Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Franz Peter Schubert (31 Ocak 1797, Viyana – 19 Kasım 1828, Viyana) Avusturyalı besteci. Yaklaşık 600'ün üzerinde lied, 9 senfoni (ünlü ""nin de içlerinde bulunduğu), operalar, çok sayıda oda müziği ve piyano parçaları bestelemiştir.
| Franz Schubert | |
|---|---|
 Schubert'in ölümünden sonra tarafından yapılan litografi. | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | Franz Peter Schubert 31 Ocak 1797 Viyana, Habsburg Monarşisi |
| Ölüm | 19 Kasım 1828 (31 yaşında) Viyana, Avusturya İmparatorluğu |
| Tarzlar | Klasik müzik |
| Meslekler | Besteci |
| Çalgılar | Piyano |
Hayatı
Schubert Viyana yakınlarında Himmelpfortgrund'da 31 Ocak 1797'de dünyaya geldi. Babası Çek asıllı bir öğretmen, annesi Polonyalı bir ev kadını idi. Dört erkek kardeşin en küçüğü idi. Schubert'in müzik yeteneğini önce babası fark etti ve Franz'a keman çalmayı öğretti ve kiliseye göndererek org çalmayı öğrenmesini sağladı. On yaşında saray korosuna girdi ve oldukça iyi bir müzik eğitimi gördü. Okul orkestrasının baş kemancılığını ve bazen de yönetmenliğini yaptı.
1810'da sarayın müzikçisi Antonio Salieri ile çalışmaya başladı ve küçük yaşta şarkılar, piyano parçaları, kardeşleri ve babasıyla birlikte çalmak için yaylı çalgı dörtlüleri besteledi. 1813'te henüz 16 yaşındayken ilk senfonisini yazdı, hatta bir de opera bestelemeye çalıştı. 1814'te okulu bırakıp öğretmenliğe başladı. 1815'te bir okula müdür atandı. 1815 yılı Schubert'in yaşamında bir dönüm noktası oldu. Bir hukuk öğrencisi olan Franz von Schober, Schubert'ten okulu bırakmasını önerdi, birlikte bir ev tutmayı ve ekonomik olarak onu destekleyeceğini kendisini tamamen bestelerine vermesini söyledi. Bu fikri aileleri de kabul etti ve iki genç bir daire kiralayıp oraya taşındılar. Aynı yıl içinde 150 şarkı, 2 senfoni, piyano parçaları, 2 missa, 4 küçük opera besteledi.
1817 yılında Kont Esterhazy'nin evinde müzik öğretmenliği yapmaya başladı. Aynı zamanda arkadaşları ile birahanelerde, çatı katlarındaki evlerde toplanır, dans ederler, Schubert en son bestelerini arkadaşlarına çalıp dinletirdi. Bu toplantılara şairler, şarkıcılar, saray görevlileri vb. katılırdı ve beğenilen toplantılar "Schubertiade" adıyla anılırdı. J.M. Vogl adlı ünlü bir baritonun Schubert'in piyanosuna eşlik etmeye başlamasıyla toplantıların ünü giderek arttı.
1818-1820 yılları arasında yazdığı tiyatro oyunları için yazdığı müzikler ve şarkılı oyunlarla Schubert'İn ünü yayılmaya başladı. Vogl ile birlikte Viyana yakınındaki Styer kasabasına çağrıldığında bir piyanolu beşli siparişi aldı ve ""ni (Forellenquintett) besteledi. 1820'den sonra daha çok piyano ve orkestra eserleri yazdı. Piyano için yazdığı "", arkadaşlarıyla birlikte çalmak için piyano düetleri, birçok sonat, vals, dans ve "" bu yıllarda ortaya çıktı.
1822'de, henüz 25 yaşındayken yaşamının zorlu yılları başladı. Frengi hastalığına yakalandı, tedavi için hastaneye yatırıldı. Bu hastalıktan dolayı cildinde kırmızı döküntüler oluştu ve saçları dökülmeye başladığı için peruk takmak zorunda kaldı. Arkadaşlarına şiddetli baş ağrılarından ve piyano çalmasını engelleyen sol kolundaki ağrıdan bahsediyordu. Kendisini mutsuz hissetmesine neden olan hastalıkları 1824'ten itibaren depresyon belirtileri arttı. Aldığı telif ücretleri çok düşük olduğu için maddi sıkıntılar içindeydi ve eleştirmenler tarafından beğenilmiyordu. 70 kadar şarkısında şiirlerini kullandığı Goethe'ye bu eserlerini ithaf etmek istediğini yazdığı mektubu, Goethe tarafından okunmadan iade edildi. Tüm bunlar Schubert'in depresyonunu artırdı.
1823'te yeniden ailesinin yanına döndü. Hastalığına rağmen çalışmaya devam etti ve ölümüne kadar seslendirilmeyecek olan "" operasını yazdı. 1824'te "" (Die Schöne Müllerin) başlıklı lied dizisini çıkardı.1825 yazında "Büyük "ni besteledi. 1826'dan sonra yazdığı eserler Schubert'in iç dünyasındaki huzursuzluğu yansıtır. Sürekli değişen ruh hali sıkça tonalite değişimleri ve yaylı çalgıların tremoloları şeklinde yansımaktaydı.
1827'de Beethoven'in cenaze törenine katıldı ve 38 meşale taşıyıcısından biri oldu. 1828'de piyanolu triolaro, ""u, 6 piyano parçasından oluşan ""u yayınlanıdı. O sırada Filarmoni Derneği tarafından onun eserlerine ayrılan bir konser mali sorunlarını bir miktar çözmesine yardımcı oldu. Kardeşi ile birlikte bir eve taşındı ve beste yapmaya devam etti. "Kuğu Şarkıları", piyano sonatları, yaylı çalgılar beşlisi bu dönemin ürünleri oldu.
19 Kasım 1828'de hayata veda eden besteci Viyana Merkez Mezarlığına, Beethoven'in yanına gömüldü.
Besteci Kişiliği
Dr. Albertino Morin Schubert'i şöyle tanımlar:
Kendisi bir nevi melodi demek olan Lied'in en büyük üstadı olmuştur. Yazdığı liedlerin sayısı 634'tür. Yalnız bir tek yıl içinde 137 lied, 2 senfoni, 1 kuvatuor, 4 sonat, 5 opera ve 2 mes yazmıştır. Gayet çabuk yazabilmek melekesine sahiptir. Yaratma kudreti olağanüstüdür. Yazdığı lied'ler fazla özenli, itinalı değildir, basit ve sadedir. Bunlar ipi kopmuş bir gerdanlık incileri gibi saçılırlar. Musikisi fazla bağırmak lüzumunu duymadan ruhu sarar...Schubert mükemmel bir irticalcidir. Uzun uyun çalışma ihtiyacı duymaz. İlhanı dibi hiçbir zaman olmayan bir kuyu gibidir. Eserlerine hiç rötuş yapmaz ve rötuş yaparsam dimağımın billurundan saf bir şekilde çıkmış olan fikirlerin parlaklığını ve güzelliğini kaçırırım diye korkar. İrticak kısa süreli eserlere pek uygun gelir. Bir kuvartuor ya da bir senfoni irtical yolu ile yapılamaz. Bu kabil eserlerde işe birçok defa koyulmak, silmek, rötuş yapmak gerekir.Schubert tezcanlıdır, uzun ve büyük çaplı eserlerle uğraşmayı sevmez. İnşacılık bakımından oldukça zayıftır. Duygularının derinliği, ifadesinin kudreti bakımından Beethoven'i hatırlatır. Schubert'te Beethoven'da görülen evrime rastlanmaz. O, ilk kalem darbesinden itibaren eserine tam şeklini verir.
