GPRS Tunnelling Protocol, GSM ve UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) ağları içerisindeki GPRS(General Packet Radio Service) verilerinin taşınmasında kullanılan IP tabanlı bir haberleşme protokolüdür. Yönlendirme bilgisi ekleyerek protokol veri ünitelerini IP omurgası içinde tüneller. UMTS’ deki merkezi ağın paket anahtarlamalı bölümü iki tip GPRS destek düğümünden oluşmuştur. GPRS Destek Düğümü Sunucusu (Serving GPRS Support Node) () ve GPRS Geçit Destek Düğümü (Gateway GPRS Support Node) ().
İnternet iletişim kuralları dizisi | ||
Katman | İletişim kuralları | |
7. | Uygulama katmanı | HTTP, DNS, SMTP, FTP, TFTP, UUCP, NNTP, SSL, SSH, IRC, SNMP, SIP, RTP, Telnet, ... |
6. | Sunum katmanı | ISO 8822, ISO 8823, ISO 8824, ITU-T T.73, ITU-T X.409, ... |
5. | Oturum katmanı | NFS, SMB, ISO 8326, ISO 8327, ITU-T T.6299, ... |
4. | Ulaşım katmanı | TCP, UDP, SCTP, DCCP, ... |
3. | Ağ katmanı | IP, IPv4, IPv6, ICMP, ARP, İnternet Grup Yönetim Protokolü, IPX,... |
2. | Veri bağlantısı katmanı | Ethernet, HDLC, Wi-Fi, Token ring, FDDI, PPP, L2TP... |
1. | Donanım katmanı | ISDN, RS-232, EIA-422, RS-449, EIA-485, ... |
GTP, , ve GTP diye alt protokollere ayrıştırılabilir. GTP-C GPRS çekirdek ağı içerisinde GGSN ve SGSN arasında sinyal alıp verme işlemleri için kullanılır. Bu, SGSN’nin kullanıcı adına olan oturumun aktif edilmesi, aynı oturumun kapatılması, servis parametrelerinin miktarının ayarlanması veya başka bir SGSN den erişen üyeler için oturumun güncellenmesi gibi işlemleri yapmasına izin verir.
, GPRS çekirdek ağı içerisindeki kullanıcı verileri, radio erişim ağı ve çekirdek ağı arasındaki kullanıcı verilerinin taşınmasında kullanılır. Taşınan kullanıcı verileri ipv4, ipv6 ya da ppp formatlarına sahip paketler olabilir.
GTP, GTP-C ve GTP-U da olduğu gibi aynı mesaj yapısını kullanır, ancak bağımsız bir işlevi vardır. GSM veya UMTS ağının veri yükleme işlevinden veri çıkış işlevine veri yüklemek için kullanılabilir. Birçok durumda, bu GGNs'den merkezi bilgisayara ağ operatörünün hesap merkezine veri gönderen bireysel ağ elemanları anlamına gelebilir.
GTP UDP veya TCP ile kullanılabilir. GTP birinci sürümü sadece UDP üzerinde kullanılır.
Genel özellikler
GTP’nin tüm çeşitleri belli ortak özelliklere sahiptir.Bir GTP başlığı ile UDP/TCP başlığı mesaj yapıları aynıdır.
Başlık
GTPv1 başlığı şu alanları içerir.
+ | Bit 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5-7 | 8-15 | 16-23 | 24-31 | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | N-PDU Numara Bayrağı | Sıra Numarası Bayrağı | İlave Başlık Bayrağı | Tahsis Edilen | Protokol Tipi | Versiyon | Mesaj Tipi | Toplam Uzunluk | ||||||||||||||||||||||||
32 | TEID | |||||||||||||||||||||||||||||||
64 | Sıra Numarası | N-PDU Numarası | Sıradaki İlave Başlık Tipi |
- VERSIYON = 3 bitlik bir alana sahiptir.GTPv1 için bu değer 1 dir.
