GCHQ (İngilizce: Government Communications Headquarters), İngiliz devletini siber saldırılara ve tehditlere karşı korumak amacıyla hükûmet tarafından görevlendirilen güvenlik ve istihbarat kurumu. Devlet Başkanına veya ilgili kurum için bu tür saldırılara karşı nasıl hareket edileceğine dair bilgi ve danışmanlık sağlar. Kurum ilk başlarda 1919'da ve İkinci Dünya Savaşı sırasında Bletchley Parkı merkez üssü seçip, telekomünikasyon sistemlerinin çok büyük bir önem arz ettiği bir zamanda bu sistemlerin şifrelerini kırmayı başarmıştır. Bugün ise kurum siber güvenlik hizmetlerine ek olarak kimyasal, biyolojik ve nükleer silahlara ve tehditlere karşı önlem almak ve durdurmakla yükümlüdür. GCHQ İngiltere'nin Cheltenham kentinde yer alır. Joint Intelligence Committee (JIC), the Security Service (MI5), The Secret Intelligence Service (MI6) ve Defence Intelligence (DI) gibi kurumların altında çalışır.
İstihbarat ve casusluk binlerce yıldır insanların, rakiplerin ve devletlerin ayakta kalmak ve üstünlük sağlamak için faaliyetlerindendir. Bu iki kavramın önemi hiç yitirmemekle birlikte Özellikle Bilgi ve iletişim teknolojileri uydu ve uzay teknolojileri ile görüntü, sinyal, ölçüm teknolojilerindeki gelişmelerle şekil ve yöntemi değişmiştir. Teknolojinin hayatımızdaki ve devletlerin işleyişindeki yerinin artmasıyla birlikte standartlar yükseliyor ve sayısız fayda sağlanıyorken diğer tarafından bilgi güvenliğine yönelik tehditler, casusluk faaliyetleri, terörizmi ve savaş durumunu da beraberinde getirmektedir. Zaafiyetlerin ortaya çıkmasıyla kişisel mahremiyetimiz tehlikeye uğrarken milli güvenlik açısından da aynı riskler söz konusu olmaktadır. Bu amaçla gelişmiş ülkeler ulusal güvenliklerini korumak adına kurumsal adımlar atmakta ve bu alanda çalışan insan sayısına ciddi yatırımlar yapmaktadırlar. Bu raporda, İngiltere'de bulunan "Goverment Communications Headquarters" ın görevi, misyonu, tarihçesi ve çalışmaları hakkında çalışılmıştır.
Tarihçe
GCHQ ilk olarak birinci dünya savaşı sırasında Devlet kod ve şifre okulu (Government Code ve Cypher School) adı altında açıldı ve 1946 ya kadar bu isimle anıldı. Bu okulun amacı sinyal ve haberleşme istihbaratı yapmaktı. Devletin sinyal iletişimleri ile alakalı güvenlik danışmanlığını ve kendi kod ve şifrelemelerini sağlamak amacıyla faaliyetlerine devam etti. Savaş sona erdikten sonra artık deniz ve kara askeri hedefler artık önemi yitirdi ve okul artık diplomatik telgraflar üzerine yoğunlaştı. O zamanlar İngiliz gizli istihbarat servisi (Secret Intelligence Service-SIS) de benzer savaş sonrası politikalarına sahipti. Zaten iki kurumun da aynı gizli servis komitesi tarafından yönetilmesi bu benzer bakış açısını gayet net açıklar. GC&CS, 1939 yılında 180 çalışanıyla beraber Londra'dan, Buckinghamshire Bletchley Park'taki asıl yerine taşındı. Bu tarihten itibaren Colonel Stewart Menzies ikinci dünya savaşı boyunca GC&CS ye liderlik görevini üstlendi. 1940 yılında GC&CS 26 ülkenin kod ve şifreleri ve 150 ye yakın kripto sistemi üzerine çalışmaktaydı. Bletchley park şifreleme ve deşifrelemede gösterdiği üstün performansıyla büyük başarı yakaladı. Alman Enigmasının şifresinin kırılması en çok bilinen başarılarından biri olmasına rağmen, bunun yanında Luftwaffe hand şifresinin kırılması, Colossus'un geliştirilmesi, dünyanın ilk bilgisayarının yapılması, alman teleyazıcının şifresinin çözülmesi gibi müttefik güçlere çok büyük katkı sağlayan başarıları da mevcuttur. II. Dünya Savaşı'nda deşifrelemenin büyümesine ve gelişmesine paralel olarak istihbarat kaynaklarını korumak amacıyla oluşturulmuş sinyal istihbaratının da gelişimini sağlamıştır. Bu istihbarat ile çok değerli ve eşsiz bilgilerin elde edilebileceği anlaşılmıştır.
GCHQ İngiltere Dışişleri Bakanlığı ve Devlet Sekreterliğine bağlı olarak çalışmaktadır ve İngiltere Dışişleri Bakanı William Jefferson Hague sorumluluğundadır. Ancak daimi olarak Dışişleri Bakanlığı'nın bir parçası değildir. Kuruluş, hükûmetteki diğer meslektaşları olan yurt dışında aktif olarak istihbarat çalışmaları yaparak İngiliz Hükûmeti’nin güvenlik, savunma, dış ilişkiler ve ekonomi politikalarını destekleme görevine sahip olan Gizli İstihbarat Servisi (MI6) ve iç istihbarattan sorumlu kurum olan Güvenlik Servisi (MI5) ile birlikte çalışmaktadır. GCHQ'da dünyanın her köşesinden gelen birçok dijital ve elektronik sinyaller toplanarak analiz edilir ve bu bilgilerden istihbarat malzemesi elde edilerek İngiltere'de bulunan diğer kuvvetlerle çalışmalar yapılır. Resmi olarak da Güvenlik Servisi (MI5), Gizli İstihbarat Servisi (MI6) ve Savunma İstihbarat (DI) yanında, Ortak İstihbarat Komitesi (JIC) resmi başkanlığında çalışmaktadır.
Sir Lain Lobban direktörlüğündeki İngiltere Hükûmet İletişim Merkezi'nin yaklaşık 6200 çalışanı vardır. GCHQ, İngiltere'nin Güney Batısında yerel idare birimi olan Gloucestershire'nın Cheltenham kentinde bulunmaktadır. İngiltere Hükûmet İletişim Merkezi (GCHQ), İletişim-Elektronik Güvenlik Grubu (CESG) ve Ortak Teknik Dil Servisi (JTLS) olmak üzere iki ana alt birime sahiptir.
İletişim-Elektronik Güvenlik Grubu (CESG), İngiliz ulusal altyapının kritik parçalarının iletişim ve hükûmet bilgi sistemlerinin güvenliğini sağlamak için çalışmaktadır. CESG kriptografi dahil olmak üzere bilgi güvenliği için İngiltere Ulusal Teknik Makamı'dır. CESG güvenlik ekipmanları üretimini yapmaz ama uygun ürün ve hizmetlerin kullanılabilirliğini sağlamak için sanayi ile çalışır. Ayrıca GCHQ'nun kendisi, Oxford Üniversitesi'nde ve Bristol Üniversitesi Heilbronn Enstitüsü'nde bulunan Kuantum Bilgisayar Merkezi gibi alanlardaki araştırmalara finansal destek olur. Ortak Teknik Dil Servisi (JTLS) küçük bir departman olmakla birlikte teknik dil desteği için devlet daireleri arasında tercümanlık hizmetlerini yapmaktadır. 1955 yılında kurulmuştur. Başlangıçta standart İngilizce çeviriler yaparken sonrasında ve günümüzde farklı dillerdeki teknik terimlerin İngilizce karşılıklarını daha detaylı olarak aramakta standart çeviri yapmamaktadır. JTLS'in görevi GCHQ'da teknik dil desteği ve yorumlanması iken zamanla genişleyerek kamuda ihtiyaç olan tüm sektörlere de hizmet vermeye başlamıştır. JTLS makinaların online teknik çeviri kapsamında en iyi düzeye gelmesi için de çalışmalarını sürdürmektedir. Bununla birlikte GCHQ'ın tüm idari desteğini JTLS yürütür.
Savaş sonrası Dönem
1.Dünya savaşı sıralarında İngiltere'de ordu ve donanmaya ait Askeri İstihbarat (MI1b) ve Donanma İstihbarat Örgütü (NID25) olmak üzere iki tane ayrı sinyal istihbarat teşkilatı bulunmaktaydı. 1919 yılında Kabine Gizli Servis Komitesi başkanı Lord Curzon, barış zamanı geldiğinde kod kırma kurumu oluşturulmasını istedi ve bu kurumu kurma görevi, Curzon tarafından Donanma İstihbarat Örgütü başkanı Hugh Sinclair'e verildi. Sinclair tarafından MI1b ve NID25 personelini de içine alan 25 -30 kişilik ofis ve yaklaşık o kadar da büro personelinden oluşan yeni bir organizasyon ekibi düzenlendi. 1 Kasım 1919 yılında İngiltere'nin ilk kod yapım ve kod kıran ünitesi olan "Hükûmet Kod ve Şifre Okulu" veya GC&CS (Goverment Code and Cyber School), Londra'da Adelphi Wategate House Amiralliğe bağlı olarak kurulmuştur. Okulun ismi dönemin İngiltere Dışişleri bakanı Victor Forbes tarafından belirlenmiştir. NID25 üyesi olan Alastair Denniston GC&CS'ye operasyonel başkan olarak atanmıştır.
GC&CS nin kurulmasındaki amaç İngiliz Hükûmetinin kullandığı kodların ve şifrelerin güvenliğinin analizinin yapılması, tavsiyelerde bulunması ve bununla birlikte yabancı güçlerin kullandığı algoritmalarla ilgili İngiliz yetkililerin eğitim alması olarak belirlenmişti. 1922 yılında Lord Curzon'nun girişimiyle, okul Amirallik kontrolünden alınarak Dışişleri Bakanlığına bağlanarak İngiltere Gizli İstihbarat servisi (SIS) altına verilmiştir. GC&CS genel başkanı Hugh da 1923 yılında hem GC&CS hem de SIS'a başkanlık yapmıştır. 1925 yılında her iki organizasyon St. James parkı karşısındaki Broadway binalarının farklı katlarına yerleşmişlerdir. Bu dönemlerde okulun önemli çalışmaları arasında 1920'lerin sonuna kadar süren Sovyetler Birliğinin şifreli metinlerinin başarılı bir şekilde okunabilmesidir. Çalışmalarına az sayıyla devam eden GC&CS II. Dünya Savaşı öncesinde küçük bir kurum olarak kalmıştır.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra, 1946'da ise GC&CS artık Government Communications Headquarters (GCHQ) adıyla anılmaya başlandı ve SIS'ten ayrıldı. GCHQ 1946 yılında önce Eastcote Middlesex'e ve daha sonra 1950'de de Cheltenham'a taşındı. Yalnız eğitim merkezi 1987 ye kadar bletchley parkta görevine devam etti. Bu tarihten sonra o da Culmhead'e taşındı. II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden (1945) Varşova Paktı yıkılına (1991) kadarki süre zarfında birleşmiş krallığın en büyük tehdidi Sovyetler Birliği olmuştur. O yüzden GCHQ'nun dikkati bu tarihten itibaren Sovyetler birliği üzerine olmuşken, birleşmiş krallığı yabancı ülkelerin sinyal istihbaratlarına karşı CESG korumuştur. 1946'dan bu yana GCHQ askeriyeye istihbarat ve bilgi sağlamıştır. II. Dünya Savaşı'nın belki de Birleşik Krallık açısından yaşanan en büyük avantajlarından biri de ABD, Kanada, Yeni Zelanda gibi ülkelerle sinyal istihbaratı ile ilgili kurulan ilişkiler olmuştur.
II. Dünya savaşının yaklaştığı yıllarda bazı ülkeler yoğun kriptoloji çalışmalarına başlamışlardı. 1939 yılında Polonyo ve Fransa GC&CS ile bağlantıya geçerek kurumu konferansa çağırmışlardır. Bu konferansta Alman askerlerinin kullandığı şifreleme makinası olan Enigma'nın kırılmasına yönelik Polonya'nın çalışmaları anlatılmıştır. İngiltere'nin de bu çalışmalara katılımının kararlaştırılmasıyla çalışmaların gizli bir şekilde yapılması için bugünkü Milton Keynes üzerinde yer alan Bletchey Park bir kır evi olarak Gizli İstihbarat Servisi (MI6) tarafından satın alınmıştır ve GC&CS o bölgeye yerleştirilmiştir.
GC&CS şifre kırma çalışmaları sırasında Bombe ve Colossus 'u tasarlamıştır. bilgisayar biliminin babası olarak tanınan ve matematikçi Alan Turing tarafından geliştirilen Bombe cihazı ilk kriptoanalizle saldırı bilgisayarı olarak adlandırılabilir. Bu dönemde Enigma üzerinde yapılan çalışmalar kripto faaliyetlerini çok yüksek seviyeye getirmiş ve önemli gelişmeler kaydedilmiştir.
Bir diğer geliştirilen ürün Dünya'nın ilk programlanabilen dijital bilgisayarı Colossus'du. Bilgisayar Lorenz şifrelemesinin kriptoanalizinde önemli bir yere sahiptir. Colossus GC&CS de Max Newen tarafından ortaya atılan bir sorunu çözmek için Tommy Flowers tarafından tasarlanmıştır. 1944 yılında Bletchley Park'ın çalışan nüfusu 10.000 kişiyi bulmuştu ve burada başarılı şifre çözme işlemleri yapılmaktaydı. 2. Dünya Savaşı döneminde Bletchey Park'ta çalışan önemli GC&CS çalışanlarından bazıları A1lastair Denniston, Oliver Strachey, Dilly Knox, John Tiltman, Edward Travis, Rus kriptolog Ernst Fetterlein, Josh Cooper, Donald Michie, Bombe cihazını tasarlayan Alan Turing, Colossus'u inşa eden Max Newman, Tomy Flowers, William Tutte, Bletchey Park'ta istihbarat subayı olarak görev yapan Avukat Peter Calvocoressi, Jack Good and Hugh Foss olarak sıralanabilir. Bu dönemde GC&CS nin Bletcheypark' da yaptığı çalışmalar sonucu savaşın seyri değişmiştir ve günümüzde GCHQ bu çalışmalardan ilham aldıklarını devamlı olarak dile getiren bir kurumdur. II. Dünya savaşı sırasında Bletchley Park’ta yapılan çalışmalar o döneme ait büyük bir miras oluşturmuştur. Savaş döneminde içinde GC&CS’ ye ait yapıların da bulunduğu Bletchey Park'ın tamamı kalkınma için satılma tehlikesi ile karşı karşıyaydı ancak bir grup hayran tarafından sitenin merkezinde bulunan Bletchley Park Trust olarak bilinen kısmı kurtarıldı. GC&CS terimi II. Dünya Savaşı sonuna kadar yaygın olarak kullanılmış Haziran 1946'da ardından (GovernmentCode&Cypher - GC&CS) olan okulun adı (Government Communications Headquarters- GCHQ ) olarak resmen değiştirilmiştir. Genel merkez 1946’da Middlesex’teki Eastcote ‘a ardından 1950’lerde de Cheltanım etekleri olan Oakley ve Benhall'a taşındı. Merkez Eğitim Okulu 1987 yılına kadar Bletchley Park’ta faaliyetini sürdürdükten sonra Culmhead’ a taşındı. 1952 yılında Matematikçi ve bilgisayar bilimcisi James Ellis GCHQ katıldı. Burada önemli birçok kriptografik gelişmeler üzerine çalıştı, ancak açık anahtarlı şifreleme kavramının dile getirmesi onun en önemli özelliği olmuştur. 1973 yılında, James Ellis'in iş arkadaşları Clifford Cocks ve Malcolm Williamla yaptıkları fikir alışverişleri sayesinde şu an anahtar değişimi olarak bilinen sistem geliştirdi. Uygulanan çözüm Diffie-Hellman anahtar değişimi olarak bilinen sisteme çok yakındı.
1984 te muhafazakâr hükûmetin başkanı Margaret Thatcher GCHQ çalışanların sendikaya üye olmasına yasak koydu. Bu donemde GCHQ siyasi haberlerde oldukça fazla yer almaya başladı. Margaret ulusal güvenlik için çalışan bir kesimin sendikaya üye olmsına kesinlikle karşı çıkıyordu. Bu yasağa tepki olarak grev başladı. İnsan Hakları İngiliz Mahkemeleri ve Avrupa Komisyonu Temyiz başarısız oldu. Hükûmet her çalışan için bir miktar para teklif etti ve sendika üyeliğinden vazgeçmek için anlaşma yapıldı. ILO'dan hükûmet eylemlerinin aykırı olduğuna dair sonuç çıktı.
1990'lar
1994'te GCHQ faaliyetleri Parlamentonun İstihbarat ve Güvenlik Komitesi tarafından incelemeye tabi olmuştur. Soğuk savaş sonrası İstihbarat Hizmetleri'nin 1994 Yasası ile amaçları belirlendi. İngiliz Parlamentosunun istihbarat ve güvenlik komitesi GCHQ nun amaçlarını bir başlık altında topladı. Ulusal güvenlik çıkarlarının hükûmetin ve kralın çıkarları ve birleşmiş krallığın ekonomik çıkarları doğrultusunda belirlenmesi ve ciddi suç teşkil edebilecek unsurlarla mücadele olarak belirlemiştir. 1996 yılında GCHQ'nun başına geçen David Omand büyük bir hızla gelişen teknolojiler doğrultusunda kurumu yeniden yapılandırmıştır. 1994 Yılında Hong Kongta dinleme istasyonları kuruldu. Bu istasyonlar NSA ile ilişkiler açısından önem arz etmekteydi. Daha sonra 1997 yılında bu istasyon Avustralyanın Geralton bölgesine taşındı.
2000'ler
2003'ün sonunda GCHQ yeni “Doughnut ” olarak tabir edilen meşhur binasına taşındı. Bu bina bütün operasyonların merkez üssü hâline geldi. GCHQ genelde istihbaratlarını çok genis bir iletişim ağını dinleyerek sağlar. Bunun için İngiltere ve birçok ülkede dinleme istasyonu mevcuttur. GCHQ 2000'lerde interneti fiber optik kabloları ve bilgisayar sistemlerini kullanarak ve ayrıca telefon trafiğini de dinleyerek istihbarat toplamıştır. 2003 yılı sonunda, GCHQ yeni bir genelgeyle halk arasında "The Doughnut" olarak bilinen halka şeklindeki merkeze taşındı. Bina o donemde Avrupa'nın ikinci büyük kamu sektörü yapı projesi oldu. Tahmini maliyeti 337.000.000 £ civarında olan yapı Gensler tarafından tasarlanmış ve Carillion tarafından inşa edilmiştir.