Schubert'in yaşadığı dönem klasik müzikte romantik akımın başladığı döneme denk gelir. Romantizmin ruhsal değişkenliklerine, çekiciliğine ve arayış dolu dünyasına yatkındır. L. Pamir'e göre "eşsiz ezgileri, ritim çeşitliliği, hafızada tutulan melodik cümleleri, beklenmedik modülasyonları ile Schubert en büyük müzisyenler arasındadır." Bazen bir günde 5-6 beste yazan Schubert için Liszt şöyle demiştir: "Kuş için uçmak ne kadar doğalsa Schubert için de beste yapmak o kadar kolay ve doğaldır. Bugüne kadar gördüğüm en şair müzisyendir"
L. Erol da Schubert ve Beethoven'i şöyle karşılaştırır: "Schubert'in Beethoven'e duyduğu hayranlık kendisini ona benzetmesinden kaynaklanmaz. Bu iki besteci birbirinden farklıdır. Schubert aslında tamamen lied, arya, serenat gibi küçük müzik formlarının ustasıdır, Beethoven ise senfoni, konçerto gibi büyük müzik formlarının ustasıdır. Schubert izler ama izlediğini özümleyerek kendileştirir. Bunu o kadar kolaylıkla yapar ki, bazen günde beş altı tane yazdığı söylenen, toplamda altıyüzü aşan şarkısında bu özgünlük oldukça belirgindir."
Sanatsal Özellikleri
Konçerto dışında her tür yapıt bestelemiştir. Diğer yapıtlarına göre operada başarısızdır. Esas bestecilik kimliğini liedlerde bulmuştur. Besteci kişiliğini gösteren en önemli yapıtlarını 1824'ten ölümüne kadar olan 4 yıl içinde yazdı.
Schubert'in Liedleri
Schubert'ten önce de pek çok besteci lied yazdı. Ancak Schubert lied sanatının tartışılmaz öncüsüdür. Schubert şiirin ve müziğin ritminden başlayarak iki sanatı birbiri içinde özümsemeye çalıştı. Kullandığı yöntemlerin başında şan partisinin içine çalgısal bir bölüm yerleştirmek geliyordu. Bir şiiri müzikle seslendirmenin ötesine gidip, sözcüklerin içerdikleri anlamın dışında gizli kalanı, kelimelere dökülmemiş olanı da müzik yardımıyla ortaya koymayı amaçlıyordu. O kadar tükenmez bir ezgi yaratıcısı idi ki, Schumann, Schubert'in ezgilerini tarif edebilmek için onu "sıkıştırılmış lirik delilik" şeklinde ifade etmiştir.
Schubert liedlerinde halk müziği kaynaklarından alınma, oldukça yalın ezgiler kullanır. Ancak aynı zamanda oldukça özgür biçimde anahtardan anahtara geçer, bu anahtar değişiklikleri dinleyeni içten etkileyen zengin ve beklenmedik hamleler olurdu. Liedlerinin çoğu dönüşlü yapıdaydı ve liedlerdeki tekrarlar şiirdeki tekrarlarla paraleldi. Müzikteki tekrarlara küçük çeşitlemeler eşlik eder. Piyano eşlikleri de son derece zengindir. Schubert'in liedlerinde her şiirin farklı ruh haline uygun piyano eşlik yapıları düşünülmüştür.
Schubert hem büyük bir lied ustası, hem de bu alandaki en üretken bestecidir. 600'dan fazla lied bestelemiştir. Schunert'in liedleri üç zaman diliminde değerlendirilebilir. 1811-1816 arası çıraklık dönemi, 1816-1818 arası geçiş dönemi, 1818-1828 arası ustalık dönemi.
Çıraklık dönemi (1811-1816)
Schubert'in ilk bilinen lied'i 1811 tarihli şair Levin Schücking'in balad tarzındaki epik şiiri "Hacer'in Çöldeki Feryadı" ("Hagars Klage in der Wüste") için yaptığı lieddir. Schubert'in daha önceki liedleri kayıptır. Schubert'in henüz 14 yaşında yazdığı bu lied, çocuğu çölde ölüme terkedilmiş Hacer'in ıstırabını paylaşan eşsiz bir dramatisyona sahiptir ve bir teselli havasında biter. Lied cesur armoniler ve beklenmedik anahtar değişimleri içerir. Çıraklık dönemi şarkıları Hacer'in Feryadı tarzındadır. Bu dönemden diğer önemli liedleri, metinleri Schiller'e ait olan "Genç Kızın Feryadı" ("Des Mädchens Klage") ve "Feryat Şarkısı" ("Klaglied") ve 182 tarihli "Deredeki Adam"dır ("Der Jüngling am Bache").
