Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fehim Efendi Spaho (13 Şubat 1877 – 14 Şubat 1942), Bosnalı bir din adamı, Yugoslavya Reisu-l-uleması. Onun küçük kardeşi siyasetçi Mehmed Spaho oldu.
| Fehim Efendi Spaho | |
|---|---|
 | |
| 6. Reisu-l-uleması | |
| Görev süresi 1938-1942 | |
| Yerine geldiği | Salih Safvet Bašić (Geçici) |
| Yerine gelen | Salih Safvet Bašić (Geçici) |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Fehim Spaho 13 Şubat 1877 Saraybosna,  Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 14 Şubat 1942 (65 yaşında) Saraybosna,  Bağımsız Hırvatistan Devleti |
| Mesleği | Din adamı, Yazar, Çevirmen |
| Dini | İslam |
Hayatı
14 Şubat 1877’de Saraybosna’da doğdu. Babası Mekteb-i Nüvvâb olarak bilinen Yüksek Şeriat-Hâkimlik Okulu’nun müdürü Hacı Hasan Efendi’dir. İlk öğrenimini Saraybosna’da tamamladı. Ardından Mekteb-i Nüvvâb’a girdi ve buradan mezun oldu. 7 Ekim 1895’te vilayet arşivcisi olarak devlet memurluğu görevine başladı. Aralık 1896’da Saraybosna’daki şer‘i mahkemeye tayin edildi. Eylül 1897’deki kadılık sınavını kazandı ve bu arada aynı kurumda resmi Türkçe mütercimi oldu. 1901-1908 yılları arasında Saraybosna’da kadılık yaptı. 1908’de hükûmet katipliğine, 1911’de sekreter yardımcılığına ve 1915’te hükûmet sekreteri görevlerine getirildi. Şubat 1919 - Ekim 1920 tarihleri arasında Belgrad’daki Din İşleri Bakanlığı’nda daire başkanlığı görevini üstlendi. Ardından Saraybosna’ya döndü. 1923 yılına kadar Saraybosna’da hükûmet üst düzey müsteşarı ve din işleri bölümü başkanı olarak görevde bulundu. İki defa siyasi sebeplerle emekliye ayrıldı ve 1936 yılına kadar ilmi çalışmalar ve çevirilerle meşgul oldu. 1936’da İslam Dini Birliği naibliğine getirildi. Aynı yılın nisan ayında Yüksek Şeriat Mahkemesi başkanı oldu. 1937’de Vakıf Kurulu, Reisu-l-ulema Meclisi müşavirliği ve Reisu-l-ulema Seçme Kurulu üyeliklerine seçildi. 20 Nisan 1938 tarihinde reisu-l-ulema oldu. 6 Mayıs 1938’de resmen göreve başladı ve 9 Haziran 1938’de Saraybosna’daki Hünkâr Camii’nde bu münasebetle menşur töreni yapıldı. 13 Şubat 1942’de Saraybosna’da öldü ve Gazi Hüsrev Bey Camii'nde yakınına defnedildi.
İlmi çalışmalarını
Fehim Spaho ilmi çalışmalarını genç yaşlarından itibaren sürdürmüş ve özellikle Türkçe’den Boşnakça’ya çeviriler yapmıştır. İlk yazıları daha on dört yaşında iken Saraybosna’daki Bošnjak adlı dergide yayımlanmış, yine Saraybosna’da Nada adlı dergide bazı yazıları ve çevirileri çıkmıştır. Kurucuları arasında bulunduğu Behar adlı dergide de birçok makalesi ve çevirisi neşredilmiştir. Narodna Uzdanica adlı müslümanlara ait kültür ve eğitim derneğinin 1924-1927 yılları arasında başkan yardımcılığını, 1927-1928 yıllarında başkanlığını yaparak bu derneğin yayımladığı Kalendar Narodne Uzdanice adlı dergide makaleleri çıkmıştır.