CESG
CESG (originally Communications-Electronics Security Group) GCHQnun içinde devlet kurumlarının kendi iletişim ağlarındaki güvenlik önlemleri almasına yardımcı olmuştur. Bunun yanında CESG, Kurumlardaki bu iletişimdeki şifreleme işini de yapmakla yükümlüdür. Ancak CESG güvenlik ekipmanlarını üretmekten ziyade bu ürünlerin uygunluğunu denetler ve GCHQ'nun finanse ettiği araştırmaları bu kurumlara uygular. Uluslararası ilişkiler GCHQ dünya üzerindeki birçok istihbarat ajansı ile işbirliği hâlindedir. Bunların en önemlileri arasında Amerika birleşik devletlerinin NSA (National Security Agency), Kanada CSE(Communications Security Establishment), Yeni Zelanda GCSB gibi istihbarat kurumları mevcuttur.
Geçmişten günümüze GCHQ Direktörleri
•(1921–1942) Alastair Denniston •(1942–1952) Sir Edward Travis •(1952–1960) Sir Eric Jones •(1960–1964) Sir Clive Loehnis •(1965–1973) Sir Leonard Hooper •(1973–1978) Sir Arthur Bonsall •(1978–1983) Sir Brian John Maynard Tovey •(1983–1989) Sir Peter Marychurch •(1989–1996) Sir John Anthony Adye •(1996–1997) Sir David Omand •(1998-1998) Sir Kevin Tebbit •(1998–2003) Sir Francis Richards •(2003–2008) Sir David Pepper •(2008–devam) Sir Iain Lobban
Kurumsal yapısı
Sir Iain Lobban tarafından yönetilen GCHQ'nın Kurumsal Yapısı Aşağıdaki gibidir:
•Sinyal İstihbarat misyonları: Matematik, kriptoanaliz, bilişim ve bilgisayar sistemleri, dilbilim, çeviri, istihbarat analiz birimlerini içermektedir. •Kuruluş: Uygulamalı Araştırma ve geliştirme teknolojileri, Kurumsal bilgi sistemleri, Ticari ilişkiler birimlerini içermektedir. •Kurumsal Yönetim: Kurumsal kaynak planlaması, insan kaynakları, iç denetim ve mimarlık birimlerini içermektedir. •İletişim-Elektronik Güvenlik Grubu
GCHQ - Misyonu
GCHQ temelde iki misyona sahiptir: Sinyallerin İstihbaratı ve Bilginin Güvencesi Sinyallerin İstihbaratı: Ulusal güvenlik alanlarında hükûmete bilgi sağlamak ve devletin bilgi güvenliği konusundaki yenilikler veya yasa tasarılarıyla ilgili karar verme süreçlerini desteklemek, askerî güçlere yardım etmek amacıyla yapılmaktadır. Aynı zamanda verilen istihbarat teröre karşı mücadelede veya ciddi suç işlemelerinin önlenmesinde önemli katkıda bulunur. Sinyal istihbaratları İngiltere halkının refahı ve hayatı için önemli bir yere sahiptir. Bilginin Güvencesi: Korsanlara veya bilgi güvenliğini tehdit eden diğer unsurlara karşı İngiltere Hükûmeti'nin haberleşme ve bilgi sistemlerini korumak amacıyla yapılmaktadır. İngiltere'nin kritik ulusal ağ altyapıları (haberleşme, internet, elektrik, su) siber saldırı tehditlerine karşı GCHQ tarafından korunmaktadır İngiltere Hükûmet İletişim Merkezi'nin misyonu, istihbarat sağlayarak ve bilgileri koruyarak İngiltere politikasını bilgilendirmek ve toplumu güvende tutmak, ayrıca siber çağda başarılı olmak şeklinde ifade edilebilir.
Yürüttüğü görevler
GCHQ Ulusal Güvenliği koruma adına karşı karşıya kalma durumunda oldukları tüm tehditlere karşı çalışmalar yürütmektedir. Bu tehditler; siber saldırılar, uluslararası ve yerli terörizm, organize suç, nükleer, biyolojik ve kimyasal silahların yayılması olabilir [4,9]. Siber tehdit ve Siber casusluk faaliyetlerine karşı çalışmaları: İngiltere'de hükûmet, silahlı kuvvetler, endüstri sanayi ve vatandaşların büyük bir kısmı birçok işlemini internet üzerinden yapmaktadır. Saldırganlar, suçlular, terörist grupları siber ortamı kötüye kullanan gruplardır ve hassas verileri çalmak, yazılımları bozmak gibi sistemlere birçok zarar verici eylemde bulunurlar. İngiltere'nin bu eylemlere karşı güvenliğini koruyabilmesi için siber bağlantıların ve altyapıların da güvenli olması gerekmektedir. GCHQ bu konuda önemli tecrübelerini kullanarak İngiltere'nin güvenliğinde büyük bir rol oynar. Siber tehdit ve siber casusluk faaliyetlerini anlayabilme için istihbarat toplar. Güvenlik danışmanlık hizmeti : Akım sistemleri, elektrik ağları, telekomünikasyon, ulaşım, iletişim ve elektronik veriler gibi İngiltere'nin Kritik Ulusal Altyapısı verilerini koruma için güvenlik danışmanlık hizmeti sunar. Süper Bilgisayar Çalışmaları: GCHQ, süper bilgisayar araştırması yapan üniversitelere finansal destek sağlamaktadır. Terörizme karşı çalışmaları: Uluslararası ve yerli kaynaklardan gelen birçok terör tehdidi bulunmaktadır. İngiltere hükûmetine terörist tehditlerle ilgili danışmanlık sağlanması amacıyla 2003 yılı Haziran ayında GCHQ'da Ortak Terörizm Analiz Merkezi (JTAC) kurulmuştur. GCHQ terörizm durumunda ulusal güvenlik için askeri operasyonlarda bilgilendirmek, yardımcı olmak, istihbarat sağlamak için gelişmiş teknolojisini kullanır. Casusluk ve Ciddi Suçlara karşı çalışmaları: GCHQ istihbarat, yeteneklerini ve uzmanlıklarını paylaşarak suçla mücadele için Ulusal Suç Ajansı ile yakından çalışır.