- PROTOKOL TİPİ(PT) = 1 bitlik değerdedir ve farklı değerler alabilir. GTP(değeri 1) GTP'(değeri 0)
- TAHSİS EDİLEN = 1 Bitlik alan tahsis edilmiştir. (değeri 0 olmak zorundadır)
- DÂHİLİ BAŞLIK BAYRAĞI(E) = 1 bit lik değerdedir. İsteğe bağlı başlıklar içindir.
- SIRA NUMARASI BAYRAGI(S) = 1 bitlik değerdedir. Ardışık numara kullanıldığında bu alan kullanılır.
- N-PDU NUMARA BAYRAGI = 1 bitlik değerindedir. Bir N-PDU numarası kullanıldığında bu alan kullanılır.
- MESAJ TİPİ = Bu 8 bitlik alan GTP mesaj tipini gösterir.
- UZUNLUK = 16 bitlik alan GTP başlık içeriğinin isteğe bağlı alanlarından geri kalan başlığı belirtir.
- TÜNEL UÇ NOKTA TANIMLAYICISI (TEID)= 32 bitlik bir alanda çoklu, farklı bağlantıları aynı GTP tünelinde kullanır.
- SIRA NUMARASI = 16 bitlik bir alana sahiptir. Bu alan E,S veya PN bitlerinden biri olması dâhilinde oluşur. Eğer S biti var ise bu alan yorumlanmak zorundadır.
- N-PDU NUMARASI = 8 bitlik bir alana sahiptir. Bu alan E,S veya PN bitlerinden biri olması dâhilinde oluşur. Eğer PN biti var ise bu alan yorumlanmak zorundadır.
- SIRADAKİ İLAVE BAŞLIK TİPİ = 8 bitlik bir alana sahiptir. Bu alan E,S veya PN bitlerinden biri olması dâhilinde oluşur. Eğer E biti var ise bu alan yorumlanmak zorundadır.
SIRADAKİ BAŞLIK TİPİ şu şekildedir.
+ | Bits 1-7 | 8-23 | 24-31 | |||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | Toplam Uzunluk | İçerik | ||||||||||||||||||||||||||||||
... | ... | |||||||||||||||||||||||||||||||
... | İçerik | Sıradaki İlave Başlık |
- UZUNLUK= 8 bitlik bir alandır. Bu alan 4 oktet birimi içerisinde ek başlık uzunluğu, uzunluğun içeriği, içerik ve bir sonraki ek başlık alanı belirtir.
- İÇERİK=Ek başlık içeriği
- SIRADAKİ İLAVE BAŞLIK =8 bitlik bir alandır.Eğer ki sırada bir ilave yoksa bu sıradaki ilave tipini belirtir ya da 0 dır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
GPRS Tunnelling Protocol GSM ve UMTS Universal Mobile Telecommunications System aglari icerisindeki GPRS General Packet Radio Service verilerinin tasinmasinda kullanilan IP tabanli bir haberlesme protokoludur Yonlendirme bilgisi ekleyerek protokol veri unitelerini IP omurgasi icinde tuneller UMTS deki merkezi agin paket anahtarlamali bolumu iki tip GPRS destek dugumunden olusmustur GPRS Destek Dugumu Sunucusu Serving GPRS Support Node ve GPRS Gecit Destek Dugumu Gateway GPRS Support Node Internet iletisim kurallari dizisi OSI modeliKatman Iletisim kurallari7 Uygulama katmani HTTP DNS SMTP FTP TFTP UUCP NNTP SSL SSH IRC SNMP SIP RTP Telnet 6 Sunum katmani ISO 8822 ISO 8823 ISO 8824 ITU T T 73 ITU T X 409 5 Oturum katmani NFS SMB ISO 8326 ISO 8327 ITU T T 6299 4 Ulasim katmani TCP UDP SCTP DCCP 3 Ag katmani IP IPv4 IPv6 ICMP ARP Internet Grup Yonetim Protokolu IPX 2 Veri baglantisi katmani Ethernet HDLC Wi Fi Token ring FDDI PPP L2TP 1 Donanim katmani ISDN RS 232 EIA 422 RS 449 EIA 485 GTP ve GTP diye alt protokollere ayristirilabilir GTP C GPRS cekirdek agi icerisinde GGSN ve