Eserleri
İlmi çalışmalarını
- Turski rudarski zakoni (Saraybosna, 1913)
- Naši narodni nazivi mjeseci u turskim kalendarima iz XVII Vijeka (Saraybosna, 1930)
- Staroslovenski crkveni stihovi u arapskom pismu (Saraybosna, 1931)
- Jedan turski dokumenat o Krbavskoj bitci 1493 (Saraybosna, 1931)
- Prve kavane su otvorene u našim krajevima (Saraybosna, 1931-1932)
- Pobune u Tuzlanskom srezu polovicom XVIII Vijeka (Saraybosna, 1933)
- Još jedan neobjavljen dokumenat iz pokreta Husejn kapetana Gradaščevića (Saraybosna, 1934)
- Iz javnog i privatnog života u Doba Turaka (Belgrad, 1936)
- Mješoviti brakovi (Saraybosna, 1938)
- Arapski, perzijski i turski rukopisi Hrvatskih zemaljskih muzeja u Sarajevu (Saraybosna, 1942)
Çeviriler
- Hiljadu i jedna Noć (Binbir Gece Masalları) (Saraybosna, 1925)
- Saliha Hanuma (Halit Ziya Uşaklığil’in Saliha Hanım) (Saraybosna, 1923)
- Safija (Moralizade Vassaf Kadri'nin Safiya) (Saraybosna, 1923)
- Grmuša (Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu) (Saraybosna, 1923)
- Kad sunce zalazi (Ercüment Ekrem Talu'nun Gün batarken) (Saraybosna, 1924)
- Zaboravljena ljubav (Halit Ziya Uşaklığil’in Aşk-i memnu) (Saraybosna, 1924)
- Zaostale bilješke umrle žene (Güzide Sabri Aygün’nün Olmüs Bir Kadinin Evrak-i Metrukesi) (Saraybosna, 1924)
- Bolja na srcu (Halide Edip Adıvar'ın Kalp Ağrisi) (Saraybosna, 1927)
- Handana (Halide Edip Adıvar'ın Handan) (Saraybosna, 1930)
Hikâyelerin çevirileri
- Trešnje (Reşat Nuri Güntekin’in Kızılcık Dalları) (Saraybosna, 1929-30)
- Jedna nedužna prevara (Reşat Nuri Güntekin’in Masumane Bir Hile) (Saraybosna, 1929-30)
- Na oporavak (Reşat Nuri Güntekin’in Nekâhat) (Saraybosna, 1930)
- Tetka Hava (Reşat Nuri Güntekin’in Havva Teyze) (Saraybosna, 1932)
- Babur Šahova sedžada (Reşat Nuri Güntekin’in Babür Šah'in Seccadesi) (Saraybosna, 1936)
- Čigra (Ercüment Ekrem Talu'nun Topac) (Saraybosna, 1938)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Sjećanja na reisu-uleme: Fehim ef. Spaho 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Boşnakça)
- Reisu-l-ulema Fehim ef. Spaho - reis koji je odsikteris'o Francetića 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Boşnakça)
| Hükûmet görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Salih Safvet Bašić (Geçici) | Reisu-l-ulema 1938 - 1942 | Sonra gelen: Salih Safvet Bašić (Geçici) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fehim Efendi Spaho 13 Subat 1877 14 Subat 1942 Bosnali bir din adami Yugoslavya Reisu l ulemasi Onun kucuk kardesi siyasetci Mehmed Spaho oldu Fehim Efendi Spaho6 Reisu l ulemasiGorev suresi 1938 1942Yerine geldigi Salih Safvet Basic Gecici Yerine gelen Salih Safvet Basic Gecici Kisisel bilgilerDogum Fehim Spaho 13 Subat 1877 1877 02 13 Saraybosna Osmanli ImparatorluguOlum 14 Subat 1942 65 yasinda Saraybosna Bagimsiz Hirvatistan DevletiMeslegi Din adami Yazar CevirmenDini IslamHayati14 Subat 1877 de Saraybosna da dogdu Babasi Mekteb i Nuvvab olarak bilinen Yuksek Seriat Hakimlik Okulu nun muduru Haci Hasan Efendi dir Ilk ogrenimini Saraybosna da tamamladi Ardindan Mekteb i Nuvvab a girdi ve buradan mezun oldu 7 Ekim 1895 te vilayet arsivcisi olarak devlet memurlugu gorevine basladi Aralik 1896 da Saraybosna daki ser i mahkemeye tayin edildi Eylul 1897 deki kadilik sinavini kazandi ve bu arada ayni kurumda resmi Turkce mutercimi oldu 1901 1908 yillari arasinda Saraybosna da kadilik yapti 1908 de hukumet katipligine 1911 de sekreter yardimciligina ve 1915 te hukumet sekreteri gorevlerine getirildi Subat 1919 Ekim 1920 tarihleri arasinda Belgrad daki Din Isleri Bakanligi nda daire