Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gadîr-i Hum (Arapça غدیر الخم "Hum Gölcüğü") İslam peygamberi Muhammed'in 16 Mart 632 tarihinde vereceği vaaz için Müslümanların toplanmış olduğu tarihsel etkinliktir. Şiilerin ve Arap Alevilerinin inancına göre İslam peygamberi bu vaazinde, Ali bin Ebu Talib'i kendisinden sonra gelecek halef tayin etmiştir. Bu günün hicri yıldönümü Şiiler ve Arap Alevileri tarafından her yıl Gadir-i Hum Bayramı olarak kutlanır.
| Gadîr-i Hum | |
|---|---|
 | |
| Tarih | 10/16 Mart 632 (18 Zilhicce) |
| Konum | Rebiğ, Hicaz, Arabistan |
| Tür | Vaaz |
| Konu | Kur'an'ın ve Ehl-i beyt'in önemi, Muhammed'in Ali bin Ebu Talib'e olan saygısı - Şiiler tarafından Ali'nin Muhammed'in halefi olarak atanmasının kanıtı olarak iddia ediliyor |
| Sonuç | Gadîr-i Hum bayramı |
Konum
Etkinliğe adını veren Hum Gölcüğü günümüz Suudi Arabistan'ının Mekke Vilâyeti ile Medine Vilâyeti'ni birbirinden ayıran "Rebiğ Vadisi" üzerinde Rebiğ şehri yakınlarında yer alan bir beldenin adı olup, eskiden Medine'den Mekke'ye giden yolun yaklaşık 5. km'sinde sol tarafa düşen, adı geçen vadide bir nehir sebebiyle oluşmuş bir gölcük ya da bataklıktı.
Sünnîlerin halifelikle ilgili görüşleri
Sünni rivayetlere göre Gadîr-i Hum'da Ali hakkında 'Ben kimin mevlası isem, Ali de onun mevlasıdır.' hadisinin söylenmesinin sebebi hilafetle alakalı olmayıp birkaç sebebi vardır: Ali'nin bir savaşta yaptıklarından dolayı gücenenlerin olması ve Yemen seferi sırasında ganimetlerin taksiminde katı davranmasından ötürü yanındakileri küstürmesi sebebiyle sahabelerin şikayetçi olmaları ve aynı zamanda savaşlarda Müslümanların müşrik akrabalarını öldürmesinden dolayı Ali'ye karşı oluşan antipatiyi gidermek için bu hadis söylenmiştir. Pek çok Sünni kaynakta bu hadis geçmekte ancak nerede söylendiği belirtilmemektedir.İbn Teymiyye, hadisin sahih isnadı olmadığını mevzu olduğunu ve Gadîr-i Hum olayının Ömer ve Osman halife seçilirken gündeme gelmediğini Rafiziler tarafından uydurulduğunu söylemiştir.
Ali'nin torunu 'ya hadisenin gerçek olup olmadığının sorulması üzerine şöyle demiştir:
"Evet söylemiştir. fakat bununla emirliği kastetmemiştir. Eğer maksadı bu olsaydı daha açık bir ifade kullanırdı, çünkü Resulullah Müslümanların en fasihidir... Yemin ederim ki Allah ve Resulü halifelik için Ali'yi seçip Müslümanlara idareci yapsalardı ve Ali de bunu yerine getirmeseydi Allah'ın ve onun Resulü'nün emirlerini ilk terkeden o olurdu."
Mevla veya veli kelimelerinin halifelik ve imamlıkla alakası olmadığı Kur'an'da pek çok ayette (Tahrim Suresi, 4. ayet, Yunus Suresi, 62. ayet) geçtiği ve 'efendi', 'dost' manalarına geldiği ifade edilir.Tevbe Suresi'nin 71. ayetinde açıkça "Mümin erkekler ve mümin kadınlar birbirlerinin velileridir..." ifadesi geçer.
Gadîr-i Hum olayından sonra Maide Suresi'nin 67. "Rabbinden sana indirileni tebliğ et..." ayetinin Ali'nin hilafetini tasdik için değil, müfessir Fahreddin er-Râzî'ye göre siyakı ve sibakına bakıldığında Yahudi ve Hristiyanların şerrinden Muhammed'in korunduğunu ifade etmek için indirildiği beyan edilir. Çok yönlü alim El Kurtubî'ye göre 67. ayet Mekke döneminde inmiştir.Veda Haccı veya Mekke'nin Fethi zamanında indiğine dair rivayetler de vardır. Başka birçok müfessire göre bu olaydan çok önce 67. ayet inmiştir.
Muhammed'in hastalığında onu ziyaretinden sonra amcası Abbas bin Abdülmuttalib'in Ali'ye "Vallahi sen üç gün sonra köle olacaksın. Allah'a yemin ederim ki Abdülmuttalib oğullarının yüzünde gördüğüm ölümü Resulullah'ın yüzünde de gördüm. Haydi Resulullah'a gidelim ve bu işin (hilafet) bize ait olup olmadığını ona soralım. Eğer bize ait ise bilelim. Şayet bize ait değilse peygamber bizi (yeni halifeye) vasiyet etsin." demesi üzerine Ali "Vallahi ben bunu yapamam, eğer peygambere gider de bunu bize vermezse kimse onu bize daha sonra vermez." demiştir.
Ehl-i Sünnet itikadının mensupları Şiilerin Ali'nin bütün ümmetin bilgilisi olduğu ve ilk halife olması gerektiği iddiasını reddeder. Şiilerle Sünnilerin ayrılığının temeli bu ihtilaftır. Ehl-i Sünnetin görüşünü destekleyen bir rivayet İbn Asakir'in kitabı Tarih-i Dimeşk'te bir rivayet geçer. Buna göre, Ali bin Ebu Talib'e "Bize kimseyi halife tayin etmeyecek misin?" denildiğinde şöyle cevap verdi:
Allah'ın Elçisi yerine birini halife bırakmadı ki ben de halife bırakayım. Allah insanların hayrını arzu ediyorsa Peygamber'den sonra onları içlerinde en hayırlı olanın etrafında topladığı gibi yakında bunları da en hayırlılarının etrafında toplayacaktır.
Ehl-i Sünnet mensuplarına göre, Ali bin Ebu Talib ve başka hiçbir sahabe ilk üç halife döneminde onun halifeliği için ayaklanma ya da itiraz yapmamıştır, bu yüzden de Şiilerin halifelikle ilgili ihtilaf iddiasını reddetmektedirler. Bununla birlikte Ali'nin, hilafeti zamanında kendi taraftarlarından oluşan büyük bir topluluğa şunları söylediği rivayet edilmektedir:
Ebu Bekir ve Ömer, ümmetin en faziletlisidir. Bana ulaştığına göre bazı kimseler, beni o ikisinden üstün kabul etmektedir. O ikisi üzerine beni üstün kabul edeni bulursam o iftiracıdır, iftiracıya gereken ona gerekir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Cemal SOFUOĞLU, Gadîr-i Hum Meselesi 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TDV İslam Ansiklopedisi, Gadîr-i Hum Maddesi 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ Tirmizî, "Menâkıb", 20
- ^ İbn Kesir, el-Bidaye, Beyrut 1980, V, 228
- ^ a b c TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 13, sayfa: 279-80
- ^ Cemal Sofuoğlu, Gadir-i Hum Meselesi, s. 465
- ^ İbn Teymiyye, Minhacü's Sünne, VI, 118
- ^ Ebu Bekir İbnü'l-Arabi, el' Avasım (İstanbûlî), s. 183-186, 196
- ^ . 8 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
- ^ Fahreddin er-Razi, Mefatihu'l-Gayb, XII, 48-49
- ^ Kurtubî, el-Câmî, VI, 243-44
- ^ Kurtubi, el-Câmî VI, 30
- ^ Buharî; Sahih, İsti'zan 29
- ^ İbn-i Asakir, Tarih-i Dimeşk, c. 42, s. 537,561
- ^ İbn-i Asakir, Tarih-i Dimeşk, c. 42, s.561
- ^ İmam Rabbanî (terc. Abdülkadir Akçiçek) (1977). Mektubat-ı Rabbani, c. 1, 266. Mektup. İstanbul: Çile Yayınları. s. 655.