SGSN arasinda sinyal alip verme islemleri icin kullanilir Bu SGSN nin kullanici adina olan oturumun aktif edilmesi ayni oturumun kapatilmasi servis parametrelerinin miktarinin ayarlanmasi veya baska bir SGSN den erisen uyeler icin oturumun guncellenmesi gibi islemleri yapmasina izin verir GPRS cekirdek agi icerisindeki kullanici verileri radio erisim agi ve cekirdek agi arasindaki kullanici verilerinin tasinmasinda kullanilir Tasinan kullanici verileri ipv4 ipv6 ya da ppp formatlarina sahip paketler olabilir GTP GTP C ve GTP U da oldugu gibi ayni mesaj yapisini kullanir ancak bagimsiz bir islevi vardir GSM veya UMTS aginin veri yukleme islevinden veri cikis islevine veri yuklemek icin kullanilabilir Bircok durumda bu GGNs den merkezi bilgisayara ag operatorunun hesap merkezine veri gonderen bireysel ag elemanlari anlamina gelebilir GTP UDP veya TCP ile kullanilabilir GTP birinci surumu sadece UDP uzerinde kullanilir Genel ozelliklerGTP nin tum cesitleri belli ortak ozelliklere sahiptir Bir GTP basligi ile UDP TCP basligi mesaj yapilari aynidir BaslikGTPv1 basligi su alanlari icerir Bit 0 1 2 3 4 5 7 8 15 16 23 24 310 N PDU Numara Bayragi Sira Numarasi Bayragi Ilave Baslik Bayragi Tahsis Edilen Protokol Tipi Versiyon Mesaj Tipi Toplam Uzunluk32 TEID64 Sira Numarasi N PDU Numarasi Siradaki Ilave Baslik TipiVERSIYON 3 bitlik bir alana sahiptir GTPv1 icin bu deger 1 dir PROTOKOL TIPI PT 1 bitlik degerdedir ve farkli degerler alabilir GTP degeri 1 GTP degeri 0 TAHSIS EDILEN 1 Bitlik alan tahsis edilmistir degeri 0 olmak zorundadir DAHILI BASLIK BAYRAGI E 1 bit lik degerdedir Istege bagli basliklar icindir SIRA NUMARASI BAYRAGI S 1 bitlik degerdedir Ardisik numara kullanildiginda bu alan kullanilir N PDU NUMARA BAYRAGI 1 bitlik degerindedir Bir N PDU numarasi kullanildiginda bu alan kullanilir MESAJ TIPI Bu 8 bitlik alan GTP mesaj tipini gosterir UZUNLUK 16 bitlik alan GTP baslik iceriginin istege bagli alanlarindan geri kalan basligi belirtir TUNEL UC NOKTA TANIMLAYICISI TEID 32 bitlik bir alanda coklu farkli baglantilari ayni GTP tunelinde kullanir SIRA NUMARASI 16 bitlik bir alana sahiptir Bu alan E S veya PN bitlerinden biri olmasi dahilinde olusur Eger S biti var ise bu alan yorumlanmak zorundadir N PDU NUMARASI 8 bitlik bir alana sahiptir Bu alan E S veya PN bitlerinden biri olmasi dahilinde olusur Eger PN biti var ise bu alan yorumlanmak zorundadir SIRADAKI ILAVE BASLIK TIPI 8 bitlik bir alana sahiptir Bu alan E S veya PN bitlerinden biri olmasi dahilinde olusur Eger E biti var ise bu alan yorumlanmak zorundadir SIRADAKI BASLIK TIPI su sekildedir Bits 1 7 8 23 24 310 Toplam Uzunluk Icerik Icerik Siradaki Ilave BaslikUZUNLUK 8 bitlik bir alandir Bu alan 4 oktet birimi icerisinde ek baslik uzunlugu uzunlugun icerigi icerik ve bir sonraki ek baslik alani belirtir ICERIK Ek baslik icerigi SIRADAKI ILAVE BASLIK 8 bitlik bir alandir Eger ki sirada bir ilave yoksa bu siradaki ilave tipini belirtir ya da 0 dir