Schubert farklı zamanlarda Schiller'e aşt 42 şiiri bestelemiştir. "Cenaze Düşü" ("Eine Leichenphantasie") ve 1815'te bestelediği "Kefalet" ve "Dalgıç" yine Schiller'in baladlarıdır. Dalgıç baladındaki zorlukları Schubert piyano eşliği yardımıyla çözer. Eşliğe orkestral bir hava kazandırır. Kralın kızının ruh halini ses dizileriyle çok güzel betimler.
Ustalık dönemi (1818-1828)
Schubert bu dönemde lied sanatının doruğuna ulaştı. "Güzel Değirmenci Kız" ("Die Schöne Müllerin"), "Kış Yolculuğu" ("Winterreise") ve Heine şiirlerini içeren "Kuğu Şarkıları" ("Der Schwanen Gesang") bu dönemde ortaya çıktı. Güzel Köylü Kızı 20 şarkıdan, Kış Yolculuğu 24 şarkıdan, Kuğu Şarkıları 14 şarkıdan oluşur.
Bu önemli lied dizilerin dışında bu dönemde bestelediği liedlerden bazıları: "Alabalık", "An den Tod", "An mein Clavier", "Grablied auf einen Soldaten", "Einsamkeit", "Bir Bahar Akşamında Ay", "Abendbilder", "Himmelsfunken" (1818), "An die Freunde", "Die Sternennächte", "Der Wanderer", "Das Medchen", "Der Schifer", "Die Sterne", "Der Schmetterling", "Im Walde", "Die Vögel", "Abednröte", "Blanka" (1819), "Liebeslauschen", "Grenzen der Menschheit", Goethe'nin Suleika I ve II'si (1821) "Nachtviolen", "Du liebst mich nicht", "Der Zwerg" (1822) "Lied", "Auf dem Wasser zu singen" (1823), "Auflösung", "Der Sieg", "Abendstern", "Gondelfahrer", "Der Eİnsame", "Im Abendrot", "Das Zügellöcklein" (1824)
Schubert'in Shakespeare ve Walter Scott besteleri 1825 ve 1826 yıllarına aittir. Scott bestelerinin en iyileri ünlü "Ave Maria"yı kapsayan 5 liedidir. 3 Shakespeare liedi "Gesang an Sylvia", "Ständchen" ve "Trinklied"den ilk ikisini aynı gün içinde yazmıştır. Birincisini öğe yemeğinden sonra bir barda, diğerini akşam kaldığı pansiyona döndüğünde.
Seidl'e ait olan "Die Taubenpost" ya da Müller'in bir şiiri üzerine bestelediği "Der Hirt auf dem Felsen" Schubert'in bestelediği son şarkılardır.
Schubert'in senfonileri
İlyasoğlu'na göre senfoni konusunda Haydn ve Mozart'ın etkisinde kalarak çalışmalarına başladı. Ancak etkilendiği biçim kalıplarını sürekli geliştirmeye çalıştı. Kaygısuz'a göre senfonilerinde Beethoven'in güçlü etkisi vardır. İlk kez bakır nefesli çalgılara melodi çalma görevi verdi. Biri bitmemiş olan dokuz senfoni bıraktı. Mimaroğlu'na göre Bitmemiş Senfonisinde ve Büyük Do Majör Senfonisinde cesur armonik yürüyüşleri, bakır nefesli çalgılara melodi çaldırması ile Beethoven'i aşmıştır.
