Gülfidan Atmaca (d. 1945, Seyitören, Damal, Ardahan), Türk yazma sanatçısı.
Fidan Atmaca | |
---|---|
Doğum | 1945 (79-80 yaşında) Seyitören, Damal, Ardahan |
Milliyet | Türk |
Meslek | Damal bebek yapımı |
Ödüller | 2020 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü |
Ardahan'ın Damal ilçesine özgü folklorik kıyafetli hediyelik bebekler yaparak ulusal ve uluslararası yarışmalarda dereceler almış; bebeklerin yapımı konusunda iki binden fazla kişiye eğitim vererek bu geleneği yeni kuşaklara aktarmıştır. 2020'de Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazinesi ünvanına layık görülmüştür.
Hayatı
1945'te Ardahan'ın Damal ilçesine bağlı Seyitören köyünde doğdu. İlköğrenimini tamamlamadan okuldan ayrılan Atmaca, 13 yaşında evlendi; yaşamını Kafkas halıları dokuyarak sürdürdü. Yöredeki Alevi Türkmen kadınlarının geleneksel kıyafetini taşıyan foklorik Damal bebeklerin yapımına 1980'lerde başladı. Bir oyuncak bebeğe kendi elbisesinin benzerini yapıp giydirerek ilk Damal bebeğini yapan Atamaca, bu bebeği köye gelen İzmirli bir misafire verdi. Misafire verdiği bebeğin önce İzmir'deki bir fuarda daha sonra Japonya'daki bir "yöresel folklorik bebekler" yarışmasında "el emeği" kategorisinde dünya birincisi olduğunu birkaç yıl sonra öğrendi.
1995'te Posof ilçesindeki Türkgözü Sınır Kapısı'nın açılışı için geldiği sırada dönemin başbakanı Tansu Çiller ile görüşme ve fuarda birincilik kazanan bebekten bahsetme fırsatı buldu. Başbakanın talimatı ile Damal bebek yapımı konusunda ilk kursunu köyünde 15 kursiyerle açtı ve üç yıl boyunca bu kursta eğitim verdi.
Bebek yapımını meslek haline getiren Atmaca, ev hanımlarına eğitim vermek üzere ilçe merkezine taşınıp Damal bebek yapımına bir odasını atölyeye çevirdiği evinde 63 kadınla devam etti. Oldukça zahmetli olan Damal bebek yapımı konusunda Ardahan'da ceza infaz kurumları, halk eğitim merkezleri gibi merkezlerde iki binden fazla kişiye eğitim verdi. Bekâr, nişanlı ve evli kadın olmak üzere farklı bebek çeşitleri yaptı.
Atmaca, ürettiği bebekleri Almanya, Hollanda, Belçika, ABD ve Japonya'ya ihraç etti. Damal bebeğin patenti 2002'de Köylere Hizmet Birliği adına Damal Kaymakamlığı tarafından alındı. Damal bebeklerinin öyküsü 2007'de Alican Özinanır'ın hazırladığı Damal’ın Bebekleri adlı belgesele konu oldu.
Atmaca, 2020'de Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazinesi ünvanına layık görüldü.
Ödüller
Kaynakça
- ^ "Fidan Atmaca". Yaşayan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü. 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Aral, Songül (1 Eylül 2021). "The Fidan doll: A bridge between Turkey and Japan | Garland Magazine". garlandmag.com (İngilizce). 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
- ^ a b Orbay, Sudem (7 Mayıs 2024). "Ardahan'ın 'Damal Bebeği'". Habertif. 28 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
- ^ Nuh, Günay (28 Ağustos 2018). "Türkmen kadınını tanıtan bebeklerin 37 yıllık ustası". www.aa.com.tr. 28 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
- ^ a b "Hapishanenin Damal bebeği". Milliyet. 27 Ekim 2016. 28 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
- ^ Erdoğan, Emine (1 Ocak 2023). "Geleneksel Türkmen Giysili "Damal Bebeği"". Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi (85): 139-149. ISSN 1302-9231. 28 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
- ^ Turan, Büşra (24 Mart 2022). "Yerel tasarımda dünya birincisi olan Damal bebeğine ilgi artıyor". Fırat Haber. 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
- ^ Erdoğan KUMRU (12 Aralık 2003). "Ardahan'ın Damal bebeği patent savaşı çıkardı". Hürriyet. 28 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
- ^ "TRT - Alican Özinanır". www.kameraarkasi.org. 28 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
- ^ "Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri". yakegm.ktb.gov.tr. 25 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
Dış bağlantılar
- Fidan Atmaca (Damal bebek yapımı) , Yaşayan Hazineler 23. bölüm, Diyanet TV, 7 Aralık 2023
- Bir Usta Bin Usta: Ardahan Damal Bebek Yapımı, Anadolu Sigorta Youtube Kanalı, 19 Eylül 2015