baskanligi gorevini ustlendi Ardindan Saraybosna ya dondu 1923 yilina kadar Saraybosna da hukumet ust duzey mustesari ve din isleri bolumu baskani olarak gorevde bulundu Iki defa siyasi sebeplerle emekliye ayrildi ve 1936 yilina kadar ilmi calismalar ve cevirilerle mesgul oldu 1936 da Islam Dini Birligi naibligine getirildi Ayni yilin nisan ayinda Yuksek Seriat Mahkemesi baskani oldu 1937 de Vakif Kurulu Reisu l ulema Meclisi musavirligi ve Reisu l ulema Secme Kurulu uyeliklerine secildi 20 Nisan 1938 tarihinde reisu l ulema oldu 6 Mayis 1938 de resmen goreve basladi ve 9 Haziran 1938 de Saraybosna daki Hunkar Camii nde bu munasebetle mensur toreni yapildi 13 Subat 1942 de Saraybosna da oldu ve Gazi Husrev Bey Camii nde yakinina defnedildi Ilmi calismalariniFehim Spaho ilmi calismalarini genc yaslarindan itibaren surdurmus ve ozellikle Turkce den Bosnakca ya ceviriler yapmistir Ilk yazilari daha on dort yasinda iken Saraybosna daki Bosnjak adli dergide yayimlanmis yine Saraybosna da Nada adli dergide bazi yazilari ve cevirileri cikmistir Kuruculari arasinda bulundugu Behar adli dergide de bircok makalesi ve cevirisi nesredilmistir Narodna Uzdanica adli muslumanlara ait kultur ve egitim derneginin 1924 1927 yillari arasinda baskan yardimciligini 1927 1928 yillarinda baskanligini yaparak bu dernegin yayimladigi Kalendar Narodne Uzdanice adli dergide makaleleri cikmistir EserleriIlmi calismalarini Turski rudarski zakoni Saraybosna 1913 Nasi narodni nazivi mjeseci u turskim kalendarima iz XVII Vijeka Saraybosna 1930 Staroslovenski crkveni stihovi u arapskom pismu Saraybosna 1931 Jedan turski dokumenat o Krbavskoj bitci 1493 Saraybosna 1931 Prve kavane su otvorene u nasim krajevima Saraybosna 1931 1932 Pobune u Tuzlanskom srezu polovicom XVIII Vijeka Saraybosna 1933 Jos jedan neobjavljen dokumenat iz pokreta Husejn kapetana Gradascevica Saraybosna 1934 Iz javnog i privatnog zivota u Doba Turaka Belgrad 1936 Mjesoviti brakovi Saraybosna 1938 Arapski perzijski i turski rukopisi Hrvatskih zemaljskih muzeja u Sarajevu Saraybosna 1942 Ceviriler Hiljadu i jedna Noc Binbir Gece Masallari Saraybosna 1925 Saliha Hanuma Halit Ziya Usakligil in Saliha Hanim Saraybosna 1923 Safija Moralizade Vassaf Kadri nin Safiya Saraybosna 1923 Grmusa Resat Nuri Guntekin in Calikusu Saraybosna 1923 Kad sunce zalazi Ercument Ekrem Talu nun Gun batarken Saraybosna 1924 Zaboravljena ljubav Halit Ziya Usakligil in Ask i memnu Saraybosna 1924 Zaostale biljeske umrle zene Guzide Sabri Aygun nun Olmus Bir Kadinin Evrak i Metrukesi Saraybosna 1924 Bolja na srcu Halide Edip Adivar in Kalp Agrisi Saraybosna 1927 Handana Halide Edip Adivar in Handan Saraybosna 1930 Hikayelerin cevirileri Tresnje Resat Nuri Guntekin in Kizilcik Dallari Saraybosna 1929 30 Jedna neduzna prevara Resat Nuri Guntekin in Masumane Bir Hile Saraybosna 1929 30 Na oporavak Resat Nuri Guntekin in Nekahat Saraybosna 1930 Tetka Hava Resat Nuri Guntekin in Havva Teyze Saraybosna 1932 Babur Sahova sedzada Resat Nuri Guntekin in Babur Sah in Seccadesi Saraybosna 1936 Cigra Ercument Ekrem Talu nun Topac Saraybosna 1938 Ayrica bakinizBosna Hersek Islam BirligiKaynakca a b preporod com preporod com 27 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2016 Dis baglantilarSjecanja na reisu uleme Fehim ef Spaho 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bosnakca Reisu l ulema Fehim ef Spaho reis koji je odsikteris o Francetica 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bosnakca Hukumet goreviOnce gelen Salih Safvet Basic Gecici Reisu l ulema 1938 1942 Sonra gelen Salih Safvet Basic Gecici