Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Floresan lamba veya floresan tüp, elektriği kullanarak cıva buharını tetikleyerek ışık elde eder.
Floresan lambalar ev ve işyeri aydınlatmalarında Yoğun Floresan Lamba (Compact Fluorescent Lamp, CFL) şeklinde yoğun olarak kullanılmaktadır. CFL'ler, klasik tip akkor lambalara kıyasla enerji verimliliği başta olmak üzere çeşitli alanlarda başı çekmektedir.
Yoğun Floresan Lamba (Compact Fluorescent Lamp, CFL)
Getirdiği yenilikler
Klasik tip akkor telli ampul, kullandığı elektriğin çok azıyla ışık üretiyor, aslında bu elektriğin %90’ını ısıya çeviriyor. CFL ise akkor telli ampulün ihtiyaç duyduğu enerjinin yaklaşık dörtte birini kullanırken dört katı fazla parlaklık etkisi yaratabiliyor.
2007 yılı öncesinde yapılmış başka bir araştırmaya göre akkor telli ampulün küresel ortalama parlaklık etkisi 23.7 lm/W olarak belirlenmiş. Buna karşın CFL, 50 ile 60 lm/W’lık parlaklık etkisiyle bu alanda kayda değer bir gelişme sağlıyor.
Kullanım yaygınlığı
2001 yılı verilerine göre ’de aydınlatmanın sadece %38’i floresan ampullerle sağlanıyordu. Bu verilerde CFL’nin oranı ne yazık ki belli değil. 2007 yılı verilerine göre AB’de floresan kullanımı %23’e denk gelirken CFL’nin toplamda payı %15. Fakat ABD’de CFL’nin 2001’den sonra yaygın satışı ve AB’nin 2009’dan itibaren klasik tip akkor telli ampulleri yasaklamaya başlamasıyla bu verilerin ciddi bir şekilde değiştiğini varsayabiliriz.
Çözülmesi gereken sorunlar
CFL ampulü, klasik tip akkor telli ampule göre üstün olabilir. Fakat CFL’nin yaygınlaşmasını engelleyen bazı temel öğeler de mevcut. Bunların başında ise fiyatı geliyor. Bir CFL ampulü, akkor telli ampule göre birkaç kat daha pahalı. Bu açıdan aydınlatma konusunda tüketiciyi bilinçlendirmek önem kazanıyor. Zira bir CFL’nin ömrü klasik tip ampulden 6 kat uzun olabiliyor.
Tüketici için başka önemli bir etken CFL ampulünün estetik açıdan güzel gözükmemesi. 2008 yılında İngiltere’de yapılan bir araştırmanın küçük bir grup (18 konut) üzerinde yaptığı çalışma sonucu çevre bilinci az gelişmiş kişilerin estetik kaygılardan ötürü CFL ampul kullanmak istemediklerini ortaya koyuyor. Bu bulguyu genelleyebilmek için daha geniş kitleler üzerindeki araştırmaları dikkate almalıyız. Fakat benzer sonuçlar çeşitli piyasa araştırmalarında da karşımıza çıkıyor. CFL ampulünü aydınlatmada çevreci bir çözüm olarak görmeden, bu tip ampul kullanmanın zararlarını da irdelememiz gerekiyor. CFL ampulü hakkında en büyük endişeyi bu ampulde bulunan cıva yaratıyor. Ömrü dolan atık CFL ampul yüzünden doğaya karışacak cıva ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu konuda karşı tez ise şunu savunuyor: CFL’nin yarattığı enerji verimliliği sayesinde fosil yakıt santrallerinin kullanımı azaltılacak ve böylece fosil yakıtlardan salınan cıvanın azalması ile net cıva salınımı da azaltılacak. Buna ek olarak geri dönüşüm yoluyla bu ampuldeki cıva %80 oranında tekrar kazanılabiliyor.
CFL ampulü hakkında başka bir endişe ise 2008 Mayıs ayında California Public Utilities Commission (CPUC) tarafından dile getirildi. Yayımladıkları rapora göre akkor telli ampul yerine CFL ampul kullanımı kış aylarında doğalgaz kullanımında artışa sebep oluyor. Buna neden olarak akkor telli ampulün yaydığı ısının yokluğunda kullanıcıların ısıtma sistemlerini daha yoğun çalıştırmak zorunda kalmaları gösteriliyor. Dolayısıyla CFL kullanımı ile yapılan enerji tasarrufunun, fazladan gereken ısıtma nedeniyle hesaplanandan çok daha az olduğu belirtiliyor.4 Bu endişe üzerine bilim adamlarının 2010 yılında yaptığı bir araştırma ise bu tezin asılsız olduğunu ortaya koydu. Bu dolaylı etkinin baskın olabilmesi için kullanıcının ortalamanın çok üzerinde aydınlatma yapıyor olması gerekiyor. Zira bu çalışmanın ortaya koyduğu sonuçlar, CPUC’un bahsettiği rakamların yaklaşık onda birine karşılık geliyor. (Bu çalışma, CFL ampulünün ısıtma açısından etkisini olağan durumda 0.07 kBtu, çok yoğun aydınlatma yapılması durumunda ise 52 kBtu olarak belirliyor.)
Gelecekteki yeri
Aydınlatmada CFL'nin geleceğine bakarsak, bu tip ampul kullanımında büyük artış sağlayacak yakın zamandaki en çarpıcı karar Avrupa Birliği (AB) tarafından alındı. Yapılan düzenlemeye göre 2009 ila 2012 yıllarında kademeli olarak klasik akkor telli ampullerin satışı yasaklanacak. Böylece 2007 rakamlarına göre AB ülkelerinde kullanılmakta olan 2.1 trilyon akkor telli ampulün ömrü sona erince uygun diğer seçeneklerle değiştirilmesi sağlanacak. AB, aldığı kararda CFL ampul kullanımını şart koşmasa da bu sayede CFL ampulün piyasa payında kayda değer bir artış bekleniyor
Kaynakça
- ^ a b A.K. Mukerjee, “Comparison of CFL-based and LED-based solar lantern”, Energy for Sustainable Development, 6 (2007) sayfa 24
- ^ a b c EU Press Releases, “FAQ: phasing out conventional incandescent bulbs”, MEMO/09/368, Brüksel, 1 Eylül 2009
- ^ American Physical Society, “Energy Future: Think Efficiency”, Eylül 2008
- ^ [1] 2 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . | Study for European Commission, “Preparatory Studies for Eco-design Requirements of EuPs”, Ekim 2008
- ^ R. Wall, T. Crosbie, “Potential for reducing electricity demand for lighting in households: An exploratory socio-technical study”, Energy Policy 37 (2009) sayfa 1021.
- ^ a b [2] 19 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . California Energy Commission and California Public Utilities Commission (CPUC), “Database for Energy Efficient Resources (DEER)”, May 2008
- ^ E.J. Brunner et al., “Compact fluorescent lighting and residential natural gas consumption: Testing for interactive effects”, Energy Policy 38 (2010) sayfa 1288
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Fluorescent lamps ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Floresan lamba veya floresan tup elektrigi kullanarak civa buharini tetikleyerek isik elde eder Cesitli floresanlar source source source source source source Floresan lambanin ilk calismasini gosteren goruntu Floresan lambalar ev ve isyeri aydinlatmalarinda Yogun Floresan Lamba Compact Fluorescent Lamp CFL seklinde yogun olarak kullanilmaktadir CFL ler klasik tip akkor lambalara kiyasla enerji verimliligi basta olmak uzere cesitli alanlarda basi cekmektedir Yogun Floresan Lamba Compact Fluorescent Lamp CFL Getirdigi yenilikler Klasik tip akkor telli ampul kullandigi elektrigin cok aziyla isik uretiyor aslinda bu elektrigin 90 ini isiya ceviriyor CFL ise akkor telli ampulun ihtiyac duydugu enerjinin yaklasik dortte birini kullanirken dort kati fazla parlaklik etkisi yaratabiliyor 2007 yili oncesinde yapilmis baska bir arastirmaya gore akkor telli ampulun kuresel ortalama parlaklik etkisi 23 7 lm W olarak belirlenmis Buna karsin CFL 50 ile 60 lm W lik parlaklik etkisiyle bu alanda kayda deger bir gelisme sagliyor Kullanim yayginligi 2001 yili verilerine gore de aydinlatmanin sadece 38 i floresan ampullerle saglaniyordu Bu verilerde CFL nin orani ne yazik ki belli degil 2007 yili verilerine gore AB de floresan kullanimi 23 e denk gelirken CFL nin toplamda payi 15 Fakat ABD de CFL nin 2001 den sonra yaygin satisi ve AB nin 2009 dan itibaren klasik tip akkor telli ampulleri yasaklamaya baslamasiyla bu verilerin ciddi bir sekilde degistigini varsayabiliriz Cozulmesi gereken sorunlar CFL ampulu klasik tip akkor telli ampule gore ustun olabilir Fakat CFL nin yayginlasmasini engelleyen bazi temel ogeler de mevcut Bunlarin basinda ise fiyati geliyor Bir CFL ampulu akkor telli ampule gore birkac kat daha pahali Bu acidan aydinlatma konusunda tuketiciyi bilinclendirmek onem kazaniyor Zira bir CFL nin omru klasik tip ampulden 6 kat uzun olabiliyor Tuketici icin baska onemli bir etken CFL ampulunun estetik acidan guzel gozukmemesi 2008 yilinda Ingiltere de yapilan bir arastirmanin kucuk bir grup 18 konut uzerinde yaptigi calisma sonucu cevre bilinci az gelismis kisilerin estetik kaygilardan oturu CFL ampul kullanmak istemediklerini ortaya koyuyor Bu bulguyu genelleyebilmek icin daha genis kitleler uzerindeki arastirmalari dikkate almaliyiz Fakat benzer sonuclar cesitli piyasa arastirmalarinda da karsimiza cikiyor CFL ampulunu aydinlatmada cevreci bir cozum olarak gormeden bu tip ampul kullanmanin zararlarini da irdelememiz gerekiyor CFL ampulu hakkinda en buyuk endiseyi bu ampulde bulunan civa yaratiyor Omru dolan atik CFL ampul yuzunden dogaya karisacak civa ciddi sonuclar dogurabilir Bu konuda karsi tez ise sunu savunuyor CFL nin yarattigi enerji verimliligi sayesinde fosil yakit santrallerinin kullanimi azaltilacak ve boylece fosil yakitlardan salinan civanin azalmasi ile net civa salinimi da azaltilacak Buna ek olarak geri donusum yoluyla bu ampuldeki civa 80 oraninda tekrar kazanilabiliyor CFL ampulu hakkinda baska bir endise ise 2008 Mayis ayinda California Public Utilities Commission CPUC tarafindan dile getirildi Yayimladiklari rapora gore akkor telli ampul yerine CFL ampul kullanimi kis aylarinda dogalgaz kullaniminda artisa sebep oluyor Buna neden olarak akkor telli ampulun yaydigi isinin yoklugunda kullanicilarin isitma sistemlerini daha yogun calistirmak zorunda kalmalari gosteriliyor Dolayisiyla CFL kullanimi ile yapilan enerji tasarrufunun fazladan gereken isitma nedeniyle hesaplanandan cok daha az oldugu belirtiliyor 4 Bu endise uzerine bilim adamlarinin 2010 yilinda yaptigi bir arastirma ise bu tezin asilsiz oldugunu ortaya koydu Bu dolayli etkinin baskin olabilmesi icin kullanicinin ortalamanin cok uzerinde aydinlatma yapiyor olmasi gerekiyor Zira bu calismanin ortaya koydugu sonuclar CPUC un bahsettigi rakamlarin yaklasik onda birine karsilik geliyor Bu calisma CFL ampulunun isitma acisindan etkisini olagan durumda 0 07 kBtu cok yogun aydinlatma yapilmasi durumunda ise 52 kBtu olarak belirliyor Gelecekteki yeri Aydinlatmada CFL nin gelecegine bakarsak bu tip ampul kullaniminda buyuk artis saglayacak yakin zamandaki en carpici karar Avrupa Birligi AB tarafindan alindi Yapilan duzenlemeye gore 2009 ila 2012 yillarinda kademeli olarak klasik akkor telli ampullerin satisi yasaklanacak Boylece 2007 rakamlarina gore AB ulkelerinde kullanilmakta olan 2 1 trilyon akkor telli ampulun omru sona erince uygun diger seceneklerle degistirilmesi saglanacak AB aldigi kararda CFL ampul kullanimini sart kosmasa da bu sayede CFL ampulun piyasa payinda kayda deger bir artis bekleniyorKaynakca a b A K Mukerjee Comparison of CFL based and LED based solar lantern Energy for Sustainable Development 6 2007 sayfa 24 a b c EU Press Releases FAQ phasing out conventional incandescent bulbs MEMO 09 368 Bruksel 1 Eylul 2009 American Physical Society Energy Future Think Efficiency Eylul 2008 1 2 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Study for European Commission Preparatory Studies for Eco design Requirements of EuPs Ekim 2008 R Wall T Crosbie Potential for reducing electricity demand for lighting in households An exploratory socio technical study Energy Policy 37 2009 sayfa 1021 a b 2 19 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde California Energy Commission and California Public Utilities Commission CPUC Database for Energy Efficient Resources DEER May 2008 E J Brunner et al Compact fluorescent lighting and residential natural gas consumption Testing for interactive effects Energy Policy 38 2010 sayfa 1288Dis baglantilarWikimedia Commons ta Fluorescent lamps ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur