Fizikte Fraunhofer çizgileri ismini Alman fizikçi Joseph Von Fraunhofer'dan alan tayfsal çizgiler grubudur. (1787-1826) Çizgiler ilk olarak güneşin soğurum çizgilerinin optik tayfında gözlemlenmiştir.
Keşfi
1802'de İngiliz Kimyacı William Hyde karanlık çizgilerin tayfındaki varlığını ilk kez not etmiştir. 1814'te Fraunhofer bu çizgileri ilkinden bağımsız olarak tekrar keşfetti ve bu çizgilerin dalgaboyları ile ilgili dikkatli ölçümler ve sistematik çalışmalar yapmaya başladı. Temelde 570 farklı çizgiyi haritalandırdı ve en temel olanları A'dan K'ya harflendirdi, daha zayıf olanlara ise diğer harfleri verdi. Güneşin modern gözlemleri bu çizgilerin binlercesini tespit edebilir.
45 yıl sonra Kirchoff ve Bunsen bazı Fraunhofer çizgilerine ısıtılmış element tayflarının yayım çizgilerinde rastladılar. Kimyasal elementlerin güneş atmosferinde soğurulmasının sebep olduğu güneş tayfındaki karanlık çizgiler doğru bir şekilde türetilmiştir. Dünya atmosferindeki oksijenin soğurulmasından kaynaklı bazı çizgiler dünyasal çizgiler olarak tanımlanmıştır.
Kaynakça
Fraunhofer çizgileri tipik izgesel soğurum çizgileridir. Ne zaman soğuk bir gaz bir fotonun geniş izgesel kaynağı ile belirleyici arasında ise bu karanlık Çizgiler üretilir. Bu durumda, soğurulan foton olarak görülen yüklü foton tekrarsızlığındaki ışığın yoğunluk azalışından dolayı orijinalinden farklı yönlerde tekrar saçılır. Bu da soğurum çizgilerinin oluşmasına neden olur. Belirleyiciye doğru ilerleyen ilk ışığın tam tekrarsızlığından dolayı ışığa dönüşür ya da tekrar yayılır. Zıt olarak, eğer ki belirleyici parlayan gazdan direkt olarak yayılan fotonları görürse, belirleyici genellikle sıcak gazdaki atomların nicem yayım işlemlerinden kaynaklı yayılan tam tekrarsızlıklı fotonları görür ve bu da yayım çizgilerini oluşturur. Güneşte Fraunhofer çizgileri dış yüzeydeki gazlardan görülür. Bu gazla oldukça soğuktur ve oluştukları elementin yayım çizgilerini direkt olarak üretirler.
İsimlendirme
Fraunhofer çizgileri ve elementleri tabloda verilmiştir:
|
|
C,F,G ve h Fraunhofer hatları hidrojen atomu yayım çizgilerinin Balmer serilerindeki alfa, beta, gama ve delta hatlarına denk gelmektedir. D harfi ile isimlendilen D1 ve D2 hatları çok iyi bilinen sodyum çiftleridir. Dalgaboyları 589.29 nm 'dir. Bu çiftin tarihsel isimlendirmesi artık yapışmıştır ve diğer alkali atomların temel halleri ile ilk ayrılmış halleri arasındaki geçişlere de verilmektedir. D1 ve D2 hatları uyarılmış hallerinin bilinen hassas yapılarını temsil eder. Bu alkalinin uyarılmış durumu hal değişimi P-durumunda olduğu için kafa karıştırıcı olabilir ve daha yüksek D-durumlarıyla karıştırılmamalıdırlar.
Literatürde bazı hat isimlerinde anlaşmazlıklar vardır. Örneğin Fraunhofer d-hattı 466.814 nm 'deki camgöbeği demir hattını temsil ederken, 587.5618 nm 'deki D3 olarak etiketlenen sarı helyum hattını da temsil edebilir. Benzer olarak e-hattı içinde bir ikilik durumu söz konusudur, hem demiri hem de helyumu temsil edebilir. Bu ikiliği engellemek için hattın başına temsil ettiği elementin de ismi eklenir. Örneğin Demir e-hattı ve Helyum d-hattı gibi. İyi tanımlanmış dalgaboylarından dolayı Fraunhofer çizgiler optik malzemelerin kırılma indisleri ve dağınıklıklarını belirlemek için kullanılır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ William Hyde Wollaston (1802) "A method of examining refractive and dispersive powers, by prismatic reflection," 19 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Philosophical Transactions of the Royal Society, 92: 365-380; see especially p. 378.
