Fatma Settar kızı Muhtarova (Azerice: Fatma Səttar qızı Muxtarova; 26 Şubat 1893, Urmiye - 19 Ekim 1972, Bakü) Azeri oyuncu, kadın mezo-soprano ve opera sanatçısıdır.
Fatma Muhtarova | |
---|---|
Fatma Səttar qızı Muxtarova | |
Doğum | Fatma Səttar qızı Muxtarova 26 Şubat 1893 Urmiye, İran |
Ölüm | 19 Ekim 1972 (79 yaşında) Bakü, Azerbaycan |
Defin yeri | 2. Fahri Hiyabanı Mezarlığı |
Milliyet | Azerbaycanlı |
Vatandaşlık | Azerbaycan SSCB |
Eğitim | Saratovskaya Gosudarstvennaya Konservatoriya Imeni L. V. Sobinova |
Meslek | şarkıcı, oyuncu |
Etkin yıllar | 1914-1972 |
Müzikal kariyeri | |
Tarzlar | Opera |
Hayatı
Fatma Muhtarova 26 Mart 1893 tarihinde Güney Azerbaycan'ın Urmiye şehrinde doğdu. Küçük yaşlarda ailesiyle birlikte Rusya'ya (önce Rostov'a, sonra ise St. Petersburg'a) taşındı. Babası Abbas Rzayev, Fatma 3 yaşındayken öldüğünden, annesi Sara hanım, ikinci kez Sattar Muhtarov isimli biriyle evlendi. 1910 yılında yeni aile Saratov'a yerleşti. Fatma Muhtarova, 12 yaşında sokaklarda şarmanka ile şarkılar söyleyerek para kazanmaya başladı. Saratov'da onu "Katya Muhtarova" veya "Şarmankacı Katya" olarak tanıyorlardı. Kazandığı paranın tamamını eve veriyordu. Para biriktirmeye başladı ve bir yıl içinde o dönem için azımsanmayacak bir miktar olan 1000 ruble topladı. Saratov'un "Spravoçnı listok" gazetesi, Fatma'nın bu parayla demiryolunda çalışan L. Kamenski'nin ailesinin yanına gittiğini yazıyordu. Kamenski'nin eşi opera sanatçısıydı. Burada Fatma'ya müzik öğretileceği sözü verilmişti, ancak durum farklı gelişti. Fatma, kirli bulaşıkları yıkıyor, evi temizliyor, mutfakta aşçıyla birlikte yemek yiyordu. Misafir geldiğinde ise hemen ona farklı kıyafetler giydiriliyor, "beyler" ve "hanımlar"la aynı masaya oturtuluyordu. Bu durumdan çok üzülen Fatma, yaşadıklarını kendisiyle ilgilenen gazeteci, "Saratovski listok"un baş editörü Nikolay Arhangelski'ye anlattı. Kültürlü, tiyatro ve opera hayranı olan Arhangelski, bu günden sonra hiçbir "eğitim" olmayacağına söz verdi. Baş editör, müzik okulunda Fatma için bir yardım konseri düzenledi. Konsere yeterince dinleyici toplandı ve toplanan paralar, Fatma'nın Saratov Konservatuvarı'nda eğitim almasına yeterli oldu.
1913 yılında Fatma Muhtarova ilk kez Bakü'ye geldi. Bakü ona olağanüstü başarı getirdi ve burada ona özel ilgi gösterdiler. Bu ziyaretlerden biri hakkında 21 Haziran 1913 tarihli "Kaspi" gazetesi şöyle haber yayımladı: "Dün Astrakhan'dan Bakü'ye, yolüstü Zakaspiysk ve Türkistan bölgelerinde, Povoljye'de ünlü olan halk şarkıcısı Muhtarova, halk şarkıcısı Anikina ve Kamil Mutıqi Tuxvatullin geldiler. Şarkıcılar sadece bir konser vermeyi planlıyorlar. Povoljye gazetelerinin yazdıklarına göre, onlar her yerde büyük başarı elde ediyorlardı. Konser Rusça ve Tatarca verilecek."
Konservatuvarda 2 yıl eğitim aldıktan sonra Saratov'dan Moskova'ya gitti ve burada ünlü müzisyen Fyodor Şalyapin ile tanıştı.1914 yılında Fatma Muhtarova, Aleksandr Malinin ile evlendi. Çiftin bu evlilikten bir kızları dünyaya geldi. Fatma hanım Muhtarova, 19 Ekim 1972'de Bakü'de öldü ve ikinci Fahri Hiyaban'da defnedildi.
Faaliyeti
Saratov Konservatuvarı'nı bitirdikten sonra Fatma Muhtarova, Moskova, Saratov, St. Petersburg, Kiev, Harkov, Odessa ve diğer şehirlerin opera tiyatrolarında sahne almış, 1938-1953 yılları arasında Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu'nun solisti olarak görev yapmıştır.
Daha sonra Fyodor Şalyapin'in aracılığıyla Sergey İvanoviç Zimin'in opera tiyatrosuna davet edilerek 1917 yılına kadar burada sahne almıştır. 1920'den itibaren Kazan, Leningrad, Kiev, Harkiv, Odessa, Tiflis ve diğer şehirlerin opera tiyatrolarında da performans sergilemiştir.
Fatma Muhtarova, 1938-1953 yılları arasında M. F. Ahundov adına Azerbaycan Devlet Opera ve Bale Tiyatrosu'nun solisti olmuştur. Konser programlarıyla da sahne almıştır.
Timbresi güçlü mezzo-soprano sesi olan Muhtarova, bu tür bir ses için yazılan zor rollerin üstesinden başarıyla gelmiştir. Bunlar arasında "Maça Kızı" operasından Polina'nın rolü, "Mazepa" operasından Lyubov'un rolü, "Çereviçki" operasından Salokha'nın rolü, "Kar Kızı" operasından Bahar'ın rolü, "Çar Gelini" operasından Lyubaşa'nın rolü, "Hovanşina" operasından Marfa'nın rolü, "Faust" operasından Siebel'in rolü ve birçok başka başroller sayılabilir. Yaratıcılığının zirvesi ise Carmen ("Carmen", Georges Bizet) rolüdür. Onun opera sahnesindeki ilk çıkışı ise başrolde Şalyapin'in sahne aldığı V. Serov'un "Yudif" operasında Oloferni rolü olmuştur.
1949 yılında Fatma Muhtarova iki operada iki büyük rolle sahne almıştır. Bunlardan ilki Georges Bizet'in "Carmen" operasında (rejisör: İ. Hidayetzade, şef: A. Hasanov) Carmen ve ikincisi ise 22 Mart'ta sahnelenen Giuseppe Verdi'nin "Trubadur" operasında (rejisör: P. Tveretski, şef: V. Traximoviç) Azucena rolleridir. 1953 yılında ise Fatma Muhtarova sahneye veda etmiştir.
Ödülleri
Devlet Sanatçısı ödülü
- Gürcistan SSC - 1936
- Azerbaycan SSC - 1940
Devlet nişanları
- Onur Rozeti Nişanı - 1959
- Kızıl Bayrak İşçi Nişanı
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ a b c "Мухтарова Фатьма Саттаровна". Большая биографическая энциклопедия.
- ^ a b c d Axundov, İmran (2019). Fatma Muxtarova. Bakı.
- ^ a b Azərbaycan Qadın Ensiklopediyası. Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası nəşriyyatı. 2002. s. 22.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fatma Settar kizi Muhtarova Azerice Fatma Settar qizi Muxtarova 26 Subat 1893 Urmiye 19 Ekim 1972 Baku Azeri oyuncu kadin mezo soprano ve opera sanatcisidir Fatma MuhtarovaFatma Settar qizi MuxtarovaDogumFatma Settar qizi Muxtarova 26 Subat 1893 1893 02 26 Urmiye IranOlum19 Ekim 1972 79 yasinda Baku AzerbaycanDefin yeri2 Fahri Hiyabani MezarligiMilliyetAzerbaycanliVatandaslikAzerbaycan SSCBEgitimSaratovskaya Gosudarstvennaya Konservatoriya Imeni L V SobinovaMesleksarkici oyuncuEtkin yillar1914 1972Muzikal kariyeriTarzlarOperaHayatiFatma Muhtarova 26 Mart 1893 tarihinde Guney Azerbaycan in Urmiye sehrinde dogdu Kucuk yaslarda ailesiyle birlikte Rusya ya once Rostov a sonra ise St Petersburg a tasindi Babasi Abbas Rzayev Fatma 3 yasindayken oldugunden annesi Sara hanim ikinci kez Sattar Muhtarov isimli biriyle evlendi 1910 yilinda yeni aile Saratov a yerlesti Fatma Muhtarova 12 yasinda sokaklarda sarmanka ile sarkilar soyleyerek para kazanmaya basladi Saratov da onu Katya Muhtarova veya Sarmankaci Katya olarak taniyorlardi Kazandigi paranin tamamini eve veriyordu Para biriktirmeye basladi ve bir yil icinde o donem icin azimsanmayacak bir miktar olan 1000 ruble topladi Saratov un Spravocni listok gazetesi Fatma nin bu parayla demiryolunda calisan L Kamenski nin ailesinin yanina gittigini yaziyordu Kamenski nin esi opera sanatcisiydi Burada Fatma ya muzik ogretilecegi sozu verilmisti ancak durum farkli gelisti Fatma kirli bulasiklari yikiyor evi temizliyor mutfakta asciyla birlikte yemek yiyordu Misafir geldiginde ise hemen ona farkli kiyafetler giydiriliyor beyler ve hanimlar la ayni masaya oturtuluyordu Bu durumdan cok uzulen Fatma yasadiklarini kendisiyle ilgilenen gazeteci Saratovski listok un bas editoru Nikolay Arhangelski ye anlatti Kulturlu tiyatro ve opera hayrani olan Arhangelski bu gunden sonra hicbir egitim olmayacagina soz verdi Bas editor muzik okulunda Fatma icin bir yardim konseri duzenledi Konsere yeterince dinleyici toplandi ve toplanan paralar Fatma nin Saratov Konservatuvari nda egitim almasina yeterli oldu 1913 yilinda Fatma Muhtarova ilk kez Baku ye geldi Baku ona olaganustu basari getirdi ve burada ona ozel ilgi gosterdiler Bu ziyaretlerden biri hakkinda 21 Haziran 1913 tarihli Kaspi gazetesi soyle haber yayimladi Dun Astrakhan dan Baku ye yolustu Zakaspiysk ve Turkistan bolgelerinde Povoljye de unlu olan halk sarkicisi Muhtarova halk sarkicisi Anikina ve Kamil Mutiqi Tuxvatullin geldiler Sarkicilar sadece bir konser vermeyi planliyorlar Povoljye gazetelerinin yazdiklarina gore onlar her yerde buyuk basari elde ediyorlardi Konser Rusca ve Tatarca verilecek Konservatuvarda 2 yil egitim aldiktan sonra Saratov dan Moskova ya gitti ve burada unlu muzisyen Fyodor Salyapin ile tanisti 1914 yilinda Fatma Muhtarova Aleksandr Malinin ile evlendi Ciftin bu evlilikten bir kizlari dunyaya geldi Fatma hanim Muhtarova 19 Ekim 1972 de Baku de oldu ve ikinci Fahri Hiyaban da defnedildi FaaliyetiSaratov Konservatuvari ni bitirdikten sonra Fatma Muhtarova Moskova Saratov St Petersburg Kiev Harkov Odessa ve diger sehirlerin opera tiyatrolarinda sahne almis 1938 1953 yillari arasinda Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu nun solisti olarak gorev yapmistir Daha sonra Fyodor Salyapin in araciligiyla Sergey Ivanovic Zimin in opera tiyatrosuna davet edilerek 1917 yilina kadar burada sahne almistir 1920 den itibaren Kazan Leningrad Kiev Harkiv Odessa Tiflis ve diger sehirlerin opera tiyatrolarinda da performans sergilemistir Fatma Muhtarova 1938 1953 yillari arasinda M F Ahundov adina Azerbaycan Devlet Opera ve Bale Tiyatrosu nun solisti olmustur Konser programlariyla da sahne almistir Timbresi guclu mezzo soprano sesi olan Muhtarova bu tur bir ses icin yazilan zor rollerin ustesinden basariyla gelmistir Bunlar arasinda Maca Kizi operasindan Polina nin rolu Mazepa operasindan Lyubov un rolu Cerevicki operasindan Salokha nin rolu Kar Kizi operasindan Bahar in rolu Car Gelini operasindan Lyubasa nin rolu Hovansina operasindan Marfa nin rolu Faust operasindan Siebel in rolu ve bircok baska basroller sayilabilir Yaraticiliginin zirvesi ise Carmen Carmen Georges Bizet roludur Onun opera sahnesindeki ilk cikisi ise basrolde Salyapin in sahne aldigi V Serov un Yudif operasinda Oloferni rolu olmustur 1949 yilinda Fatma Muhtarova iki operada iki buyuk rolle sahne almistir Bunlardan ilki Georges Bizet in Carmen operasinda rejisor I Hidayetzade sef A Hasanov Carmen ve ikincisi ise 22 Mart ta sahnelenen Giuseppe Verdi nin Trubadur operasinda rejisor P Tveretski sef V Traximovic Azucena rolleridir 1953 yilinda ise Fatma Muhtarova sahneye veda etmistir OdulleriDevlet Sanatcisi odulu Gurcistan SSC 1936 Azerbaycan SSC 1940Devlet nisanlari Onur Rozeti Nisani 1959 Kizil Bayrak Isci NisaniKaynakca Arsivlenmis kopya 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2020 a b c Muhtarova Fatma Sattarovna Bolshaya biograficheskaya enciklopediya a b c d Axundov Imran 2019 Fatma Muxtarova Baki a b Azerbaycan Qadin Ensiklopediyasi Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi nesriyyati 2002 s 22