|başlık=dış bağlantı ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gadir i Hum Arapca غدیر الخم Hum Golcugu Islam peygamberi Muhammed in 16 Mart 632 tarihinde verecegi vaaz icin Muslumanlarin toplanmis oldugu tarihsel etkinliktir Siilerin ve Arap Alevilerinin inancina gore Islam peygamberi bu vaazinde Ali bin Ebu Talib i kendisinden sonra gelecek halef tayin etmistir Bu gunun hicri yildonumu Siiler ve Arap Alevileri tarafindan her yil Gadir i Hum Bayrami olarak kutlanir Gadir i HumTarih10 16 Mart 632 18 Zilhicce KonumRebig Hicaz ArabistanTurVaazKonuKur an in ve Ehl i beyt in onemi Muhammed in Ali bin Ebu Talib e olan saygisi Siiler tarafindan Ali nin Muhammed in halefi olarak atanmasinin kaniti olarak iddia ediliyorSonucGadir i Hum bayrami Konum Etkinlige adini veren Hum Golcugu gunumuz Suudi Arabistan inin Mekke Vilayeti ile Medine Vilayeti ni birbirinden ayiran Rebig Vadisi uzerinde Rebig sehri yakinlarinda yer alan bir beldenin adi olup eskiden Medine den Mekke ye giden yolun yaklasik 5 km sinde sol tarafa dusen adi gecen vadide bir nehir sebebiyle olusmus bir golcuk ya da bataklikti Sunnilerin halifelikle ilgili gorusleriSunni rivayetlere gore Gadir i Hum da Ali hakkinda Ben kimin mevlasi isem Ali de onun mevlasidir hadisinin soylenmesinin sebebi hilafetle alakali olmayip birkac sebebi vardir Ali nin bir savasta yaptiklarindan dolayi gucenenlerin olmasi ve Yemen seferi sirasinda ganimetlerin taksiminde kati davranmasindan oturu yanindakileri kusturmesi sebebiyle sahabelerin sikayetci olmalari ve ayni zamanda savaslarda Muslumanlarin musrik akrabalarini oldurmesinden dolayi Ali ye karsi olusan antipatiyi gidermek icin bu hadis soylenmistir Pek cok Sunni kaynakta bu hadis gecmekte ancak nerede soylendigi belirtilmemektedir Ibn Teymiyye hadisin sahih isnadi olmadigini mevzu oldugunu ve Gadir i Hum olayinin Omer ve Osman halife secilirken gundeme gelmedigini Rafiziler tarafindan uyduruldugunu soylemistir Ali nin torunu ya hadisenin gercek olup olmadiginin sorulmasi uzerine soyle demistir Evet soylemistir fakat bununla emirligi kastetmemistir Eger maksadi bu olsaydi daha acik bir ifade kullanirdi cunku Resulullah Muslumanlarin en fasihidir Yemin ederim ki Allah ve Resulu halifelik icin Ali yi secip Muslumanlara idareci yapsalardi ve Ali de bunu yerine getirmeseydi Allah in ve onun Resulu nun emirlerini ilk terkeden o olurdu Mevla veya veli kelimelerinin halifelik ve imamlikla alakasi olmadigi Kur an da pek cok ayette Tahrim Suresi 4 ayet Yunus Suresi 62 ayet gectigi ve efendi dost manalarina geldigi ifade edilir Tevbe Suresi nin 71 ayetinde acikca Mumin erkekler ve mumin kadinlar birbirlerinin velileridir ifadesi gecer Gadir i Hum olayindan sonra Maide Suresi nin 67 Rabbinden sana indirileni teblig et ayetinin Ali nin hilafetini tasdik icin degil mufessir Fahreddin er Razi ye gore siyaki ve sibakina bakildiginda Yahudi ve Hristiyanlarin serrinden Muhammed in