Kaynakça
- ^ . www.sis.gov.uk. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2015. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . www.gchq.gov.uk/. 2 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2015. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Aldrich, Richard. GCHQ The Uncensored ory of Britain's most secret Itelligence agency (2009 bas.).
- ^ "GCQH book New". 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2015.
- ^ . 2 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2015.
- ^ "GCQH History".[]
- ^ "Trade union disputes". 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2015.
- ^ "GCHQ Building Structure". 8 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
GCHQ Ingilizce Government Communications Headquarters Ingiliz devletini siber saldirilara ve tehditlere karsi korumak amaciyla hukumet tarafindan gorevlendirilen guvenlik ve istihbarat kurumu Devlet Baskanina veya ilgili kurum icin bu tur saldirilara karsi nasil hareket edilecegine dair bilgi ve danismanlik saglar Kurum ilk baslarda 1919 da ve Ikinci Dunya Savasi sirasinda Bletchley Parki merkez ussu secip telekomunikasyon sistemlerinin cok buyuk bir onem arz ettigi bir zamanda bu sistemlerin sifrelerini kirmayi basarmistir Bugun ise kurum siber guvenlik hizmetlerine ek olarak kimyasal biyolojik ve nukleer silahlara ve tehditlere karsi onlem almak ve durdurmakla yukumludur GCHQ Ingiltere nin Cheltenham kentinde yer alir Joint Intelligence Committee JIC the Security Service MI5 The Secret Intelligence Service MI6 ve Defence Intelligence DI gibi kurumlarin altinda calisir GCHQ Canak Uydu Anteni Istihbarat ve casusluk binlerce yildir insanlarin rakiplerin ve devletlerin ayakta kalmak ve ustunluk saglamak icin faaliyetlerindendir Bu iki kavramin onemi hic yitirmemekle birlikte Ozellikle Bilgi ve iletisim teknolojileri uydu ve uzay teknolojileri ile goruntu sinyal olcum teknolojilerindeki gelismelerle sekil ve yontemi degismistir Teknolojinin hayatimizdaki ve devletlerin isleyisindeki yerinin artmasiyla birlikte standartlar yukseliyor ve sayisiz fayda saglaniyorken diger tarafindan bilgi guvenligine yonelik tehditler casusluk faaliyetleri terorizmi ve savas durumunu da beraberinde getirmektedir Zaafiyetlerin ortaya cikmasiyla kisisel mahremiyetimiz tehlikeye ugrarken milli guvenlik acisindan da ayni riskler soz konusu olmaktadir Bu amacla gelismis ulkeler ulusal guvenliklerini korumak adina kurumsal adimlar atmakta ve bu alanda calisan insan sayisina ciddi yatirimlar yapmaktadirlar Bu raporda Ingiltere de bulunan Goverment Communications Headquarters in gorevi misyonu tarihcesi ve calismalari hakkinda calisilmistir TarihceGCHQ ilk olarak birinci dunya savasi sirasinda Devlet kod ve sifre okulu Government Code ve Cypher School adi altinda acildi ve 1946 ya kadar bu isimle anildi Bu okulun amaci sinyal ve haberlesme istihbarati yapmakti Devletin sinyal iletisimleri ile alakali guvenlik danismanligini ve kendi kod ve sifrelemelerini saglamak amaciyla faaliyetlerine devam etti Savas sona erdikten sonra artik deniz ve kara askeri hedefler artik onemi yitirdi ve okul artik diplomatik telgraflar uzerine yogunlasti O zamanlar Ingiliz gizli istihbarat servisi Secret Intelligence Service SIS de benzer savas sonrasi politikalarina sahipti Zaten iki kurumun da ayni gizli servis komitesi tarafindan yonetilmesi bu benzer bakis acisini gayet net aciklar GC amp CS 1939 yilinda 180 calisaniyla beraber Londra dan Buckinghamshire Bletchley Park taki asil yerine tasindi Bu tarihten itibaren Colonel Stewart Menzies ikinci dunya savasi boyunca GC amp CS ye liderlik gorevini ustlendi 1940 yilinda GC amp CS 26 ulkenin kod ve sifreleri ve 150 ye yakin kripto sistemi uzerine calismaktaydi Bletchley park sifreleme ve desifrelemede gosterdigi ustun performansiyla buyuk basari yakaladi Alman Enigmasinin sifresinin kirilmasi en cok bilinen basarilarindan biri olmasina ragmen bunun yaninda Luftwaffe hand sifresinin kirilmasi Colossus un gelistirilmesi dunyanin ilk bilgisayarinin yapilmasi alman teleyazicinin sifresinin cozulmesi gibi muttefik guclere cok buyuk katki saglayan basarilari da mevcuttur II Dunya Savasi nda desifrelemenin buyumesine ve gelismesine paralel olarak istihbarat kaynaklarini korumak amaciyla olusturulmus sinyal istihbaratinin da gelisimini saglamistir Bu istihbarat ile cok degerli ve essiz bilgilerin elde edilebilecegi anlasilmistir GCHQ Ingiltere Disisleri Bakanligi ve Devlet Sekreterligine bagli olarak calismaktadir ve Ingiltere Disisleri Bakani William Jefferson Hague sorumlulugundadir Ancak daimi olarak Disisleri Bakanligi nin bir parcasi degildir Kurulus hukumetteki diger meslektaslari olan yurt disinda aktif olarak istihbarat calismalari yaparak Ingiliz Hukumeti nin guvenlik savunma dis iliskiler ve ekonomi politikalarini destekleme gorevine sahip olan Gizli Istihbarat Servisi MI6 ve ic istihbarattan sorumlu kurum olan Guvenlik Servisi MI5 ile birlikte calismaktadir GCHQ da dunyanin her kosesinden gelen bircok dijital ve elektronik sinyaller toplanarak analiz edilir ve bu bilgilerden istihbarat malzemesi elde edilerek Ingiltere de bulunan diger kuvvetlerle calismalar yapilir Resmi olarak da Guvenlik Servisi MI5 Gizli Istihbarat Servisi MI6 ve Savunma Istihbarat DI yaninda Ortak Istihbarat Komitesi JIC resmi baskanliginda calismaktadir Sir Lain Lobban direktorlugundeki Ingiltere Hukumet Iletisim Merkezi nin yaklasik 6200 calisani vardir GCHQ Ingiltere nin Guney Batisinda yerel idare birimi olan Gloucestershire nin Cheltenham kentinde bulunmaktadir Ingiltere Hukumet Iletisim Merkezi GCHQ Iletisim Elektronik Guvenlik Grubu CESG ve Ortak Teknik Dil Servisi JTLS olmak uzere iki ana alt birime sahiptir Iletisim Elektronik Guvenlik Grubu CESG Ingiliz ulusal altyapinin kritik parcalarinin iletisim ve hukumet bilgi sistemlerinin guvenligini saglamak icin calismaktadir CESG kriptografi dahil olmak uzere bilgi guvenligi icin Ingiltere Ulusal Teknik Makami dir CESG guvenlik ekipmanlari uretimini yapmaz ama uygun urun ve hizmetlerin kullanilabilirligini saglamak icin sanayi ile calisir Ayrica GCHQ nun kendisi Oxford Universitesi nde ve Bristol Universitesi Heilbronn Enstitusu nde bulunan Kuantum Bilgisayar Merkezi gibi alanlardaki arastirmalara finansal destek olur Ortak Teknik Dil Servisi JTLS kucuk bir departman olmakla birlikte teknik dil destegi icin devlet daireleri arasinda tercumanlik hizmetlerini yapmaktadir 1955 yilinda kurulmustur Baslangicta standart Ingilizce ceviriler yaparken sonrasinda ve gunumuzde farkli dillerdeki teknik terimlerin Ingilizce karsiliklarini daha detayli olarak aramakta standart ceviri yapmamaktadir JTLS in gorevi GCHQ da teknik dil destegi ve yorumlanmasi iken zamanla genisleyerek kamuda ihtiyac olan tum sektorlere de hizmet vermeye baslamistir JTLS makinalarin online teknik ceviri kapsaminda en iyi duzeye gelmesi icin de calismalarini surdurmektedir Bununla birlikte GCHQ in tum idari destegini JTLS yurutur Savas sonrasi Donem 1 Dunya savasi siralarinda Ingiltere de ordu ve donanmaya ait Askeri Istihbarat MI1b ve Donanma Istihbarat Orgutu NID25 olmak uzere iki tane ayri sinyal istihbarat teskilati bulunmaktaydi 1919 yilinda Kabine Gizli Servis Komitesi baskani Lord Curzon baris zamani geldiginde kod kirma kurumu olusturulmasini istedi ve bu kurumu kurma gorevi Curzon tarafindan Donanma Istihbarat Orgutu baskani Hugh Sinclair e verildi Sinclair tarafindan MI1b ve NID25 personelini de icine alan 25 30 kisilik ofis ve yaklasik o kadar da buro personelinden olusan yeni bir organizasyon ekibi duzenlendi 1 Kasim 1919 yilinda Ingiltere nin ilk kod yapim ve kod kiran unitesi olan Hukumet Kod ve Sifre Okulu veya GC amp CS Goverment Code and Cyber School Londra da Adelphi Wategate House Amirallige bagli olarak kurulmustur Okulun ismi donemin Ingiltere Disisleri bakani Victor Forbes tarafindan belirlenmistir NID25 uyesi olan Alastair Denniston GC amp CS ye operasyonel baskan olarak atanmistir GC amp CS nin kurulmasindaki amac Ingiliz Hukumetinin kullandigi kodlarin ve sifrelerin guvenliginin analizinin yapilmasi tavsiyelerde bulunmasi ve bununla birlikte yabanci guclerin kullandigi algoritmalarla ilgili Ingiliz yetkililerin egitim almasi olarak belirlenmisti 1922 yilinda Lord Curzon nun girisimiyle okul Amirallik kontrolunden alinarak Disisleri Bakanligina baglanarak Ingiltere Gizli Istihbarat servisi SIS altina verilmistir GC amp CS genel baskani Hugh da 1923 yilinda hem GC amp CS hem de SIS a baskanlik yapmistir 1925 yilinda her iki organizasyon St James parki karsisindaki Broadway binalarinin farkli katlarina yerlesmislerdir Bu donemlerde okulun onemli calismalari arasinda 1920 lerin sonuna kadar suren Sovyetler Birliginin sifreli metinlerinin basarili bir sekilde okunabilmesidir Calismalarina az sayiyla devam eden GC amp CS II Dunya Savasi oncesinde kucuk bir kurum olarak kalmistir II Dunya Savasi ndan sonra 1946 da ise GC amp CS artik Government Communications Headquarters GCHQ adiyla anilmaya baslandi ve SIS ten ayrildi GCHQ 1946 yilinda once Eastcote Middlesex e ve daha sonra 1950 de de Cheltenham a tasindi Yalniz egitim merkezi 1987 ye kadar bletchley parkta gorevine devam etti Bu tarihten sonra o da Culmhead e tasindi II Dunya Savasi nin sona ermesinden 1945 Varsova Pakti yikilina 1991 kadarki sure zarfinda birlesmis kralligin en buyuk tehdidi Sovyetler Birligi olmustur O yuzden GCHQ nun dikkati bu tarihten itibaren Sovyetler birligi uzerine olmusken birlesmis kralligi yabanci ulkelerin sinyal istihbaratlarina karsi CESG korumustur 1946 dan bu yana GCHQ askeriyeye istihbarat ve bilgi saglamistir II Dunya Savasi nin belki de Birlesik Krallik acisindan yasanan en buyuk avantajlarindan biri de ABD Kanada Yeni Zelanda gibi ulkelerle sinyal istihbarati ile ilgili kurulan iliskiler olmustur II Dunya savasinin yaklastigi yillarda bazi ulkeler yogun kriptoloji calismalarina baslamislardi 1939 yilinda Polonyo ve Fransa GC amp CS ile baglantiya gecerek kurumu konferansa cagirmislardir Bu konferansta Alman askerlerinin kullandigi sifreleme makinasi olan Enigma nin kirilmasina yonelik Polonya nin calismalari anlatilmistir Ingiltere nin de bu calismalara katiliminin kararlastirilmasiyla calismalarin gizli bir sekilde yapilmasi icin bugunku Milton Keynes uzerinde yer alan Bletchey Park bir kir evi olarak Gizli Istihbarat Servisi MI6 tarafindan satin alinmistir ve GC amp CS o bolgeye yerlestirilmistir GC amp CS sifre kirma calismalari sirasinda Bombe ve Colossus u tasarlamistir bilgisayar biliminin babasi olarak taninan ve matematikci Alan Turing tarafindan gelistirilen Bombe cihazi ilk kriptoanalizle saldiri bilgisayari olarak adlandirilabilir Bu donemde Enigma uzerinde yapilan calismalar kripto faaliyetlerini cok yuksek seviyeye getirmis ve onemli gelismeler kaydedilmistir Bir diger gelistirilen urun Dunya nin ilk programlanabilen dijital bilgisayari Colossus du Bilgisayar Lorenz sifrelemesinin kriptoanalizinde onemli bir yere sahiptir Colossus GC amp CS de Max Newen tarafindan ortaya atilan bir sorunu cozmek icin Tommy Flowers tarafindan tasarlanmistir 1944 yilinda Bletchley Park in calisan nufusu 10 000 kisiyi bulmustu ve burada basarili sifre cozme islemleri yapilmaktaydi 2 Dunya Savasi doneminde Bletchey Park ta calisan onemli GC amp CS calisanlarindan bazilari A1lastair Denniston Oliver Strachey Dilly Knox John Tiltman Edward Travis Rus kriptolog Ernst Fetterlein Josh Cooper Donald Michie Bombe cihazini tasarlayan Alan Turing Colossus u insa eden Max Newman Tomy Flowers William Tutte Bletchey Park ta istihbarat subayi olarak gorev yapan Avukat Peter Calvocoressi Jack Good and Hugh Foss olarak siralanabilir Bu donemde GC amp CS nin Bletcheypark da yaptigi calismalar sonucu savasin seyri degismistir ve gunumuzde GCHQ bu calismalardan ilham aldiklarini devamli olarak dile getiren bir kurumdur II Dunya savasi sirasinda Bletchley Park ta yapilan calismalar o doneme ait buyuk bir miras olusturmustur Savas doneminde icinde GC amp CS ye ait yapilarin da bulundugu Bletchey Park in tamami kalkinma icin satilma tehlikesi ile karsi karsiyaydi ancak bir grup hayran tarafindan sitenin merkezinde bulunan Bletchley Park Trust olarak bilinen kismi kurtarildi GC amp CS terimi II Dunya Savasi sonuna kadar yaygin olarak kullanilmis Haziran 1946 da ardindan GovernmentCode amp Cypher GC amp CS olan okulun adi Government Communications Headquarters GCHQ olarak resmen degistirilmistir Genel merkez 1946 da Middlesex teki Eastcote a ardindan 1950 lerde de Cheltanim etekleri olan Oakley ve Benhall a tasindi Merkez Egitim Okulu 1987 yilina kadar Bletchley Park ta faaliyetini surdurdukten sonra Culmhead a tasindi 1952 yilinda Matematikci ve bilgisayar bilimcisi James Ellis GCHQ katildi Burada onemli bircok kriptografik gelismeler uzerine calisti ancak acik anahtarli sifreleme kavraminin dile getirmesi onun en onemli ozelligi olmustur 1973 yilinda James Ellis in is arkadaslari Clifford Cocks ve Malcolm Williamla yaptiklari fikir alisverisleri sayesinde su an anahtar degisimi olarak bilinen sistem gelistirdi Uygulanan cozum Diffie Hellman anahtar degisimi olarak bilinen sisteme cok yakindi 1984 te muhafazakar hukumetin baskani Margaret Thatcher GCHQ calisanlarin sendikaya uye olmasina yasak koydu Bu donemde GCHQ siyasi haberlerde oldukca fazla yer almaya basladi Margaret ulusal guvenlik icin calisan bir kesimin sendikaya uye olmsina kesinlikle karsi cikiyordu Bu yasaga tepki olarak grev basladi Insan Haklari Ingiliz Mahkemeleri ve Avrupa Komisyonu Temyiz basarisiz oldu Hukumet her calisan icin bir miktar para teklif etti ve sendika uyeliginden vazgecmek icin anlasma yapildi ILO dan hukumet eylemlerinin aykiri olduguna dair sonuc cikti 1990 lar 1994 te GCHQ faaliyetleri Parlamentonun Istihbarat ve Guvenlik Komitesi tarafindan incelemeye tabi olmustur Soguk savas sonrasi Istihbarat Hizmetleri nin 1994 Yasasi ile amaclari belirlendi Ingiliz Parlamentosunun istihbarat ve guvenlik komitesi GCHQ nun amaclarini bir baslik altinda topladi Ulusal guvenlik cikarlarinin hukumetin ve kralin cikarlari ve birlesmis kralligin ekonomik cikarlari dogrultusunda belirlenmesi ve ciddi suc teskil edebilecek unsurlarla mucadele olarak belirlemistir 1996 yilinda GCHQ nun basina gecen David Omand buyuk bir hizla gelisen teknolojiler dogrultusunda kurumu yeniden yapilandirmistir 1994 Yilinda Hong Kongta dinleme istasyonlari kuruldu Bu istasyonlar NSA ile iliskiler acisindan onem arz etmekteydi Daha sonra 1997 yilinda bu istasyon Avustralyanin Geralton bolgesine tasindi 2000 ler 2003 un sonunda GCHQ yeni Doughnut olarak tabir edilen meshur binasina tasindi Bu bina butun operasyonlarin merkez ussu haline geldi GCHQ genelde istihbaratlarini cok genis bir iletisim agini dinleyerek saglar Bunun icin Ingiltere ve bircok ulkede dinleme istasyonu mevcuttur GCHQ 2000 lerde interneti fiber optik kablolari ve bilgisayar sistemlerini kullanarak ve ayrica telefon trafigini de dinleyerek istihbarat toplamistir 2003 yili sonunda GCHQ yeni bir genelgeyle halk arasinda The Doughnut olarak bilinen halka seklindeki merkeze tasindi Bina o donemde Avrupa nin ikinci buyuk kamu sektoru yapi projesi oldu Tahmini maliyeti 337 000 000 civarinda olan yapi Gensler tarafindan tasarlanmis ve Carillion tarafindan insa edilmistir CESG CESG originally Communications Electronics Security Group GCHQnun icinde devlet kurumlarinin kendi iletisim aglarindaki guvenlik onlemleri almasina yardimci olmustur Bunun yaninda CESG Kurumlardaki bu iletisimdeki sifreleme isini de yapmakla yukumludur Ancak CESG guvenlik ekipmanlarini uretmekten ziyade bu urunlerin uygunlugunu denetler ve GCHQ nun finanse ettigi arastirmalari bu kurumlara uygular Uluslararasi iliskiler GCHQ dunya uzerindeki bircok istihbarat ajansi ile isbirligi halindedir Bunlarin en onemlileri arasinda Amerika birlesik devletlerinin NSA National Security Agency Kanada CSE Communications Security Establishment Yeni Zelanda GCSB gibi istihbarat kurumlari mevcuttur Gecmisten gunumuze GCHQ Direktorleri 1921 1942 Alastair Denniston 1942 1952 Sir Edward Travis 1952 1960 Sir Eric Jones 1960 1964 Sir Clive Loehnis 1965 1973 Sir Leonard Hooper 1973 1978 Sir Arthur Bonsall 1978 1983 Sir Brian John Maynard Tovey 1983 1989 Sir Peter Marychurch 1989 1996 Sir John Anthony Adye 1996 1997 Sir David Omand 1998 1998 Sir Kevin Tebbit 1998 2003 Sir Francis Richards 2003 2008 Sir David Pepper 2008 devam Sir Iain Lobban Kurumsal yapisi Sir Iain Lobban tarafindan yonetilen GCHQ nin Kurumsal Yapisi Asagidaki gibidir Sinyal Istihbarat misyonlari Matematik kriptoanaliz bilisim ve bilgisayar sistemleri dilbilim ceviri istihbarat analiz birimlerini icermektedir Kurulus Uygulamali Arastirma ve gelistirme teknolojileri Kurumsal bilgi sistemleri Ticari iliskiler birimlerini icermektedir Kurumsal Yonetim Kurumsal kaynak planlamasi insan kaynaklari ic denetim ve mimarlik birimlerini icermektedir Iletisim Elektronik Guvenlik Grubu GCHQ Misyonu GCHQ temelde iki misyona sahiptir Sinyallerin Istihbarati ve Bilginin Guvencesi Sinyallerin Istihbarati Ulusal guvenlik alanlarinda hukumete bilgi saglamak ve devletin bilgi guvenligi konusundaki yenilikler veya yasa tasarilariyla ilgili karar verme sureclerini desteklemek askeri guclere yardim etmek amaciyla yapilmaktadir Ayni zamanda verilen istihbarat terore karsi mucadelede veya ciddi suc islemelerinin onlenmesinde onemli katkida bulunur Sinyal istihbaratlari Ingiltere halkinin refahi ve hayati icin onemli bir yere sahiptir Bilginin Guvencesi Korsanlara veya bilgi guvenligini tehdit eden diger unsurlara karsi Ingiltere Hukumeti nin haberlesme ve bilgi sistemlerini korumak amaciyla yapilmaktadir Ingiltere nin kritik ulusal ag altyapilari haberlesme internet elektrik su siber saldiri tehditlerine karsi GCHQ tarafindan korunmaktadir Ingiltere Hukumet Iletisim Merkezi nin misyonu istihbarat saglayarak ve bilgileri koruyarak Ingiltere politikasini bilgilendirmek ve toplumu guvende tutmak ayrica siber cagda basarili olmak seklinde ifade edilebilir Yuruttugu gorevler GCHQ Ulusal Guvenligi koruma adina karsi karsiya kalma durumunda olduklari tum tehditlere karsi calismalar yurutmektedir Bu tehditler siber saldirilar uluslararasi ve yerli terorizm organize suc nukleer biyolojik ve kimyasal silahlarin yayilmasi olabilir 4 9 Siber tehdit ve Siber casusluk faaliyetlerine karsi calismalari Ingiltere de hukumet silahli kuvvetler endustri sanayi ve vatandaslarin buyuk bir kismi bircok islemini internet uzerinden yapmaktadir Saldirganlar suclular terorist gruplari siber ortami kotuye kullanan gruplardir ve hassas verileri calmak yazilimlari bozmak gibi sistemlere bircok zarar verici eylemde bulunurlar Ingiltere nin bu eylemlere karsi guvenligini koruyabilmesi icin siber baglantilarin ve altyapilarin da guvenli olmasi gerekmektedir GCHQ bu konuda onemli tecrubelerini kullanarak Ingiltere nin guvenliginde buyuk bir rol oynar Siber tehdit ve siber casusluk faaliyetlerini anlayabilme icin istihbarat toplar Guvenlik danismanlik hizmeti Akim sistemleri elektrik aglari telekomunikasyon ulasim iletisim ve elektronik veriler gibi Ingiltere nin Kritik Ulusal Altyapisi verilerini koruma icin guvenlik danismanlik hizmeti sunar Super Bilgisayar Calismalari GCHQ super bilgisayar arastirmasi yapan universitelere finansal destek saglamaktadir Terorizme karsi calismalari Uluslararasi ve yerli kaynaklardan gelen bircok teror tehdidi bulunmaktadir Ingiltere hukumetine terorist tehditlerle ilgili danismanlik saglanmasi amaciyla 2003 yili Haziran ayinda GCHQ da Ortak Terorizm Analiz Merkezi JTAC kurulmustur GCHQ terorizm durumunda ulusal guvenlik icin askeri operasyonlarda bilgilendirmek yardimci olmak istihbarat saglamak icin gelismis teknolojisini kullanir Casusluk ve Ciddi Suclara karsi calismalari GCHQ istihbarat yeteneklerini ve uzmanliklarini paylasarak sucla mucadele icin Ulusal Suc Ajansi ile yakindan calisir Kaynakca www sis gov uk 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2015 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim www gchq gov uk 2 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2015 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Aldrich Richard GCHQ The Uncensored ory of Britain s most secret Itelligence agency 2009 bas GCQH book New 12 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2015 2 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2015 GCQH History olu kirik baglanti Trade union disputes 12 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2015 GCHQ Building Structure 8 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2015