- ^ Hearnshaw, J.B. (1986). The analysis of starlight. Cambridge: Cambridge University Press. s. 27. ISBN .
- ^ Joseph Fraunhofer (1814 - 1815) "Bestimmung des Brechungs- und des Farben-Zerstreuungs - Vermögens verschiedener Glasarten, in Bezug auf die Vervollkommnung achromatischer Fernröhre" 20 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Determination of the refractive and color-dispersing power of different types of glass, in relation to the improvement of achromatic telescopes), Denkschriften der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu München (Memoirs of the Royal Academy of Sciences in Munich), 5: 193-226; see especially pages 202-205 and the plate following page 226.
- ^ Jenkins, Francis A.; White, Harvey E. (1981). "Fundamentals of Optics" (4. bas.). McGraw-Hill. s. 18. ISBN
- ^ See:
- Gustav Kirchhoff (1859) "Ueber die Fraunhofer'schen Linien" 5 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (On Fraunhofer's lines), Monatsbericht der Königlichen Preussische Akademie der Wissenschaften zu Berlin (Monthly report of the Royal Prussian Academy of Sciences in Berlin), 662-665.
- Gustav Kirchhoff (1859) "Ueber das Sonnenspektrum" 5 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (On the sun's spectrum), Verhandlungen des naturhistorisch-medizinischen Vereins zu Heidelberg (Proceedings of the Natural History / Medical Association in Heidelberg), 1 (7) : 251-255.
- ^ G. Kirchhoff (1860). "Ueber die Fraunhofer'schen Linien". Annalen der Physik. 185 (1). ss. 148-150. Bibcode:1860AnP...185..148K. doi:10.1002/andp.18601850115.
- ^ G. Kirchhoff (1860). "Ueber das Verhältniss zwischen dem Emissionsvermögen und dem Absorptionsvermögen der Körper für Wärme und Licht". Annalen der Physik. 185 (2). ss. 275-301. Bibcode:1860AnP...185..275K. doi:10.1002/andp.18601850205.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Fraunhofer çizgileri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Jrank Bilim 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fizikte Fraunhofer cizgileri ismini Alman fizikci Joseph Von Fraunhofer dan alan tayfsal cizgiler grubudur 1787 1826 Cizgiler ilk olarak gunesin sogurum cizgilerinin optik tayfinda gozlemlenmistir Gozle gorulen Fraunhofer hatlarinin gunes tayfi Mavi gokyuzu tayfi Dalislar Fraunhofer cizgilerinin dalgaboylaridir Kesfi1802 de Ingiliz Kimyaci William Hyde karanlik cizgilerin tayfindaki varligini ilk kez not etmistir 1814 te Fraunhofer bu cizgileri ilkinden bagimsiz olarak tekrar kesfetti ve bu cizgilerin dalgaboylari ile ilgili dikkatli olcumler ve sistematik calismalar yapmaya basladi Temelde 570 farkli cizgiyi haritalandirdi ve en temel olanlari A dan K ya harflendirdi daha zayif olanlara ise diger harfleri verdi Gunesin modern gozlemleri bu cizgilerin binlercesini tespit edebilir 45 yil sonra Kirchoff ve Bunsen bazi Fraunhofer cizgilerine isitilmis element tayflarinin yayim cizgilerinde rastladilar Kimyasal elementlerin gunes atmosferinde sogurulmasinin sebep oldugu gunes tayfindaki karanlik cizgiler dogru bir sekilde turetilmistir Dunya atmosferindeki oksijenin sogurulmasindan kaynakli bazi cizgiler dunyasal cizgiler olarak tanimlanmistir KaynakcaFraunhofer cizgileri tipik izgesel sogurum cizgileridir Ne zaman soguk bir gaz bir fotonun genis izgesel kaynagi ile belirleyici arasinda ise bu karanlik Cizgiler uretilir Bu durumda sogurulan foton olarak gorulen yuklu foton tekrarsizligindaki isigin yogunluk azalisindan dolayi orijinalinden farkli yonlerde tekrar sacilir Bu da sogurum cizgilerinin olusmasina neden olur Belirleyiciye dogru ilerleyen ilk isigin tam tekrarsizligindan dolayi isiga donusur ya da tekrar yayilir Zit olarak eger ki belirleyici parlayan gazdan direkt olarak yayilan fotonlari gorurse belirleyici genellikle sicak gazdaki atomlarin nicem yayim islemlerinden kaynakli yayilan tam tekrarsizlikli fotonlari gorur ve bu da yayim cizgilerini olusturur Guneste Fraunhofer cizgileri dis yuzeydeki gazlardan gorulur Bu gazla oldukca soguktur ve olustuklari elementin yayim cizgilerini direkt olarak uretirler IsimlendirmeFraunhofer cizgileri ve elementleri tabloda verilmistir Harf Element Dalgaboyu y O2 898 765Z O2 822 696A O2 759 370B O2 686 719C Ha 656 281a O2 627 661D1 Na 589 592D2 Na 588 995D3 or d He 587 5618e Hg 546 073E2 Fe 527 039b1 Mg 518 362b2 Mg 517 270b3 Fe 516 891b4 Mg 516 733 Harf Element Dalgaboyu c Fe 495 761F Hb 486 134d Fe 466 814e Fe 438 355G Hg 434 047G Fe 430 790G Ca 430 774h Hd 410 175H Ca 396 847K Ca 393 368L Fe 382 044N Fe 358 121P Ti 336 112T Fe 302 108t Ni 299 444 C F G ve h Fraunhofer hatlari hidrojen atomu yayim cizgilerinin Balmer serilerindeki alfa beta gama ve delta hatlarina denk gelmektedir D harfi ile isimlendilen D1 ve D2 hatlari cok iyi bilinen sodyum ciftleridir Dalgaboylari 589 29 nm dir Bu ciftin tarihsel isimlendirmesi artik yapismistir ve diger alkali atomlarin temel halleri ile ilk ayrilmis halleri arasindaki gecislere de verilmektedir D1 ve D2 hatlari uyarilmis hallerinin bilinen hassas yapilarini temsil eder Bu alkalinin uyarilmis durumu hal degisimi P durumunda oldugu icin kafa karistirici olabilir ve daha yuksek D durumlariyla karistirilmamalidirlar Literaturde bazi hat isimlerinde anlasmazliklar vardir Ornegin Fraunhofer d hatti 466 814 nm deki camgobegi demir hattini temsil ederken 587 5618 nm deki D3 olarak etiketlenen sari helyum hattini da temsil edebilir Benzer olarak e hatti icinde bir ikilik durumu soz konusudur hem demiri hem de helyumu temsil edebilir Bu ikiligi engellemek icin hattin basina temsil ettigi elementin de ismi eklenir Ornegin Demir e hatti ve Helyum d hatti gibi Iyi tanimlanmis dalgaboylarindan dolayi Fraunhofer cizgiler optik malzemelerin kirilma indisleri ve daginikliklarini belirlemek icin kullanilir Ayrica bakinizAbbe sayisiKaynakca William Hyde Wollaston 1802 A method of examining refractive and dispersive powers by prismatic reflection 19 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Philosophical Transactions of the Royal Society 92 365 380 see especially p 378 Hearnshaw J B 1986 The analysis of starlight Cambridge Cambridge University Press s 27 ISBN 0 521 39916 5 Joseph Fraunhofer 1814 1815 Bestimmung des Brechungs und des Farben Zerstreuungs Vermogens verschiedener Glasarten in Bezug auf die Vervollkommnung achromatischer Fernrohre 20 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Determination of the refractive and color dispersing power of different types of glass in relation to the improvement of achromatic telescopes Denkschriften der Koniglichen Akademie der Wissenschaften zu Munchen Memoirs of the Royal Academy of Sciences in Munich 5 193 226 see especially pages 202 205 and the plate following page 226 Jenkins Francis A White Harvey E 1981 Fundamentals of Optics 4 bas McGraw Hill s 18 ISBN 0 07 256191 2 See Gustav Kirchhoff 1859 Ueber die Fraunhofer schen Linien 5 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde On Fraunhofer s lines Monatsbericht der Koniglichen Preussische Akademie der Wissenschaften zu Berlin Monthly report of the Royal Prussian Academy of Sciences in Berlin 662 665 Gustav Kirchhoff 1859 Ueber das Sonnenspektrum 5 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde On the sun s spectrum Verhandlungen des naturhistorisch medizinischen Vereins zu Heidelberg Proceedings of the Natural History Medical Association in Heidelberg 1 7 251 255 G Kirchhoff 1860 Ueber die Fraunhofer schen Linien Annalen der Physik 185 1 ss 148 150 Bibcode 1860AnP 185 148K doi 10 1002 andp 18601850115 G Kirchhoff 1860 Ueber das Verhaltniss zwischen dem Emissionsvermogen und dem Absorptionsvermogen der Korper fur Warme und Licht Annalen der Physik 185 2 ss 275 301 Bibcode 1860AnP 185 275K doi 10 1002 andp 18601850205 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Fraunhofer cizgileri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Jrank Bilim 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde