yana fasiyes kavrami ile ilgili jeolojik kavramlarla genisletilmistir Ornegin karakteristik derneklerin organik mikrofosillerle ve kayalarin organik parcaciklari veya tortullarin durumlari polynofasiyes merkezlidir Ayrik sismik birimler benzer olarak sismik fasiyeslerde olabilir Bir fasiyes genellikle daha da alt bolumlere ayrilir ornegin biri tan capraz tabakali oolitik kirectasi fasiyes veya bir seyl fasiyes anlamina gelebilir Kaya biriminin ozellikleri cokelme ortamindan ve orijinal bilesimden gelir Sedimanter fasiyes cokelme ortamini yansitir her fasiyes o bolge veya cevre icin farkli bir tortu tipidir Svalbard Norvec te Svalbard Isfjord kuzey kiyisinda stratigrafik sutun Kaya turlerinin dikey ardisikligi tortul fasiyeleri temsil eder paleoortamdaki yanal degisiklikleri yansitir 1838 deki kurulusundan bu yana fasiyes kavrami ilgili jeolojik kavramlara genisletilmistir Ornegin kayalarda veya tortulardaki organik mikrofosillerin ve parcacik halindeki organik malzemenin karakteristik bilesimlerine palinofasiler denir Ayrik sismik birimlere benzer sekilde sismik fasiyes denir Tortul fasiyes farkli tekrarlanabilir ve kapsamli olmasi gereken bir grup fasiyes tanimlayicisi icinde tanimlanmaktadir Alandaki bir cikintinin guvenilir bir fasiyes aciklamasi sunlari icerir kompozisyon doku tortul yapilar yatak geometrisi yatak temasinin dogasi fosil icerigi ve renk Walther KanunuJeolog Johannes Walther in 1860 1937 adini verdigi Walther yasasi ya da Walther kanunu fasiyeslerin yanal ortamda dikey olarak arkaya dogru yaptigi degisiklerin yansittigi gorunumunu belirmektedir Tersine bir cokelme ortami yanal olarak goc ettiginde bir cokelme ortaminin cokeltilerinin digerinin uzerinde yer aldigini belirtir Rusya da yasa Nikolalov A Golovkinsky yi de onurlandiran Golovkinsky Walther Yasasi olarak bilinir 1834 1897 Bu yasanin klasik bir ornegi deniz gecislerini ve gerilemelerini karakterize eden dikey stratigrafik ardilliktir Metamorfik fasiyesIlerleme sirasinda olusan metamorfizma minerallerinin dizisi yuksek sicakliklar veya basinclarla metamorfizma gibi tanimlanabilmektedir Sismik fasiyesSismik fasiyes parametreleri bitisik fasiyes birimlerinden farkli olan yansima birimlerinden olusan haritalanabilir uc boyutlu sismik birimlerdir Wikimedia Commons ta Fasiyes ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakcahttps pubs geoscienceworld org gsa gsabulletin article abstract 109 12 1617 183215 Amanz Gressly s role in founding modern redirectedFrom fulltext2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde http jeoloji ogu edu tr Storage Jeoloji Uploads 6 Yorumlama pdf29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde https www jmo org tr resimler ekler c8d4bf91897c23d ek pdf31 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde https en wikipedia org wiki Special BookSources 0 7167 2882 626 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi http elpub wdcb ru journals rjes doi 2007ES000222 html23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde