Fosfor Mustafa Sıdkı Paşa (1823 - 1889) 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı ordusunun yüksek kademelerinde komutanlık yapmış ve Bahriye Nazırlığına kadar yükselmiş bir askerdir. Ayrıca başta Erzurum olmak üzere birçok Osmanlı vilayetinin valiliğini yapmıştır.
Hayatı
Fosfor Mustafa Paşa 1823 yılında Manisa'ya bağlı Soma'da doğdu. Babası ayakkabı satıcısı Hacı Osman Ağa idi. 1843 yılında askerlik okuluna girdi. Yeni açılan Mekteb-i Fünun-u Harbiye-i Şahane'nin ilk öğrencilerinden biri oldu. 1848 yılında Erkan-ı Harbiye yüzbaşısı oldu. 1853 yılında mezun olduğu Harbiye Mektebine öğretmen olarak atandı ve uzun yıllar topçuluk, topoğrafya, arazi taksimi dersleri verdi. Rütbesi önce Miralaylığa, sonra liva ve ferikliğe yükseltildi.
1863 yılında Anadolu İstihkamatı Komisyonu Reisliğine atanarak Erzurum'a gönderildi. 1869 yılında 4. Ordu müşirliği ve aynı zamanda Erzurum valiliğine getirildi. Valiliği sırasında 93 Harbi'nde Kafkasya Cephesi'nin savunmasında büyük bir rol oynayacak olan Erzurum Tabyaları'nı inşa ettirdi. 1871 yılında Tophane müşiri ve aynı zamanda Bahriye Nazırı oldu. 1874 yılında Şura-yı Devlet üyesi tayin edildi. 1893 yılında önce İşkodra valisi, sonra da Erzurum valiliğine ikinci bir defa getirildi. 1875 yılında önce Konya, sonra da Trablusgarp valisi oldu. 1877-1878 yıllarında yapılan 93 Harbi sırasında seraskerlik yaptı. Savaştan sonra 1878 yılı sonunda 4. kez Erzurum valisi oldu. Bu görevi 19 Ocak 1890 tarihinde ölene kadar sürdürdü. Mezarı Erzurum'da bulunmaktadır.
Fosfor Mustafa Paşa'nın savaş sanatıyla ilgili Fransızcadan yaptığı birçok tercüme kitapları bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, Sinan Kuneralp, ISIS Press, İstanbul, , 1999.
- ^ Sicil-i Ahval Kayıtlarına göre Osmanlı Devleti'ndeki Manisalı Mülki Amirler, Cengiz Çakaloğlu, A.Ü.Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 25,Erzurum 2004.[]
- ^ Sicil-i Osmani, Mehmet Süreyya, Yayına Hazırlayan: Nuri Akbayar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1996, Sayfa: 1194, .
- ^ Abideleri ve kitabeleri ile Erzurum tarihi, İbrahim Hakkı Konyalı, Ercan Matbaası, Erzurum, 1960.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fosfor Mustafa Sidki Pasa 1823 1889 19 yuzyilin ikinci yarisinda Osmanli ordusunun yuksek kademelerinde komutanlik yapmis ve Bahriye Nazirligina kadar yukselmis bir askerdir Ayrica basta Erzurum olmak uzere bircok Osmanli vilayetinin valiligini yapmistir HayatiFosfor Mustafa Pasa 1823 yilinda Manisa ya bagli Soma da dogdu Babasi ayakkabi saticisi Haci Osman Aga idi 1843 yilinda askerlik okuluna girdi Yeni acilan Mekteb i Funun u Harbiye i Sahane nin ilk ogrencilerinden biri oldu 1848 yilinda Erkan i Harbiye yuzbasisi oldu 1853 yilinda mezun oldugu Harbiye Mektebine ogretmen olarak atandi ve uzun yillar topculuk topografya arazi taksimi dersleri verdi Rutbesi once Miralayliga sonra liva ve feriklige yukseltildi 1863 yilinda Anadolu Istihkamati Komisyonu Reisligine atanarak Erzurum a gonderildi 1869 yilinda 4 Ordu musirligi ve ayni zamanda Erzurum valiligine getirildi Valiligi sirasinda 93 Harbi nde Kafkasya Cephesi nin savunmasinda buyuk bir rol oynayacak olan Erzurum Tabyalari ni insa ettirdi 1871 yilinda Tophane musiri ve ayni zamanda Bahriye Naziri oldu 1874 yilinda Sura yi Devlet uyesi tayin edildi 1893 yilinda once Iskodra valisi sonra da Erzurum valiligine ikinci bir defa getirildi 1875 yilinda once Konya sonra da Trablusgarp valisi oldu 1877 1878 yillarinda yapilan 93 Harbi sirasinda seraskerlik yapti Savastan sonra 1878 yili sonunda 4 kez Erzurum valisi oldu Bu gorevi 19 Ocak 1890 tarihinde olene kadar surdurdu Mezari Erzurum da bulunmaktadir Fosfor Mustafa Pasa nin savas sanatiyla ilgili Fransizcadan yaptigi bircok tercume kitaplari bulunmaktadir Kaynakca Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Sinan Kuneralp ISIS Press Istanbul ISBN 9784281181 1999 Sicil i Ahval Kayitlarina gore Osmanli Devleti ndeki Manisali Mulki Amirler Cengiz Cakaloglu A U Turkiyat Arastirmalari Enstitusu Dergisi Sayi 25 Erzurum 2004 olu kirik baglanti Sicil i Osmani Mehmet Sureyya Yayina Hazirlayan Nuri Akbayar Tarih Vakfi Yurt Yayinlari 1996 Sayfa 1194 ISBN 975 333 038 3 Abideleri ve kitabeleri ile Erzurum tarihi Ibrahim Hakki Konyali Ercan Matbaasi Erzurum 1960