Bitmemiş senfoni için bitmemiş denmesinin nedeni dönemin biçimsel formunu kullanmasından dolayıdır. Birinci bölüm enerjik ve ritmik, ikinci bölüm ağır, lirik hatta yer yer ağıt biçimindedir. Batı müziği analizcilerine göre bundan sonra dansedenü canlı yürüyüşlü bir üçüncü bölüm gelmeliydi. Ama Schubert böyle parlak bir final eklemek istemedi.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Aygül Günaltay, Schubert'in "Die Schöne Müllerin, Die Winterreise ve Der Schwanengesang" adlı şarkı-dizilerinin incelenmesi, 25 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Müzik Bölümü Korepetiston Programı, Eylül 1998
- ^ a b c d Kazım Çapacı, Franz Schubert 25 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d e f g h i j k l İclal Başak Ağdaş, Franz Schubert Lied'leri ve Sanatsal Özellikleri,[] Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014 Adıyaman
- ^ Pamir, L. (1998), Müzikte Geniş Soluklar, Boyut Yayıncılık, aktaran İclal Başak Ağdaş
- ^ Erol, L. (2001) Neden Klasik Müzik? Yurtrenkleri Yayınları, aktaran İclal Başak Ağdaş
- ^ Smith, Jane Stuart; Carlson, Betty; Schaeffer, Francis A. (1995). The Gift of Music: Great Composers and Their Influence. Good News Publishers.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Franz Schubert ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Schubert üzerine notlar - Notes on Franz Schubert, Piyanist Bart Berman4 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Schubert'in çalışmaları - Project Gutenberg (İngilizce)
- IMSLP websitesi "Schubert, Franz" maddesi 29 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişme:26.10.2010)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Franz Peter Schubert 31 Ocak 1797 Viyana 19 Kasim 1828 Viyana Avusturyali besteci Yaklasik 600 un uzerinde lied 9 senfoni unlu nin de iclerinde bulundugu operalar cok sayida oda muzigi ve piyano parcalari bestelemistir Franz SchubertSchubert in olumunden sonra tarafindan yapilan litografi Genel bilgilerDogumFranz Peter Schubert 31 Ocak 1797 1797 01 31 Viyana Habsburg MonarsisiOlum19 Kasim 1828 31 yasinda Viyana Avusturya ImparatorluguTarzlarKlasik muzikMesleklerBesteciCalgilarPiyanoHayatiSchubert Viyana yakinlarinda Himmelpfortgrund da 31 Ocak 1797 de dunyaya geldi Babasi Cek asilli bir ogretmen annesi Polonyali bir ev kadini idi Dort erkek kardesin en kucugu idi Schubert in muzik yetenegini once babasi fark etti ve Franz a keman calmayi ogretti ve kiliseye gondererek org calmayi ogrenmesini sagladi On yasinda saray korosuna girdi ve oldukca iyi bir muzik egitimi gordu Okul orkestrasinin bas kemanciligini ve bazen de yonetmenligini yapti 1810 da sarayin muzikcisi Antonio Salieri ile calismaya basladi ve kucuk yasta sarkilar piyano parcalari kardesleri ve babasiyla birlikte calmak icin yayli calgi dortluleri besteledi 1813 te henuz 16 yasindayken ilk senfonisini yazdi hatta bir de opera bestelemeye calisti 1814 te okulu birakip ogretmenlige basladi 1815 te bir okula mudur atandi 1815 yili Schubert in yasaminda bir donum noktasi oldu Bir hukuk ogrencisi olan Franz von Schober Schubert ten okulu birakmasini onerdi birlikte bir ev tutmayi ve ekonomik olarak onu destekleyecegini kendisini tamamen bestelerine vermesini soyledi Bu fikri aileleri de kabul etti ve iki genc bir daire kiralayip oraya tasindilar Ayni yil icinde 150 sarki 2 senfoni piyano parcalari 2 missa 4 kucuk opera besteledi 1817 yilinda Kont Esterhazy nin evinde muzik ogretmenligi yapmaya basladi Ayni zamanda arkadaslari ile birahanelerde cati katlarindaki evlerde toplanir dans ederler Schubert en son bestelerini arkadaslarina calip dinletirdi Bu toplantilara sairler sarkicilar saray gorevlileri vb katilirdi ve begenilen toplantilar Schubertiade adiyla anilirdi J M Vogl adli unlu bir baritonun Schubert in piyanosuna eslik etmeye baslamasiyla toplantilarin unu giderek artti 1818 1820 yillari arasinda yazdigi tiyatro oyunlari icin yazdigi muzikler ve sarkili oyunlarla Schubert In unu yayilmaya basladi Vogl ile birlikte Viyana yakinindaki Styer kasabasina cagrildiginda bir piyanolu besli siparisi aldi ve ni Forellenquintett besteledi 1820 den sonra daha cok piyano ve orkestra eserleri yazdi Piyano icin yazdigi arkadaslariyla birlikte calmak icin piyano duetleri bircok sonat vals dans ve bu yillarda ortaya cikti 1822 de henuz 25 yasindayken yasaminin zorlu yillari basladi Frengi hastaligina yakalandi tedavi icin hastaneye yatirildi Bu hastaliktan dolayi cildinde kirmizi dokuntuler olustu ve saclari dokulmeye basladigi icin peruk takmak zorunda kaldi Arkadaslarina siddetli bas agrilarindan ve piyano calmasini engelleyen sol kolundaki agridan bahsediyordu Kendisini mutsuz hissetmesine neden olan hastaliklari 1824 ten itibaren depresyon belirtileri artti Aldigi telif ucretleri cok dusuk oldugu icin maddi sikintilar icindeydi ve elestirmenler tarafindan begenilmiyordu 70 kadar sarkisinda siirlerini kullandigi Goethe ye bu eserlerini ithaf etmek istedigini yazdigi mektubu Goethe tarafindan okunmadan iade edildi Tum bunlar Schubert in depresyonunu artirdi 1823 te yeniden ailesinin yanina dondu Hastaligina ragmen calismaya devam etti ve olumune kadar seslendirilmeyecek olan operasini yazdi 1824 te Die Schone Mullerin baslikli lied dizisini cikardi 1825 yazinda Buyuk ni besteledi 1826 dan sonra yazdigi eserler Schubert in ic dunyasindaki huzursuzlugu yansitir Surekli degisen ruh hali sikca tonalite degisimleri ve yayli calgilarin tremololari seklinde yansimaktaydi 1827 de Beethoven in cenaze torenine katildi ve 38 mesale tasiyicisindan biri oldu 1828 de piyanolu triolaro u 6 piyano parcasindan olusan u yayinlanidi O sirada Filarmoni Dernegi tarafindan onun eserlerine ayrilan bir konser mali sorunlarini bir miktar cozmesine yardimci oldu Kardesi ile birlikte bir eve tasindi ve beste yapmaya devam etti Kugu Sarkilari piyano sonatlari yayli calgilar beslisi bu donemin urunleri oldu 19 Kasim 1828 de hayata veda eden besteci Viyana Merkez Mezarligina Beethoven in yanina gomuldu Besteci KisiligiDr Albertino Morin Schubert i soyle tanimlar Kendisi bir nevi melodi demek olan Lied in en buyuk ustadi olmustur Yazdigi liedlerin sayisi 634 tur Yalniz bir tek yil icinde 137 lied 2 senfoni 1 kuvatuor 4 sonat 5 opera ve 2 mes yazmistir Gayet cabuk yazabilmek melekesine sahiptir Yaratma kudreti olaganustudur Yazdigi lied ler fazla ozenli itinali degildir basit ve sadedir Bunlar ipi kopmus bir gerdanlik incileri gibi sacilirlar Musikisi fazla bagirmak luzumunu duymadan ruhu sarar Schubert mukemmel bir irticalcidir Uzun uyun calisma ihtiyaci duymaz Ilhani dibi hicbir zaman olmayan bir kuyu gibidir Eserlerine hic rotus yapmaz ve rotus yaparsam dimagimin billurundan saf bir sekilde cikmis olan fikirlerin parlakligini ve guzelligini kaciririm diye korkar Irticak kisa sureli eserlere pek uygun gelir Bir kuvartuor ya da bir senfoni irtical yolu ile yapilamaz Bu kabil eserlerde ise bircok defa koyulmak silmek rotus yapmak gerekir Schubert tezcanlidir uzun ve buyuk capli eserlerle ugrasmayi sevmez Insacilik bakimindan oldukca zayiftir Duygularinin derinligi ifadesinin kudreti bakimindan Beethoven i hatirlatir Schubert te Beethoven da gorulen evrime rastlanmaz O ilk kalem darbesinden itibaren eserine tam seklini verir Schubert in yasadigi donem klasik muzikte romantik akimin basladigi doneme denk gelir Romantizmin ruhsal degiskenliklerine cekiciligine ve arayis dolu dunyasina yatkindir L Pamir e gore essiz ezgileri ritim cesitliligi hafizada tutulan melodik cumleleri beklenmedik modulasyonlari ile Schubert en buyuk muzisyenler arasindadir Bazen bir gunde 5 6 beste yazan Schubert icin Liszt soyle demistir Kus icin ucmak ne kadar dogalsa Schubert icin de beste yapmak o kadar kolay ve dogaldir Bugune kadar gordugum en sair muzisyendir L Erol da Schubert ve Beethoven i soyle karsilastirir Schubert in Beethoven e duydugu hayranlik kendisini ona benzetmesinden kaynaklanmaz Bu iki besteci birbirinden farklidir Schubert aslinda tamamen lied arya serenat gibi kucuk muzik formlarinin ustasidir Beethoven ise senfoni koncerto gibi buyuk muzik formlarinin ustasidir Schubert izler ama izledigini ozumleyerek kendilestirir Bunu o kadar kolaylikla yapar ki bazen gunde bes alti tane yazdigi soylenen toplamda altiyuzu asan sarkisinda bu ozgunluk oldukca belirgindir Sanatsal OzellikleriKoncerto disinda her tur yapit bestelemistir Diger yapitlarina gore operada basarisizdir Esas bestecilik kimligini liedlerde bulmustur Besteci kisiligini gosteren en onemli yapitlarini 1824 ten olumune kadar olan 4 yil icinde yazdi Schubert in Liedleri Schubert ten once de pek cok besteci lied yazdi Ancak Schubert lied sanatinin tartisilmaz oncusudur Schubert siirin ve muzigin ritminden baslayarak iki sanati birbiri icinde ozumsemeye calisti Kullandigi yontemlerin basinda san partisinin icine calgisal bir bolum yerlestirmek geliyordu Bir siiri muzikle seslendirmenin otesine gidip sozcuklerin icerdikleri anlamin disinda gizli kalani kelimelere dokulmemis olani da muzik yardimiyla ortaya koymayi amacliyordu O kadar tukenmez bir ezgi yaraticisi idi ki Schumann Schubert in ezgilerini tarif edebilmek icin onu sikistirilmis lirik delilik seklinde ifade etmistir Schubert liedlerinde halk muzigi kaynaklarindan alinma oldukca yalin ezgiler kullanir Ancak ayni zamanda oldukca ozgur bicimde anahtardan anahtara gecer bu anahtar degisiklikleri dinleyeni icten etkileyen zengin ve beklenmedik hamleler olurdu Liedlerinin cogu donuslu yapidaydi ve liedlerdeki tekrarlar siirdeki tekrarlarla paraleldi Muzikteki tekrarlara kucuk cesitlemeler eslik eder Piyano eslikleri de son derece zengindir Schubert in liedlerinde her siirin farkli ruh haline uygun piyano eslik yapilari dusunulmustur Schubert hem buyuk bir lied ustasi hem de bu alandaki en uretken bestecidir 600 dan fazla lied bestelemistir Schunert in liedleri uc zaman diliminde degerlendirilebilir 1811 1816 arasi ciraklik donemi 1816 1818 arasi gecis donemi 1818 1828 arasi ustalik donemi Ciraklik donemi 1811 1816 Schubert in ilk bilinen lied i 1811 tarihli sair Levin Schucking in balad tarzindaki epik siiri Hacer in Coldeki Feryadi Hagars Klage in der Wuste icin yaptigi lieddir Schubert in daha onceki liedleri kayiptir Schubert in henuz 14 yasinda yazdigi bu lied cocugu colde olume terkedilmis Hacer in istirabini paylasan essiz bir dramatisyona sahiptir ve bir teselli havasinda biter Lied cesur armoniler ve beklenmedik anahtar degisimleri icerir Ciraklik donemi sarkilari Hacer in Feryadi tarzindadir Bu donemden diger onemli liedleri metinleri Schiller e ait olan Genc Kizin Feryadi Des Madchens Klage ve Feryat Sarkisi Klaglied ve 182 tarihli Deredeki Adam dir Der Jungling am Bache Schubert farkli zamanlarda Schiller e ast 42 siiri bestelemistir Cenaze Dusu Eine Leichenphantasie ve 1815 te besteledigi Kefalet ve Dalgic yine Schiller in baladlaridir Dalgic baladindaki zorluklari Schubert piyano esligi yardimiyla cozer Eslige orkestral bir hava kazandirir Kralin kizinin ruh halini ses dizileriyle cok guzel betimler Ustalik donemi 1818 1828 Schubert bu donemde lied sanatinin doruguna ulasti Guzel Degirmenci Kiz Die Schone Mullerin Kis Yolculugu Winterreise ve Heine siirlerini iceren Kugu Sarkilari Der Schwanen Gesang bu donemde ortaya cikti Guzel Koylu Kizi 20 sarkidan Kis Yolculugu 24 sarkidan Kugu Sarkilari 14 sarkidan olusur Bu onemli lied dizilerin disinda bu donemde besteledigi liedlerden bazilari Alabalik An den Tod An mein Clavier Grablied auf einen Soldaten Einsamkeit Bir Bahar Aksaminda Ay Abendbilder Himmelsfunken 1818 An die Freunde Die Sternennachte Der Wanderer Das Medchen Der Schifer Die Sterne Der Schmetterling Im Walde Die Vogel Abednrote Blanka 1819 Liebeslauschen Grenzen der Menschheit Goethe nin Suleika I ve II si 1821 Nachtviolen Du liebst mich nicht Der Zwerg 1822 Lied Auf dem Wasser zu singen 1823 Auflosung Der Sieg Abendstern Gondelfahrer Der EInsame Im Abendrot Das Zugellocklein 1824 Schubert in Shakespeare ve Walter Scott besteleri 1825 ve 1826 yillarina aittir Scott bestelerinin en iyileri unlu Ave Maria yi kapsayan 5 liedidir 3 Shakespeare liedi Gesang an Sylvia Standchen ve Trinklied den ilk ikisini ayni gun icinde yazmistir Birincisini oge yemeginden sonra bir barda digerini aksam kaldigi pansiyona dondugunde Seidl e ait olan Die Taubenpost ya da Muller in bir siiri uzerine besteledigi Der Hirt auf dem Felsen Schubert in besteledigi son sarkilardir Schubert in senfonileri Ilyasoglu na gore senfoni konusunda Haydn ve Mozart in etkisinde kalarak calismalarina basladi Ancak etkilendigi bicim kaliplarini surekli gelistirmeye calisti Kaygisuz a gore senfonilerinde Beethoven in guclu etkisi vardir Ilk kez bakir nefesli calgilara melodi calma gorevi verdi Biri bitmemis olan dokuz senfoni birakti Mimaroglu na gore Bitmemis Senfonisinde ve Buyuk Do Major Senfonisinde cesur armonik yuruyusleri bakir nefesli calgilara melodi caldirmasi ile Beethoven i asmistir Bitmemis senfoni icin bitmemis denmesinin nedeni donemin bicimsel formunu kullanmasindan dolayidir Birinci bolum enerjik ve ritmik ikinci bolum agir lirik hatta yer yer agit bicimindedir Bati muzigi analizcilerine gore bundan sonra dansedenu canli yuruyuslu bir ucuncu bolum gelmeliydi Ama Schubert boyle parlak bir final eklemek istemedi Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n o p q r Aygul Gunaltay Schubert in Die Schone Mullerin Die Winterreise ve Der Schwanengesang adli sarki dizilerinin incelenmesi 25 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek Lisans Tezi Istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Muzik Bolumu Korepetiston Programi Eylul 1998 a b c d Kazim Capaci Franz Schubert 25 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c d e f g h i j k l Iclal Basak Agdas Franz Schubert Lied leri ve Sanatsal Ozellikleri olu kirik baglanti Yuksek Lisans Tezi Adiyaman Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu 2014 Adiyaman Pamir L 1998 Muzikte Genis Soluklar Boyut Yayincilik aktaran Iclal Basak Agdas Erol L 2001 Neden Klasik Muzik Yurtrenkleri Yayinlari aktaran Iclal Basak Agdas Smith Jane Stuart Carlson Betty Schaeffer Francis A 1995 The Gift of Music Great Composers and Their Influence Good News Publishers Ayrica bakinizOpera bestecileri listesiDis baglantilarWikimedia Commons ta Franz Schubert ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Schubert uzerine notlar Notes on Franz Schubert Piyanist Bart Berman4 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Schubert in calismalari Project Gutenberg Ingilizce IMSLP websitesi Schubert Franz maddesi 29 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisme 26 10 2010