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gulfidan Atmaca d 1945 Seyitoren Damal Ardahan Turk yazma sanatcisi Fidan AtmacaDogum1945 79 80 yasinda Seyitoren Damal ArdahanMilliyetTurkMeslekDamal bebek yapimiOduller2020 Yasayan Insan Hazinesi Odulu Ardahan in Damal ilcesine ozgu folklorik kiyafetli hediyelik bebekler yaparak ulusal ve uluslararasi yarismalarda dereceler almis bebeklerin yapimi konusunda iki binden fazla kisiye egitim vererek bu gelenegi yeni kusaklara aktarmistir 2020 de Turkiye nin Yasayan Insan Hazinesi unvanina layik gorulmustur Icindekiler 1 Hayati 2 Oduller 3 Kaynakca 4 Dis baglantilarHayatidegistir1945 te Ardahan in Damal ilcesine bagli Seyitoren koyunde dogdu 1 Ilkogrenimini tamamlamadan okuldan ayrilan Atmaca 13 yasinda evlendi yasamini Kafkas halilari dokuyarak surdurdu 2 Yoredeki Alevi Turkmen kadinlarinin geleneksel kiyafetini tasiyan foklorik Damal bebeklerin yapimina 1980 lerde basladi Bir oyuncak bebege kendi elbisesinin benzerini yapip giydirerek ilk Damal bebegini yapan Atamaca bu bebegi koye gelen Izmirli bir misafire verdi Misafire verdigi bebegin once Izmir deki bir fuarda daha sonra Japonya daki bir yoresel folklorik bebekler yarismasinda el emegi kategorisinde dunya birincisi oldugunu birkac yil sonra ogrendi 2 3 1995 te Posof ilcesindeki Turkgozu Sinir Kapisi nin acilisi icin geldigi sirada donemin basbakani Tansu Ciller ile gorusme ve fuarda birincilik kazanan bebekten bahsetme firsati buldu 4 Basbakanin talimati ile Damal bebek yapimi konusunda ilk kursunu koyunde 15 kursiyerle acti ve uc yil boyunca bu kursta egitim verdi 5 Bebek yapimini meslek haline getiren Atmaca ev hanimlarina egitim vermek uzere ilce merkezine tasinip Damal bebek yapimina bir odasini atolyeye cevirdigi evinde 63 kadinla devam etti 3 Oldukca zahmetli olan Damal bebek yapimi konusunda Ardahan da ceza infaz kurumlari halk egitim merkezleri gibi merkezlerde iki binden fazla kisiye egitim verdi 5 6 Bekar nisanli ve evli kadin olmak uzere farkli bebek cesitleri yapti Atmaca urettigi bebekleri Almanya Hollanda Belcika ABD ve Japonya ya ihrac etti 7 Damal bebegin patenti 2002 de Koylere Hizmet Birligi adina Damal Kaymakamligi tarafindan alindi 8 Damal bebeklerinin oykusu 2007 de Alican Ozinanir in hazirladigi Damal in Bebekleri adli belgesele konu oldu 9 Atmaca 2020 de Turkiye nin Yasayan Insan Hazinesi unvanina layik goruldu 10 Odullerdegistir2020 Yasayan Insan Hazinesi OduluKaynakcadegistir Fidan Atmaca Yasayan Miras ve Kulturel Etkinlikler Genel Mudurlugu 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Aral Songul 1 Eylul 2021 The Fidan doll A bridge between Turkey and Japan Garland Magazine garlandmag com Ingilizce 18 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 a b Orbay Sudem 7 Mayis 2024 Ardahan in Damal Bebegi Habertif 28 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 Nuh Gunay 28 Agustos 2018 Turkmen kadinini tanitan bebeklerin 37 yillik ustasi www aa com tr 28 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 a b Hapishanenin Damal bebegi Milliyet 27 Ekim 2016 28 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 Erdogan Emine 1 Ocak 2023 Geleneksel Turkmen Giysili Damal Bebegi Turk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 85 139 149 ISSN 1302 9231 28 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 Turan Busra 24 Mart 2022 Yerel tasarimda dunya birincisi olan Damal bebegine ilgi artiyor Firat Haber 10 Agustos 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 Erdogan KUMRU 12 Aralik 2003 Ardahan in Damal bebegi patent savasi cikardi Hurriyet 28 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 TRT Alican Ozinanir www kameraarkasi org 28 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 Yasayan Insan Hazineleri Ulusal Envanteri yakegm ktb gov tr 25 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 Dis baglantilardegistirFidan Atmaca Damal bebek yapimi Yasayan Hazineler 23 bolum Diyanet TV 7 Aralik 2023 Bir Usta Bin Usta Ardahan Damal Bebek Yapimi Anadolu Sigorta Youtube Kanali 19 Eylul 2015 https tr wikipedia org w index php title Fidan Atmaca amp oldid 34809382 sayfasindan alinmistir