korundugunu ifade etmek icin indirildigi beyan edilir Cok yonlu alim El Kurtubi ye gore 67 ayet Mekke doneminde inmistir Veda Hacci veya Mekke nin Fethi zamaninda indigine dair rivayetler de vardir Baska bircok mufessire gore bu olaydan cok once 67 ayet inmistir Muhammed in hastaliginda onu ziyaretinden sonra amcasi Abbas bin Abdulmuttalib in Ali ye Vallahi sen uc gun sonra kole olacaksin Allah a yemin ederim ki Abdulmuttalib ogullarinin yuzunde gordugum olumu Resulullah in yuzunde de gordum Haydi Resulullah a gidelim ve bu isin hilafet bize ait olup olmadigini ona soralim Eger bize ait ise bilelim Sayet bize ait degilse peygamber bizi yeni halifeye vasiyet etsin demesi uzerine Ali Vallahi ben bunu yapamam eger peygambere gider de bunu bize vermezse kimse onu bize daha sonra vermez demistir Ehl i Sunnet itikadinin mensuplari Siilerin Ali nin butun ummetin bilgilisi oldugu ve ilk halife olmasi gerektigi iddiasini reddeder Siilerle Sunnilerin ayriliginin temeli bu ihtilaftir Ehl i Sunnetin gorusunu destekleyen bir rivayet Ibn Asakir in kitabi Tarih i Dimesk te bir rivayet gecer Buna gore Ali bin Ebu Talib e Bize kimseyi halife tayin etmeyecek misin denildiginde soyle cevap verdi Allah in Elcisi yerine birini halife birakmadi ki ben de halife birakayim Allah insanlarin hayrini arzu ediyorsa Peygamber den sonra onlari iclerinde en hayirli olanin etrafinda topla digi gibi yakinda bunlari da en hayirlilarinin etrafinda toplayacaktir Ehl i Sunnet mensuplarina gore Ali bin Ebu Talib ve baska hicbir sahabe ilk uc halife doneminde onun halifeligi icin ayaklanma ya da itiraz yapmamistir bu yuzden de Siilerin halifelikle ilgili ihtilaf iddiasini reddetmektedirler Bununla birlikte Ali nin hilafeti zamaninda kendi taraftarlarindan olusan buyuk bir topluluga sunlari soyledigi rivayet edilmektedir Ebu Bekir ve Omer ummetin en faziletlisidir Bana ulastigina gore bazi kimseler beni o ikisinden ustun kabul etmektedir O ikisi uzerine beni ustun kabul edeni bulursam o iftiracidir iftiraciya gereken ona gerekir Ayrica bakinizGadir i Hum Bayrami Omer Fatima nin evindeDis baglantilarCemal SOFUOGLU Gadir i Hum Meselesi 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde TDV Islam Ansiklopedisi Gadir i Hum Maddesi 20 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Tirmizi Menakib 20 Ibn Kesir el Bidaye Beyrut 1980 V 228 a b c TDV Islam Ansiklopedisi cilt 13 sayfa 279 80 Cemal Sofuoglu Gadir i Hum Meselesi s 465 Ibn Teymiyye Minhacu s Sunne VI 118 Ebu Bekir Ibnu l Arabi el Avasim Istanbuli s 183 186 196 8 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2016 Fahreddin er Razi Mefatihu l Gayb XII 48 49 Kurtubi el Cami VI 243 44 Kurtubi el Cami VI 30 Buhari Sahih Isti zan 29 Ibn i Asakir Tarih i Dimesk c 42 s 537 561 Ibn i Asakir Tarih i Dimesk c 42 s 561 Imam Rabbani terc Abdulkadir Akcicek 1977 Mektubat i Rabbani c 1 266 Mektup Istanbul Cile Yayinlari s 655 baslik dis baglanti yardim